مقاله در مورد تعیین رابطه بین جوسازمانی با اخلاق رفتاری وروحیه آموزگاران مدارس ابتدائی دولتی ناحیه یک شهر اردبیل

فصل اول
1-1مقدمه
امروزه نظام آموزش و پرورش به عنوان یک پدیده اجتماعی جزء لاینفک زندگی اجتماعی به شمار میرود هرچند ساختار و عملکرد و ویژه گیهای آن در جوامع مختلف متفاوت است ولی وجوه مشترک بسیاری در میان نظامهای آموزشی یافت می شود وپیدایی وگسترش این نظامها حاکی از ضرورت واهمیت روزافزون آموزش وپرورش در جهان کنونی است.
ضرورت واهمیت مدیریت آموزشی در عصری که از سویی تقاضا برای آموزش وپرورش رشد بی سابقه ای پیدا کرده واز سویی ضرورت تغییر در تصمیم گیری وسیاست گذاری،بهبود کیفی وایجاد فرصتهای برابر آموزشی برای همگان نقش خطیر مدیریت نظام آموزشی را به وظیفه سنگین وپر مسئولیت مبدل ساخته تا با برنامه ریزی آگاهانه و سازماندهی هوشمندانه محیط سالم وجو سازمانی مطلوب وکارامد؛اثربخش ورضایت بخش را فراهم آورد.چون فراگرد آموزش وپرورش با انسان سرو کار دارد وچون انسان موجودی پیچیده است در نتیجه نیازبه تربیت مدیران شایسته واثربخش در سطوح مختلف آموزشی مورد تأکید است.
لازمه چنین مدیریتی محیط آموزشی آن است که شخص مدیر از هدفها وفراگردهای آموزشی وپرورشی مطلع باشد، سازمان آموزشی وروابط رسمی وغیر رسمی آن رابه درستی بشناسد و جو سازمانی مساعد برای انجام وظایف و فعالیتهای کارکنان بوجود آورد واز نیروهای انسانی ومادی موجود با این مقتضی استفاده کند،وحدت وهماهنگی لازم را میان اجزا وعناصر سازمان ایجاد کند وهمکاران و زیر دستان را به کار و فعالیت موثر بر انگیزد وموجبات رفتار اخلاقی و روحیه آنان را فراهم آورد تا محیطی موثر،کارامد،اثر بخش وپویا وفعال و…بوجود آورد(ادیبی،1381)
درک وآگاهی مدیران ازمفهوم جو درتحلیل وعملکرد مدیریت بسیارمهم تلقی می شود چرا که جو مدارس بر رفتار و روحیه معلمین و دانش آموزان تأثیر می گذارد،جو سازمانی علاوه بر تأثیرات زیادی که در رفتاراخلاقی و روحیه معلمان دارد شدیدأ بر شکل گیری خودانگاری دانش آموزان،نگرش آنان به تحصیل و کارها وبرقراری روابط متقابل مطلوب با دیگران نقش اساسی دارد(شیرازی،1373،ص156)
سازمان ها از جو يكساني برخوردار نيستند، همانگونه كه اعضا متفاوتند، جو نيز از سازمان به سازمان ديگر متفاوت است ،جو موجب تمايز سازمانها از يكديگر ميگردد و در نتيجه نتايج كارها وفعاليت هاي سازمان را تحت تاثير قرار داده و مي تواند موجب افزايش روحيه و انگيزش كاركنان گردد و در رفتار و اعمال اعضاء تاثيرگذار باشد.
جو سازماني به منزله يك پل عمل ميكند،در يك طرف پل جنبه هاي عيني و محسوس سازمان از قبيل ساختار، مقررات و شيوهاي رهبري قرار دارندو در طرف ديگر روحيه و رفتار كاركنان واقع شده است…
جو سازمانی را می توان نتیجه رهبری مدیر دانست. مدیر مؤثر مهارت بسزایی در برانگیختن کارکنان با برآورده ساختن نیازهای روانی کارکنان دارد. تمامی این عوامل موجب بهره وری و اثربخشی کارکنان و در نهایت افزایش بهره وری و اثربخشی سازمان می‌شود به طور مثال، تحقیقات نشان می دهد جو سازمانی رابطه مستقیم با توانایی مدیر در برانگیختن کارکنان با برآورده ساختن نیازهای روانی آنها همچون توفیق طلبی، قدرت و.. دارد.
