مقاله کامل بررسی شناخت علل و عوامل موثر افت سطح آبهای زیر زمینی در منطقه هیر

فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده : 1
مقدمه : 1
فصل اول 2
کلیات 2
1-1 بیان مسئله : 3
2-1 اهداف پژوهش: 3
3-1 سوالات پژوهش: 3
4-1 فرضیات پژوهش 4
5-1 پیشینه ی پژوهش: 4
روش تحقیق: 5
فصل دوم : 7
بستر طبیعی منطقه 7
2-3 موقعیت جغرافیایی 7
2-2-3 توپوگرافی: 9
1- 2- 2 الف) کوهستان های مرتفع 9
2- 2- 2 ب) تپه ماهورها: 9
3- 2- 2 ج) چاله های مرکزی: 10
4- 2- 2) دشت وسطح هموار: 10
3- 5- 2 تحول زمین ساختی چاله نئور: 10
تحلیل چشم انداز ژئومور فولوژیکی منطقه: 11
2-2-3 توپوگرافی: 11
3-5تکامل ژئو مور فولوژیکی دشت اردبیل در کواترنر 13
مخروط افکنه ایوریق: 14
1-3-4مخروط افکنه های فعال و یا غیر فعال در منطقه 15
1-5-4-فرسایش سطحی یا ورق ای : 16
فصل سوم 16
آب و هوای منطقه 16
1-3 مقدمه 17
2-3 عوامل تاثیرگذار بر آب و هوای منطقه: 17
1-2-3 موقعیت جغرافیایی 17
2-2-3 توپوگرافی: 18
3-2-3 دوری و نزدیکی به دریا 18
3-3 عوامل بیرونی یا سامانه های جوی موثر بر اقلیم منطقه 18
1-3-3 جریان آب و هوای فرابار سیبری 18
2-3- 3 جریان مدیترانه ای 19
3-3-3 جریان اطلس شمالی: 19
4-3-3 جریان خزری: 19
4-3 ویژگی های دمایی منطقه: 20
1-4-3 حداکثر مطلق دما 20
2-4-3 میانگین حداکثر دما 21
3-4-3 حداقل مطلق دما: 22
4-4-3 میانگین حداقل دما 24
5-4-3 میانگین متوسط روزانه دما 25
5-3 تعداد روزهای یخبندان 27
3-6-3 میانگین بارندگی ماهانه و سالانه 30
1-8-3 گرادیان بارندگی سالانه 32
9-3 رطوبت نسبی 35
11-3 باد 38
12-3 تبخیر و تعرق 44
1-12-3 تبخیر به روش ایوانف 46
2-13-3-تورک: 46
14-3 طبقه بندی اقلیمی منطقه 47
نتیجه گیری 51
فصل چهارم 53
بررسی علل افت آبهای زیرزمینی و معرفی چاه های منطقه 53
4-1 مقدمه 53
عوامل موثر در افت سطح ابهای زیر زمینی منطقه ی مورد مطالعه 54
1- 4مسائل اقلیمی ،تر سالی و خشکسالی: 54
2-4. برداشت بیرویه با حفر غیر اصولی چاه عمیق ،توسعه ی سایت های کشاورزی و صنعتی 55
4-3عواقب ناشی از بهره برداری غیر اصولی چاهها 55
1-3-4 عواقب هزینه ای استحصال 55
2-4-5کاهش ابدهی مجاز چاههای مجاور و وارد امدن زیان به بهره برداری مذکور 55
3-2-5تقلیل ابدهی و خشک شدن چشمه ها 55
4-2-5نشست زمین و وارد امدن خسارات به سرمایه گذاری های صورت گرفته و زیر 55
5-2-5تبدیل ارازی مزروعی به بیابان و لم یزرع 55
6-2-5تخلیه ی و مهاجرت روستایان به شهر های بزرگ 55
حدودا 13 درصد افزایش را نشان می دهد . 60
فصل پنجم: 62
نتیجه گیری آزمون فرضیات و پیشنهادات 62
نتیجه گیری: 62
پیشنهادات: 65
منابع: 65
چکیده :
آب یکی از موارد ضروری و حیاتی در جهان بشمار می رود بطوری که زندگی وجودی انسان ها ،گیاهان و بطور کلی موودات زنده و غیر زنده به آب وابسته است .اگر چه ایرانیان از دیرباز با مشکل کمبود آب روبه رو بوده اند اما مردم این سرزمین با استفاده از فنون آب یابی و ابداع توسعه فنون آبیاری توانسته اند از آب های زیرزمینی به بهترین شیوه ممکن استفاده کنند.در منطقه مورد مطالعه «هیر » که مخروط افکنه های فراوانی دارد به لحاظ اقلیمی، به نواحی نیمه خشک سرد تعلق دارد بنابر این مدام با کمبود آب مواجه است.
