مقاله کامل سیستم های اطلاعات بیمارستانی + 47 اسلاید

بسم الله الرحمن الرحيم
سيستم هاي اطلاعات بيمارستاني
Hospital information systems
گردآورندگان :
محمد رضا افشاري صالح
محمد رضا يوسفي
مرتضي محمدي
علي مختاري
مظفر اقبال
مقدمه :
در دنياي امروز به سبب مسائل و مشكلاتي كه در اثر حجم زياد فعاليتها پيش آمده ، نياز به اطلاعات و آمار وارقام در تصميمات مديريتي بيش از پيش احساس ميشود و در واقع بايد گفت بدون داشتن اطلاعات و آمار ، تصميم گيري و مشكل گشايي امكان پذير نيست
در حقيقت اين وجود اطلاعات است كه باعث كاهش هزينه ها و در نتيجه افزايش سود سازمانها ميشود .
اما علاوه بر وسعت اطلاعات ، نحوه دسترسي به اين اطلاعات هم بايد سريع و آسان باشد و به گونه اي نرماليزه شده باشند كه بتوانند آن موسسه را در جهت پيشرفت ياري دهند
يكي از بهترين راهاي كسب اطلاعات و نمايش آنها استغاده از سيستمهاي اطلاعاتي يا همان information systems ميباشد .سيستم هاي اطلاعاتي ميتوانند حجم عظيمي از اطلاعات را سامان داده و آن ها را در قالب هاي تكنولوژي درآورده و همچنین امکان استفاده موثر از آن ها را پدید می آورند و سپس آن ها را در اختیار مدیران قرار می دهند.
در نظام پیچیده بهداشت ودرمان نیز اطلاعات حائز اهمیت فراوانی است. در طول دهه اخیر، بسیاری از مدیران و برنامه ریزان سطوح عالی بهداشتی درمانی در هر کشوری درصدد یافتن عوامل موثر بر کیفیت درمان و میزان تاثیر آن ها می باشند و در همین راستاست که جمعی از صاحب نظران به اهمیت اطلاعات بهداشتی درمانی پی برده و تحقق شعار”ارتقای کیفیت مراقبت های بهداشتی درمانی از طریق ارتقای کیفیت اطلاعات ” را جزو اهداف اصلی خود قرار داده اند.و در واقع بايد گفت كه ديگر امروزه يك بيمارستان نمي تواند همچنان بصورت سنتي كار پروسه پرونده بستري يا سرپائي بيمار را انجام دهد. پائين آوردن زمان پذيرش ، زمان ترخيص ، زمان انتقال بيمار ، زمان ORDER نويسي و درخواستهاي پاراكلينيكي ، زمان اخذ جوابها ، زمان مراجعه به اطلاعات قبلي پرونده ، بالا بردن ميزان دقت در درج اطلاعات و درخواستها كه در حالت دستي ناخوانا و … هست ، تسريع ارتباطات بين بخشي و در نهايت بالابردن ميزان رضايت بيمار ، ارائه خدمات بهتر ، دريافت آمار و گزارشات روزانه و زماني ، اطلاع از وضعيت درآمد و هزينه بيمارستان ، تعديل نيروها و غيره مسائلي هستند كه نياز بيمارستان را به يك سيستم اطلاعاتي بيمارستاني (HIS) دو چندان مي كنند.
بطور كلي اهداف يك سيستم اطلاعات بيمارستاني را ميتوان در بهبود كيفيت سرويس هاي مراقبت از بيمار ، حمايت از تحقيقات و پژوهش هاي علمي و حمايت از آموزش خلاصه كرد.
سيستم هاي اطلاعات بيمارستاني
هدف یک سیستم جامع اطلاعات بیمارستانی به کارگیری کامپیوتر ها و تجهیزات ارتباطی به منظور گردآوری، ذخیره سازی ، پردازش، بازیابی و انتقال اطلاعات مدیریتی و همچنین اطلاعات مراقبتی به تمام بیمارستان هایی است که فعالیت های مرتبط دارند و نیز برآورده ساختن نیازهای کاری تمام کاربران مجاز سیستم می باشد.
