مقاله فارسی تنک کردن

عملیات داشت
کلیه عملیاتی را که در فاصله جوانه زدن بذر تا برداشت محصول انجام می گیرد عملیات داشت می گویند. این مرحله عبارت است از: آبیاری, تنک کردن, واکاری, خاک دادن پای بوته ها, سله شکنی, وجین کردن, کود دادن, مبارزه با حشرات و آفات, کنترل امراض و بیماریها و مبارزه با علف های هرز .
آبیاری:
بدون شک, کمبود آب در خاک یکی از عوامل مهم در محدودیت زراعت است . هدف از آبیاری اضافه کردن مقدار کافی و به موقع آب به محیط توسعه ریشه است تا گیاه بتواند آب را بسرعت و به مقدار مورد نیاز خود جذب کند. هر گاه نزولات آسمانی برای تامین نیازآابی گیاه کافی نباشد, آبیاری ضروری است. آب مورد نیاز برای آبیاری از منابع مختلفی مانند چاه های عمیق و نیمه عمیق، رودخانه, چشمه و قنات تامین می شود.
رطوبت خاک از سه منبع نزولات آسمانی, آبیاری و بالا آمدن آب تحت الارضی تامین می شود. وقتی آب جای تمام هوای موجود در زمین را می گیرد, می گویند مقدار رطوبت زمین به حد اشباع رسیده است. مقدار آبی که تحت تاثیر قوه جاذبه از لایه های خاک زراعی خارج می شود, به «آب ثقلی» معروف است.
مقدار آبی که ذرات آب قادر به نگهداری آن نیست و به سرعت وارد آب های تحت الارضی می شود و به سطح زمین بر می گردد, بر اثر تبخیر باعث تراکم املاح در سطح زمین و نمکی شدن و بایر شدن خاک می شود. مقداری از آب که با نیروی معادل ۳% اتمسفر نگه داشته می شود و گیاه آن را به سهولت جذب می کند «حد ظرفیت مزرعه» نامیده می شود و زمانی که گیاه نتواند آب جذب کند و پتاسیل آب در خاک برابر ۱۵- اتمسفر باشد, «نقطه پژمردگی دائم گیاه» است.
▪ زمان آبیاری:
اولین آبیاری معمولا پس از کاشت انجام می شود. زمانی که در زمین خشک بذر کاشته می شود آن را اصطلاحا «خشکه کاری» می گویند؛ ولی وقتی که بعد از تهیه بستر و قبل از کاشت آبیاری انجام شود و پس از آن بذر کاشته شود آن را «هیوم کاری» می گویند. نیاز گیاهان مختلف به آب و تحمل آنها در مقابل کم آبی متفاوت است و زمانی که مقدار آب کافی نیست، به اجبار، باید گیاه را به وضعیت کم آبی عادت داد و این عمل با آبیاری در فواصل طولانی تر ممکن است.
▪ روش آبیاری:
انتخاب روش آبیاری به بافت خاک, پستی و بلندی زمین, گیاه, روش کاشت, مقدار آب, شرایط محیطی و سرمایه گذاری اولیه بستگی دارد و انواع مختلفی را شامل می شود:
۱) آبیاری بارانی، با شبکه لوله کشی ثابت یا متحرک؛
۲) آبیاری سطحی، به شیوه قرغابی (سیلابی، نواری، کرتی) و آبیاری جوی پشته ای یا نشتی یا فارو یا ردیفی,
۳) آبیاری زیر زمینی، که در گلخانه ها و شالی ها به صورت زهکشی و آبیاری کوزه ای کاربرد دارد؛
۴) آبیاری قطره ای، که به دو صورت پیوسته و متناوب است؛
تنک کردن (Thinking) :
به غیر از عملیات آبیاری، گیاهان برای رسیدن به حداکثر رشد و توسعه خود و تولید محصول بیشتر می بایست نور کافی، دمای مطلوب، هوای تازه، مواد معدنی، و بسیاری دیگر از عوامل موثر را در طی مرحله داشت تا برداشت در اختیار داشته باشند برای مثال، کشت متراکم بذر ممکن است منجر به سبز شدن تعداد بوته های زیاد در واحد سطح و بوجود آمدن رقابت بین آنها ، برای دستیابی به منابع لازم برای رشد و نمو آنها گردد، نتیجه گیاهانی ضعیف و کوچک باعملکردی پائین به لحاظ کمی و کیفی حاصل می شود. یا در جائی که تعداد بوته در واحد سطح کمتر از حد مطلوب باشد گیاهان چوبی، غیر قابل خوراک (از لحاظ تغذیه دام) و نامرغوبی بوجود خواهد آمد. برای دستیابی به تراکم مطلوب در مزرعه یا بایستی میزان بذر کشت شده به دقت تنظیم و مصرف
