مقاله کامل اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر کیفیت زندگی و سلامت روان مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم

دانشگاه آزاد اسلامي
واحد علوم و تحقيقات (اردبیل)
Science and Research Branch, Islamic Azad University, Ardabil
فرم پيشنهاد تحقيق
پايان‏نامه‌ی كارشناسي ارشد
عنوان تحقيق به فارسي: اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر کیفیت زندگی و سلامت روان مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم
نام دانشجو: فریبا دانشکده:
نام خانوادگی دانشجو: شاهپور گروه تخصصی:
رشته تحصيلي: روان شناسی گرايش: بالینی
نيمسال ورود به مقطع جاري: نيمسال شروع به تحصيل :
نام و نام خانوادگی استاد راهنما: نام و نام خانوادگی استاد (اساتيد) مشاور:
1- دکتر عذرا غفاری 1- دکتر حسین قمری گیوی
2-
تاريخ تصويب در شوراي گروه تخصصي: تاريخ تصويب در شوراي پژوهشي واحد علوم و تحقیقات اردبیل :
تأیید کارشناس پژوهشی تائيد مدير پژوهشي تائيد رئيس
واحد علوم و تحقیقات اردبیل: واحد علوم و تحقیقات اردبیل: واحد علوم و تحقیقات اردبیل:
تاريخ ارسال به حوزه پژوهشي واحد علوم و تحقیقات(تهران):
تاريخ بررسي وتاييد امور پژوهشي واحد: تأييد مديركل پژوهشي:
تأييد معاون پژوهشي واحد:
توجه: لطفاً اين فرم با مساعدت و هدايت استاد راهنما تكميل شود.
اطلاعات مربوط به دانشجو:
نام: فریبا نام‏خانوادگي: شاهپور شماره دانشجويي: 900822290
مقطع: کارشناسی ارشد .رشته تحصيلي: روان شناسی گروه تخصصي:
گرایش: بالینی نام‌دانشكده:………………………………………..سال ورود به مقطع جاري: 1390
نيمسال ورودي: اول
آدرس: پستي در اردبیل:
دانشگاه شاهد- واحد علوم و تحقیقات اردبیل
آدرس پستي در شهرستان: تالش- هشتپر- میدان نماز- کوچه حسین پور
تلفن ثابت محل سكونت: ……………………….. تلفن همراه: 09113854139 تلفن محل كار: ………………………… دورنگار:…………………………… پست الكترونيك:
اطلاعات مربوط به اساتید راهنما و مشاور:
تذكرات:
دانشجويان دوره كارشناسي ارشد می‌توانند يك استاد راهنما و حداكثر دو استاد مشاور و دانشجويان دوره دكتري حداكثر تا دو استاد راهنما و دو استاد مشاور مي‏توانند انتخاب نمايند.
در صورتي كه اساتيد راهنما و مشاور مدعو مي باشند، لازم است سوابق تحصيلي، آموزشي و پژوهشي كامل ايشان (رزومه كامل) شامل فهرست پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و رساله‏هاي دكتري دفاع شده و يا در حال انجام كه اساتيد مدعو، راهنمايي و يا مشاوره آنرا بر عهده داشته‏اند، به همراه مدارك مربوطه و همچنين آخرين حكم كارگزيني (حكم هيأت علمي) ضميمه گردد.
اساتيد راهنما و مشاور موظف هستند قبل از پذيرش پروپوزال، به سقف ظرفيت پذيرش خود توجه نموده و در صورت تكميل بودن ظرفيت پذيرش، از ارسال آن به دانشگاه و حوزه پژوهشي و يا در نوبت قراردادن و ايجاد وقفه در كار دانشجويان جداً پرهيز نمايند. بديهي است در صورت عدم رعايت موازين مربوطه، مسئوليت تأخير در ارائه پروپوزال و عواقب كار، متوجه گروه تخصصي و دانشكده خواهد بود.