در زير دو نمونه از تعاريفي كه تاكنون براي سيستم هاي اطلاعات بيمارستاني آورده شده ، ذكر شده :
به نقل از wikipedia يك سيستم اطلاعاتي بيمارستاني يعني:
A hospital information system (HIS), variously also called clinical information system (CIS) is a comprehensive, integrated information system designed to manage the administrative, financial and clinical aspects of a hospital.
تعریف collen از HIS :
هدف از يک HIS، استفاده از کامپيوتر و وسايل ارتباطي براي جمع‌آوري، ذخيره، پردازش، بازيابي و ارتباط دادن مراقبت بيمار و اطلاعات اداري براي تمامي فعاليت‌هاي مربوط به بيمارستان می باشد تا بدین طریق بتوانیم ملزومات عملياتي کاربران مجاز را ارضاء کنيم.
وبطور كلي ميتوان گفت منظور از يك HIS مطلوب اين است كه :
دريک سيستم اطلاعات بيمارستاني خوب، داده‌ها بايد به‌صورت منسجم در پايگاه داده‌ها ذخيره شوند. و در دسترس کاربران مجاز، در محل و در زماني که داده‌ها مورد نياز است، و با فرمتي که با نيازهاي خاص کاربر، منطبق باشد، قرار داده شوند.
و ميتوان نتيجه گرفت كه وظيفه يك HIS در واقع پشتيباني از فعاليت هاي بيمارستان در سطوح كاربردي ، تاكتيكي و استراتژيك ميباشد
براي شروع ،ابتدا خلاصه اي از تاريخچه HIS را بيان ميكنيم و در ادامه به ويژگي ها ، مزايا و چگونگي ايجاد آن ميپردازيم
در سال 1960 اولين استفاده ها از كامپيوتر در بيمارستانها به عمل آمد. در اين سالها از كامپيوتر ها بيشتر به منظور بازپرداخت كردن هزينه ها و اتوماتيك كردن گزارش آزمايشهايي با حجم بالا ، استفاده ميشد.اين عمليات تنها محدود به استفاده از يك كامپيوتر يا حداكثر دو كامپيوتر بود كه از طريق ترمينال dumb به يكديگر متصل بودند
سپس در اواسط دهه1980 تغييرات تكنولوژي و استفاده از رايانه در بيمارستان ها بصورت وسيعي رايج شد و از آن به منظور کاهش هزینه ها و افزايش بازدهي بيمارستان استفاده شد
و سرانجام از سال 2000 تا كنون استفاده از كامپيوتر ها بطور وسيعي در جهت كاهش هزينه ها، خطا ، سرعت بخشيدن به مراقبت و ترخيص بيماران رايج شده است
همانطور كه از جملات بالا ميتوان متوجه شد آنچه كه مهمترين بخش سيستم هاي اطلاعاتي بيمارستاني را تشكيل ميدهد در واقع كامپيوتر ها هستند
چنانچه بخواهيم بعضي از مزاياي استفاه از رايانه در بيمارستانها را ذكر كنيم ، ميتوان به موارد زير اشاره كرد:
پذيرش و مرخص كردن( Admission & Discharge)
براي تحقق اين امر ميتوان با طراحي يك ماژول در نرم افزار اطلاعات بيمارستاني در رايانه اموري مانند پذيرش ، مرخص كردن و انتقال بيمار (ADT=Admit/Discharge/Transfer) را انجام داد و در حقيقت وظيفه اين ماژول اينست كه اطلاعات پزشكي و فرمهاي پايه و دموگرافي و بيمه بيمار را جهت آمارگيري بعدي ذخيره كند
ثبت سفارشات(order entry)
به منظور جلوگيري از اشتباه، افزايش بازدهي و دقت و جبران هزينه‌ها و انجام آزمايشات و پروسه‌هاي درماني از برنامه order-entry در كامپيوتر استفاده شد. از مهمترين اهداف اصلي اين برنامه ها ميتوان به افزايش ميزان پذيرش در بيمارستانها اشاره كرد
مشاهده نتايج(Results Review)
افزايش دقت در بازیابی اطلاعات و نيز دسترسي به اطلاعات بيمارو مشاهده نتایج آزمایشات بدون نیاز به دسترس بودن پرونده کاغذی از مهترين مزاياي اين روش ميباشد و يكي از مزاياي كامپيوتري شدن اين بخش مشاهده نتايج بصورت real-time ميباشد
كاربردهاي مستقل
كاربردهاي ديگري كه ميتوانند باعث بهتر شدن در كيفيت مراقبت از بيمار شوند .مانند آزمايشگاه Catheterization ، ICU ، تست عملكرد ريه ، تفسیر تشخیصی الكتروكارديوگرام ، تصوير برداري هسته‌اي و …. که مستقل از سیستم اطلاعاتی بیمارستان اجرا می شدند.
