مقاله در مورد اهمیت کنترل و حسابرسی فناوری اطلاعات

اهمیت کنترل و حسابرسی فناوری اطلاعات
مقدمه
امروزه کنترل و حسابرسی فناوری اطلاعات (1)(IT) تبدیل به یک مکانیسم حساس برای تضمین سیستم های اطلاعاتی یکپارچه(2)(IS) وهمچنينگزارشات مالی سازمانهاجهت جلوگیری و ممانعت از وقوع شکست های سنگین مالی در آینده از قبیل آنچه در شرکت هایی مانند انرون (Enron)و ورلدکامWorldCom)) و یا بحران های مالی جهانی اتفاق افتاد ، شده اند.
اقتصاد جهانی بیشتر از هر زمان دیگر به همدیگر وابسته شده اندو خطرات ژئوپلیتیکی همه چیز را تحت تاثیرقرار داده است. زیرساخت های الکترونیکی و تجارت در فرآیندهای کسب و کار در سراسر جهان یکپارچه شده استو نیاز به کنترل و حسابرسی فناوری اطلاعات هرگز بیشتراز حال حاضر نبوده است.
در ابتدا ، حسابرسی فناوری اطلاعات (که پردازش الکترونیکی داده ها (3)(EDP) ، سیستم های اطلاعات کامپیوتری (کشورهای مستقل مشترک المنافع)(CIS)(4) ، و حسابرسی فناوری اطلاعات را در بر می گیرد) به عنوان توسعه و نسخه ی پیشرفته ای از حسابرسی سنتی به شمار می آمد. از مهمترین عواملی که منجر به لزوم انجام حسابرسی فناوری اطلاعات شدند بشرح زیر می باشند:
حسابرسان متوجه تواناییهای نهفته در سیستم های کامپیوتری برای انجام عملکرد گواهی دادن(5)شدند.
شرکتها پردازش و مدیریت اطلاعات را در سازمان خود به رسمیت شناختند بطوریکه رایانه ها منابع کلیدی برای رقابت در محیط کسب و کار، مشابه سایر منابع با ارزش کسب و کار در سازمان شدند و در نتیجه ، نیاز به کنترل و حسابرسی آنها حیاتی گردید.
انجمن های حرفه ای و سازمان ها و نهادهای نظارتی دولتی نیاز به کنترل و حسابرسی فناوری اطلاعات را به رسمیت شناختند.
اجزای اولیه حسابرسی فناوریاطلاعات از شقوق مختلف بوجود آمده است. اول ، استفاده از روش های حسابرسی سنتی، روش
های کنترل داخلی و کنکاش و تحلیل برروی فلسفه کنترل و دوم،مدیریت سیستم های اطلاعاتی می باشد ، که روش های لازم برای رسیدن به طراحی و اجرای موفقیت آمیز سیستم های فراهم می کند. زمینه های علوم رفتاری ، که سوالات و تجزیه و تحلیل های مناسب و به موقع را فراهم می کند به این معنا که چه وقت و چرا سیستم های اطلاعاتی به دلیل مشکلات انسانی ، به نظر شکست پذیر جلوه می نماید؟ در نهایت سوم ، زمینه علوم کامپیوتر و دانش لازم در مورد مفاهیم کنترل ، نظم و انضباط ، نظریه ها، مدل های رسمی که زمینه یطراحی سخت افزار و نرم افزار ها را به عنوان پایه ای برای حفظ اعتبار داده ها ، قابلیت اطمینان ، و صداقت فراهم می کند.
بدینترتیب حسابرسی فناوری اطلاعات بخشی جدایی ناپذیر از تابع حسابرسی است ، زیرا پشتیبانی از قضاوت حسابرس در کیفیت پردازش اطلاعات توسط سیستم های کامپیوتری را بر عهده دارد. بطوریکه در ابتدا ، به عقیده حسابرسان ،مهارتهایحسابرسی فناوری اطلاعات به عنوان منابع تکنولوژیکی برای کارکنان حسابرسی به شمار می آمد. کارکنان حسابرسی اغلب به این منابع برای کمک های فنی نگاه میکرند.