اطلاعات مربوط به استاد راهنما:
نام و نام خانوادگي: عذرا غفاری .آخرين مدرك تحصيلي دانشگاهي/ حوزوي دکتری
تخصص اصلي: روان شناسی بالینی رتبه دانشگاهي (مرتبه علمي): مربی تلفن همراه: 09143545349
تلفن منزل يا محل كار: 7728020 آدرس پست الکترونیکی(Email): azra.ghaffari@yahoo.com
نحوه همکاری با واحد علوم و تحقیقات:
تمام وقت نیمه وقت مدعو
اطلاعات مربوط به استاد مشاور اول:
نام و نام خانوادگي:………………………………………………..آخرين مدرك تحصيلي دانشگاهي/ حوزوي ……………………
تخصص اصلي:……………………… رتبه دانشگاهي (مرتبه علمي): …………………… تلفن همراه: …………………………………
تلفن منزل يا محل كار:……………………………….. آدرس پست الکترونیکی(Email): …………………………………………….
نحوه همکاری با واحد علوم و تحقیقات:
تمام وقت نیمه وقت مدعو
اطلاعات مربوط به استاد مشاور دوم:
نام و نام خانوادگي:………………………………………………..آخرين مدرك تحصيلي دانشگاهي/ حوزوي ……………………
تخصص اصلي:……………………… رتبه دانشگاهي (مرتبه علمي): …………………… تلفن همراه: …………………………………
تلفن منزل يا محل كار:……………………………….. آدرس پست الکترونیکی(Email): …………………………………………….
نحوه همکاری با واحد علوم و تحقیقات:
تمام وقت نیمه وقت مدعو
4- اطلاعات مربوط به پايان‏نامه:
الف- عنوان تحقیق
1- عنوان به زبان فارسی: اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر کیفیت زندگی و سلامت روان مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم
2- عنوان به زبان انگليسي/(آلماني، فرانسه، عربي):
The effectiveness of cognitive behavioral intervention on quality of life and mental health of mothers of children with autistic disorder.
تذكر: صرفاً دانشجويان رشته‏هاي زبان آلماني،‌فرانسه و عربي مجازند عنوان پايان‏نامه خود را به زبان مربوطه در اين بخش درج نمايند و براي بقيه دانشجويان، عنوان بايستي به زبان انگليسي ذكر شود.
ب – تعداد واحد پايان‏نامه: 6 واحد
ج- بيان مسأله اساسي تحقيق به طور كلي (شامل تشريح مسأله و معرفي آن، بيان جنبه‏هاي مجهول و مبهم، بيان متغيرهاي مربوطه و منظور از تحقيق به صورت مستند) :
بیان مسئله:
اختلال اوتیسم یکی از بیماری‌های گروه اختلالات فراگیر رشد می‌باشد که با تخریب پایدار در تعامل اجتماعی متقابل، تأخیر با انحراف ارتباطی و الگوی ارتباطی کلیشه‌ای محدود مشخص می‌شود. سن شروع این بیماری از تولد
تا حدود سه سالگی می‌باشد (سادوک، سادوک، 2009). کودکان و بزرگسالان مبتلا به این اختلال در زمینه‌ی ارتباط کلامی و غیرکلامی، رفتارهای اجتماعی، فعالیت‌های سرگرم کننده و بازی دارای مشکل هستند (درخشنده، 1384). علاوه بر این ویژگی‌ها، تشخیص دشوار و دیرهنگام، بروز علایم بعد از یک دوره‌ی طبیعی و نرمال رشد، فقدان درمان‌های قطعی مؤثر و پیش‌آگهی نه چندان مطلوب این اختلال، می‌تواند فشارهای روانی شدیدی را بر خانواده و والدین این کودکان تحمیل کند. در واقع بخاطر مشکلات فراوان این کودکان، خانواده‌ها و بخصوص مادران آنان از تنش‌ها و فشارهای روانی زیادی رنج می‌برند (ریاحی، خواجه‌الدین، ایزدی و عشرتی، 1390). که این امر می‌تواند در سلامت روانی خانواده‌ها و به ویژه مادران آنها تأثیر گذارد. سلامت روانی، حالت خاص از روان است که سبب بهبود،‌ رشد و کمال شخصیت انسان می‌گردد و به فرد کمک می‌کند که با خود و دیگران سازگاری داشته باشد(ابوالقاسمی و نریمانی، 1384). تحقیقات بسیاری حاکی از این هستند که، مادران دارای کودک مبتلا به اوتیسم از سلامت روانی پایینی برخوردارند (هوبرت و اسمیت، 2008؛ ریاحی و همکاران، 1390؛ پوراعتماد، خرمی، شیمی، 1386). هوبرت و اسمیت (2008) در پژوهشی نشان دادند که، داشتن کودک مبتلا به اوتیسم باعث افسردگی، نگرانی، استرس، شرمندگی و خجالت در والدین آن‌ها شده و بر روابط زناشویی آنان نیز تأثیر منفی می‌گذارد، چرا که باعث بحث در میان زن و شوهر درباره کودک مبتلا، درمان و مراقبت از او می‌شود.
