مقاله کامل مهولات_محولات

آشنايي با واژه مه ولات(مهولات_محولات)
آشنايي با واژه مه ولات را بصورت متصل و پيوسته هم با املاي مهولات و هم محولات هم نوشته اند، ولي در بيشتر متون تاريخي به صورت متصل و با«ح» و يا « ﻫ» نوشته شده است.
محولات به فتح اول و كسر ثالث تلفظ مي شود، اهل محل عقيده دارند كه مه ولات را بايد با « ﻫ» نوشت،چرا كه اينجا در اصل ماه ولايت يا ولايت ماه بوده است كه بعدها به مقتضاي قلب و تخفيف، مه ولات (مهولات_ محولات) شده است.
مورخين معروف مانند اين فندق (در تاريخ بيهق) و حافظ ابرو و فصيمي خوافي در آثار خود مه ولات را با املاي محولات نگاشته اند و سايرين مه ولات را به« ﻫ» يعني مهولات به كار برده اند. در اين اواخر هم به صورت رسمي اداري آن را به صورت جدا، يعني مه ولات به سازمان ها ابلاغ كرده اند.
اما با املاي مه ولات به صورت محولات و حذف و تبديل ها نمي توان به ريشه ي اصلي مه ولات رسيد، مگر اين كه مه ولات را همان ماه ولايت بدانيم و با همان املاي مهولات يا مه ولات كه با ريشه اوستايي و پهلوي آن يعني گاهنبار مديوزرم (Gahenbar Mediuzarm) باستاني كه به معناي _ ماه پايه_ جايگاه ماه_ سرزمين ماه_ ماه ولايت_ و يا مادي لات (سرزمين رودخانه اي) كه داراي پيوند تاريخي فرهنگي و جغرافيايي مي باشد مرتبط بدانيم كه بيشتر مي تواند حكايت كننده ي گذشته هاي تاريخي فرهنگي و جغرافيايي اين سرزمين باشد.
و براي روشن شدن مطلب و اطلاعات بيشتر واژه مه ولات را به صورت هاي مختلف تجزيه و تركيب و تحليل مورد بررسي قرار مي دهيم تا به نتايج بهتر و روشن تري دست يابيم.
ريشه يابي لغوي و اصطلاحات گوناگون مه ولات
ماه ولايت و مفهوم كلي آن
واژه واه ولايت داراي دو بخش ماه+ ولايت است.
بخش نخست_ ماه:
ماه يكي از كرات آسماني است كه به دور زمين مي چرخد و در فارسي به آن مه و ماچ و مانگ گفته مي شود و به عربي آن را قمر مي گويند. (فرهنگ عميد)
ماه در گاهشماري ايرانيان قديم 30 روز است و هر سال 12 ماه و هر ماه نام مخصوصي دارد، مانند فروردين ماه_ تير ماه_ مهر ماه_ديماه و غيره… و به عربي به آن شهر مي گويند.
بخش دوم_ ولايت:
ولايت: شهر = سرزمين- منطقه- وطن – محل زندگي آبا و اجدادي و محل زندگي دائمي و هميشگي انسان.
ولايت: به شهرهايي كه يكنفر والي بر آن فرمانروايي مي كند و در اصطلاح جغرافيايي شامل قسمتي از يك ايالت (استان) كه شامل يك شهر و توابع آن مي باشد ولايت گفته مي شود. (فرهنگ عميد)
ولايت: به معناي سرپرستي و فرمانروايي و پادشاهي و نيز به معني دوستي و محبت و قرابت و خويشي از ريشه ولي مي باشد.
مفهوم كلي ولايت ماه يا ماه ولايت
با توجه به آنچه توضيح داده شد، معنا و مفهوم كلي ماه ولايت يا ولايت ماه عبارت است از سرزمين سبز و خرمي كه سبزه زار است و تاثيرات ماه و خورشيد در فراواني نعمت در آن مشاهده مي شود و نيز مركز و محل زندگي انسان و پرورش حيوانات گوناگون در طول تاريخ است و همچنين مقر حكومت والي و جايگاه ارتباط انسان هاست و از بعد سياسي نيز پايگاه نمايندگان حكام و شاهان و دولت ها و از بعد كشاورزي و اقتصادي كانون آبادي هاي گوناگون اجتماعي- انساني-اقتصادي- سياسي و عمراني است.
ماه ولايت- جايگاه ماه و منطقه مورد نظر ماه و محل دوست داشتني ماه كه نفوذ آن و پرتو مهتاب آن در كل موجودات آب و خاك و هوا و گياه و حيوان و انسان ساري و نافذ است و چون ولايت اوست مي تواند نشيمنگاه او و مقر حكومت و فرمانروايي اش باشد و مردم ولايت ماه برخوردار از مواهب و تاثيرات ماه بوده كه اين تأثيرات در اعتقاد مردم مه ولات نيز مطرح است.

فایل : 15 صفحه

فرمت : Word