در این مقاله به انواع مختلفی از نیازهای حسابرسی در حسابرسی فناوری اطلاعات اشاره خواهد شد، از جمله حسابرسی فناوری اطلاعات سازماندهی شده (کنترل مدیریت بر فناوری اطلاعات) ، اصول و تکنیک های لازم برای حسابرسی فناوری اطلاعات (زیرساخت ها ، مراکز داده ، ارتباطات داده ها) ، نرم افزار حسابرسی فناوری اطلاعات (کسب و کار / مالی / عملیاتی) ، توسعه و اجرای حسابرسی فناوری اطلاعات (مشخصات / الزامات ، طراحی ، توسعه ، و مراحل بعد از اجرا) ، و انطباق آن با استانداردهای ملی یا بین المللی حسابرسی.
نقش حسابرسان فناوری اطلاعات
نقش حسابرسان فناوری اطلاعات برای ارائه تضمین کافی و مناسب کنترل ها در حال حاضر تکامل یافته است و البته ، مسئولیت حصول اطمینان از کفایت کنترل های داخلی توسط مدیریت هنوزدر جای خود استوار است. اولین نقشحسابرسی به جز در زمینه های خدمات مشاوره مدیریت، اطمینان از این است
که آیا کنترلهای داخلی در محلهای مناسب و قابل اطمینان تعریف شده و اجرایی می باشند یا خیر و یا اینکه اجزای آنها دارای شیوه ای کارآمد و موثر ی می باشد. بنابراین ، در حالی که مدیریت نقش اطمینان بخش را دارد حسابرسان نقش بیمه کننده را دارا می باشند.
امروزه حسابرسی فناوری اطلاعات حرفه ای با روش ها ، اهداف ، و کیفیت هایی است که توسط استانداردهای حرفه ای در سراسر جهان ، بصورت مجموعه ای از قواعد اخلاقی (منشور اخلاقی انجمن حسابرسی و کنترل سیستمهای اطلاعاتی (6)(ISACA) ، و یک برنامه حرفه ای صدور گواهینامه (گواهی حسابرس رسمی سیستمهای اطلاعاتی(7)[CISA]) تدوین می شوند و انجام حسابرسی مذکور نیازمند دانش تخصصی و توانایی عملی می باشد،بطوریکه اغلب نیازمند یک سری آماده سازی های علمی طولانی و فشرده می باشد. و گاهاً، جایی که برنامه های آکادمیک در دسترس نیست ، آموزش در خانه و توسعه حرفه ای میباید توسط کارفرما برای کارکنان صورت پذیرد. بیشتر حسابداران ، حسابرسان ، و جوامع حرفه ای بر این باورند که بهبود در زمینه تحقیقات و آموزش و پرورش قطعا منتج به تربیت و آموزش حسابرسان فناوری اطلاعات بهترو با دانش بیشتر نظری و عملی خواهد شد.
وسعت و عمق دانش لازم برای حسابرسی سیستم های فناوری گسترده هستند. به عنوان مثال ، حسابرسی فناوری اطلاعات شامل :
استفاده از روش های حسابرسی خطر گرا (8)
استفاده از ابزار و فنون حسابرسی به کمککامپیوتر
استفاده از استاندارد (ملی یا بین المللی) از قبیل ایزو(7)(ISO)3/9000 و ایزو 17799 به منظور بهبود و اجرای سیستم های کیفیت در توسعه نرم افزار و استانداردهای امنیت
درک نقش کسب و کار و انتظارات در حسابرسی از سیستم های در حال توسعه و همچنین خرید بسته های نرم افزاری و مدیریت پروژه
ارزیابی امنیت اطلاعات و مسائل مربوط به حریم خصوصی که می تواند سازمان را در معرض خطر قرار داده است
آزمون و تایید انطباق سازمان با هر گونه مسائل حقوقی مربوط به فناوری اطلاعات که ممکن استاین سازمان را در معرض خطر قرار دهد.
بررسی سیستم های پیچیده چرخه عمر توسعه (9)(SDLC) و یا تکنیک های جدید توسعه ، به عنوان مثال ، نمونه سازی ، سیستم های پرسرعت ، یا برنامه توسعه
گزارش به مدیریت و انجام پیگیری برای اطمینان از بررسی اقدامات صورت گرفته در محل کار
حسابرسی فن آوری های پیچیده و پروتکل های ارتباطی، شامل : اینترنت ، اینترانت ، اکسترانت ، تبادل الکترونیکی داده ها ، سرویس دهنده مشتری ، شبکه های محلی یا مناطق گسترده ، ارتباطات داده ها ، مخابرات ، فن آوری بی سیم ، و سیستم های یکپارچه انتقال صدا/اطلاعات/ویدئو و… می گردد.