در واقع این تأثیر منفی کودک مبتلا به اوتیسم بر روابط زناشویی می‌تواند کیفیت زندگی این خانواده‌ها را نیز تحت تأثیر قرار دهد و موجب پایین آمدن آن شود. کیفیت زندگی، بعنوان درک افراد از موقعیتشان در زندگی و همچنین در ارتباط با بافت فرهنگی و نظام‌های ارزشی میحط زندگیشان و مرتبط با اهداف، معیارها و علایق‌شان تعریف شده است و همواره 5 بعد را در بر می‌گیرد: 1) فیزیکی 2) اجتماعی 3) روانی 4) روحی و 5) علائم مربوط به بیماری یا تغییرات مربوط به درمان (نجات، 1387). تحقیقات بسیاری نشان داده‌اند که داشتن کودک مبتلا به عقب‌ماندگی ذهنی و اختلال اوتیسم بر بسیاری از جنبه‌های کیفیت زندگی از جمله: بعد روانی، روحی (هوبرت و اسمیت، 2008؛
گری، 2003؛ نقل از ریاحی و همکاران، 1390)، بعد اجتماعی (پوراعتماد و همکاران، 1386)، بعد فیزیکی (گرای، 1997)، بعد اجتماعی (رافعی، 1387) تاثیر می گذارد. بنابراین با توجه تأثیر عمیق این اختلال بر سلامت روانی و ابعاد مختلف کیفیت زندگی خانواده‌ها مداخله در جهت افزایش این متغیرها امری مهم و ضروری می‌باشد. یکی از مداخلات مؤثر در خصوص این امر، مداخلات شناختی رفتاری می‌باشد. درمان شناختی ـ رفتاری(CBT)، نوعی روان درمانی است که به بیماران کمک می‌کند تا به درک افکار و احساساتی که بر روی رفتارشان تأثیر می‌گذارد، نایل گردند. درمان شناختی ـ رفتاری در حال حاضر برای درمان بسیاری از اختلالات به کار گرفته می‌شود. درمان شناختی رفتاری عموماً کوتاه مدت است و بر کمک به بیماران در پرداختن به یک مشکل خاص تمرکز دارد. در خلال دوره درمان فرد یاد می‌گیرد که چگونه الگوهای فکری مخرب یا مزاحمی که دارای تأثیر منفی بر روی رفتارش هستند، را شناسایی کند و تغییر دهد (سیدمحمدی، 1387). تحقیقات چندی نشانگر تأثیر درمان شناختی ـ رفتاری بر سلامت روانی و کیفیت زندگی می‌باشد (ویلز و بارسکوا،2007؛ فرامرزی، همایی، ایزدی، 1390؛ ریاحی و همکاران، 1390).
