مقاله کامل گروههاي سازگاري رويش در قارچ

چكيده:
گروههاي سازگاري رويش در قارچ Bipolaris oryzae :
بيماري لكه قهوه‌‌اي (Brown spot) برنج، يكي از بيماري هاي بذر زاد برنج است كه در كليه مراحل رشدی از خزانه تا مزرعه روي گياه ديده مي‌‌شود و خساراتي را از جنبه كيفي و كمي بر روي محصول بوجود مي‌‌آورد. هر چند اين بيماري در بيشتر نقاط كشور كه در آنها برنج كشت مي‌‌شود وجود دارد، ولي اطلاعات دقيقي از پراكندگي بيماري و تنوع گونه‌‌ها و همچنين ميزان خسارتهاي وارده موجود نيست. از اين رو مطالعاتي در زمينه‌‌هاي مختلف اين بيماري انجام شده كه اهداف آن عبارت بودند از:
-شناسايي گونه‌‌هاي قارچ بيماري لكه قهوه‌‌اي برنج در گيلان
– مطالعات بيماري زايي جدايه هاي بدست آمده
– واكنش برخي از ارقام برنج در مقابل قارچ عامل بيماري.
براي اين منظور، ابتدا از 91 مزرعه برنج در استان گيلان نمونه برداري شد و نمونه هاي گياهي جمع آوري شده جهت جدا سازي قارچ عامل بيماري، روي محيط PDA و كاغذ صافي قرار داده شدند. بدين ترتيب120 جدايه بدست آمد. براي اسپوزايي جدايه ها روي محيط كشت Twa+wheat +Straw (Top water Agar) كشت داده‌‌شدند. سپس صفات موفولژي كنيدي و كينديوفر، فرايند تشكيل كنيدي و نحوه جوانه زني آنها، جهت تشخيص تا كسنوميكي مطالعه گرديد. بررسي بيماري زايي جدايه هاي اين گونه روي برنج رقم خزر و هاشمي در محيط آكواريوم انجام گرفت و علائم به صورت لكه هاي نكروتيك بيضي شكل، قهوه‌‌اي تيره با هاله زردوگاهي بهم پيوسته در روي برگها مشاهده شد.كه ودر موارد پيشرفته نیز خشكيدگي برگ، ديده شد.
لكه ها به طرف غلاف برگ نيز توسعه يافته و باعث ايجاد لكه هاي بيضي تا مستطيلي شكل به رنگ قهوه‌‌اي تيره، مايل به سياه روي غلاف میشدند. براي بررسي و اكنش ارقام برنج نسبت به قارچ عامل بيماري دورقم برنج به اسامي هاشمي و خزر در
مرحله برگ مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج حاصله نشان داد كه در مرحله برگ، تفاوت معني داري از نظر ميزان آلودگي بين ارقام مذكور وجود ندارد. علاوه بر اين جدايه هاي جمع آوري شده از نظر گروههاي سازگاري رويشي مورد بررسي قرار گرفتند و دو گروه سازگاري رويشي با سرگروهي جدايه هاي 1و 4 مرتب گرديدند.پ
مقدمه:
برنج با نام علمیoryzae sativa به عنوان يك محصول مهم استراتژيك در كشاورزي جهان بعد از گندم قرار مي گيرد. اين محصول نقش بسيار مهمي در تغذيه مردم جهان و نيز كشور ما دارد. براساس آمار منتشر شده از سوي سازمان خواربار كشاورزي FAO در سال 1997 سطح زير كشت برنج حدود 151 ميليون هكتار در جهان بوده است و كشورهاي هند و چين با 75 ميليون هكتار نزديك %50 از سطح زير كشت برنج را به خود اختصاص داده اند.(1)
سطح زير كشت برنج در كشور ايران در سال 1380 معادل 563 هزار هكتار برآورد شده است كه معادل 4% درصد سطوح زير كشت برنج جهان است. 75% از اراضي زير كشت برنج در استان هاي ساحلي درياي خزر يعني گيلان، گلستان و مازندان مي باشد. با توجه به اينكه محصول براي رشد مناسب نيازمند آب و هواي مرطوب و نسبتاً گرم است لذا نواحي محور ساحلي در جنوب مازندران نواحي مناسب براي كاشت برنج به حساب مي‌‌آيند.