فناوری اطلاعات امروز و فردا
پردازش اطلاعات با بیشترین سرعت ممکنبه ضروریترین و اجتناب ناپذیرترین فعالیت های یک سازمان تبدیل شده است. به عنوان مثال ، کنترل اطلاعات و فناوری های مرتبط (10)(CoBiT) بر این نکته تاکیددارند و نیاز به تحقیق ، توسعه ، انتشار ، ترویج و فعالیت به روز(11) قابل قبول در سطح بین المللی فناوری اطلاعات را تائید و اثبات می کنند. تاکید اصلی کنترل اطلاعات و فناوری های مرتبط(CoBiT) این است تا اطمینان حاصل شود که اطلاعات مورد نیاز کسب و کار، توسط تکنولوژی ارائه شده است و ویژگی های مورد نیاز اطمینان از اطلاعات را دارا می باشد. نسخه چهارم کنترل اطلاعات و فناوری های مرتبط (CoBiT) ، راه ها و روش هایی برای مرتبط ساختن و ترکیب عناصر اساسی در مدیریت استراتژیک ، تحویل ارزش ، مدیریت منابع ، مدیریت ریسک و مدیریت عملکرد را استنتاج کرده و بهبود بخشیده است.
از یک دیدگاه در سراسر جهان ، نیاز است تافرایندهای فناوری اطلاعات کنترل شود. از نقطه نظر تاریخی نیز در این مورد بسیار سخن گفته شده است و در مورد نیاز به کنترل فرآیند های فناوری اطلاعات به منظور توسعه مهارت در این زمینه مطالب زیادی منتشر شده است. در سال 1992 در مقاله ای تحت عنوان: “حداقل سطح مهارت در فناوری اطلاعات برای حسابداران حرفه ای ،” ودر سال 1993 در گزارش ، “تاثیر تکنولوژی اطلاعات بر حرفه حسابداری ،” فدراسیون بین المللی حسابداران (12)(IFAC) جهت پیشگیری و آمادگی برای رویارویی مسائل ونگرانی های رو به رشدکنترل فناوری اطلاعاتنسبت نیازمندی به دانشگاههای مناسب در دوران آموزش اذعان نموند. از این رو موسسه حسابرسان داخلی (13)(-IIA1992) “برنامه درسی مدلی برای حسابرسی سیستم های اطلاعاتی” را برای تعریف دانش و مهارت های مورد نیاز توسط حسابرسان داخلی به مهارت در عصر اطلاعات از 1990 وبعد از آن توسعه داده است.
در سراسر جهان ، اغلب گزارشات نگران کننده ای از جرم کارمندان یقه سفید ، سرقت اطلاعات ، تقلب های کامپیوتری ، سوء استفاده از اطلاعات ، و سایر موارد مربوط بهکنترل اطلاعات / تکنولوژی شنیده می شود ،و این به لطف مطالعات و گزارش های موسسه(14)SANS ، دفتر پاسخگویی دولت ایالات متحده(15)(GAO) ، دفتر تحقیقات فدرال (16)(FBI) ، کمیسیون تجاری فدرال (17)(FTC) ، موسسه امنیت کامپیوتر (18)(CSI) ، و دیگران می باشد
به علت نفوذ سریع فناوری کامپیوتر و سهولت دسترسی به اطلاعات ، در کلیه علوم نیاز به حسابرسان تحصیل کرده و آگاه و همچنین اجرای فرآیند حسابرسی فناوری اطلاعات بوجود آمده تا اطمینان حاصل شود که کنترل های فناوری اطلاعات موثر در محل های مناسب برای حفظ تمامیت داده ها و مدیریت دسترسی به اطلاعات به طور موثر اعمال میشود و بر همین اساس در سطح جهانی ، بخش های خصوصی ، انجمن های حرفه ای ، و سازمان هایی مانند فدراسیون بین المللی پردازش اطلاعات (19)(IFIP) ، انجمن محاسبه ی ماشینی (20)ACM)) ، انجمن حرفه ای فناوری اطلاعات (21)(AITP) ، انجمنامنیت
سیستم های اطلاعاتی(22)(ISSA) ، و دیگران نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه را به رسمیت شناخته اند.
