مقاله کامل تغییرات پدیده‌های فنولوژی گونه چنار تحت تاثیر آلودگی هوا

تغییرات پدیده‌های فنولوژی گونه چنار تحت تاثیر آلودگی هوا
چکیده
با توجه به تاثیرات مخرب آلودگی هوا بر روی گیاهان، تغییرات فنولوژيکی به عنوان شاخصی‌ می‌تواند در بررسی آلودگی هوا موثر واقع شود.با توجه به آلودگی کلان شهر تهران، هفت منطقه مطالعاتی(تجريش، شهرزاد، سرخه حصار، پرديسان، آزادی، ويلا، بهمن) با پراکنش مناسب در اين محدوده انتخاب گرديد. دو منطقه مطالعاتی که از نظر اقلیم يکسان و از نظر آلودگی تفاوت معنادار داشتند و با استفاده از آنالیز واريانس و مقايسه میانگین انتخاب شدند، مورد مطالعه پديده‌های فنولوژی قرار گرفتند. پارامترهای فنولوژی (زمان باز شدن جوانه‌های زمستانه، مراحل رويش برگ، گلدهی، رسیدن بذر و در نهايت تاريخ خزان) بر روی گونه چنار در مراحل رويشی (هر 15 روز) و زايشی (هر هفت روز) به مدت ده ماه مورد بررسی قرار گرفت. نتايج نشان از تاثیرات آلودگی بر روی اين پديده‌ها دارد.
واژه‌هایكلیدی: باز شدن جوانه، خزان برگ، شاخص، آلودگی هوا.
1-مقدمه
زمان گل دهی، روند پیر شدن، برگ ريزان يا میوه دهی، رسیدن میوه و ظهور برگ‌های جديد، همه اين فرآيندها بوسیله آلودگی هواتغییر‌ می‌کند Thompson and Taylor (1969) .(Bhati and Igbal,1988)به بررسی آلودگی هوا بر روی رشد، ريزش برگ، ريزش میوه و محصولات درختان مرکبات در لس آنجلس پرداختند. بمنظور انجام اين مطالعه از فیلتر کربن جهت مقايسه درختان در برابر آلودگی استفاده گشت .نتايج مطالعه حاضر بیانگر آنست که عکس العمل‌های درختان شديدا تحت تاثیر دود فتوشیمیايی‌ می‌باشد. جهت مطالعه تاريخ ظهور برگ‌ها بصورت دوره ایتعداد برگ‌ها شمارش گرديد. نتايج نشان داد درختان بعد از 18 ماه، با وجود فیلتر 28% برگ‌هايشان و 66% بدون وجود فیلتر برگ‌هايشان را از دست داده اند. میزان افتادن میوه در درختان پرتقال بصورت معناداری با استفاده از فیلتر کمتر بود. محصول میوه بصورت معنی داری تحت تاثیر اکسیدان‌های فتوشیمیايی گاهی اوقات بیشتر از 50 درصد اتفاق افتاد.
(2009) .Shafiq et al به بررسی تاثیر گازهای خروجی از اگزوز اتومبیلها بر روی فنولوژی گیاهان Cassia siameaوPeltophorum pterocarpum رشد يافته در مناطق مختلف کراچی پرداختند. نتايج حاکی از آن بود که فنولوژی گونه‌هایC.siamea وP.pterocarpumبصورت معناداری در محیط‌های آلوده کراچی تاثیر پذيرفته است. با توجه به مطالعات انجام شده و تاثیر آلودگی بر پديده‌های فنولوژيکی و عدم انجام مطالعه در اين خصوص در شهر تهران اين مطالعه انجام گرفت.
2-مواد و روش‌ها
ثبت پديده‌های فنولوژی(شروع باز شدن جوانهزمستانه تا کامل شدن برگ،ظهور گل-خاتمه گلدهی، رويش میوه-دوره رسیدن
بذر، آغازخزان- خزان کامل) گونه چنار از اواسط بهمن 1387 الی آذر 1388 هر 15 روز در مرحله رويشی و 7 روز در مرحله زايشی اندازه گیری و ثبت شد.
جهت مطالعه اثر آلودگی هوا بر روی پديده‌های فنولوژی، با استفاده از آنالیز واريانس و مقايسه میانگین، مناطقی که از نظر آلودگی تفاوت معنادار و از نظر اقلیم تفاوت معناداری از خود نشان ندادند، جهت اين بررسی در نظر گرفته شد.
3-نتایج
با توجه به نتايج حاصل از آنالیز واريانس دو منطقه آزادی و سرخه حصار از نظر اقلیم دارای تفاوت معنادار نبوده و از نظر پارامتر آلودگی دارای تفاوت معنادار هستند. لذااين دو منطقه جهت بررسی اثر آلودگی بر روی فنولوژی گونه چنار انتخاب شدند.نتايج مقايسه میانگین در جدول 1 ارايه شده است.
جدول1: بررسی تفاوت آلودگی و اقلیم در دو منطقه مطالعاتی آزادی-سرخه حصار
نتايج مطالعات فنولوژی حاکی از آنست که تمامی پارامترهای فنولوژی گونه اقاقیا در دو منطقه، در منطقه آلوده (آزادی) جلوتر از منطقه سرخه حصار است. شروع باز شدن جوانه زمستانه و کامل شدن برگ در آزادی از آغاز هفته دوم اسفند تا پايان هفته دوم فروردين شروع شده است ولی در سرخه حصار با يک هفته تاخیر از هفته سوم اسفند اتفاق افتاده است و دو هفته ديرتر يعنی تا آخر فروردين ادامه دارد.
ظهور گل – خاتمه گل دهی در آزادی از هفته اول فروردين شروع و تا آخر فروردين ادامه دارد، اما در سرخه حصار با يک هفته تاخیر از هفته دوم فروردين شروع و دو هفه ديرتر در پايان هفته دوم ارديبهشت پايان پذيرفته است.
رويش میوه –دوره رسیدن میوه در آزادی از هفته سوم فروردين آغاز و تا پايان شهريور ادامه دارد در حالیکه در سرخه حصار با دو هفته تاخیر از هفته دوم ارديبهشت شروع و سه هفته ديرتر تا آخر هفته سوم مهر ادامه پیدا کرده است.

فایل : 7 صفحه

فرمت : Word