مقاله کامل تحليل كلام

مقدمه
مطالعه زبان در سطوح مختلف ، هميشه محققان علوم مختلف از جمله فلسفه ، روانشناسي، مردم شناسي ، جامعه شناسي و بالاخص زبان شناسي را مجذوب خود كرده است .
بررسي ، شناخت و تبيين زبان بعنوان پديده اي پيچيده ، زنده ، زاياو در حال تحول و چگونگي درك ويژگيهاي اين پديده نيازمند رويكردي جزء نگر و ژرف كاوي در بن مايه هاي زايش ،شكل گيري و توليد واحدهاي زباني مي باشد ضرورتي كه در گذر زمان كه با پيشرفت مداوم زبان شناسي و رشته هاي مرتبط بيش از پيش رخ مي‌نمايد.
در راستاي اين مطالعات و تحقيقات ، شاخه‌ها و رويكردهاي مختلف زبان شناسي چون تحليل كلام ومعناشناسي ، كاربرد شناسي ، تحليل كلام انتقادي تبلور پيدا كرده است.
فصل اول :
كليات تحقيق
1-1 مقدمه
در اين فصل به بيان ويژگي‌‌ها و اصول مورد نياز يك تحقيق علمي از قبيل طرح مسئله و بيان سئولات تحقيق ، فرضيه‌ها ، اهميت و ضرورت موضوع تحقيق ، اهداف و كاربردهاي آن ، روش شناسي و محدوديتهاي تحقيق پرداخته خواهد شد.
1-2 طرح مسئله و بيان سئوالات تحقيق:
همه محققان علاقه مند به بحث تحليل كلام در جستجوي يافتن پاسخ به اين سئوال هستند كه كلام يا متن چگونه توليدوتحليل مي گردد؟
آيا موقعيت و جهان پيرامون متن است كه معني را تعيين مي كند يا خود متن به تنهايي مي‌تواند نمايانگر معني باشد ؟
چه ويژگيهايي در تشكيل يك متن يا كلام لازم است ؟
در اين ميان تفاوت‌هاي كلامي ناشي از تفاوت‌ها فرهنگي ، اجتماعي و جغرافيايي موجود در گونه هاي زباني و زبان‌هاي مختلف رخ مي نمايد . رساله حاضر در پي شناخت تفاوت‌هاي كلامي در دو جامعه‌ي‌زباني ايراني و غربي مي باشد به منظور مشخص كردن چهار چوب موضوع مورد بررسي و اجتناب از گستردگي آن ، تفاوت‌هاي كلامي سياست پيشگان و رجال سياسي غربي و ايراني حول محور
قطعيت و عدم قطعيت در سخنراني ها و گفتگوهاي ايشان مورد بررسي قرار خواهد گرفت.
تحقيق حاضر به لحاظ نظري با تكيه بر اصول و مباني تحليل كلام‌وتحليل كلام انتقادي در صدد تبيين سئوالات زير مي باشد:
آيا وجوه مشترك ومتفاوتي در گفتمان‌هاي رجال سياسي ايراني و غربي از نظر قطعيت و عدم قطعيت ديده مي شود؟
آيا در چهارچوب نظريه هاليدي مسئله قطعيت و عدم قطعيت گفتمان ايراني و غربي قابل تبيين است ؟
1-3 فرضيه تحقيق:
گفتمان سياسي حاكم بر دو جامعه زباني ايراني و غربي متفاوتند .
در چارچوب نظريه‌ي هاليدي مسئله‌ي قطعيت و عدم قطعيت در گفتگو هاي سياسي ايراني و غربي به طور جامع قابل تبيين است
1-4 اهداف و كاربرد تحقيق:
اين تحقيق اهداف و كاربردهاي ذيل را دنبال مي كند .
1-4- 1 اهداف
الف) بررسي گفتمان هاي سياسي از بعد تحليل كلام انتقادي
ب) آشكار ساختن رابطه متن و ايدئولوژي:
تحليل گفتمان از زمان پيدايش همواره در صدد بوده است تا نشان دهد كه هيچ متن يا گفتار و نوشتاري بي طرف نيست بلكه به موقعيتي خاص وابسته است اين امر ممكن است كاملا ناآگاهانه وغير عامدانه باشد .