سازمان های کنترل گرا همانند موسسه حسابداران رسمی آمریکا(23)(AICPA) ، موسسه انجمن حسابداران خبره کانادا (24)(CICA)، انجمن خبره محققین تقلب (25)(ACFE) ، و دیگران رهنمود ها و دستورالعمل ها و مطالعات و تحقیقات پشتیبانی شده ای را در این زمینه انجام داده اند.
از سال 1996 ،کنفرانس آموزش دهندگانامنیت سیستم های اطلاعات (24)(CISSE) از طرفداران پیشرو برای اجرای دوره آموزش در امنیت اطلاعات و تضمین اطلاعات در آموزش و پرورش بوده است. نیاز به کنترل پیشرفته بر فناوری اطلاعات در سال های اخیر پیشرفت کرده و بیشتر شده است و مطالعات پیوسته توسط موسسه حسابداران رسمی آمریکا(AICPA)و سازمان بین المللی استاندارد (ایزوISO) باصدور ایزو 9000 و ایزو 17799 در پیگیری اصلاحات ، راهنمایی هایی برای امنیت سیستم های اطلاعاتی توسط ســـــــازمان همکاری و توسعه اقتصادی (25)OECD و شورای ریاست جمهوری ایالات متحدهنیز در تمامیت و بهره وری برنامه های درسی آموزش حسابرسی کامپیوتری ، نقش به سزایی داشته اند.
مهمترین و جدیدترین مطالعات در این زمینه در تحقیقات کنترل اطلاعات و فناوری های مرتبط(CoBiT) انجام شده است واساسا تکنولوژی سه حوزه قابل توجه از محیط کسب و کار را تحت تاثیر قرار می دهد که بطور خلاصه به آنها اشاره می کنیم:
در کسب و کار و تجارت از نقطه نظرتهیه و جمع آوری اطلاعات برای توانمندسازی کسب و کارو اقداماتی که می تواند انجام پذیرد. این افزایش توانایی برای جذب ، ذخیره ، تجزیه و تحلیل ، وبررسی فرآیند مقدار زیادی از داده ها و اطلاعات ، که موجب افزایش قدرت بخشیدن به کسب و کار تصمیم گیرندگان میگردد. فناوری همچنین تبدیل به یکی از توانمندی های اولیه برای تولیدات و مراحل مختلف سرویس دهی ها شده است.افزایش استفاده از تکنولوژی منجر
به،افزایش بودجه ، افزایش موفقیت و شکست ، و افزایش آگاهی از نیاز به کنترل می باشد.
صنعت بطور قابل ملاحظه ای تحت تاثیر فرایند کنترل قراردارد اگر چه اهداف کنترل عموما ثابت باقی مانده است ، به جز بعضی تکنولوژی های خاص ، که فن آوری ، روشی را که توسط آن سیستم می بایستی کنترل شود، را عوض کرده است. حفاظت از دارایی ها ، به عنوان هدف کنترل ، یکسان باقی می ماند که آیا این انجام این کار بصورت دستی یا خودکار می باشد؟
تکنولوژی بر روی حرفه حسابرسی در زمینه اینکه حسابرسی چگونه انجام شود و دانش لازم برای نتیجه گیری در خصوص عملیات یا اثربخشی سیستم ، کارایی و صداقت و تمامیت گزارشات تاثیر گذاشته است. در ابتدا ، این تاثیر بر تغییر محیط پردازش متمرکز بود و همانطور که نیاز های حسابرسان با تخصصی شدن تکنولوژی و مهارت های آن رشد کرد ، همانطور حسابرسی فناوری اطلاعات نیز رشد کرد.
یکپارچگی اطلاعات ، قابلیت اطمینان ، و اعتبار : نکات دارای اهمیت در کسب و کار جهانی امروز
سازمانها امروزه در یک محیط پویای جهانی چند شرکتی با همکاری، تیم گرا کار می کنند و نیازهای بسیار دقیق را بر روی شبکه های مخابراتی قرار می دهند. طراحی این گونه سیستم های پیچیده است و مدیریت کردن آن بسیار دشوار است. سازمان ها به شدت وابسته به جریان به موقع از اطلاعات دقیق هستند. یک راه حل مناسب برای مشاهده اینکه نیاز های یک شبکه چه هستند این است که آنها از نظر کیفیت خدمات مخابراتی تجزیه و تحلیل کنیم . شاید در دو نمونه جهانی از وابستگی به فناوری اطلاعات که به یک نتیجه منتهی شد ، شکست فناوری اطلاعات عامل اصلی این اتفاقات بود که بر بازار جهانی و ارتباطات اثر گذاشت.
