مقاله در مورد علاقه مند سازی دانش آموزان پایه های سوم و چهارم و پنجم ابتدایی آموزشگاه هدایت نسبت به کتاب خوانی از طریق مناسب سازی فضای کتاب خانه

آموزش و پرورش شهرستان ری – ناحیه یک
عنوان پژوهش :
علاقه مند سازی دانش آموزان پایه های سوم و چهارم و پنجم ابتدایی آموزشگاه هدایت نسبت به کتاب خوانی از طریق مناسب سازی فضای کتاب خانه
پژوهشگر: بهزادبهلولی نیری ( سمت : مربی پرورشی)
(آموزشگاه ابتدایی هدایت)
سال تحصیلی:92-91
دعای هنگام مطالعه

خدایا مرا از تاریکی ها و خیال بیرون ببر و با نور فهم بزرگوارمان
کن و درهای رحمتت را بر ما بگشا و گنجینه‌های مطالعه بر ما عطا کن . ای مهربانترین مهربانان.
عنوان پژوهش :
علاقه مند سازی دانش آموزان پایه های سوم و چهارم و پنجم ابتدایی آموزشگاه هدایت نسبت به کتاب خوانی از طریق مناسب سازی فضای کتاب خانه
سپاس و تقدیر:
شكر و سپاس خداوند سبحان را كه به ما توان داد تا به لطف بی امانش این اقدام پژوهی را به اتمام رسانیم .
همچنین لازم می دانم که از آقای کاظم رضایی مدیر محترم و خانم زینب رمضان زاده نماینده معلمان آموزشگاه هدایت روستای چهل قز قیامدشت كه با زحمات بی دریغ توأم با احساس تعهد خویش یار و یاور ما بوده اند نهایت تشكر را داریم.
همچنین از درگاه خداوند منان آرزوی توفیق و طول عمربا عزت برای این عزیزان را خواستاریم.
چكیده
پس از گذشت چند ماه از سال تحصیلی 91-90 با توجه به دفتر ثبت كتاب در كتابخانه آموزشگاه هدایت روستای چهل قز قیامدشت در سال تحصیلی گذشته به مشكل عدم استفاده دانش آموزان خود از كتاب ها و عدم گرایش آن ها به مطالعه و كتابخوانی پی بردم. دانش آموزان این آموزشگاه در زمینه ی مطالعه و كتاب خوانی خیلی ضعیف هستند. نه تنها دانش آموزان بلكه خیلی ا ز اولیاء آن ها نیز در زمینه ی مطالعه، كوتاهی و تنبلی می كنند و نسبت به مطالعه ی كتاب علاقه كمتری نشان می دهند. به همین دلیل موضوع را با یكی از همكارانم به نام آقای حبیبی آموزگار کلاس چهارم در میان گذاشتم .
مهمترین سوالی كه در ذهن ما ایجاد شد این بود كه آیا ما می توانیم آن ها را به كتاب و كتاب خوانی علاقه مند كنیم؟ آیا فضای كتابخانه برای دانش آموزان مناسب است؟ آیا فرهنگ مطالعه در آن ها پایین است؟ و یا به علت كوتاهی و توجه نكردن ما و مسئولین مربوطه به این امر مهم می باشد؟ آیا خانواده های آن ها فرهنگ مطالعه و كتابخوانی را دارند؟ آیا كتاب های كتابخانه متنوع و متناسب با ویژگی دانش آموزان ما است؟ و…
امّا مهم ترین عوامل موثر در ایجاد مسئله عبارتند از :
فضای نامناسب کتابخانه
مناسب نبودن کتاب های کتابخانه
عدم برنامه های مخصوص به کتابخوانی
عدم تشکیل نمایشگاه
عدم وجود کتابدار مناسب
عدم علاقه آموزگاران به کتابخوانی
ترس از پاره شدن و گم شدن کتابها
پایین بودن خزانه لغات دانش آموزان
پس از تفكّر و دقت در عوامل موثر در ایجاد مسئله متوجه شدیم كه شاید فضای نامناسب كتاب خانه و عدم علاقه ی آموزگاران به كتاب خوانی عوامل اصلی ایجاد مسئله ی ما باشد.