در سال 81 استان مازندان با توليد 93813 تن شلتوك حدود 40% اراضي كشت برنج را به خود اختصاص داده است و در ميان شهرهاي توليد كننده اين محصول مقام اول را دارا مي باشد . در استان گيلان در همين سال سطحي معادل 230 هزار هكتار كشت شده است و توليد معادل 675/011/1 تن شلتوك داشته و متوسط عملكرد آن 3/4 تن در هكتار مي باشد. اين در حالي است كه در
سال 1374 معادل يك ميليون صد هزار تن برنج از خارج وارد گرديد.
بالاترين آمار سطح زير كشت برنج معادل 600 هزار هكتار در سال 1375 است و در سال بعد آن يعني در سال 1376 به علت كاهش بارندگي و كمبودباران به خصوص در استان هاي فارس و خوزستان ميزان كشت آن به 61% كاهش داشته است .
انجام فعاليت هاي تحقيقاتي روي برنج از دوران قبل از انقلاب در دو استان شمالي كشور شروع شد و بعد از انقلاب نيز ادامه يافت. اين مطالعات بيشتر حول مسائلي از قبيل:
1) بررسي و شناسايي عوامل خسارت زا اعم از آفات و بيماري ها و نحوه كنترل آنها
2) مطالعه در زمينه نيازهاي غذايي گياه برنج
3) عمليات به زراعي و به نژادي در راستاي افزايش عملكرد اين محصول و معرفي ارقامي همچون خزر- بينام و سپيدرو است كه در حال حاضر نه تنها در دو استان مازندران و گيلان بلكه در ساير نقاط برنج خيز نيز كشت مي گردد.
طبق آمار بدست آمده سطح زير كشت برنج مربوط به هر كدام از ارقام ذكر شده در استان مازندران عبارت است از: سطح زير كشت رقم خزر معادل 49217 هزار هكتار، 20285 هزار هكتار رقم سپيدرود 1380 هكتار رقم بجار به عنوان يك رقم پر محصول (وجمعاً 8/30 درصد سطح زير كشت)، 75 هزار هكتار رقم بينام، 69118 هكتار انواع صدري، 15 هكتار ارقام حسني و غريب به عنوان برنج هاي بومي و جمعاً 2/69 درصد سطح زيركشت بوده است.(4)
خصوصيات گياه شناسي برنج:
برنج محصولي است مربوط به مناطق گرم ،پرآب و از رده تك لپه اي ها و تيره غلات و جنس oryzae كه داراي حدود 25 گونه است ( 1و 8 و 13) و گونه معروف آن Sativa oryza مي باشد اين گونه يك گونه با گسترش جهاني است و در اكثر نقاط جهان كاشته مي شود. اين محصول داراي ريشه‌‌هاي افشان، ساقه‌‌هاي راست توخالي ، با تعدادي گره روي ساقه و گل آذين خوشه مي باشد. برنج بر خلاف ساير غلات داراي 6 پرچم است. مادگي اين محصول داراي تخمدان يك حجره اي، با يك تخمك است، ميوه برنج گندمك است، بدين معني كه پوسته هاي ميوه و پوسته دانه با با هم رشد مي نمايند.
خصوصيات بذر شناسی :
ميوه برنج از نوع گندم بوده و بوسيله يك پوسته سخت سيلسي پوشيده مي شود اين پوسته از دو پوشش تشكيل شده است كه عبارتند از : لماو پالئا . لما عمدتاً داراي ریشک است. ولي پالئا فاقد اين اندام مي باشد. در قاعده پوشينه ها دو برگ كوچك و نيزه اي شكل و عقيم به نام پوشه قرار دارند. دانه برنج همراه با پوشينه ها را اصطلاحاً شلتوك گويند.
اكوتيپ هاي برنج:
انواع اكوتيپ هاي برنج را مي توان به طور خلاصه به شرح زير بيان داشت:
1) اكوتيپ ها indica : از اكوتيپ هاي گرمسيري برنج است كه در مقابل خشكي و آفات مقاوم مي باشد. در برابر ريزش دانه حساس و از نظر زمان رويش نيز در ارقام مختلف تفاوت ديده مي‌‌شود
.
2) اكوتيپ japonica : اين نوع برنج داراي ساقه‌‌هاي كوتاه و دانه‌‌هاي گرد است و در نواحي معتدل يافت مي شود و درمقابل سرما مقاوم است.