(محبت خواه،2011)
شایان ذکر است رفتارتنها تابعي از شيوه های رهبري يا ساختار سازماني نيست، بلكه هركس از دريچه هایي كه به رنگ ارزشها،نيازها،و شخصيت خودش است به سازمان مي نگرد و اين همان اداراكاتي است كه در طرز تفكر و رفتارش تاثير مي گذارد.
(دسلر،1378)
تحقیقات چهل ساله هی گروپ نشان می دهد جو سازمانی تأثیر بسزایی بر رفتار کارکنان و عملکرد سازمانی دارد. این بررسیها بیانگرآن است جو متعالی سازمان از یک طرف هزینه‌های جابه جایی کارکنان و مقاومت آنان در برابر تغییر را کاهش می دهد و از سوی دیگر موجب بهبود کیفیت کالا، نو آوری و ریسک پذیری می شود که نتیجه نهایی این تأثیرات افزایش سود آوری و وفاداری مشتریان است. (محبت خواه،2011)
سازمان ها نظام هاي اجتماعي هستندكه حيات و پايداري آن ها وابسته به وجود پيوندهاي قوي ميان اجزا و عناصر تشكيل دهنده آنها است . كارآيي و بهره وري هر سازماني تا حد بسيار زيادي درگرو عملكرد مناسب و صحيح كاركنان سازمان ها است. ازجمله عوامل مهم در ارتقاء عملكرد كاركنان در سازمانها اخلاق حرفه ای آنهاست . آموزش و پرورش مهم ترين سازمان علمی وآموزشی جوامع محسوب شده،که متولي امورتعلیم وتربیت انسان ها مي باشند و به همين دليل ماهيت و زير بناي فعاليت هاي آموزشی را اخلاق ذكرمي كند. با توجه به اينكه اخلاق ، به انگيزه هاي زيربنايي رفتارها مي پردازد و رفتارهاي درست و غلط انسان رامورد بحث قرار مي دهد، در عملكرد معلمان،جايگاه بنيادي دارد، رفتار آدمی به گونه ای نامشهود تاثیر شگرفی بر معادلات گوناگون سازمانی و ملی و در گستره ای وسیع تر جهانی گذاشته و بشر امروزی معیارهای
اخلاقی متفاوتری نسبت به گذشته برگزیده و رفتارهای ویژه ای به حسب آن از خود بروز میدهد(مظاهری،1390)
در شرایط کنونی رعایت نشدن برخی معیارهای اخلاقی، نگرانیهای زیادی را در بخشهای مختلف جامعه به وجود آورده است. سقوط معیارهای رفتاری در بخش آموزش، پژوهشگران را واداشته تا در جستجوی مبناهای نظری در این رابطه بوده تا بتوانند مسیر مناسب اجرایی آن را فراهم سازند. لذا یکی از عمده ترین دغدغه های مدیران کارآمد در سطوح مختلف، چگونگی ایجاد بسترهای مناسب بـرای عوامل انسانی شاغل در تمام حرفه ها است تا آنها با حس مسئولیت و تعهد کامل به مسایل در جامعه و حرفه خود به کار بپردازند و اصول اخلاقی حاکم بر شغل و حرفه خود را رعایت کنند. اولین گام در دستیابی به این اهداف درک صحیح از مفهوم اخلاق و شناسایی عوامل تاثیرگذار بر رفتار اخلاقی کارکنان در سازمان می باشد تا در گام های بعدی بر روی این عوامل دقت لازم صورت پذیرد.