بنابر این به جمع آوری اطلاعات از طریق مشاهده ، پرسشنامه ، مطالعه كتب گوناگون و مجلات ، مطالعه اقدام پژوهی های سال های گذشته در این زمینه و مراجعه به سایت های مختلف پرداختیم.
در مرحله بعد به اجرای راه حل های مناسب پرداختیم.
اولین اقدام ما نظافت کتابخانه با کمک خدمات آموزشگاه بود که بعد از نظافت به وسیله ی چند تکه پارچه و با کمک دانش آموزان گرد و غباری که روی کتاب ها نشسته بود را پاک کردیم . مدیر محترم آموزشگاه جناب آقای رضایی تعدادی کمد شیشه ای خریداری کرد و در اختیار ما قرار داد. سپس سرکار خانم رمضان زاده نماینده معلمان طبقه بندی و شماره گذاری کتاب ها را به عهده گرفت. او کتاب ها را به سه دسته ی داستانی ، علمی و آموزشی تقسیم کرد . همچنین کتاب های مربوط به همکاران را در یک کمد جدا شماره گذاری کرد. ما نیز در تایپ و شماره گذاری کتاب ها شرکت کردیم.
به علت مخدوش بودن دفتر امانات کتاب در سال های گذشته یک دفتر جدید درست کردیم. مدیر محترم آموزشگاه تعدادی کتاب زیبا و مورد علاقه ی دانش آموزان را از نمایشگاه یاد یار مهربان تهیه نموده و به کتاب های قبلی اضافه شد.
کتاب ها با کمک تعدادی از دانش آموزان که بعدأ مسئول کتابخانه نیز شدند بر روی تعدادی میز که با همکاری مدیر و معاون آموزشگاه تهیه شده بود در معرض دید دانش آموزان و آموزگاران محترم قرار گرفت.
اقدامات دیگر انجام شده به قرار زیر است:
دادن كتاب به دانش آموزان به عنوان جایزه
معرفی بعضی از كتاب های جا لب، آموزشی و جدید برای بچه ها در مراسم صبحگاه
مسابقه تعریف داستان كتاب برای همكلاسی ها
اختصاص دادن یك هفته در آموزشگاه به نام هفته ی اهداء كتاب
خلاصه نویسی چند كتاب توسط دانش آموزان
تشكیل جلسه برای همكاری بیشتر آموزگاران برای اقدام پژوهی
پس ازاجرای راه حل ها مجدداً در اواخر اسفند ماه سال1391 به دفتر ثبت امانات كتاب خانه مراجعه نموده و مشاهده كردم كه تعداد قابل ملاحظه ای ازدانش آموزان ما از كتاب خانه استفاده كردند و این نشان می دهد كه علاقه آن ها به كتاب و كتاب خوانی بیشتر شده است و ما در اقدام پژوهی خود موفق شده ایم تعداد بیشتری از دانش آموزان خود را به كتابخانه جذب كنیم.
فهرست مطالب
مقدمه………………………………………………………………………………..8
فصل اوّل : تشخیص مسئله ………………………………………………………..11
بیان مساله……………………………………………………………………………12
اهداف…………………………………………………………………………………13
سوال………………………………………………………………………………….13
توصیف وضعیت موجود و تشخیص مسئله……………………………………….14
شواهد 1(جمع آوری اطلاعات برای تشخیص بهتر مسئله)……………………..15
شناسایی مهم ترین عوامل موثر در ایجاد مسئله………………………………….16
تفكر و جستجو برای پیدا كردن راه حل مناسب……………………………………18
فصل دوم : اجرای راه حل…………………………………………………………..25
اجرای راه حل با ذكر جزئیات و چگونگی اجرا……………………………………26
جدول زمان بندی اجرای راه حل……………………………………………………30
فصل سوم: ارزیابی………………………………………………………………….31
شواهد 2(جمع آوری اطلاعات به منظور بررسی میزان تاثیرگذاری راه حل …..32
بررسی میزان اعتبار اقدام انجام شده………………………………………………34
نتیجه گیری…………………………………………………………………………..35
پیشنهادها…………………………………………………………………………….36
فهرست منابع………………………………………………………………………..38
فهرست ضمائم………………………………………………………………………39
مقدمه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
 
اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِی خَلَقَ (١)خَلَقَ الإنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ (٢)اقْرَأْ وَرَبُّكَ الأكْرَمُ (٣)الَّذِی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ (٤)عَلَّمَ الإنْسَانَ مَا لَمْ یعْلَمْ (٥)

درعصرما ذكراین نكته كه تاچه حد كتاب وكتاب خوانی موجب رشد دینی ،اخلاقی،اجتماعی وعقلانی آدمی است نشان دهنده این است كه كتاب یكی ازبهترین ابزار رساندن پیام وانتقال فرهنگ وتمدن بشری ازنسلی به نسل دیگر است.