ریاحی و همکاران(1390) در پژوهشی تحت عنوان تأثیر درمان حمایتی و شناختی رفتاری بر سلامت روان و باورهای غیرمنطقی مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال اوتیسم، نشان دادند که هم درمان شناختی رفتاری و هم درمان حمایتی در بهبود سلامت رون مادران دارای کودک مبتلا به اوتیسم مؤثر می‌باشد. پژوهش حاضر نیز در راستای همین تحقیقات صورت خواهد گرفت و درصدد پاسخ‌گویی به این سؤال است که: آیا مداخله شناختی رفتاری بر کیفیت زندگی و سلامت روان مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم موثر است؟
د – اهمیت و ضرورت انجام تحقيق (شامل اختلاف نظرها و خلاءهاي تحقيقاتي موجود، ميزان نياز به موضوع، فوايد احتمالي نظري و عملي آن و همچنين مواد، روش و يا فرآيند تحقيقي احتمالاً جديدي كه در اين تحقيق مورد استفاده قرار مي‏گيرد):
ضرورت و اهمیت پژوهش:
اگرچه اختلال اوتیسم با وقوع تنها 5 تا 10 مورد در هر 10000 تولد، تقریباً اختلال کمیابی است (سادوک، سادوک، 2009)، اما به علت ناتوانی و خللی که در رشد مهارت‌های ارتباطی،‌ عاطفی، تعاملی، کلامی و شناختی
افراد مبتلا ایجاد می‌کند و به دلیل اینکه تقریباً تمامی اعضای خانواده، بخصوص مادران درگیر مسائل ناشی از این بیماری می‌شوند و به نوعی برای آنان منبع تنش و استرس شده و بر سلامت روان آنان تأثیر می‌گذارد (هوبرت و اسمیت، 2008؛ ریاحی و همکاران، 1390)، انجام چنین پژوهشی ضروری می‌باشد. همچنین با توجه به این امر که تحقیقاتی حاکی از پایین بودن کیفیت زندگی خانواده‌ها و به ویژه مادران این کودکان هستند (گرای، 2003؛ نقل از ریاحی و همکاران؛ رافعی، 1387)، در پژوهشی که توسط پوراعتمادی و همکارن(1386) انجام شده است نشان داده شده که اکثر مادران کودکان مبتلا به اوتیسم با مشکلاتی مانند برچسب خوردن کودک و خانواده، مقصر دانستن مادر در شکل‌گیری اختلال، مقایسه کودک مبتلا با کودک عادی و تردید در تأثیر برنامه‌های درمانی روبرو هستند که همین امر منجر به کاهش روابط اجتماعی و بیشتر شدن مشکلات خانوادگی و در نهایت پایین‌ آمدن کیفیت زندگی مي شود(پوراعتمادی و همکارن، 1386)، بنابراین مداخله هرچه سریعتر در مورد این مادران دیگر ضرورت وافر پژوهش حاضر را نمایان می‌سازد. و در نهایت اینکه با توجه به فقدان پیشینه پژوهشی کافی (حداقل در ایران) در این مورد که بنا به دلایلی مانند کمیاب بودن یا دسترسی مشکل به اینگونه افراد، عدم همکاری خانواده‌های افراد مبتلا و غیره، اهمیت انجام چنین پژوهشی بیشتر نمایان می‌گردد. بنابراین، این پژوهش در اين راستا و با هدف بررسی تأثیر مداخله شناختی رفتاری بر کیفیت زندگی و سلامت روان مادران دارای کودک مبتلا به اوتیسم صورت خواهد گرفت.
ه- مرور ادبیات و سوابق مربوطه (بيان مختصر پیشینه تحقيقات انجام شده در داخل و خارج کشور پيرامون موضوع تحقیق و نتايج آنها و مرور ادبیات و چارچوب نظري تحقیق با ارائه منابع):
ميرس شات، رويرز، وارين (2010)در مطالعات خود نشان دادند كه شناختهاي والديگري والدين داراي کودکان اوتيسم با مادران داراي کودکان بههنجار به صورت کاملاً مشخصي متمايز است، اما اين تمايز در مورد نحوۀ والدگري مادران در مورد کودکان اوتيستيک و خواهر و برادرهاي بههنجارشان مشهود نيست.