ودرنهایت موثر بودن افراد در به ثمررساندن اهداف سازمانی بستگی مستقیم به چگونگی روحیه آنها دارد. از این روست که توجه به بالا بردن سطح روحیه کارکنان سازمانی جای پرارج و پر اهمیتی را در اداره امور سازمانهای اجتماعی به خود اختصاص داده است. کلمه روحیه نظیر کلمات حالت مزاجی به تنهایی معنی مشخص و یا خوب و بد ندارد. همان طور که اطلاع بر حالت مزاجی انسان که نماینده احوال عمومی بدن است مهم است دانستن روحیه نیز حائز اهمیت است زیرا نماینده وضع کلی روابط انسانی در یک سازمان است. (شیرکوند،1390)
به طور خلاصه جو سازمانی همانند هوای موجود در یک اتاق است، ما نمی توانیم جو سازمانی را ببینیم یا لمس کنیم، اما آن ما را احاطه کرده است و هر چه که اتفاق می افتد را تحت تاثیر قرار می دهد و خود نیز از آنچه که در سازمان می گذرد، تاثیر می پذیرد وکارکرد مدیر،معلم،دانش آموز ومیزان پیشرفت ویادگیری دانش آموزان وهمچنین روحیه وسلامت اخلاقی وروانی معلمان را کاملا تحت تأثیر قرار میدهد.(بررسی مفهوم جو سازمانی،محبت خواه،حسین،2011)
از آنجایی که معلم در جریان آموزش یک رکن بنیادی محسوب می شود،نقش کلیدی معلم در جریان یاددهی موجب شده است که متخصصان و صاحب نظران امر آموزش بهبود کیفیت نظام آموزشی جوامع رابه میزان بسیار مدیون بهبود کیفیت عملکرد معلمان بدانند بنابراین آماده سازی معلمان کارآزموده وبا رفتار اخلاقی وبا روحیه از جمله مسائل مهمی است که باید برنامه ریزان نظام آموزش وپرورش طریقی را برگزینند که بتوانند
جوی را در مدرسه فراهم آورند تا یادگیرندگان را قادر سازند که در یادگیری وعملکرد موثر کاراتر باشند0(ارجمند،1383،)
بنابراین در این تحقیق با توجه به اهمیتی که جو سازمانی مدرسه در ایجاد اخلاق و روحیه قوی در معلمان می تواند داشته باشد به برسی رابطه آنها و ارایه راههایی برای بهبود جو سازمانی مدارس وبالا بردن رفتار اخلاقی و روحیه معلمان پرداخته خواهد شد.
1-2بیان مساله
رفتار در سازمانها به طور ساده، تابعي از انتظارات رسمي، نيازهاي فردي و اهداف سازماني نيست، بلكه نتيجه روابط پوياي اين عناصر است شركت كنندگان در يك سازمان مجموعه اي ازصفات منحصر به فرد، احساسات ارزشها، نيازها و انگيزه ها را با خود به محل كار مي آورند اين خصوصيات شخصي در جنبه هاي منطقي و برنامه ريزي شده زندگي سازماني دخالت كرده وموجب ظهور نوعي احساس هويت جمعي مي گردد كه تجمع ساده افراد را به شخصيت متمايزي براي محل كار تبديل ميكند اين احساس طبيعي ناشي از محل كار تحت عناوين متعددي از جمله،خصوصيات سازماني، محيط اجتماعی وجو تحليل شده است هر كدام از مفاهيم مبين اين هستند كه معاني مشترك و قوانين نوشته نشده اي وجود دارند كه رفتارسازماني را هدايت مي كند، نوع رابطه اي كه انسان هاي داخل يك سازمان دارند، ويژگي ها و جو آن سازمان را به وجود مي آورد. جو سازماني به اداراكات عمومي كاركنان از محيط كارشان بر مي گردد كه تحت تاثير سازمان رسمي و غير رسمي، شخصيت و نيازهاي اعضا و رهبري سازمان حاصل میشود.
