مقاله کامل شناسایی عوامل موفقیت ایران در بازیهای المپیک

شناسایی عوامل موفقیت ایران در بازیهای المپیک
چکیده
هدف از انجامتحقیق شناسایی عوامل موفقیت ایران در بازيهاي المپیک است. جامعه آماري شامل کلیه صاحب نظران بازيهاي المپیک، روسا و نائبرئیس فدراسیونهاي منتخب، مدیران و کارشناسان منتخب وزارت ورزش جوانان، مدیران و کارشناسان کمیته ملی المپیک و ورزشکارانی که امتیاز شرکت در بازيهاي المپیک را داشته‌اند، تشکیل میداد (875=N) که با استفاده از جدول مورگان،374 نفر با روش نمونه گیري طبقه اي انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته شناسایی عوامل موفقیت ایران در بازيهاي المپیک بود و آلفاي کرونباخ آن 89/0 محاسبه گردید و ازآزمون هاي آماري تحلیل عاملی تاییدي واکتشافی و فریدمن و از نرم افزارهاي Spss وLisrelاستفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد 10 عامل “انگیزه‌هاي مالی براي ورزشکاران، توجه به ورزش بانوان، استفاده از مربیان توانمند، ارزیابی صحیح، اردوهاي منظم، توجه به رشته‌هاي پرمدال، مدیریت استعدادیابی، توجه به آموزش ورزشکاران، توجه به آموزش مربیان و عوامل مدیریتی” به عنوان عوامل موفقیت ایران در بازيهاي المپیک شناسایی شد ” و در الویت بندي عوامل “توجه به رشته‌هاي پرمدال” بالاترین رتبه و “ارزیابی صحیح” پایینترین رتبه را به خود اختصاص داده‌اند. لذا با ارائه جوایز مناسب، سرمایه گذاري در بخش ورزش بانوان، استفاده ازمربیان درجه یک و موفق و باتجربه، اردوهاي منظم ورزشی و روش اصولی و علمی فرایند استعدادیابی گامیمؤثردرموفقیت ایران در بازيهاي المپیک می توان برداشت.
کلید واژه‌ها: المپیک، موفقیت، رویداد بین‌المللی
مقدمه
نقطه اوج رقابتهاي ورزشی مسابقات المپیک است که در آن گلچینی از نخبگان ورزشی سراسر جهان به مبارزه میپردازند.
کسب مدال المپیک آرمان و آرزوي هر ورزشکار و افتخاري بزرگ براي هر کشور است. ضمن اینکه موفقیت ورزشکاران یک کشور در رقابتهاي المپیک به طور کلی تقویت کننده جایگاه و اعتبار آن کشور در سطح جهانی است. همه کشورها مایل به کسب مدال المپیک هستند و در این زمینه تلاش می کنند. ارائه شاخصی که بر اساس آن بتوان کسب مدالهاي المپیک را به شکل علمی پیشبینی نمود، میتواند براي همه کشورها ارزشمند و حائز اهمیت باشد. به دست دادن چنین شاخصی مستلزم تحقیق و انجام پژوهشهاي علمی است (صابونچی و همکاران،1389). بازيهاي المپیک با سابقه طولانی به دنبال برگزاري جشنواره‌هاي مذهبی در یونان قدیم پدید آمد. سوابق اولین رقابتهاي ورزشی در المپیک، به سال 776 قبل از میلاد باز میگردد. از آن سال به بعد بازيهاي المپیک هر چهار سال یک بار برگزار و در حدود 1200 سال بدون وقفه جریان داشت (کاشف، 1391). قدمت بازيهاي المپیک نوین به سال 1986 یعنی مصادف با اولین دوره بازيهاي المپیک در آتن بر میگردد که توسط آقاي پیردو کوبرتن و با هدف ایجاد صلح و صمیمیت بین جوامع بنیان گذاري شد (جلالی فراهانی،1391). این بازيها با حضور 245 مرد ورزشکار آغاز شد و هم اکنون پس از گذشت سالها و از طرفی با وجود تمام مشکلات، جنگها، مخالفتها و تحریمها این نهضت آنچنان ریشه دوانده است که با اقتدار به راه خود ادامه میدهد (کولین، 2006).