بطوریکه در سال 1998 ،دلیل اصلی شکست(27)AT&Tبه دلیل دو اشتباهنرم افزاری ، باعث پربار شدن(28) ارتباطات بیش از ظرفیت سیستم شد که درآنمشتریان قادر به دسترسی به منابع مالی خودبا استفاده از کارت های اعتباری برای 18 ساعت
نبودند. در یکی از حوادث دیگر در سال 1998 ، یک ماهواره ارتباطی به دلیل چرخش غیر قابل کنترل باعث شد پیجر سیستم های ارتباطات در سراسر جهان از کار بیفتندو شرکت های بسیاری که از این تکنولوژی برای فرستادن پول به حساب ها و تأیید آن استفاده می کردند قادر به پردازش اطلاعات مربوط به کارت اعتباری به مدت 24 ساعت نبودند ، در نتیجه باعث شد مشتریان برای انجام معاملات خود با پرداخت پول نقد اقدام کنند. اختلال در خدمات تعریف شده برای مشتریان باعث ضربه شدید به خدمات ارائه شده توسط سازمان های خصوصی و دولتی که وابسته به این ارتباط بودند گردید. حتی امروزه ، از این نوع حوادث موارد متعددی اتفاق می افتند که بارها و بارها تکرار میشوند و دوباره سازمان های وابسته به فناوری اطلاعات با شکست روبرو می شوند و اخلال به خدمات و کسب و کار آنها وارد می شود. در آگوست 2003 ، قسمت شمال شرقی کانادا به دلیل قطع برق گسترده دچار تعطیلی دستگاههای خودپرداز و تمام خدمات الکتریکی (آسانسور ، سرویس تلفن ، سیگنال های خیابان ، مترو ، و غیره) گردید که این نیز نمونه ای از رویدادهای اختلال در سیستم های نرم افزاری می باشد.
اکثر کارشناسان ارتباطات راه دور بر این باورند که شبکه مخابراتی برای هر کسی در هر جای دنیا باید قابل دسترسی باشدو قادر به حمایت از اشتراک گذاری طیف گسترده ای از اطلاعات ، از صدای ساده ، داده ها و پیام های متنی تااطلاعات مورد نیاز در معاملات و به روز رسانی انواع پایگاه های داده گردد. این بدان معنی است که محصولاتی برای مصرف کننده باید فراهم شود که بازخوردی با کیفیت بالا در بر داشته باشد ، که حاوی اطلاعات مورد نیاز ، در انواع بسته های خدماتی مفید و گوناگون بوده تا بتواند شرایط کسب و کار و رقابت را تغییر دهد.
ساختار انعطاف پذیر و بهبود برنامه ها از جمله سیستم تولید به موقع (28)(JIT) و تولید با ساختار اتکایی ، و مدیریت کیفیت (ارتقاء سطح کیفیت) باعث تولیدات کم هزینه تری می شود.. تولید انعطاف پذیر اجازه خواهد داد تا محصولات به لحاظ اقتصادی در اندازه های دلخواه از طریق
پیمانه بندی(29) (ساخت در قطعات کوچکتر) در فرایند تولید، تولید شوند.
غیر قابل پیش بینی بودن نیازهای مشتری و کوتاهی عمر محصول باعث بوجود آمدن ترکیبی از قابلیت های تولید ومونتاژ منابع اساسی مورد نیاز سازمان شده تا بتوانندبطور مداوم تغییر کند. سازمانها باید قادر به مونتاژ قابلیت و منابع خود به سرعت باشند ، تا در نتیجه محصول به سرعت به بازار آورده شود. برای رسیدن به درجه بالایی از انعطاف پذیری سازمانی و ارزش های زنجیره ای هماهنگی لازم را برای پاسخ سریع بازار ، کیفیت بسیار عالی محصول و کم هزینه بودن، سازمان باید یک شبکه ، تیم گرا ، با قدرت تصمیم گیری توزیع شده را به جای استخدام های سنتی و سلسله مراتبی ، عمودی یکپارچه ، فرمانی و کنترل رویکرد جایگزین کند.