(فصلنامه رهبری ومدیریت آموزشی،1389)
بنابراین هر سازمانی، فرهنگ، سنتها و روشهای عمل ویژه ای دارد که بر روی هم جو آن سازمان را تشکیل می دهند. جو برخی سازمانها پویا و کاری است و برخی دیگر سهل گیر و برخی کاملا انسانی و برخی دیگر سخت و سرد،جو سازمانی مربوط به
تعیین ویژگی های قابل اندازه گیری محیط کار است که بطور مستقیم یا غیرمستقیم توسط کسانی که در این محیط کار می کنند درک شده است و فرض می شود که روی انگیزش و رفتارشان تاثیر می گذارد،همچنین به عنوان منبعی موثر و بانفوذ جهت شکل دهی رفتار عمل می کند،جو سازمانی مجموعه ویژگیهایی است که یک سازمان را توصیف می کند و آن را از دیگر سازمانها متمایز می سازد، تقریبا در طول زمان پایدار است و رفتار افراد در سازمان را تحت تاثیر قرار می دهد.
همچنین می توان جو سازمانی را به بیانی ساده تر بیان کرد: «جو سازمانی درک کارکنان از محیطی است که در آن مشغول به کار هستند.»(بررسی مفهوم جو سازمانی،محبت خواه،1390)
يكي ا ز مهمترين حوزه هاي توسعه پايدار در جوامع بشري، بخش آموزش است كه ارتباط مستقيمي با تعلیم وتربیت انسانها دارد. درسازما نهاي رقابتي امروز، تنها سازمانهايي قادربه ادامه حيات هستند كه به كاركنان خود اهميت مي دهند. پس به تبع آن، درك اين كاركنان ازسازمان خود كه جو سازماني ناميده مي شود، نيز حائزاهميت خواهد بود. جو سازمانی به صورت هاي باز بسته وجود دارد.
در جو باز و مطلوب، کارکنان از رضایت شغلی قابل توجهی برخوردارند و انگیزه کافی برای غلبه بر مشکلات دارند. آنها دارای نیروی محرکه لازم برای ترتیب دادن کارها و حفظ تحرک سازمان هستند. به علاوه کارکنان به همکاری با سازمان خود افتخار می کنند. کارکنان به خوبی با یکدیگر همکاری می کنند و امور سازمان را تمام و کمال انجام می دهند. (بررسی مفهوم جو سازمانی،محبت خواه،1390)
بازبودن جو سازما نها به طور ملموسي به وضعيت عاطفي موجود بستگي دارد يعني در سازما نهايي كه داراي جو باز هستند، كاركنان نسبت به سازمان و محيط آن از خود بيگانگي كمتري را نشان ميدهند تا سازمانهايي كه داراي جوبسته هستند همچنين سازمانهاي با جوباز نسبت به سازما نهاي با جو بسته داراي كاركنان قوي تر هستند و اين كاركنان عزت نفس بالاتري داشته وا جتماعي و آگاه هستند وافزون بر آن به اثربخشي سازمان خود اعتماد زيادتري دارند.همچنينن نسبت به سازمان وفاداري و تعهد بيشتري از خود نشان ميدهند، مدير هم نسبت به پيشنهادات كاركنان رغبت بيشتري نشان مي دهد وا ز آنها صادقانه قدرداني مي نمايد و به شايستگي حرف هاي آنان احترام مي گذارد در سازما نهاي با جو باز كاركنان ارتباط بيشتري با هم و با مراجعان برقرار مي كنند و با مشكلات رفتاري كمتري مواجه اند.در مقابل،كاركنان سازما نهاي با جو بسته در زمينه هاي تحقير كردن و ستيزه جويي نمرات بيشتري كسب كرده اند در واقع كاركنان سازمانها از ويژگيهاي شخصيتي يكساني برخوردار نيستند.يكي كم حرف و ساكت و ديگري فعال دربرقراري ارتباطات كلامي است.يكي بدبين،خودخواه ومتكبر است و ديگري خوشبين،متواضع وعلاقه مند به ديگران،درحقیقت بين ويژگيهاي شخصيتي كاركنان با جو سازماني حاكم بر محل كار آنها رابطه وجود دارد(رابطه جو سازمانی با ویژه گیهای شخصیتی کارکنان ،مردانی حموله وشهرکی واحد،1388)
ليتوين و استرينجر: جو سازماني را ادراكاتي كه فرد از نوع سازماني كه در آن كار
مي كند، و احساس او نسبت به سازمان بر حسب ابعادي چون مسئوليت، ساختار ، پاداش ، صميميت، حمايت ، هويت ، قبول خطر ،برخورد و ضوابط به صورت زير تعريف كرده اند.