ذخيره سازي داده ها
اطلاعات نرم افزاري را ميتوان به راحتي و با روشي به صرفه از لحاظ هزينه ذخيره كرد از جمله اين موارد ميتوان به استفاده از cd و dvd اشاره كرد
اما حال برگرديم به بحث اصلي يعني سيستم هاي اطلاعاتي بيمارستاني . ميتوان گفت كه امروزه سيستم هاي اطلاعاتي بیمارستانی از قسمتهاي مختلف کاربردي و واسطهاي کاربری تشکيل شده است. اين کاربردها همه توسط يک کامپيوتر و بر روي يک کامپيوتر اجرا نمي شود. بلکه با ایجاد يك شبکه از کامپیوترهای رومیزی يک ساختار اطلاعاتي که بر پايه يک کامپيوتر server(مرکزي) مي باشد ايجاد میشود.و در واقع هر گروه از كاركنان با يك سري خاص از اين برنامه هاي كاربردي سر و كار دارند و همگي اين برنامه ها توسط يك سرور جمع آوري و دسته بندي ميشوند كه در ادامه بيشتر توضيح داده ميشود
آرايش زير نمونه اي از سيستمهاي اطلاعاتي امروزي هستند كه بر پايه يك سرور بنا شده اند :
/
قبل از اينكه به ساختا ريك HISو نحوه ايجاد آن بپردازيم ابتدا دلايلي كه پزشكان را به استفاده از اين سيستم ها تشويق ميكند ذكر ميكنيم تا در ادامه به بيان چگونگي فراهم كردن اين امكانات بپردازيم و ويژگي هاي سيستم هاي اطلاعاتي بيمارستاني را بهتر درك كنيم
از مهمترين عواملي كه باعث استفاده پزشكان از HIS ميشود را ميتوان در 4 زير خلاصه كرد:
نمايش داده ها
نمايش اطلاعات هر بيمار در يک مجموعه گسترده و مشخص همراه با مشاهده آنها در هر لحظه و هر مکان که به آن نياز باشد ، شامل حساسيتهاي بيمار به داروهاي مختلف ،تاريخچه ايمني ، نتايج آزمايشها ، ليست مشکلات بیمار ، مختصري در وضعيت بيمار در هنگام مرخص شدن و … . مطمئنا بازيابي اطلاعات از يك
حالت الكترونيكي خيلي راحت تر و سريعتر از حالتي است كه بتوان آنها را از چارت كاغذي بيمار بازيابي كرد .
اطلاعات
دسترسي مناسب و سریع به منابع اطلاعاتی (اطلاعات آکادمیک + تجارب بالینی) به عنوان بخشي از سيستم. مانند استفاده از جستجو در مقالات MEDLINE.
همچنين چنانچه يك HIS بر پايه وب باشد ميتوان از اطلاعات گسترده ي آن هم بهره برد
ارتباطات ((Communication:
ارتباط با پزشکان همکار و بيماران توسط E-mail- به اشتراک گذاری داده ها ، Video teleconferecing جهت آموزش و استفاده از نظرات ساير پزشكان و راديولوژيست ها بر روي تصاوير به اشتراك گذاشته شده
اخطارها، يادآوري، پيشنهادات ((Alerts,Reminders & suggestions:
در واقع ایجاد مکانيسمي براي رسيدن به کنترل کيفيت در زمان حقيقي (Real-time)تنها در محيطهاي الکترونيکي امکان پذير است با ایجاد این سیستم :
1 -بيماران توسط يک رفتار مناسب و به صرفه از نظر هزينه درمان مي شوند
2 – استاندارد و کيفيت مراقبت های پزشکی حفظ ميشود.