سازمان ها با داشتن یک شبکه پویا و همزمان و منطبق بر بهترین طراحی های در دسترس ، تولید ، عرضه ، و قابلیت های توزیع و منابع از شرکت در سراسر جهان وقادر به ایجاد ارتباط مناسب بین آنها و مشتریان با یکدیگر خواهد شد. طبیعت چند شرکتی، شرکت ها را قادر خواهد ساخت تا نسبت به فرصت های رقابتی ایجاد شده به سرعت واکنش نشان داده و در عین حال ، هزینه های شرکاو ریسک خطر را کاهش دهند. شبکه ها از ماهیتی پویا برخوردار خواهند شد ، زیرا هویت شرکت و روابط به عنوان قابلیت ها و منابع مورد نیاز بطور مداوم تغییر خواهند کرد. دامنه جهانی شبکه سازمان را قادر خواهد ساخت به فرصت های بازار در سراسر جهان سرمایه گذاریسامان دهد. کار توسط یک تیم چند شرکتی ، که به صورت همزمان کار می کنند انجام خواهد شدکه به منظور کاهش زمان تولید ، به آنها قدرت تصمیم گیری مستقیم داده شده است. اعضای این گروه قادر خواهد بود صرف نظر از محل و منطقه زمان به کار مشارکتی اقدام نمایند. باز بودن ، همکاری و تعاون ، و اعتماد، روابط بین سازمان ها در شبکه و پرسنل آنها مشخص می کند.
گذشته از رسیدن ، دامنه ، خدمات و پاسخگویی ، شبکه باید بسیار پیوسته (30) باشد به طوری که مردم ، سازمان ها و
دستگاه بتواند در هر زمان صرف نظر از محل قرار گرفتن بوسیله آندر ارتباط باشند ،. همچنین ، شبکه باید بسیار انعطاف پذیر باشد چرا که سازمان ها همواره در حال تغییر هستند و در نهایت ، شبکه باید مقرون به صرفه باشد به دلیل اینکه هزینه پایین، یکی از اجزای تشکیل دهنده ، استراتژی سفارشی سازی انبوه است. علاوه بر این باید یک ساختار کنترلی ، که فراهم کنندهو تضمین کننده یکپارچگی ، قابلیت اطمینان و اعتبار باشد، طراحی ، توسعه ، و اجرا شود.
پس چگونه این کار می تواند انجام شود؟ برای دسترسی به هر کسی در هر جای دنیا نیاز به اتصال شبکههای جهانی است. بدیهی است که وجود اینترنت و خدمات حامل جهانی ، نیازی حیاتی در این موضوع است. همچنین از آنجا که مقصد گیرنده ی در نظر گرفته شده، لازم نیست لزوما در دفتر و یا حتی در خانه قرار داشته باشد ، شبکه های بی سیم نقش عمده ای را در این جا بازی خواهد کرد که از طریق، شبکه بی سیم خصوصی یا شبکه های محلی(31) (LAN) در دسترس خواهد بود. برای حمایت از به اشتراک گذاشتن یک طیف گسترده ای از صدا ، داده ها ، اطلاعات و ویدئو ، پهنای باند مورد تقاضا برای دسکتاپ کاربر و همچنین باید به خوبی و با کیفیتی ترمینال تلفن همراه در دسترس باشد. همچنین ، سیستم عامل های مختلف خدمات مشترک از قبیل یادداشت های لوتوس ضروری خواهد بود. در نهایت ، سرویسی کامل برای شبکه طراحی می شود و سرعت را می توان از طریق شبکه های پهن باند به صورت محلی از طریق اینترنت پرسرعت و حالت انتقال ناهمگام شبکه های محلی (32)(ATM) به دست آورد .
کنترل و حسابرسی : نگرانی جهانی
حوادث 11 سپتامبر 2001 و فروپاشی اعتماد در گزارش های مالی از بخش خصوصی (انرون(Enron) ، ورلدکامWorldCom))، و غیره) منجر به بازخورد موضوع و خود ارزیابی مجدد در دنیای کسب و کار شد. تکامل جامعه اقتصادی به موازات تکامل مکانیسم های تبادل به دلیل پیشرفت مکانیسم های تبادل تسهیل روش های سابق را ممکن می سازد. جامعه با استفاده از سیستم بدوی داد و ستد کالا آغاز شده است. به این ترتیب در آن زمان، افراد هر دو مصرف کنندگان و تولید کنندگان

فایل : 23 صفحه

فرمت : Word