فرامرزی، همایی و ایزدی (1390) در پژوهشی که تحت عنوان اثربخشی آموزش گروهی شناختی ـ رفتاری مهارت‌های زندگی بر سلامت روانی زنان دارای همسر معلول که در شهر اصفهان صورت گرفت، نشان دادند که:
آموزش گروهی شناختی ـ رفتاری مهارت‌های زندگی بر سلامت روانی زنان دارای همسر معلول مؤثر است و موجب بهبود در سلامت روانی آنان می‌گردد.
ویلز و بارسکوا (2007) در پژوهشی اثربخشی برنامه‌ی مداخله‌ای گروهی شناختی ـ رفتاری بر بهبود سلامت روان و کیفیت زندگی همسران بیماران سکته مغزی را برسی کردند. مقیاس افسردگی و اضطراب بک و پرسش‌نامه‌ی کیفیت زندگی در سه مرحله (قبل از مداخله، بلافاصله پس از مداخله و 6 ماه پس از مداخله) اجرا شد. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که شرکت همسران در این برنامه مداخله‌ای با تغییرات معنادار در متغیرهای مربوط به کیفیت زندگی و بهداشت روان همراه بود.
در پژوهشی خیاط‌زاده، ماهانی (1388) که با عنوان بررسی مقایسه‌ای کیفیت زندگی مادران کودکان مبتلا به فلج و عقب‌ماندگی ذهنی با مادران کودکان سالم نشان داد که: بین کیفیت زندگی مادران کودکان فلج مغزی و عقب‌ماندگی ذهنی با مادران کودکان سالم در هر چهار حیطه کیفیت زندگی، اختلاف معناداری وجود داشت (2001)، اما بین مادران کودکان عقب‌ماندگی ذهنی با کودکان فلج مغزی در هیچ یک از حیطه‌های کیفیت زندگی، تفاوت معناداری مشاهده نشد.
در پژوهشي(پوراعتماد، خرمي، شيمي، 1386) که به بررسي مشکلات مادران داراي كودكان اوتيسم پرداخته اند، نشان دادند كه، اکثر مادران به هنگام تشخيص اختلات اوتيسم، دچار واکنش انکار، سردرگمي، خشم و افسردگي ميشوند. همچنين اين مادران به مشکلات ديگري مانند برچسب خوردن کودک و خانواده، مقصر دانستن مادر در شکلگيري اختلال، مقايسة کودک مبتلا با کودک عادي و ترديد در تأثير برنامههاي آموزشي نيز اشاره کردند، که منجر به کاهش روابط اجتماعي و مشکلات خانوادگي شده بود و در تمامي موارد علايم افسردگي را تجربه ميکردند. بررسي نيازهاي مادران، به هنگام تشخيص اختلال، پس از تشخيص و پذيرش و سازگاري خانواده با اختلال نشان داد که آموزش و سرويسهاي حمايتي ميتواند نقش مهمي در کاهش مشکلات آنها داشته باشد.
محمدی زاده، اعتماد پور، خسروی( 1384) در پژوهشي تحت عنوان بررسی اثر تخیل هدایت شده با موسیقی بر کاهش افسردگی، اضطراب و استرس در مادران با کودکان مبتلا به اوتیسم نشان دادند كه، به خاطر مشکلات
فراوان اين کودکان، خانوادهها و بهخصوص مادران داراي کودک اوتيسم از تنشها و فشارهاي رواني زيادي رنج ميبرند.
گري (2003، نقل از رياحي و همكاران، 1390) اظهار ميدارد که مادران داراي فرزند اوتيسم احساس گناه و افسردگي شديدي را تجربه  ميکنند.
شارپلي و همکاران (1997، نقل از رياحي و همكاران، 1390)، بيان ميکنند که مادران داراي كودكان اوتيسم معمولاً فشار رواني بيشتري را نسبت به پدران دادند و برخي از پدران فشارهاي رواني ناشي از همسر را تهديد کنندهتر از مشکلات کودک تلقي ميکنند و آن را تهديدي براي خانواده ميدانند. پدرها معمولاً به اندازۀ مادران احساسات خود را آشکار نميسازند. مادران طيف گستردهاي از هيجانات مانند خشم، غمگيني، گريه و سوگ را نشان مي دهند.