با رشد روز افزون جمعیت و افزایش فعالیت های شهری ، سنتی و کشاورزی آب های زیرزمینی بیش از پیش مورد توجه و بهره برداری قرار گرفته است. استفاده از آبهای زیرزمینی یکی از بهترین روش ها در در استحصال و استفاده از آب بوده است. در تحقیق حاضر پس از بررسی نقشه های زمین شناسی و مخروطه افکنه های منطقه هیر همچنین بررسی نمودارهای بارندگی و دبی سالانه روشن ساخت که آبدهی این چاه های عمیق تحت تأثیر بارندگی های اخیر مقدار دارند. نتایج بدست آمده از بررسی تعداد چاه های عمیق و نیمه عمیق نشان داده است که با بهره برداری بیش از حد از چاه های عمیق به شدت بر سطح آب های زیرزمینی تأثیر منفی گذاشته است.
کلید واژه: آب های زیرزمینی – منطقه هیر
مقدمه :
واقعیت این است که کمبود آب شیرین به مسئله جهانی تبدیل شده و دنیا شتابان و پر هراس به عمق فاجعه کمبود آب و مسائل و مشکلات ناشی از آن نزدیک می شود. اکنون زنگ خطر حتی برای کشورهایی که از نظر منابع آب غنی بوده به صدا درآمده است. البته فعالیتهای سازمان دهی شده در سالهای اخیر نشان از توجه و پی بردن جامعه جهانی به غفلت های پیشین و حکایت از عزم بشر برای اصلاح انحراف و ناتوانی های گذشته دارد. زیرا بدرستی درک شده است که تداوم وضع موجود برای آینده بشریت بسیار خطرناک بوده و می تواند پیامدهای
نامطلوب و غیرقابل جبران به همراه داشته باشد. از طرفی کمبود منابع آب به همراه پراکنش به غایت نامتوازن آن در قلمرو جغرافیایی کشورها به معضل بحران مدیریت عرضه و تقاضای آب ابعادی بس نگران کننده بخشیده است. اردبیل نیز که هیر جزء آن است به رغم ظرفیت های قابل ملاحظه اقتصادی به ویژه در زمینه کشاورزی، متاسفانه از بحران آب در مقیاس راهبردی رنج می برد به بیان دیگر موضوع منابع آب به چالش اساسی در عرصه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی استان تبدیل شده است.
کاهش شدید آبدهی منابع آب زیرزمینی ناشی از برداشت های بی رویه در طی سالهای گذشته و وجود تعداد قابل توجهی چاه غیرمجاز، بالخصوص در دشت اردبیل، توسعه پایدار مرکز استان را بدلیل متکی بودن اکثر فعالیتهای کشاورزی- شرب و صنعت به منابع آب زیرزمینی بالخصوص در شهرستان های اردبیل وهیر به چالش کشانیده است بدرستی درک شده است که برای مقابله و رویایی با ابعاد مختلف بحران آب به یک عزم ملی نیاز است و انجام این خواسته نیز زمانی تحقق خواهد یافت که تمامی بهره برداری منابع آب در حفظ و حراست از این منابع خدادادی فعالانه مشارکت داشته باشند.