3) اكوتيپ Javanica : اين رقم برنج از انواع حدواسط به حساب مي آيد.
در استان گيلان به برنج (بج) (Baj) و خوشه آن را (varze) و شلتوك آن را (جو) مي خوانند.
فصل اول
1- مروري بر تحقيقات پيشين:
مروري بر تحقيقات بذرشناسي:
واژه بيماري شناسي بذر ابتدا در سال 1940 توسط نيرگارد نوبل به كار رفت. نيرگارد در زمينه انتقال بيماري هاي بذر زاد برنج كارهاي موثري انجام داد. در سال 1945 در دانمارك مالون و مسكت و در سال 1958 در انگلستان بيكر و در سال 1954 درآمريكا آنسلم از پايه گذران آزمايشگاههاي بررسي سلامت بذر بودند.به طور كلي عوامل بيماري زاي جدا شده از بذر برنج را مي توان به بيماريهاي ويروسي و باكتريايي، قارچي و نماتدي تقسيم بندي كرد.ساپورنا و همكاران در سال 1986 بيان كردند كه قارچ هاي Prycularia oryzae و قارچ cochliobolus myabeanus به طور مكرروقارچ Gibbrella fujikurai گاهي اوقات جدا گرديد.قارچ عامل لكه قهوه اي برنج cochliobolus myabeanus سبب ايجاد گياهچه هاي غير طبيي در آزمون هاي جوانه زني شده است. محقيق بيان مي كنند كه اگر آلودگي در ارتباط با ايجاد بيماري به 15% برسد بايد اقدام به مبارزه كرد. فاياد و همكاران در سال 1996 طي سالهاي 92-1982 چندين نمونه بذر از 24 گونه گياه زراعي را از نظر سلامت بذر مورد ارزيابي قرار دادند. مهمترين قارچه هاي بيماري زا جدا شده از نمونه هاي بذري برنج در اين بررسي شامل:
Drechslera oryzae ,Prycularia oryzea
بوده است.
نتايج اين تحقيق نشان دادند كه آزمون سلامتي بذر به منظور اطمينان از كيفيت بالاي ژرم پلاسم نگهداري شده به منظور پرهيز از بقا و انتشار پاتوژن ها بي نهايت مهم است گياهچه
هاي غير طبيعي ، درصد پائين تندش و كم بنيه بودن بذر و زوال تدريجي مشاهده شده در بذرهاي برنج به اين عامل بيماري مربوط مي شده است.ماجومدارا كاتوپاديايي(1978) در مطالعه بيماري شناسي بذر 10 كولتيوار برنج مربوط به غرب بنگال كه شامل بذرهاي به ظاهر سالم و بذرهاي داراي لكه‌‌هاي زياد بود قارچ هاي:
curvularia Luneta ,Helminthosporium oryzae ,picocum sp , Alternaria tenuis
را جدا سازي كردند. همچنين تيمار قارچ كش هاي مختلف موثر بوده است. اما كنترل كاملي را نشان نداده است. فزلي و شرودر (1966) با حضور ميسليوم هاي قارچ Helminthosporium oryzae در قسمت هاي مختلف بذر برنج از جمله اندوسپرم ثابت نمودند. كيفيت برنج با ميزان تغيير رنگ آن همبستگي دارد. كه اين تغيير رنگ بيانگر ميزان توسعه و گسترش ميسليومي قارچ درداخل بذر مي باشد. در روش كاغذ صافي مرطوب و گواياكول آگار توسط تويك (1975) براي جداسازي قارچ Helminthosporium oryzae از 98 توده بذر برنج مورد مقايسه قرار گرفت.روش گوياكون آگار براي جداسازي قارچ Helminthosporium oryzae مناسب تر و حساستر از كاغذ صافي مرطوب مي باشد اما براي قارچ Alternaria padwikii داراي خاصيت كمتري بوده است.
بيماري لكه قهوه اي برنج:
اين بيماري ابتدا در سالهاي 1920 و اوائل 1930 در ژاپن و فليپين مورد مطالعه قرار گرفته است. (25-26-36)
و از ايران در سال 1335 از نواحي شمالي كشور گزارش شده است.
بعد از دهه 1930 كارزيادي روي اين بيماري صورت نگرفت و اين در حالي بود كه گزارش هاي مختلفی از وجود اين بيمار

فایل : 47 صفحه

فرمت : Word