مسئوليت : جهت انجام برخي هدفهاي سازمان، به كاركنان مسئوليت هاي فردي داده مي شود وبدين ترتيب آنان احساس ميكنند بدون كنترل مديران مي توانند تصميمات لازم را اخذ و مسائل راحل كنند.
ساختار : راه يا شيوه اي كه فعاليتهاي سازماني تقسيم، سازماندهي و هماهنگ مي شوند
پاداش: موجب ميگردد كه كارمندان احساس كنند در صورت داشتن عملكرد بالاتر در زمينه هاي مختلف مورد تشويق قرار مي گيرند.
صميميت : احساس اينكه رفتار دوستانه اي در سازمان حاكم است و افراد از با هم بودن لذت مي برند.
حمايت : وجود كمك از طرف ديگران به افراد و اينكه در شرايط سخت از طرف همكاران ومديريت مورد توجه و حمايت واقع مي شوند.
قبول خطر: درجه و ميزاني كه تصميم گيري ، پذيرش خطر و چالش در شرايط پيش بيني نشده درسازمان تشويق مي شود.
هويت : اينكه افراد احساس كنند كه عضوي از سازمان هستند و از تعلق داشتن نسبت به سازمان مباهات مي كنند.
برخورد: ميزاني از پذيرش نظرات متفاوت، بعلاوه استراتژي كه براي حل مشكلات در سازمان بكار مي رود.
استانداردها: توجه به اهداف صريح ، ضوابط و عملكرد موثر در سازمان.
(بررسي رابطه بين ابعاد جو سازماني … / كريمي و همكاران89)
اخلاقیات در سازمان به عنوان سیستمی از ارزش ها و بایدها و نبایدها تعریف می شود که بر اساس آن نیک و بدهای سازمان مشخص و عمل بد از خوب متمایز می شود. به طور کلی انسان ها در بعد فردی و شخصیتی دارای ویژگی های خاص اخلاقی هستند که پندار، گفتار و رفتار آنها را شکل می دهد. ممکن است همین افراد وقتی در یک جایگاه و پست سازمانی قرار می گیرند عواملی موجب شود که پندار، گفتار و رفتار متفاوتی از بعد فردی سر بزند که این ویژگی های انسانی بر روی میزان کارایی و اثر بخشی سازمان تاثیر بگذارد. رفتارهای متفاوت اخلاقی افراد به عنوان کارمندان سازمان در یک طیف خطی که یک سر آن سلامت اداری و سر دیگر طیف فساد اداری می باشد قابل تحلیل می باشد و میزان سلامت اداری در میزان موفقیت سازمان در انجام ماموریت ها،
اجرای راهبردها و برنامه ها و در نهایت دستیابی به اهداف سازمانی نقش به سزایی را ایفا می کند.
همچنین اخلاق را مجموعه‌ای از صفات روحی و باطنی انسان تعریف کرده‌اند که به صورت اعمال و رفتاری که از خلقیات درونی انسان ناشی می‌شود، بروز ظاهری پیدا می‌کند و بدین سبب گفته می‌شود که اخلاق را از راه آثارش می‌توان تعریف کرد. استمرار یک نوع رفتار خاص، دلیل بر آن است که این رفتار یک ریشه درونی و باطنی در عمق جان و روح فرد یافته است که آن ریشه را خلق و اخلاق می‌نامند.دامنه اخلاق را در حد رفتارهای فردی تلقی می‌کنند، اما رفتارهای فردی وقتی که در سطح جامعه یا نهادهای اجتماعی تسری پیدا می‌کند و شیوع می‌یابد، به نوعی به اخلاق جمعی تبدیل می‌شود که ریشه‌اش در فرهنگ جامعه می‌دواند و خود نوعی وجه غالب می‌یابد که جامعه را با آن می‌توان شناخت.امروز در تجزیه و تحلیل رفتار سازمان ها، پرداختن به اخلاق و ارزش های اخلاقی یکی از الزامات است،نماد بیرونی سازمان ها را رفتارهای اخلاقی آنها تشکیل می‌دهد که خود حاصل جمع ارزش های گوناگون اخلاقی است که در آن سازمان ها، ظهور و بروز یافته است.