فصل اول
کلیات
1-1 بیان مسئله :
آب یکی از مواد ضروری و حیاتی در جهان به شمار می رود بطوریکه زندگی وجودی انسان ها، گیاهان و به طور کلی موجودات زنده و غیر زنده به آب وابسته است. چون تمام فعل انفعالات شیمیایی در طبیعت توسط آب صورت می گیرد. اگر برگهای تاریخ را ورق بزنیم به دورانی بر می خوریم که قدیمی ترین تمدنها در کنار بین النهرین (دجله و فرات کنونی) شکل گرفته اند. آب در زندگی مُدرن امروزی جایگاه ویژه ای دارد نقشی که آب در کشاورزی و صنایع مختلف، در بسیاری از مناطق جهان و از جمله ایران دارد از این نظر می تواند قابل بحث و بررسی باشد با مدیریت صحیح و علمی از این نعمت الهی در زمینه های مختلف بهره گرفت تا با مشکلات متعددی که در این زمینه وجود دارد مواجه نشویم و این در حالی است که مناقشات بین المللی کشورها برای مسائل آب امروزه بیشتر از موضوع دیگر است که ارائه راه حل های مختلف جهت رفع مشکلات به بحث و بررسی بیشتر نیاز دارد. در منطقه ی مورد مطالعه (هیر) که مخروط افکنه های فراوانی دارد، و با توجه به ویژگی موجود منطقه که در منطقه نیمه خشک سرد قرار دارد و سطح آب پایین است و با توجه به کاهش بارندگی و خشکسالی های اخیر و بهره برداری بی رویه و غیر اصولی و افزایش جمعیت باعث افت آبهای زیرزمینی شده است. لذا ضرورت دارد در جهت شناخت علل و عوامل مختلف در جهت افت سطح آبهای زیر زمینی در راستای تامین آسایش ساکنین منطقه مطالعات و بررسی های خاصی به عمل آید تا با ارائه نتایج حاصله از این پژوهش برنامه ریزیها و اقدامات هماهنگ و
سازگار با شرایط استفاده از آب در منطقه انجام شده و از توانمندیهای منطقه به صورت اصولی و عاقلانه بهره گیری شود.
2-1 اهداف پژوهش:
1- بررسی شناخت علل و عوامل موثر افت سطح آبهای زیر زمینی در منطقه هیر
2-بررسی رابطه بین فعالیتهای انسانی و تغییرات اقلیمی در نوسانات سطح آبهای زیرزمینی در منطقه هیر
3-1 سوالات پژوهش:
1- آیا افت آبهای زیرزمینی در منطقه هیر با مهاجرت روستائیان ارتباط مستقیمی دارد؟
2- آیا افت آب های زیرزمینی باعث تبدیل زمین های کشاورزی به دیمی شده است؟
4-1 فرضیات پژوهش
1- افت سطح آبهای زیرزمینی منطقه هیربا توجه به آمارهای انجام گرفته در دوره های مختلف نشان می دهد.، با مهاجرت روستائیان به شهر ارتباط مستقیمی دارد.
2- کشاورزی به صورت دیم کاری و کاهش زمینهای زیر کشت از عوامل افت سطح آبهای زیرزمینی در منطقه هیر است.
5-1 پیشینه ی پژوهش:
آب بیش از هر عامل دیگر در نوع و شکل زندگی انسانها تاثیر دارد، موضوع چگونگی استفاده از آن در شرایط زیستی و حیاتی انسان همیشه مورد استفاده قرار گرفته است. مطالعات متعددی در مورد موضوع در داخل و خارج کشور انجام شده که به چند مورد از آنها با توجه به حجم پوروپوزال اشاره می شود.
الف) مطالعات خارجی:
1- فلیپ (1919) یکی از عوامل مهم خصوصیات هیدرولیکی خاک مراتب هیدرولیکی اشباع و غیر اشباع از طریق انتقال رطوبت بر خاک تاثیر فراوان دارد.