و در واقع اين رايانها هستند كه باعث افزايش دقت و بالا بردن بازدهي در اين موارد ميشوند.در حالي كه استفاده از دست نوشته ها براي اينكه مورد قبول واقع شوند هم هزينه بر است وهم به نقاط ضعف و قوت شخصي كه در حال جستجو در اطلاعات است بستگي دارد
حال با استفاده از گفته هاي بالا ميتوان گفت كه يك HIS مطلوب عموما داراي اهداف زير است :
استفاده مؤثرتر از منابع محدود که براي مراقبت از بيمار در دسترس هستند.
بهبود کيفيت خدمت‌رساني به بيمار
پشتيباني از نیازهای تحقيق
پشتيباني از نیازهای آموزشی
كه موارد 3و4 بيشتر براي بيمارستانهاي دانشگاهي مد نظر است
و براي رسيدن به اهداف بالا بايد حداقل شامل امكانات زير باشد :
امکاناتي براي ذخيره داده. (به عنوان مثال، پايگاه داده)
امکاناتي براي وارد کردن داده‌ها به پايگاه داده‌ها و بازيافت و يا ويرايش آنها (به عنوان مثال برنامه‌هاي کاربردي)
تسهیلاتی براي ارتباطات و انتقال داده‌ها.
تسهیلاتی که به کاربر، امکان استفاده از سيستم را بدهند. (به عنوان مثال، ترمينال‌ها و يا ايستگاه‌هاي کاري(Workstation)
در موارد بالا منظور از پايسگاه داده مجموعه اي از داده ها ست كه به صورت منطقي،ساخته شده است.و برنامه ها كاربردي نيز پلي ميان پايگاه داده و كاربر ايجاد ميكنند.
تا كنون درباره ي اينكه يك سيستم اطلاعاتي بايد چه برنامه هاي كاربردي را داشته باشد تا بتوان آن را يك HIS ناميد ، بحث نشده است . اين امر به اين دليل است كه هيچ توافقي در مورد قلمروي يك HIS وجود ندارد . فقط در HIS ها بايد ميان توابعي كه براي بخشي از بيمارستان تخصيص يافته اند و توابعي كه از پردازش بيش از يك دپارتمان پشتيباني ميكنند ، تفاوتي را قائل شد . به عنوان مثال ، پذيرش بيمار و يا دادن صورت حساب ، عموما در ارتباط با كل يك HIS در نظر گرفته ميشوند و بطور مشترك در تمام بيمارستان مورد استفاده قرار ميگيرند ولي اين هدف براي برنامه هاي كاربردي دپارتمانهاي خاص مانند اتاق پرونده راديولوژي و يا اتوماسيون آزمايشگاه نگه داشته نميشود.
مثالي از يك سيستم مديريت اطلاعات بيمارستاني كه تمام وظايف بيمارستان را توصيف ميكندو در هلند توسعه يافته،HIM(hospital information model) است و نهادهاي كاربردي زير را شامل ميشود :
1 – فعاليت‌هاي حرفه‌اي کادر درماني
2- تشخيص و درمان.
3 -پذيرش و پرستاري
4- ثبت فعاليت‌هاي درماني.
5- امور مالي و صدور صورت‌حساب.
6- مديريت منابع.
7- پرسنل.
8- جنبه‌هاي فني مانند تعميرات
9- جنبه‌هاي گوناگون مانند اطلاعات مديريت، آموزش و تحقيق و تبادل خارجي اطلاعات.
و در زير بخش هاي اين HIM بطور كامل نشان داده شده است :

فایل : 24 صفحه

فرمت : Word