سخن از كتاب و كتاب‌خوانی است. سخن از فرهنگ است . سخن از نقش كتاب و كتاب‌خوانی در فرهنگ سازی است . سخن از همان چیزی است كه بزرگترین معجزه‌ی بزرگترین پیامبر خدا (صلی الله علیه و اله و سلّم) است. سخن از كتاب است.
كتاب باید ازنظر محتوا، شكل ، فراوانی و ارزانی مرتباً با نیازهای آدمی هماهنگ باشد وموجب تعالی فرهنگ بشرشود. لازم به ذكراست كه مبادا دربیان كتاب وكتابخوانی غلو كنیم زیرا باید كتاب خواندن آدمی را از تفكّر و خودجوشی باز نگیرد. اگر كتاب به گونه ای شایسته دراختیاركودكان قرار گیرد آنگاه می توان گفت كه موید تفكّر است و قوت دهنده تعقل و یار حكمت.
انتخاب كتاب مناسب برای كودكان و نوجوانان بخصوص درسالهای كودكی موجب توانایی تشخیص خوب از بد است. كتابخوانی نه تنها درشیوه های زندگی شهروندان استفاده بهتراز وقت ، تنظیم اقتصاد درخانواده تأمین بهداشت و تعلیم و تربیت كمك می كند. بلكه میزان بهره گیری ازامكانات محدود زندگی را بالا می برد. و به این ترتیب افراد خود به خود دربرابر افسردگی و ناراحتی های روانی بیمه می شوند.
با مطالعه كتاب های مختلف می توان درعین عشق به ملت و وطن، به مردم آموخت كه در دنیا یك نژاد وجود دارد و آن نژاد انسانیت است. بسیاری ازمردم با مطالعه سرگذشت تلخ كامی و رنج های ملل دیگر با آنان همدردی می كنند با مطالعه مراسم اعتقادات وشیوه های زندگی آنان احساس انس و الفت كرده و علاقمند به مراوده با آنان می شوند. این شیوه درسازگاری اجتماعی نقش مهمی خواهد داشت.
یكی ازاهداف بنیادی نظام های آموزش وپرورش كشورها به ویژه در دوره ابتدایی تقویت و توسعه مهارت خواندن و پرورش توانایی درك و فهم متون است. اگر تربیت دانش آموزانی متفكر، مستقل و كنجكاو را خواهانیم اگر به دنبال كشف افت تحصیلی و ارتقاء انگیزه مطالعه و پیشرفت هستیم باید جهت گیری برنامه ریزی درسی و شیوه های تدریس به سمت آموزش خلاق سوق دهیم.
كتابخانه مدرسه پایگاه بسیار مهمی برای شروع مطالعه و ایجاد انگیزه در کودکان ما است . و آموزگاران مدرسه می توانند یكی از موثرترین افراد در جهت رسیدن به چنین هدفی باشند. آنها هستند كه می توانند بچه ها را به طور مرتب هفته ای دوبار به كتابخانه ببرند و كتابخانه را از یك محیط سرد و متروك به محیطی زنده و روح بخش تبدیل نمایند. ما امیدواریم كه در سال های آینده با همكاری اولیاء و مربیان بتوانیم گامی موثر در این زمینه برداریم . باشد که همکاران عزیز در کتابخانه های مدارس ، هر چند کوچک و با امکانات مختصر بتوانند با هر روش ممکن ، از جمله زیباسازی فضای کتابخانه ، مقدمات گرایش عزیزان دانش آموز را به این مکان فرهنگی و مهم که «غنچه ای است در کنار گلستان مدرسه » فراهم نموده و هر روز شاخ و برگ های این گلستان هر چه زیباتر و شاداب تر شود.