(مروری بر رفتار اخلاقی در سازمانها ،مظاهری راد،1390)
رفتار اخلاقي، يك مسئله عمومي است. سازمان ها به دنبال كاركنان درست كار هستند و دراخلاق و مسئوليت پذيري اجتماعي مورد قضاوت قرار مي گيرند.در محيط هاي كاري، افراد در ارزش هامتفاوت هستند و رفتارهايي را انجام ميدهند كه از نظر ديگران ممكن است اخلاقي يا غيراخلاقي باشد. در يك موقعيت افراد ممكن است احساس كنند كه يك رفتار اخلاقي است،در حاليكه همان رفتاردرموقعيتي ديگر غيراخلاقي است مثلاً هديه دادن به شخص قانوني است، ولي هديه دادن به عنوان رشوه غير قانوني است.
مطالعات نشان ميدهد كه، رفتار اخلاقي و غير اخلاقي ناشي از سطح پيشرفت اخلاقي فرد،محيط سازماني و مركز كنترلي است، سطح پيشرفت اخلاقي فرد به ارزيابي ظرفيت افراد براي قضاوت درمورد اينكه چه چيزي از نظر اخلاقی درست است؛ اطلاق مي شود.افرادي كه از روحيه بالاتري برخوردارند كمتر تحت نفوذعوامل خارجي قرار مي گيرند. از اينرو اين افراد استعداد و آمادگي بيشتري براي عمل به اخلاقيات دارند. بعنوان مثال بيشتر افراد بالغ در سطح متوسطي از پيشرفت اخلاقي قرار دارند. اين افراد خيلي زياد تحت نفوذ همكاران قرار ميگيرند و از قوانين و رويه هاي سازماني پيروي مي كنند. اين افراد كساني هستند كه به مراحل بالايي از پيشرفت نائل شده اند و به حقوق ديگران احترام مي گذارند.انجام تشويق وحمايت از رفتار اخلاقي با پاداش دادن براي
آن يا عدم تشويق رفتار اخلاقي بامجازات و تنبيه فردخاطي باعث تقويت رفتار هاي اخلاقي مي گردد.
در زندگي روزانه افراد با تصميماتي روبه رو مي شوند كه ممكن است به انتخاب رفتار اخلاقي يا غيراخلاقي منجر شود، انتخاب افراد بر اساس يادگيري گذشته، معلمين، دوستان، و همكاران مي باشد.رفتار غيراخلاقي، پارتي بازي، عدم وفاداري به سازمان و رشوه خواري مامورين دولتي همواره ازمشكلات اساسي بوده اند كه در اكثر كشورها مورد توجه قرار گرفته رهبران سازمان برای آنکه بتوانند کارکنان خود را برای دستیابی به هدفی مشترک متقاعد سازند، باید بدون استثنا به اخلاقیات پذیرفته شده ای پایبند باشند ومتعهد بودن خود را به رفتار ملموس نشان دهند، دولتها سعي كرده اند برنامه هايي را جهت بهبود رفتار كاركنان پياده كنند. سازمان آموزش وپرورش از جمله مراكز دولتي بوده كه به عنوان يك محيط فرهنگي و علمي فعاليت مي كند ومهمترين رسالت آنان ترويج و توسعه دانش و آموزش افراد براي بدست گرفتن مشاغل درجامعه است. بنابراين، انتظار ميرود كه تا حدودي جو اخلاقي اين سازمان مناسب بوده و درارتباطات، روحيه، انگيزش و رضايت شغلي كاركنان تاثيرپذير باشد. مسلماً جو اخلاقي نامناسب مي تواند در رفتار كاركنان تاثيرگذاشته، مديريت سازمان را با بحران مواجه كند. لذا ضرورت دارد سازمان آموزش و پرورش بيشتر از هر سازمان ديگري مورد توجه قرار گيرد و برنامه هايي براي ارتقا و رشد اخلاقي اين سازمان طرح ريزي شود/) کریمی وهمکاران،مجله رويكردهاي نوين آموزشي، سال پنجم، ش2، پياپي12،پائیز وزمستان 1389)