بازيهاي المپیک به عنوان بزرگترین رویداد ورزشی جهان؛ پیامدهاي فرهنگی، اقتصادي و سیاسی در سطح ملی و بین المللی دارد. این رویداد میتواند به عنوان یک تجربه آموزنده براي شهرها و کشورهاي میزبان المپیک و در سطح وسیع براي ورزش باشد. بازيهاي المپیک رویدادي در سطح وسیع است که پیامدهایی فراتر از ورزش از جمله توسعه فرهنگ جهانی و تأثیرگذاري بر سیاستهاي بین‌المللی را دارند (توهی و ویل، 2007). در واقع نه یک رویداد صرف ورزشی،بلکه یک جنبش وسیع اجتماعی هستند که به مدد فعالیتهاي ورزشی باعث تعالی انسان و تفاهم بین‌المللی میشوند. هدف المپیزم این است که ورزش را همه جا، در خدمت رشد و توسعهي هماهنگ انسان قرار دهد و جامعهاي در صلح وآرامش و با حفظ کرامت انسانی بنا کند. بنابراین، جنبشالمپیک خود به تنهایی یا با همکاري سایر سازمانها؛ درچهارچوب امکاناتی که در اختیار دارد، در فعالیتهایی که در راستاي ارتقاء تحقق صلح در جوامع است؛ شرکت میکند (خبیري، 1380). حضور در این ابر رویداد ورزشی براي همه ورزشکاران حرفهاي در سراسر جهان به مثابه بهترین عرصه براي نشان دادن شایستگیهاي خود محسوب میشود. از طرف دیگر، دستیابی یک تیم یا ورزشکار به مدال، به مثابه موفقیتی بزرگ نه فقط براي ورزشکار یا تیم بلکه اهتزاز پرچم و سرود ملی کشور قهرمان به عنوان کسب وجهه، اعتبار و غرور ملی براي مردم و کشور قهرمان نیز محسوب میشود (فورست، 2010). در مسابقات رسمی، نظیر بازهاي آسیایی و المپیک در جدول ردهبندي، جایگاه هر کشور زمانی ارتقا مییابد که ورزشکاران تیم ملی آن کشور در رشته‌هاي ورزشی، مدالهاي متعدد و کثیري نصیب کاروان ورزشی نمایند (سجادي و همکاران، 1392). عوامل مؤثر در پیروزي یا شکست، موفقیت یا عدم موفقیت تیم ورزشی در یک دوره از بازيها
متفاوتند، بعضی از آنها در درون زمین بازي و بسیاري از آنها خارج از زمین نقش ایفا میکنند. آنچه در زمین اتفاق میافتد و تیمی میبرد یا میبازد، میتواند ناشی از تصمیم گیري عواملی باشد که در خارج از زمین اتفاق افتاده است. برنامهریزيهاي درازمدت، میانمدت و کوتاه مدت، تدارکات و پشتیبانی مدیران و دستاندرکاران، حمایت رسانه‌ها و غیره، همگی از عواملی هستند که کمتر دیده میشوند (جلالی فراهانی، 1383). اخیراً رقابت بین کشورها براي کسب مدال در رویدادهاي بین المللی و رتبهبندي کشورها بر اساس امتیازات کسب شده، شدت بالایی به خود گرفته است و این امر منجر به این شده که محققان، دربارهي علل موفقیت یا عدم موفقیت ورزشی کشورها، به بررسی عوامل مؤثر بر عملکرد ورزشی آنها در رقابت هاي مختلف، از جمله بازيهاي المپیک و رقابتهاي جام جهانی فوتبال بپردازند. مطالعات تجربی در اقتصاد ورزش نشان میدهد که عملکرد در مسابقات بین‌المللی تحت تأثیر عوامل اقتصادي، جمعیتی، فرهنگی، تاریخی و آب و هوایی قرار میگیرد (تارگلر،2004). در واقع آنچه که در سیستم ورزش مشخص است، علاقه شدید به موفقیت و تمایل محققان و سیاستگذران براي بررسی تشریح این موفقیتها است. با توجه به این نکته، مطالعات فراوانی از پایان قرن بیستم در مورد سیاستهاي کشورهاي مختلف در رابطه با ورزش به انجامرسیده است. با توجه به اینکه تشریح موفقیت ورزشی و یافتن دلایل موفقیت خود پیش نیاز و زمینه ساز موفقیتهاي آتی است، اهمیت نگاه به این مساله کاملاً ملموس است (سجادي و همکاران،1390).