انتخاب كودكان برای مطالعه از آن جهت اهمیت دارد كه در سنینی قرار دارند كه اولین تجربه‌های خواندن را می‌گذرانند. این تجربه‌های اولیه از خواندن، تأثیر بسزایی بر روند ادامه آن در طول زندگی و بزرگسالی شان دارد. این كه بدانیم كودكان، خواندن چه چیزهایی را دوست دارند و چرا می‌خوانند؛ چه چیزهایی، چه دلایلی و چه شرایطی آنان را به سوی خواندن سوق می دهد و آنان را به خوانندگان همیشگی و وفادار تبدیل می‌كند، برای ما بسیار مهم است. شاید همه این موارد را بتوان در بررسی انگیزه‌های آنان از خواندن درك كرد. انگیزه،‌ محرك اصلی فرد برای خواندن است. این عامل كه نقش تحریك كننده دارد، در كسب عادت به مطالعه و تغییر در عادتهای معمول زندگی، اهمیت زیادی دارد؛ تا آنجا كه به نظر «لاین برگر»، یكی از مراحل تغییر در عادت، انگیزه است )استیگر، 1377، ص. 45). با تحلیل این انگیزه‌ها و توجه به عوامل درونی و بیرونی كه بر این انگیزه‌ها مؤثر است، می‌توان به حقایقی پی برد كه ما را در برنامه‌ ریزیها و استفاده از راهكارهای مختلف در این زمینه یاری می دهد.
برای  درك  اهمیت مطالعه  لازم  است  به  نكات  زیر  توجه شود :
1. نخستین  اثر مطالعه  كتاب ، رهایی  انسان  از  زندان  تاریك  جهل  است  و  انسان  جاهل ،‌ دشمن  خویش  است .
2.انسان با مطالعه می تواند افق دید خود را گسترش داده و از شتابزدگی در تصمیم گیری های خویش بپرهیزد.
3.انسانی كه بطور مستمر مطالعه می كند، گفتار او تنها به بیان نقایص و اشتباهات دیگران محدود نمی شود بلكه او می تواند راه حل  نیز  ارائه  كند و زمینه رهایی دیگران را از مشکلاتشان فراهم کند.
4.انسانی  كه مطالعه می كند حرف های زیادی برای گفتن دارد به همین خاطر  در هر جایی  كه حضور  یابد  با  بیان  گفته های  خویش  ، دیگر  فرصت  ارائه گفت و گو های  بی  محتوا  و بی  ارزش  را به دیگران  نمی  دهد .
5. انسانی كه  مطالعه  می  كند  و تمایل  دارد  كه  دانسته هایش  را  با  دیگران  تقسیم  كند سبب  می شود  دیگران  با  علاقمندی  بیشتر  با او ارتباط   برقرار  كرده  و این  ارتباطات  می  تواند  در  افزایش اعتماد  به نفس  فرد  مطالعه  كننده  موثر  واقع  شود .
6.یكی  از  بهترین  فعالیت ها  برای  كودكان در  اوقات  فراغت ، مطالعه  كردن  است .امروزه  انسانی  كه  بتواند اوقات   فراغت  خود  را  به بهترین  نحو  ممكن سپری  كند ،كمتر  در معرض  خطر  آسیب  ها  قرار  دارد.
چه  بسیاراز  افرادی  كه  به  علت  نداشتن  اوقات  فراغت  خوب،  در دام  دوستان  نامناسب  و محیط های  تخریب  گر  افتاده اند .
8.انسان  به  واسطه  مطالعه ، دانسته  های  خویش  را  روز  به  روز  افزایش  می  دهد  و چون  از  طریق  كتاب  با تجربیات  بزرگان  و  اندیشمندان  آشنا  می شود .

فایل : 39 صفحه

فرمت : Word