از همین رو یکی ازمسائل اصلی تحقیق حاضر این است که چه عواملی بر رفتارهای اخلاقی به عنوان یک کارمند ، تاثیر می گذارد؟
شایان ذکر است رفتار اخلاقي بالا، مي تواند در افزايش روحیه نقش داشته باشد و همچنين در مقابل رفتار اخلاقی پایین، مي تواند باعث كاهش روحیه گردد تحقيقات خود به اين نتايج دست يافته اند كه جو اخلاقي با افزایش روحیه رابطه مثبت دارد و اين امر منجر به جوسازمانی مطلوب می گردد
مدارس به عنوان سازمانهای آموزشی هرچند مشابه به نظر می رسند اما معلمان وافراد باتجربه شاغل در آموزش وپرورش متوجه این امر هستند که زمان جابجایی وبازدید از مدارس دیگر با شرایطی متفاوت نسبت به محیط پیشین روبرو می شوند مثلأ مدرسه ای را می بینیم که اوضاع در آن بهم ریخته و در مدرسه دیگر شرایط مطلوب است،در مذرسه ای که شرایط مطلوب است به نظر میرسد معلمان با یکدیگر شرایط صمیمانه ای دارند ودر انجام امور مدرسه و حل مسائل شخصی با یکدیگر همکاری می کنند در چنین مدرسه ای مدیر نیز با معلمان روابط دوستانه ای برقرار می کند
درمدرسه ای که شرایط نا مطلوب است واوضاع در آن بهم ریخته است احساس میکنیم که معلمان با یکدیگر روابط خوبی ندارند و گاهی بین آنها کشمکش بوجود می آید مدیر چنین مدرسه ای فقط به فکر اجرای مقررات با استفاده از قدرت مقام خود می باشد و
توجهی به برقراری روابط انسانی با معلمان ندارد چنین شرایطی باعث می گردد معلمان نا خود آگاه در بر خورد با همکاران،دانش آموزان وهمچنین اولیاء رفتار واخلاق مناسبی نداشته باشند که در حقیقت این شرایط آشفته مدرسه موجب بد اخلاقی وتضعیف روحیه معلمان می گردد اصطلاحأ این وضعیت که مدارس را از یکدیگر متمایز می سازد جو سازمانی نامیده می شود
معلمان از لحاظ اخلاق وروحیه نیز با یکدیگر متفاوتند،برخی از کار وحرفه خود راضی هستند واعتقاد دارند خدمت آنها هم برای خود وهم برای جامعه اهمیت دارد چنین معلمانی احساس مسئولیت بیشتری دارند و برای رسیدن به اهداف مدرسه تلاش می کنند وتحقق هدف خود را در گرو تحقق اهداف مدرسه می دانند معلمانی باویژه گیهای فوق از روحیه بالایی برخوردارند برخی دیگر از معلمان روحیه پائینی دارند این معلمان از کار وحرفه خود چندان راضی نیستند وکارهای خود را به منظور رفع تکلیف انجام میدهند چنین معلمانی احساس مسئولیت کمی داشته وتوجهی به تحقق اهداف مدرسه ندارند.
