مقاله کامل انسان از نظر اسلام

انسان از نظر اسلام
مقدمه
انسان مهمترين موضوع مورد بحث همه مكتبها بوده و هست . مكتبهاي الهي هدايت يك انسان را محور اصلي رسالت خود قرار داده‌اند وهدف و نقش و تلاش بي‌وقفة‌ خود را در هدايت و راهبري او جستجو كرده‌اند .
در مكتبهاي غير الهي نيز گرچه تغيير و تحولات تاريخ را به عوامل ديگري غير از انسان نسبت داده‌اند اما باز انسان به عنوان اصلي‌ترين موضوع مورد بحث آنها مطرح شده است .
از آنجا كه بخش اصلي و مهم مديريت منابع انساني است ، مهمترين بحث در مديريت قطعا ً بحث پيرامون انسان خواهد بود . انسان در مكاتب الهي سرگذشت شگفت و جالبي دارد . مي‌تواند مسيري طولاني و پرفراز و نشيب را بپيماد كه از بلنداي عليين تا پرتگاه سافلين فاصله دارد . او هدف آفرينش است و منبع تمامي خيرات و شرارتها . او جهان را به تسخير خويش درمي‌آورد و در خلقتش ملائك به سجدة او فرمان داده مي‌شوند .
از نظر اسلام و قرآن انسان موجودي است كه از جهاني برتر به اين كرة خاكي هبوط كرده است ، او امانت دار الهي ، مسجود ملائكه ، آگاه به اسماء الله و از همه بالاتر جانشين خدا در زمين است . او تنها موجودي است كه در ميان جانداران از آفرينشي ديگر است كه در ميان جانداران از آفرينشي ديگر است و داراي روح خدايي . در صورت انحراف مي‌تواند به پرتگاهي سقوط كند كه هيچ حيوان درنده‌اي هرگز ياراي آنهمه وحشي‌گري را ندارد و سرانجام موجودي است كه در نهاد او مجموعه‌اي از خصوصيات متضاد يافت مي‌شود .
الف- خلقت انسان
در مورد خلقت انسان ديدگاههاي مختلفي وجود دارد.
1- اكثريت فلاسفه و دانشمندان به خصوص تا قرن هجدهم خلقت آدمي را همچون صاحبان اديان الهي خلقتي مستقل دانسته‌اند و آن را به جريان تكامل انواع متصل نكرده‌اند .
2- در اواسط قرن هجدهم نظريه تحول توسط لامارك (1829-1744) مطرح شد و سپس مشهورترين فردي كه روي اين نظريه كاركرد چارلز داروين (1882-1809) است كه كتاب معروف خو را به نام « بنياد انواع و جريان آن در انتخاب طبيعي» به رشته تحرير در آورد . به دنبال انتقادهايي که از نظريه داروين شده ، نظريه موتاسيون (جهش) بوسيله دانشمند هلندي در اصلاح و تكامل نظريه داروين مطرح شد كه مورد توجه دانشمندان جامعه شناسي چون مورگان و هولدان قرار گرفت .
3-خلقت انسان از نظر اسلام و قرآن با خلقت حضرت آدم كه از پيامبران الهي است آغاز مي‌شود . اسلام وبطور كلي مكتبهاي الهي ، بي‌فرهنگي وتوحش انسانهاي اوليه را رد مي‌كنند و معتقدند كه هبوط آدم و حوا به عنوان انسانهاي نخستين به زمين خاكي سرآغاز زندگي انسان را تشكيل مي‌دهد كه همراه با تشكيل خانواده و فرهنگ الهي انساني بوده است .
قرآن كريم در دو گروه از آيات ، موضوع خلقت انسان را تبيين مي‌كند . دسته اول آياتي هستند كه به جريان طبيعي خلقت انسان مربوط است كه از ماده زميني آغاز مي‌گردد ،‌به صورت نطفه در مي‌آيد ، در مجراي تبديلات جنيني به علقه و مضغه تبديل مي‌شود و پس از مرحله استخوان بندي و تكامل جنين ، تولد كودك صورت مي‌گيرد . از جملة اين آيات ، آيه 12 تا 14 سوره مؤمنون است :
و لقد خلقنا الانسان من سلاله من طين ثم جعلناه نطفه في قرار مكين  ثم جعلنا النطفه علقه فخلقنا العلقه مضغه فخلقنا المضعه عظاما فكسونا العظام لحما ثم انشاناه خلقا اخر فتبارك الله احسن الخالقين .
« ما انسان را از (حقيقتي) كه از گل بيرون كشيده شده است ، آفريديم سپس آن را بصورت نطفه‌اي در قرارگاه محكم قرار داديم ، آنكه نطفه را به علقه و علقه را به مضغه و مضغه را به استخوانها تبديل نموده و به استخوانها گوشت پوشانديم و سپس خلقت ديگري در اوايجاد كرديم ، پس پاكيزه و بخشنده بركت است خداوندي كه بهترين آفريندگان است .»
از دسته دوم آياتي هستند كه آغاز خلقت انسان را تشريح مي‌كنند ، و دربارة سجده فرشتگان و داستان آدم ابوالبشر كه اولين انسان روي كره خاكي است دستور پروردگار را توضيح مي‌دهند و خصوصيات او را بيان مي‌كنند . از اين دسته آيات موضوع استقلال خلقت انسان نسبت به ساير موجودات عالم و عظمت وخصوصيات انسان روشن مي‌شود .