ج)ارائه روشي جديد در مطالعه متون ، رسانه ها ، و گفتمان سياسي.
1-4-2 كاربردهاي تحقيق:
الف) به دست دادن سازوكارهايي در جهت تشخيص متون مختلف از بعد تحليل
كلام انتقادى
ب) استفاده از زبان در جهت معرفي ديدگاه هاي سياسي فرهنگ هاي متفاوت . ج) به كار گيري راه كارهاي نوين در امر ترجمه و تفسير متون
كاربرد يافته هاي تحقيق در آموزش زبان از قبيل روش تدريس، مهارت هاي زباني چون درك شنيداري ،خواندن، درك مطلب و دستور.
1-5- پيشينه‌ي تحقيق:
تحليل كلام در ابتدا تنها به عنوان متممي براي مطالعات و تحليل هاي كلاسيك محتوا مطرح شد ولي اكنون به نظر مي رسد كه رويكرد تحليل كلام در مطالعات رسانه هاي همگاني ، علوم سياسي و… مورد قبول واقع شده است . با وجود اين كارهايي كه در اين زمينه انجام شده است (در غرب و نه در ايران ) هنوز محدود و در عين حال بسيار پراكنده و متنوع بوده و محدود به حوزه خاصي نيست . عمدة اين كارها تئاتر از گرايش هاي زبان شناختي تحليل كلام ، تحليل متن و نشانه شناسي است . (رك ، فركلاف ، تحليل گفتمان انتقادي ، 1995، وندايك ، مطالعه بين رشته اي اخبار به مثابه گفتمان ، 1991 ) اكثر اين كارها كه در انگلستان و فرانسه انجام شده‌اند به ابعاد ايدئولوژيك پيام هاي رسانه ها توجه خاصي مبذول داشته اند . (رك ، آسابرگر، 1991) در ايران نيز ،‌در اين زمينه پايان نامه ها و تحقيقات محدودي به چشم مي خورد كه از زواياي مختلفي به بررسي اين موضوع پرداخته اند .
يكي از تحقيقات انجام شده در زمينه ي تحليل كلام انتقادي پايان نامه اي كارشناسي ارشد مهدي دمالي اميري از پشوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي تحت عنوان تبلور ايدئولوژي و قدرت در كلا م تحليل انتقادي اخبار رسانه اي است او در اين تحقيق ضمن معرفي پيشينه و
ساختار تحليل كلام انتقادي و خواستگاه آن به بررسي فرضيه هاي ذيل مي پردازد.
هيچ متن خنثي يابي طرفي وجود ندارد متون داراي بار ايديولوژيك مي باشند نحو متن نيز معنادار است زيرا نحو داراي معناي اجتماعي و ايديولوژيك است و اين معنا در جاي خود به عواملي كه دال هارا مي‌سازند از قبيل رمزها ، بافتها و مشاركت وابسته است هر متني به يك منبع قدرت يا اقتدار (نه لزوما سياسي) مرتبط است.
در اين تحقيق آمده است كه جنبشهاي اجتماعي براي به كرسي نشاندن ادعاي خود مبني بر وجود ظلم و ستم در جامعه اي ادبيات تحليل كلام را گشترش داده اند از ديدگاه تحليل كلام انتقادي كه متأثر از نظريه انتقادي مكتب فرانكفورت و تفكرات ماركسيستي است.
زبان بر پايه اي سه گذاره اي مقدماتي استوار است نخست تمامي نشانه ها مادي هستند و به شكل فيزيكي تبلور مي يايد دوم نشانه ها ماهيتي اجتماعي دارند. سوم چون نشانه زبان اجتماعي اند هر رويكر دبه زبان بايد بر گفتار متمركز باشد.