اگر برای ایجاد جوی مناسب ومطلوب درمدارس کوشش به عمل نیاید معلمان از روحیه بالا برخوردار نخواهند بود و در نتیجه کارایی و اثربخشی آنها پائین آمده ودر نتیجه کارایی واثر بخشی مدرسه را تحت تأثیر قرار داده و تحقق اهداف مورد انتظار از مدرسه به نحو مطلوب امکان پذیر نخواهد شد (ارجمند،1383)
برقراری روابط انسانی زمینه های نگرش ورشد فرد را فراهم می سازدوهمین احساس رشد سبب رضایت و خشنودی افراد می شود که تمام این حالات زمینه ساز بهبود و ارتقای روحیه می گردد ومیل به زیستن وکار و تلاش را افزایش میدهد
(میرکمالی،1375،ص223)
نتایج پژوهشهای انجام شده در رابطه با جو مدارس نشان میدهد که جو مدارس یکی از عوامل مهم برقراری روابط انسانی است،معمولأدر جوهای منفی،ترس آور،بسته وبازدارنده افراد از هم می گریزندوبه هم بی اعتماد می شوند،بالعکس در جوهای باز وحمایت کننده افراد به یکدیگر نزدیک می شوند واحساس نوعی وحدت،همکاری وصمیمیت در بین آنها بوجود می آید تحقیقات همچنین نشان میدهد جو سازمانی باز ومثبت سبب افزایش کارایی واثر بخشی می شود ودلیل آن اینست که در جو باز روحیه بالاست ومیل ورغبت به کار به طور طبیغی بال می رود بنابراین جو سازمانی و روحیه دو مفهوم مرتبط بهم هستند(میرکمالی،1380،ص116)
بنابراین می توان گفت که اگر مدیران می خواهند کارایی مدارسشان را افزایش دهند باید روی انگیزه کارکنان سرمایه گذاری کنند ویکی از عواملی که می تواند روی انگیزه کارکنان تأثیرگذار باشد واکنش عاطفی وذهنی آنان در مورد کار و حرفشان واحساس و ادراک آنها نسبت به مدرسه ومحیط داخلی آنست واگر بازتاب احساس کارکنان بویژه
معلمان از جو ومحیط داخلی مثبت وتوأم بارضایت وروحیه بالا باشد آنوقت می توان گفت که معلمان اهداف وآرمانهای مدرسه را با آغوش باز خواهند پذیرفت وباگرایش وتمایل جدی امورت مربوط به مدرسه را انجام خواهند داد،بدین جهت مطالعه وضعیت جو سازمانی مدارس و اخلاق و روحیه معلمان امری ضروری است که باید بطور مستقیم هراز چندگاهی مورد مطالعه قرار گیرد(صیامی،1387)
پژوهشهایی که برای مقایسه جو سازمانی مدارس انجام شده است در کثر موارد بیانگر این مسأله است که بین جو سازمنی مدارس و رفتار اخلاقی و روحیه کارکنان رابطه وجود دارد…
برای غلبه بر مشکلات ناشی از عدم وجود جو سازمانی مناسب در مدارس وتأثیر آن بر رفتار اخلاقی وروحیه معلمان لازم است در مورد شناخت جو سازمانی مدارس وچگونگی رابطه جو سازمانی با رفتاراخلاقی وروحیه معلمان تحقیقاتی صورت گیرد که در این تحقیق به بررسی رابطه جو سازمانی با رفتاراخلاق وروحیه معلمان پرداخته شده است
1-3.ضرورت واهمیت تحقیق
ازآنجایی که اخلاق وروحیه معلم بر نگرش ویادگیری دانش آموزان تأثیر دارد وافزایش سطح روحیه تدریس معلمان رابهبود می بخشد ویادگیرد را برای دانش آموزان بیشتر خوشایند می کند وبه تحقق اهداف مورد انتظار مدرسه کمک می کند واز آنجایی که جو سازمانی بر افزایش یا کاهش سطح روحیه ورفتار اخلاقی تآثیر می گذارد بررسی جو مدرسه حائز اهمیت است .
برای افزایش رفتار اخلاقی و روحیه لازم است به ارضای نیازهای کارکنان در محیط کار توجه کنیم و تنها مدیرانی می توانند موجبات ارضای نیازهای مراتب بالای کارکنان تحت نظارت خود را فراهم سازند که فضای روانی مناسب را درون سازمان بوجود آورده باشند(ساعتچی،1375،ص51)
از آنجا که اخلاق از مهمترین مباحث دینی است و از یک نظر مهمترین هدف انبیای الهی را تشکیل می دهد، زیرا بدون اخلاق نه دین برای مردم مفهومی دارد، و نه دنیای آنها سامان می یابد. اصولا زمانی انسان شایسته نام انسان است که دارای اخلاق انسانی

فایل : 45 صفحه

فرمت : Word