 ترنبال و ترنبال (1997) اشاره کرد که استرس اين خانوادهها به دليل مسايلي که در طول زمان تغيير ميکند رو به افزايش است و بحث کرد که متخصصان بايد خانوادهها را بهوسيلة تنوعي از راهبردهاي مقابله براي قادر ساختن آنها براي برخورد با اين مسايل آماده کنند. گراي(1997) در بررسي كه تحت عنوان کودکان مبتلا به اوتیسم عملکرد بالا و ساخت و ساز “زندگی خانوادگی طبیعی” انجام داد نشان داد كه، خانوادههاي كودكان اوتيسم بيشتر از خانوادههاي كودكان عقبماندۀ ذهني و سندرم داون استرس داشته و با آن درگير هستند.
و – جنبه جديد بودن و نوآوري در تحقيق: (ذیل این قسمت توسط استاد راهنما امضاء شود)
بررسی متغیرهای مداخله شاختی- رفتاری بر کیفیت زندگی مادران دارای کودکان مبتلاء به اوتیسم و سلامت روان این مادران در یک پژوهش جنبه جدید بودن و نواوری پژوهش حاضر است.
ز- مشخص تحقيق (شامل اهداف آرماني، کلی، اهداف ويژه و كاربردي):
هدف كلي پژوهش: اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر کیفیت زندگی و سلامت روان مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم.
اهداف جزئي پژوهش:
اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر کیفیت زندگی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم
اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر عملکرد جسمانی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر محدودیت نقش جسمانی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم
اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر سلامت عمومی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر نشاط مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم
اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر عملکرد اجتماعی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر محدودیت در نقش روانی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم
اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر سلامت روحی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر سلامت روانی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم
اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر نشانه های جسمانی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم
اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر اضطراب و بی خوابی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم
اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر نارساکنش وری اجتماعی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم
اثربخشی مداخله شناختی رفتاری بر افسردگی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم
ح – در صورت داشتن هدف كاربردي، نام بهره‏وران (سازمان‏ها، صنايع و يا گروه ذينفعان) ذكر شود (به عبارت دیگر محل اجرای مطالعه موردی):
ط- سؤالات و فرضيه‏هاي تحقیق(مطابق با اهداف تحقیق):
1- مداخله شناختی رفتاری بر کیفیت زندگی مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم تاثير دارد.
مداخله شناختی رفتاری بر عملکرد جسمانی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم تاثیر دارد.
مداخله شناختی رفتاری بر محدودیت نقش جسمانی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم تاثیر دارد.
مداخله شناختی رفتاری بر سلامت عمومی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم تاثیر دارد.
مداخله شناختی رفتاری بر نشاط مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم تاثیر دارد.
مداخله شناختی رفتاری بر عملکرد اجتماعی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم تاثیر دارد.
مداخله شناختی رفتاری بر محدودیت در نقش روانی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم تاثیر دارد.
مداخله شناختی رفتاری بر سلامت روحی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم تاثیر دارد.
2- مداخله شناختی رفتاری بر سلامت روان مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم تاثير دارد.
2-1- مداخله شناختی رفتاری بر نشانه های جسمانی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم تاثیر دارد.
2-2- مداخله شناختی رفتاری بر اضطراب و بی خوابی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم تاثیر دارد.
2-3- مداخله شناختی رفتاری بر نارساکنش وری اجتماعی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم تاثیر دارد.
2-4- مداخله شناختی رفتاری بر افسردگی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال اوتیسم تاثیر دارد.
ی- تعريف واژه‏ها و اصطلاحات فني و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی با استناد به منابع کاربردی):
تعریف مفهومی:

فایل : 25 صفحه

فرمت : Word