مطالعات به طور کلی نشان داده‌اند که اندازهي جمعیت و ثروت یک کشور عوامل اصلی در کسب موفقیت و مدال هستند. تحقیقات انجام شده در سطح بین‌المللی عوامل مؤثر بر عملکرد ورزشی را شناسایی کرده‌اند که از جمله این عوامل
میتوان به عوامل اقتصادي، اجتماعی، فرهنگی، میزان جمعیت یک کشور، وضعیت آب و هوایی، حق میزبانی، وضعیت آموزش- بهداشتی اشاره کرد (فادال، 2010). نتایج پژوهشهاي دیگري که به تشریح موفقیت ورزشی در سطوح بین‌المللی پرداخته‌اند، نشان داد که مهمترین عوامل در موفقیت بین‌المللی ورزشکاران، کشف افراد مستعد (بوسچر و همکاران،2009؛ ساتیرادو و شیلبوري، 2009)، داشتن برنامه صحیح توسط مدیران ارشد فدراسیون و تخصیص بودجه و حمایت مالی (ایرانی و همکاران،1392) میباشد. ديبوسچر و همکاران (2010) نیز، طی پژوهشی نشان دادند که حمایت مالی، افزایش میزان شرکت ورزشکاران در رقابتهاي ملی و بین‌المللی، رشد پژوهشهاي علمی در رشته‌هاي ورزشی و حمایت و تضمین شغلی قهرمانان را از مهمترین عوامل موفقتی ورزشهاي بین‌المللی دانستند. کشور ما نیز با توجه به سوابق درخشان و پربار تربیتبدنی و علوم ورزشی از دوران باستان، میکوشد تا از ظرفیتهاي موجود خود در چند رشته ورزشی، حضور موفقی در المپیک داشته باشد. اوج درخشش ایران در المپیک 2012 لندن است که با کسب 12 مدال رنگارنگ (4 طلا، 5 نقره و 3 برنز) در رشته‌هاي کشتی، وزنه برداري، تکواندو و دو و میدانی در رتبهي هفدهم جهان قرار گرفت که تیم کشتی با کسب 3 طلا، 1 نقره و 3 برنز بهترین عملکرد را در بین سایر رشته‌هاي کاروان اعزامی به بازيهاي المپیک داشت. همچنین، عملکرد کاروان ایران در بازيهاي المپیک از لندن 1948 تا لندن 2012 در مجموع، 60 مدال (15مدال طلا، 17 نقره،27 برنز) در چهار رشتهي کشتی، وزنه برداري، تکواندو و دو ومیدانی بود که دو و میدانی اولین مدال را در تاریخ حضور ایران در المپیک کسب کرد (وب سایت کمیته ملی المپیک، 1392). با توجه به شرایط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشور ما، چالشهاي زیادي در این
زمینه وجود دارد، ولی بررسی سوابق حضور ایران در بازيهاي المپیک نشان میدهد که میتوان از جنبه‌هاي ویژهاي، این حضور را مورد تجزیه و تحلیل قرارداد (رمضانی نژاد، 1379). با این وجود در سالهاي اخیر موفقیتها و ناکامیهاي ملی پوشان ورزش کشور در مسابقات المپیک حساسیتهاي زیادي را در بین مردم و مسئولان به وجود آورده است. به طوري که به نظر میرسد انتظارات مردم و مسئولان ورزشی و غیرورزشی فزونی یافته و همه خواستار موفقیتهاي بیشتر و ارزشمندي در میادین بین المللی نظیر مسابقات میباشند (سجادي و همکاران،1392). در 22 سال گذشته مدلهاي متفاوتی براي ارزیابی عملکرد تیمهاي ورزشی در جشنواره‌هاي بزرگ ورزشی مثل بازيهاي المپیک و آسیایی انجام گرفته است (نویل و همکاران،2008).
براي مثال در موضوع بازيهاي المپیک، بطور سنتی، جایگاه هر کشور با توجه به روشی که اصطلاحا روش چند مقیاسی فرهنگ شناسی (ارزیابی بر مبناي تعداد و ارزش مدال) نامیده میشود، مورد ارزیابی قرار گرفته است (لینز و همکاران، 2003). در رویکردهاي جدیدتر روش تحلیل اکتشافی داده‌ها مورد استفاده قرار گرفته است که اولین بار توسط لوزانو و همکاران در سال 2002 پیشنهاد گردید. آنها جمعیت هر کشور و تعداد شرکتکنندگان در بازيهاي المپیک از هر کشور را به عنوان ورودي سیستم و تعداد مدالها را بعنوان خروجی سیستم در نظر گرفتند. در مدلهاي پیشرفتهتر این روش، عوامل دیگري نیز از شاخصهاي اقتصادي – اجتماعی کشورها مورد توجه قرار گرفت (چوریلو و فلیتمن، 2006). حتی جایگاه قبلی هر کشور در برخی گزارشها در مدل وارد گردید (لی و سوئن11، 2008). در یکی از جدیدترین گزارشها در ارزیابی عملکرد تیمهاي حاضر در المپیک پکن، حتی کشورهایی که صاحب مدال نشده بودند در رتبهبندي قرار
گرفتند و شاخص کارایی در مورد آنها تعیین گردید (کارلوس و همکاران،2012).