2-جکسون (1992) با بررسی خصوصیات خاک به این نتیجه رسیده است که خصوصیات هیدر.لیکی خاک از طریق شدت فتوسنتز و انتقال رطوبت و هدایت هیدرولکن اشباع و غیراشباع خاک صورت گرفته است.
ب) مطالعات داخلی:
1- جوادی ،پروانه (1389) بررسی پراکنش قناتهای مشکین پایان نامه کارشناسی ارشد .
2- سمساری یزدی ، علی اصغر،چاپ اول( 1383)تدوین وتجربیات نخبگان قنات شرکت مدیریت منابع آب ایران
3- صمدزاده ،رسول(1382)پژوهشی درمورفودینامیک وهیدرومورفولوژی حوضه آبخیز هیرچای بررسی های انجام شده در این پژوهش نشان می دهد که در این حوضه مخروطه افکنه های که دارد و منطقه را بررسی می کند ،دانشگاه اردبیل
با توجه به پیشینه تحقیق که گردآوری شده است می توان دریافت در بیشتر پژوهش ها با در نظر گرفتن این که در اکثر نقاط دنیا آب را به عنوان یک عامل مهم در زندگی انسان ها اشاره شده و چگونگی استفاده از چاه ها و قنات را مورد تحلیل قراذر داده اند و در این پژوهش سعی می شود تا علل افت سطح آبهای زیرزمینی در منطقه را مورد ارزیابی قرار دهیم .
مطالعه حاضر یک تحقیق علمی و تحلیلی است که در آن رابطه بین عوامل آب و هوایی و تعداد چاه ها و افت آب زیرزمینی ، هیدرولوژی و ژئومورفولوژی در منطقه هیرانجام گرفته و رابطه بین افزایش تعداد چاه ها و پایین افتادن آب را با مهاجرت روستاییان به شهرهای بزرگ مورد بررسی قرار بگیرد.
روش تحقیق:
با توجه به این که تحقیق از نوع علمی – کاربردی است در این پژوهش به منظور برقراری ارتباط بین پدیده ها را آب و هوایی از جمله خشک سالی و ترسالی و نوسانات سطح آب های زیرزمینی از روش کمیتی نیز استفاده شده است. در رابطه بین پایین آمدن آب زیرزمینی و مهاجرت روستاییان به شهر را مورد بررسی قرار می دهد. برای تکمیل پژوهش از روش کتابخانه ای و اسنادی مشاهدات میدانی و مراجعه به ادرات و سازمانهای درگیر با مسائل آبهای زیر زمینی استفاده شده است و از نقشه های توپوگرافی 50000/1 منطقه هیر و نقشه های زمین شناسی 100000/1 منطقه نقشه 250000: 1 جهت بررسی شرایط توپوگرافی و زمین شناسی منطقه و داده های بلند مدت سالهای 86 تا 64 اقلیمی موجود در سایت سازمان هواشناسی که در آن از آمار 30 ساله در ارتباط با پارامترهای اقلیمی محدوده مورد مطالعه در آن موجود می باشد استفاده گردید که در این خصوص نمودارهای مورد نیاز ترسیم شده است.
ایستگاه های هواشناسی و هیدرومتری منطقه هیر
از آمار ایستگاه های موجود هم در داخل منطقه و هم در مجاور منطقه استفاده شده که بتواند کل منطقه مورد تحقیق را پوشش دهند. به همین دلیل از ایستگاه های سینوپتیک اردبیل و همچنین
از باران سنجی هیر استفاده شد. و ایستگاه اردبیل 30 ساله و هیر 11 ساله گزارش شده است. برای همگن سازی آمار از روش تفاضلها و نسبتها برای 24 ساعت از سال 1364 تا 1386 استفاده شده است.
جدول شماره (1-1) مشخصات ایستگاه های پیرامون حوضه مورد مطالعه

فایل : 77 صفحه

فرمت : Word