شود و یا اینکه با حذف بوته های اضافی و تنک کردن بوته ها با فواصل مناسب و معین در مراحل اولیه رشد یا پس از استقرار کامل گیاهچه ها به تعداد بوته کافی در مزرعه دست یافت. به چنین عملیاتی تنک کردن (thinning) گفته میشود که معمولاً توسط کارگر به کمک چاقو ، بیلچه یا داس به حذف بوته های اضافی در کنار هم پرداخته می شود. تنک کردن در مورد گیاهان وجینی مثل چغندر قند، پنبه، ذرت و غیره پس از اطمینان از رفع خطرهای احتمالی مثل سرما و تگرگ زدگی ، کاهش خسارت آفات و امراض ، عموماً طی دو یا سه نوبت جزء عملیاتهای ضروری به شمار می رود.
زمانی که گیاه کاملا استقرار یافت و بوته دارای ۲ تا ۴ برگ واقعی شد, این عمل انجام می شود. عمل تنک کردن باید قبل از اینکه بوته ها برای جذب آب و مواد غذایی به رقابت بپردازند و ریشه آنها در هم رود صورت گیرد, به طوری که علتی هم برای عمل از بین رفتن بوته ها وجود نداشته باشد. عملیات تنک کردن معمولا در دو یا سه نوبت انجام می شود. البته روش دستی پرهزینه و زمان بر است. ماشین های تنک کننده به دو صورت تصادفی و کنترل شونده عمل می کنند که هر کدام معایبی دارند.
واکاری:
عملی است که عکس تنک کردن، یعنی دوباره کاشتن قسمت هایی از مزرعه که به تعداد کافی بوته ندارد. گاهی بوته های اضافی کنده شده که خاصیت جابه جایی دارند در محل های خالی کاشته می شوند و گاهی هم دوباره بذرکاری می شود.
خاک دادن پای بوته ها:
در زراعت گیاهانی که شاخ و برگ زیاد دارند و به علت سنگینی بوته و کم بودن ناحیه توسعه ریشه ها، استقامت آنها در مقابل باد کم است، خاک دادن پای بوته ها سبب افزایش استقرار و استقامت آنها می شود. البته باید دقت کرد که به طور یکنواخت اطراف گیاه را بپوشاند. در سطوح کوچک،
این کار با دست و با بیل یا ابزارهای دستی انجام می شود و در زراعت های ردیفی با نهرکن و مرزکش های دیسکی این کار را می کند.
سله شکنی:
در خاک های سنگین که درصد رس موجود در خاک زیاد است، بر اثر برخورد باران یا آبیاری خاکدانه ها باز و متلاشی و ذرات رس جابه جا می شوند. ذرات رس آزاد شده همراه با آب به داخل خاک وارد می شوند و نفوذپذیری لایه سطحی را کاهش می دهند که به این لایه سله می گویند.
سله پس از خشک شدن سخت و چروکیده می شود و ترک می خورد. بهترین راه مبارزه با سله, افزایش مواد آلی در خاک است. این کار را هم گاه کشاورز با استفاده از داس، کج بیل, فوکا، شفره، بیلچه، چنگک یا چاقو انجام می دهد و گاه این کار با استفاده از ماشین کولتی واتور یا تیغه های پنجه غازی یا فلمی یا کولتی واتورهای دوار یا چنگک های گردان که ممکن است یک ردیفه یا چند ردیفه باشند انجام می شود. البته باید مواظب بود که در این عمل خسارت چندانی به محصول زراعی وارد نشود.
وجین کردن:
از بین بردن علف های هرز با استفاده از وسایل مکانیکی را وجین نامند. بذر علف های هرز ممکن است از سال های قبل در زمین مانده باشد یا همراه با بذر زراعت اصلی داخل زمین شده یا به وسیله باد و آب و حشرات و مانند آن داخل مزرعه شده باشد. این کار به صورت دستی یا با ماشین آلات و کولتی واتورها انجام می شود.
وجين نشاء برنج
وجين کردن به منظورکندن علف هاي هرز در شاليزارهاي برنج مي باشد. معمولا اين عمل به وسيله دست صورت مي
گيرد . وجين در دو نوبت ، نوبت اول
15 الي 20 روز بعد از نشاء کاري ، نوبت دوم
حدود 30 الي 35 روز بعد از نشاء کاري انجام ميشود.