خارج از گفتار زبان فاقد حيات است و شكل نشان ها بيش از هر چيز با سازمان اجتماعي
مشاركت كنندگان در آن مشروعيت مي يابد ( اميري 1380 : 8-10).اميري ضمن برخي از مفاهيم نظري در زبان شناسي انتقادي از قبيل ساختار خرد و كلان قدرت به عنوان كنترل با ارائه اي شواهد زباني و تحليل آنها كه غالباّ از متون رسانه اي مي باشند موفق به تأييد فرضيه هاي تحقيق مي شود ( همان 115 – 29).
پايان نامه سيد فاطمه علوي (1381 ) تحت عنوان بررسي ديدگاههاي روايي در سه داستان كوتاه صادق چوبك رويكرد تحليل كلام انتقادي از دانشگاه تهران پژوهش ديگري است كه ادبيات را از نگاه راجرفاولر در چارچوب تحليل كلام انتقادي مورد بررسي قرار داده است.
علوي در اين پايان نامه تحليل ايدئولوژيك ديدگاه نويسنده را در تعامل با خواننده هدف غايي رويكرد تحليل كلام انتقادي معرفي نموده است بر اين اساس اين پايان نامه طبق نظر فاولر و ديگر تحليل گران كلام انتقادي ادبيات نه به عنوان هنر كلامي بلكه به عنوان زبان و به عنوان كلام در نظر گرفته مي شود پس مي توان همانند متون ديگر بستري برا ي انتقال ايدئولوژي و در نتيجه ابزاري انتقادي باشد وي در اين تحقيق تلاش مي كند كه براي سئوالاتي همچون :
خوانده آثار صادق چوبك چه راههاي براي فهم موظع راوي در لحظات پردازش داستانهايش در اختيار دارد؟
چرا خوانده داستانهاي كوتاه صادق چوبك گاهي با شخصيتها احساس يگانگي و همدردي مي كند و گاهي آنها را از خود مستقل و متفاوت مي بيند؟
پاسخ بيابيد(1381-4)
علوي ( 1381-28) به نقل از فائولر چهار موضوع محوري در نقد زبان شناختي مطرح مي نمايد اين چهار موضوع براي درك مدل نقشه متني فائولر كه ريشه در تحليل كلام و نيز تحليل كلام انتقالي دارند عبارتند از
ادبيات به منزله اي زبان
ادبيات به منزله اي كلام
رابطه اي زبان و ايدئولوژي
نقش خواننده
براي فائولر ساختار اجتماعي و ايدئولوژي منابع اصلي دانش و مفرضيات در چهارچوب نقد زبان شناختي هستند ايدئولوژي عبارت است از نظام باورها و ارزشها و مقولاتي كه شخص يا جامعه با ارجاع به آنها جهان را درك مي كند و اين زبان است كه نقش حياتي در تثبيت باز
توليد و تفسير ايدئولوژي ايفا مي‌كند و به طور كلي منظور او از ايدئولوژي مجموع ارزشها يا نظام اعتقادي است كه زبان متن منتقل مي كند و در اين ديدگاه خواننده به اندازه نويسنده در توليد فراساخت و فرا معني مهم است. (همان 31-30)
علوي با پاسخ به پرسشهاي تحقيق خود نتيجه مي گيرد كه از نظر ايدئولوژي با توجه به اينكه راوي داستان موضع بيروني و عيني نسبت به شخصيتها و وقايع اتخاذ كرده است اين متون بر اساس برشي واقعي از اوضاع اجتماعي ، اقتصادي و فرهنگي زمان نوشته شده است.
يار محمدي در كتاب شانزده مقاله در زبان شناسي كاربردي مقاله سيزدهم را به ميزان قطعيت در متون نوشتار، علمي و ادبي دانش آموزان اختصاص داده است.
يار محمدي ميزان قطعيت يا افال وجهي در كلام را يكي از نتايج عملكرد تعاملي زبان مي داند وي به نقل از كتاب مقدمه اي بر دستور نقشه گرايي هاليدي ( 1985) مي گويد . هاليدي سه نقش عمده بر زبان قائل است .
عملكرد تجربي كه ضمن آن شخص تجربه و احساس خويش از عالم را بيان مي كند.

فایل : 111 صفحه

فرمت : Word