در نهایت با توجه به جایگاه با ارزش بازيهاي المپیک در بین ذینفعان مختلف ورزشی مانند ورزشکاران، مربیان، سیاستگذاران کلان ورزش کشورها، رسانه‌ها، حامیان مالی و غیره لزوم توجه به ابعاد مختلف این بازيها به ویژه عملکرد و مرور روند حضور کشورها از جنبه‌هایی است که اطلاعات مفیدي را حداقل به شکل توصیفی در اختیار این ذینفعان قرار میدهد(جی و همکاران، 2009). تجارب چندین ساله نشان میدهد که پس از پایان هر دوره از این بازيها، مسئولان ورزش ایران خیلی دیر به اهمیت این رویداد عظیم و تاریخی که فراتر از رقابت ورزشی داراي ابعاد سیاسی، اجتماعی،فرهنگی و اقتصادي است پی برده‌اند که میتواند دلایل زیادي داشته باشد. در واقع، در طراحی برنامه استراتژیک کشور براي دوره‌هاي آتی این مسابقات، باید با توجه به تجزیه و تحلیل منابع و امکانات و شناخت عوامل موفقیت و موانع آن در بازيهاي المپیک تصمیمگیري کرد، در واقع سوال اصلی پژوهش این است که چه عواملی باعث موفقیت ایران در بازي هاي المپیک میشود؟
روش پژوهش
پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردي و از نظر شیوه گردآوري اطلاعات توصیفی است. جامعه آماري این تحقیق را کلیه صاحب نظران بازيهاي المپیک، روسا و نواب رئیس فدراسیونهاي منتخب، مدیران و کارشناسان منتخب وزارت ورزش جوانان، اساتید مدیریت و برنامهریزي ورزشی، مدیران و کارشناسان کمیته ملی المپیک و ورزشکارانی که امتیاز شرکت در بازيهاي المپیک را داشته‌اند، تشکیل میداد (875=N) که با محاسبه حجم نمونه مورد نیاز تحقیق با استفاده از جدول
مورگان، 374 نفر از به روش نمونه گیري طبقه اي انتخاب شدند.
جدول1. جامعه و نمونه آماري
ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته شناسایی عوامل موثر بر موفقیت ایران در بازيهاي المپیک بود که در قالبطیف 5 ارزشی لیکرت تنظیم شد. روایی صوري و محتويپرسشنامه توسط 5 تن از متخصصین مربوطه مورد تأیید قرارگرفت و همچنین پایایی پرسشنامه در یک مطالعه مقدماتی بر روي 30 نفر از جامعه مورد مطالعه و با استفاده از آزمون آلفاي کرونباخ 89/0 محاسبه گردید. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوري شده از دو بخش آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. در بخش آمار توصیفی با استفاده از جداول و نمودارهاي آماري از شاخص هاي فراوانی، درصد فراوانی،میانگین، انحراف استاندارد، استفاده شد و در بخش آمار استنباطی از آزمون آماري تحلیل عاملی تاییدي و اکتشافیجهت روایی سازه پرسشنامه و شناسایی عوامل استفاده شد و از آزمونفریدمن جهت الویت بندي عوامل استفاده شد و از نرم افزارهاي آماري 23SPSSو Lisrel استفاده شد.
یافته‌هاي پژوهش
یافته هاي پژوهش نشان داد 3/31 درصد از نمونه زن و 7/68 درصد مرد بودند. 8/35 درصد ازسن نمونهبین41 تا 50 سال و9/11 درصد بالاي 60 سال بودند. همچنینمدرك تحصیلی 9/44 درصد کارشناسی،3/5 درصد دکتري و9/32 درصد فوقلیسانس داشتند.سابقه شغلی 9/37 درصد10 تا 15 سال و 5/9 درصد بالاي 20 سال بود.