وجین کردن با دست
د ر کاشت مکانيزه برنج که نشاء ها به صورت رديف کار مي باشد عمل وجين کردن به وسيله ادوات مکانيکي صورت ميگيرد .در اين روش آب مزرعه را خالي مي کنند تا عمل وجين به خوبي صورت گيرد.از مزيت هاي اين روش کاهش هزينه توليد و سرعت عمل بالاي آن مي باشد .

وجین کردن با ادوات مکانیکی
وجین و سله شکنی پس از تنک کردن
وجین و سله شکنی پس از پایان تنک کردن – معمولاً پس از پایان تنک کردن محصول، آبیاری بعمل می آید. چنانچه پس از پایان تنک کردن فرصت موجود است و عجله زیادی در انجام آبیاری نیست. می توان وجین و سله شکنی را نیز در بین ردیفهای کاشت به اجرا گذاشت و سپس آبیاری کرد. واحدهای مستقل چنگک گردان و یا انواع کولتیواتورهای پاشنه ای برای این کار مناسب می باشند.
وجین و سله شکنی قبل از کاشت
وجین و سله شکنی قبل از کاشت – در مواردی پس از انجام عملیات خاک ورزی اولیه و یا پس از اتمام عملیات تهیه بستر، بارانهای زیادی ریزش می یابند و یا آبیاری انجام می شود که در نتیجه خاک سله می بندد و یا علفهای هرزگسترش می یابند. برای وجین وسله شکنی زمینهای مسطح می توان از دیسک سبک، دندانه، چنگک گردان و انواع کولتیواتورها استفاده نمود. این وسایل خاک
را بطور سطحی سله شکنی می کنند و علفهای هرز را از بین می برند. برای وجین وسله شکنی در شرایط جوی و پشته ممکن است از واحدهای مستقل چنگک گردان استفاده نمود برای این عمل ارتفاع کار چنکگها را طوری تنظیم می کنند که یک گروه از چنگکها روی پشته ها و گروهی دیگر در درون جویچه ها عمل نمایند.
وجين کن ها :
منظور از وجين کردن از بين بردن علف هاي هرز بين خطوط کشت و بين گياهان روي خطوط مي باشد. اين دومي را معمولاً انجام نداده يا با پاشيدن مواد شيميايي انجام مي دهند. علف هرز بين گياهان روي رديف معمولاً پس از رشد کافي گياه از بين مي روند. چون فاصله بين گياه کم بوده و لذا در رقابت، علف هرز را از بين مي برند. عمل وجين معمولاً براي محصولاتي لازم مي شود که رديفي کشت مي شوند. به سبب فاصله زياد خطوط کاشت اين محصولات ، علف هاي هرز فرصت رشد و رقابت با محصول را مي يابند. به همين سبب همانطور که گفته شد، فاصله رديف هاي کشت اين نوع محصولات بايد 40 سانتي متر و بيشتر باشد تا ماشين هاي وجين بتوانند کار کنند. وجين کن ها ممکن است در عقب ، ميان و يا جلو تراکتور بسته شوند. دو نوع وجين کن معمول، پنجه غازي و چرخ دندانه اي هستند. وجين کن پنجه غازي تيغه اي مختلف الشکلي دارند که کاملاً شبيه تيغه هاي گاو آهن قلمي (چيزل) هستند. تيغه ها ممکن است کامل يا نيمه باشند. نيم تيغه ها را در دو سوي چپ و راست وجين کن ها تعبيه مي نمايند که احتمال صدمه رساندن به گياه کاهش يابد.
وجين کن ها داراي دو صفحه حفاظ يا سپر حفاظ يا سپر حفاظ هم هستند که در دو طرف گياه حرکت کرده و از ريختن خاک روي آنها جلوگيري مي نمايند. تيغه ها را به صورت زيگزاگي ترتيب مي دهند تا تمام سطح بين دو رديف کشت را پوشش دهند. وجين کن ها چرخدندانه اي از گروه هاي کوچک چرخدندانه ترکيب يافته اند که به تناسب فاصله رديف هاي کشت از يکديگر فاصله دارند.

تنک کن ها :
وسايلي هستند که ضمن عبور از روي رديف کشت، تعدادي از جوانه ها را قطع يا ريشه کن مي نمايند. بذر چغندر معمولي، مجتمعي از چند بذر به هم چسبيده اند. پس از کاشت از هر بذر ممکن است چندين جوانه سبز شود که مطلوب نيست چون رقابتي بين آنها پديد مي آيد که به کاهش عملکرد منجر مي گردد. معمول ترين تنک کن ها نوع چرخي است. يک چرخدندانه اي براي هر رديف کاشت در نظر گرفته مي شود که در راستاي عمود بر خط کشت نصب مي شود. با پيشروري تراکتور دندانه هاي اين چرخ در هرچند سانتي متر يک بار به خاک برخورد کرد، يک يا چند جوانه را مي کند.