بنابراين خلقت انسان از نظر اسلام خلقتي است مستقل از ساير موجودات عالم و انسان از ابتداي خلقت داراي تمدن و زندگي خانوادگي و اعتقادات و گرايشات و تشخيص سود و زيان و خير و شر و در معرض وسوسه شيطان و برخوردار از هدايت انبياء بوده است .
ب- خصوصيات انسان از نظر اسلام
اسلام و قرآن خصوصيات انسان را به ارزشها و ضد ارزشها تقسيم مي‌کند. اساسا ً آنچه كه در زمينة بحث مديريت انساني مورد استفاده قرار مي‌گيرد همين خصوصات انسان است كه به ارزشها و ضد ارزشها تقسيم مي‌شود و آثار آن مستقيما ً در مجموعة رفتار ، كردار و گفتار و بطور كلي زندگي انسان آشكار مي‌گردد . در حقيقت سرگذشت خلقت انسان اوليه هر چه باشد تأثير در زندگي امروز او نخواهد داشت اما خصوصيات انسان رابطه تنگاتنگي با فعاليتها و جهت گيريهاي انسان دارد . براي توضيح انسان در جهان بيني اسلام ، خصوصيات انسان را به دو دسته تقسيم مي‌كنيم يكي خصوصيات ارزشي و ديگري خصوصيات ضد ارزشي كه هر يك از آنها را بطور جداگانه شرح مي‌دهيم .
اول – خصوصيات ارزشي انسان
اگرچه خصوصيات مثبت يا ارزشهاي انسان را دانشمندان مختلف ، متفاوت ذكر كرده‌اند اما بطور كلي آنچه كه  در بحث ما مي‌تواند مورد نظر باشد عبارت از هفت خصوصيت است كه به ترتيب آنها را بررسي مي‌كنيم .
ارزشهاي انسان در جهان بيني اسلامي
مهمترين خصوصيت كه انسان از نظر قرآن دارا است مقام برجستة جانشيني خدا در زمين است كه عظمت و اهميت انسان را منحصر به فرد مي‌كند . در قرآن ، انسان تحت عنوان خليفه خدا در زمين مطرح شده و كلمة خليفه بصورت‌هاي مختلف در قرآن مجموعا ً 9 بار آمده است كه دو مورد آن بصورت مفرد (شماره‌هاي 1 و 2 زير ) و 7 مورد بقيه بصورت جمع مي‌باشد (شماره 3 تا 9 زير): 5
(1) – سوره بقره آيه 30 تا 33 .
و اذ قال ربك للملئكه اني جاعل في الارض خليفه قالو اتجعل فيها من يفسد فيها و يسفك الدماء و نحن نسبح بحمدك و نقدس لك قال اني اعلم ما لا تعلمون . . . و اعلم ما تبدون و ما كنتم تكتمون .
« آنگاه كه خداوند به ملائك فرمود : من خليفه‌اي بر روي زمين قرار خواهم داد ،‌ملائكه گفتند : آيا كسي را در زمين خليفه قرار مي‌دهي كه در آن فساد و خونريزي كند ؟ در حالي كه ما تو را تسبيح و تقديس مي‌كنيم . خداوند فرمود كه آنچه را كه من مي‌دانم شما نمي‌دانيد . . . و مي‌دانم آنچه را آشكار مي‌كنيد و آنچه را كه پنهان مي‌دارد . »
(2)- سوره ص آيه 26 :
يا داود انا جعلناك خليفه في الارض فاحكم بين الناس بالحق . . .
« اي داود ، ما تو را در زمين خليفه قرار داديم ، پس ميان مردم به حق و درستي حكم كن . . . »
(3)-سوره انعام آيه 165 :
. . . هو الذي جعلكم خلائف الارض . . .
« . . .اوست آنكه شمارا در زمين جانشين قرار داد . . .»
(4)- سوره فاطر آيه 39 :
هوالذي جعلم خلائف في الارض فمن كفر فعليه كفره و لا يزيد الكافرين كفرهم عند ربهم الا مقتا ً‌ و لا يزيدا الكافرين كفرهم الا خسارا ً .
« اوست خدايي كه شما در زمين جانشين (امم گذشته) قرار داد اينك هر كس كافر شود زيان كفر بر خود اوست و كفر كافران چيزي جز خسارت و زيان بر آنها نخواهد افزود .»
(5)- سوره يونس آيه 14 :
ثم جعلناكم خلائف في الارض من بعدهم لنتظر كيف تعلمون
« سپس شما را بعد از آنان جانشينانشان قرار داديم  تا ببينيم چگونه عمل مي‌كنيد .»
(6)- سوره يونس آيه 73:
. . . و جعلناهم خلائف . . .
«   . . . و آنان را جانشين قرار داديم . . . »
(7) – سوره اعراف آيه 69 :
. . . و اذكرو اذ جعلكم خلفاء من بعد قوم نوح . . .
« . . . و به ياد آوريد آن زمان كه شما را جانشين كرديم پس از قوم (هلاك شدة) نوح . . . »
(8)- سوره اعراف آيه 74 :
« و به ياد آوريد آن زمان كه شما پس از قوم عاد ، جانشين گردانيديم . . . »

فایل : 20 صفحه

فرمت : Word