در این پژوهش از تحلیل عاملی اکتشافی براي شناساییعوامل موثر بر موفقیت ایران در بازيهاي المپیک استفاده شد.
به همین دلیل پیش از انجام تحلیل عاملی، به منظور اطمیناناز کافی بودن تعداد نمونه از معیار کایرز – می یِر – اولکین 14 (KMO) و براي تعیین همبستگی بین متغیرها (گویه‌ها) ازآزمون بارتلت15 استفاده شد.
جدول 2. نتایج آزمون بارتلت و KMO
با توجه به یافته‌هاي جدول 2. مقدار KMO به دست آمده894/0 میباشد. این مقدار بیانگر این موضوع است تعدادنمونه‌هاي تحقیق به منظور تحلیل عاملی کفایت میکند وانجام تحلیل عاملی براي داده‌هاي مورد نظر امکانپذیر بوده ومیتوان داده‌ها را به یک سري عامل هاي پنهان تقلیل داد.
همچنین نتایج آزمون بارتلت( 001/0=χ2=14505/229،Sig)
نشان میدهند بین گویه‌ها همبستگی بالایی وجود دارد،ازاینرو ادامه و استفاده از سایر مراحل تحلیل عاملی جایز است.
در ادامه نتایج به دست آمده از تحلیل عاملی مؤلفه‌ها بهتفکیک با مقدار بارعاملی به دست آمده براي هر عامل ارائهشده است.
با توجه به جدول اشتراکات (جدول 3) برآورد اولیه میزاناشتراك هر متغیر نشان داد که مقادیر تمامی آنها برابر با یکاست. ستون واریانس عامل مشترك نشان دهنده مقداري ازواریانس هر متغیر است که مجموعه عوامل مورد نظر توانستهاند آن را تبیین کنند. واریانس مشترك همه گویه‌هابیش تر از 5/0 گزارش شده است. بنابراین تمامی متغیره (گویه‌ها) در تحلیل باقی خواهند ماند.
براي دستهبندي گویه‌ها در بین عامل، بر اساس بار عاملیآنها باید از نتایج ماتریس عوامل چرخش یافته استفاده شود.
نتایج این آزمون نشان داد مولفه هاي انگیزه هاي ما لی برا ي ورزشکاران و مربیان، توجه به ورزش بانوان، استفاده از مربیانتوانمند، ارزیابی صحیح،اردوهاي منظم، توجه به رشته هاي پرمدال، مدیریت استعدادیابی،توجه به آموزش ورزشکاران، توجه به آموزش مربیان و عوامل مد یریتی به عنوان عواملموثر بر موفقیت ایران در بازيهاي المپیک شناسایی شدند.
به مننظور اولویتبندي و بررسی عوامل موثر برموفقیتایران در بازيهاي المپیک از نظر نمونه‌هاي تحقیق از آزمونرتبهبندي فریدمن استفاده شد.
جدول5. تفاوت بین عوامل موثر بر موفقیت ایران در بازيهاي المپیک
بر اساس یافته‌هاي حاصل از آزمون فریدمن جدول 5 بینعوامل موثر بر موفقیت ایران در بازيهايالمپیکاز دیدگاهنمونه‌هاي تحقیق تفاوت معناداري وجود دارد( 001/0=Sig، 561/30=2χ). پس از معنادار بودن تفاوت بین عوامل موثر برموفقیت ایران در بازيهاي المپیک، این عوامل بر اساس نتایج به دست آمده اولویت بندی شدند.
نتایج جدول 6 نشان می دهد “توجه به رشته هايپرمدال” بالاترین رتبه و “ارزیابی صحیح” پایینترین رتبه رابه خود اختصاص دادهاند.
جدول 6. رتبهبندي عوامل موثر بر موفقیت ایران در بازيهاي المپیک از دیدگاه نمونه تحقیق
بحث و نتیجه گیري
نتایج تحقیق نشان داد10 عامل (انگیزه هاي مالی براي ورزشکاران، توجه به ورزش بانوان، استفاده از مربیان توانمند،ارزیابی صحیح، اردوهاي منظم، توجه به رشته هاي پرمدال،مدیریت استعدادیابی، توجه به آموزش ورزشکاران، توجه به آموزش مربیان و عوامل مدیریتی) در موفقیت ایران در بازي هاي المپیک تأثیرگذاراست.

فایل : 22 صفحه

فرمت : Word