ماشين هاي آبياري :
ايران قديم که در منطقه گرم و خشک فارس بنيان نهاده شد و جمعيت آن بعداً به حوالي کويرها همچون کرمان، يزد، سمنان و جنوب خراسان گسترش يافتند. از نظر آب کاملاً در مضيقه بود. بدين سبب هنر قنات سازي در آن ظهور نموده و تا امروز تنها کشوري است که اين روش آبياري در آن وجود دارد. با اختراع موتورهاي بخار در سال هاي 1800 و موتورهاي احتراق داخلي در آن پس از حفر چاه معمول گشت که تا امروز به رواج کامل خود رسيده است.
روش نوين آبياري:
پيشرفت علم مکانيک و احساس کمبود آب در بيشتر نقاط جهان عامل ظهور روش هاي نوين آبياري گشته است که به آبياري تحت فشار موسومند. روش هاي قديم آبياري در فصول قبل توضيح داده شد. روش هاي آبياري نوين عبارتند از :
الف) باراني
الف – 1) افقي متحرک :
لوله آب از منبع و با فشار از درون يک موتور هيدروليکي گذشته و سپس به تيرک افشانک ها مي رود تا از مسير افشانک ها مزرعه را آبياري نمايد. موتور هيدروليکي توسط جريان آب مي گردد. حرکت دوراني اين موتور توسط جعبه دنده اي حرکت افقي چرخ هاي ماشين تبديل مي گردد. ماشين با سرعتي کم ولي حساب شده در طول مزرعه حرکت مي کند تا به انتها برسد. منبع تأمين فشار آب مي تواند محور تواندهي تراکتور باشد که پمپ آبي را به حرکت درآورده و آب را از منبع که مي تواند نهر يا حوض آب باشد به لوله لاستيکي ماشين داده، از آنجا همانطور که گفته شد به افشانک برساند. ملاحظه مي گردد که تمامي افشانک ها و تير افشانک ها با هم حرکت افقي دارند.
الف – 2) دايره اي متحرک :
در اين ماشين افشانک ها روي تير افشانک هايي نصب شده اند که قوسي شکل هستند. قوس تير افشانک در وسط حول محوري مي گردد. تأمين آب تحت فشار به همان صورتي است که در ماشين آبياري افقي گفته شده فقط تيرافشانک حرکت دوراني دارد. اين ماشين پس از مدت حساب شده آبياري، به منطقه ديگري از مزرعه منتقل مي گردد، جايي که همپوشاني کافي فراهم آورد.
الف – 3) ثابت :
انتقال لوله ها از يک محل به محل ديگر مزرعه چندان ساده نيست. بعضي از کشاورزان ، لوله هاي ثابت را توضيح مي دهند. چند خط لوله در سطح مزرعه به طور ثابت تعبيه شده و از آن علم هايي بيرون مي آيد. در سر هر علم يک افشانک نصب شده است که آب را تا شعاع معيني پراکند. پهناي پاشش بعضي از ماشين هاي آبياري باراني تا 400 متري مي رسد.
مزاياي آبياري باراني :
1) نيازي به تسطيح مزرعه نيست
2) جوي و پشته هاي آبياري را لازم ندارد
3) بازده آبياري بالاست يعني تلفات آب کم و در مصرف آب صرفه جويي مي شود.
معايب آبياري باراني :
1) در نواحي گرم و خشک حواشي کوير، تبخير فوق العاده زياد است طوري که ممکن است اين روش غيرقابل توصيه باشد.
2) هزينه تعمير ونگهداري آن بالاست
3) نياز به متخصص حرفه اي دارد.
ب) آبياري قطره اي :
اين روش آبياري براي باغها به کار مي رود. لوله هاي لاستکي روي رديف کشت درختان انداخته مي شوند. در کنار هر درخت معمولاً يک اشانک روي لوله نصب مي شود. آب در طول زمان هاي معيني به طور مداوم ولي قطره قطره به پاي رخت مي ريزد. بازده آبياري اين روش بيش از باراني است ولي مشکل عمده آن گرفتگي افشانک ها مي باشد. در نقاطي که آب کشاورزي آن سنگين و هوا گرم باشد، افشانک ها به زودي رسوب گرفته از کار مي افتند. نگهداري دائم افشانک ها در اين مناطق يک الزام است.
پ) آبياري چکه اي :
مصرف آب در اين روش بيش از آبياري قطره اي است. لوله ها معمولاً درون خاک مدفون شده، از سوراخ هاي ريزي که روي آن ها درآورده شده اند آب به طور شبانه روزي جريان يافته، لذا امکان مسدود شدن سوراخ ها کاهش يافته است. اين نوع آبياري اگر مناسب محل تشخيص داده شود، بيشترين بازده آياري را داراست. مهم ترين مزيت روش هاي آبياري قطره اي و چکه اي در آن است که فقط مسافتي اطراف درخت را آبياري مي نمايند. با اين ترتيب در نوارهاي خاک بين درختان امکان رشد علف هاي هرز وجود نداشته يا خيلي کم است.

فایل : 12 صفحه

فرمت : Word