مقاله فارسی در مورد اعتياد، بلاي خانمانسوز
(اعتياد، بلاي خانمانسوز(
مقدمه
افزايش سرسامآور مواد مخدر در جهان و قاچاق روزافزون اين مواد پيامدهاي وحشتناكي خواهد داشت كه مستقيما نسل جوان و بشريت را تهديد ميكند. گسترش شبكه قاچاق بينالمللي و دام اعتياد، ميليونها نفر جوان را به فساد و كام مرگ ميكشاند و سوداگران مرگ را به ثروت و قدرت ميرساند. اعتياد يك مسئله بهداشتي و بلايي اجتماعي و داراي جنبههاي متعدد اقتصادي، سياسي، فرهنگي، رواني، اخلاقي و حقوقي است . از اين رو آگاهي خانوادهها درباره سرانجام نكبتبار اعتياد در پيشگيري و مهار آن كمكي موثر به شمار ميآيد.
اعتياد عبارت از وابستگي به عومال يا موادي كه تكرار مصرف آنها با كم و كبف مشخص و در زمان معين از ديدگاه معتاد ضروري مينمايد. يعني تداوم بخشيدن به مصرف مواد و عوامل مخدر درماني عاميانه، غيرمعمول، دور از موازين علمي ومعتاد كسي است كه نيازمند و وابسته روحاني _ جسماني به مواد و عوامل مخدر و عادتزا ميباشد كه به منظور برآوردن آن بايستي از اين مواد به طور مداوم و در فواصل مشخص استفاده كند.
اعتياد
اعتياد با وابستگي جسماني و رواني همراه است. بعضي از داروها نيز ممكن است با ايجاد وابستگي رواني در بيمار موجب افزايش مصرف شوند و اعتياد بدهند. فرد معتاد با دريافت مواد اعتيادآور و سرخوش و راضي ميشود و با توقف مصرف دارو دچار خماري و اختلال شديد جسماني ميگردد. مواد اعتيادآور سبب پيدايش پديده تحمل نيز ميشوند. به موجب اين پديده فرد معتاد براي دسترسي به اثر اوليه اين مواد كه در ابتدا با مقدار كم حاصل ميشود مصرف خود را افزايش ميدهد. شدت و نوع وابستگي نسبت به مواد اعتيادآور بر حسب نوع و اقثر آن متفاوت است. برخي از اين مواد مانند ترياك و مشتقات آن وابستگي شديد ايجاد ميكند و برخي ديگر با وجود تاثيري كه بر روي آن و ذهن فرد ميگذارند اعتياد دهنده به شمار نميآيند.
انواع اعتياد
اعتيادات مجاز
اعتيادات مجاز عبارتند از:
وابستگي و تداوم در مصرف موادي كه به عنوان دارو شناخته شده به طور طبيعي يا صناعي به دشت ميآيند. و شامل بسياري از مواد دارويي به ويژه آرامبخشها و خوابآورها ميشوند كه اين مواد با تجويز پزشك و يا اغلب خودسرانه مصرف ميشوند.
اعتيادات مجاز خودبه دو دسته تقسيم ميشوند. اعتياد به مواد مخدر طبيعي و صناعي به عنوان دارو شناخته ميشوند. و اعتياد به موادي كه تنها از ديدگاه رواني عادتزا هستند و تداوم را ايجاب ميكنند همانند تنباكو و مشابهين آنها. اعتيادات به اين مواد از سادهترين
تا خطرناكترين عوارض را در معتاد به طور غير مستقيم در خانواده و جامعه موجب ميگردد. مثل عوارض قلب و عروق، سرطان در دستگاه تنفس.
اعتيادات غير مجاز
اعتيادات غيرمجاز عبارتند از:
وابستگي افراد به مصرف هميشگي مواد بهرهگيري از عواملي كه بنا بر قوانين كشوري يا بينالمللي غير مجاز شناخته ميشوند. اين امر در نتيجه ناپسند بودن مظاهر اعتياد از ديدگاهپزشكي، بهداشتي، رواني و اجتماعي ميباشد.
علل مختلف اعتياد عبارتند از:
ارضاء هوسها، زياده طلبي، گرفتن انگيزههاي احساسي، احساس يكنواختي، بيكارگي و وقتگذراني، فقر، عدم عدالت اجتماعي، و ناهنجاريهاي مالي و اقتصادي و بسيار رفاه و عوامل دروني مثل نوسانات فيزيولوژيك و پاتوفيزيولوژيك يعني بيماريهاي جسمي و ورواني به ويژه در اشكال حزين و رنجور كننده و نارسايي اصول پزشكي در مورد تامين بهداشت جامعه و عدم توان درمان كليه بيماريهاي موجود، يكياز دلايل اصلي اعتياد ميباشد.
انواع مواد
ترياك و مشتقات آن و نيز داروهاي مخدر صناعي مانند پ تيدين و بعضي چسبهاي صنعتي.
مواد محرك مانند كوكائين كه محرك قشر مغز ميباشد مانند آمفتامين.
مواد توهمزا كه فعاليت رواني را مختل و ايحجاد توهم ميكنند مانند حشيش، ال.اس.دي، مسكالين و پسيلوسيلين.
خوابآورها مانند باربيتوريكها و همچنين داروهاي ضد اضطراب و آرامبخش مانند مپروبامات و بنزوديازپينها كه با مصرف طولاني و مكرر ممكن است وابستگي و رواني ايجاد كنند و به هنگام ترك دارو علايم ترك اعتياد را آشكار سازند.
در زير برخي از مواد مذكور را توصيف ميكنيم.
ترياك و مشتقات آن
ترياك شيرابه سفت شده/ اي است كه از گياهي به نام كوكنار يا خشخاش گرفته ميشود. براي تهيه ترياك كپسول نارس خشخاش را تيغ ميزنند و با روشهاي خاصي شيرابهها را جمعاوري كرده و آماده مصرف ميكنند. رنگ ترياك معمولا قهوهاي و بوي آن نافذ و قوي است. هر چند ترياك در دست پزشك دارويي موثر براي درمان بيماريهاست و مشتقات آن در بسياري از داروها از جمله برخي شربتهاي سرفه وجود دارد اما مصرف نادرست آن فاجعه مي افريند و ترياكيها همگي ئچار عوارض متعدد ميشوند. با مصرف ترياك در ابتدا نوعي نشاط و خوشحالي زودگذر به شخص دست ميدهد. پس از آن مرحله منفي آغاز ميشود كه فرد را براي به دست آوردن آن حالت خوش اوليه به مصرف مجدد ترياك وا ميدارد.
حركات اردي معتاد پس از مرحله اول كند ميگردد و شخص نسبت به امور بيتفاوت ميشود. اراده ترياكي سست و متزلزل و گريز از دام اعتياد برايش مشكل است. معتاد از لحاظ اجتماعي و اخلاقي به قهقرا ميرود و با زير پا گذاشتن ضوابط اخلاقي و قوانين و
مقررات همه فعاليتت خود را پيرامون بدست آوردن ماده مخدر متمركز ميسازد. در صورتي كه ماده مخدر به معتاد نرسد دچارعلايم خماري ميشود و نشانههايي مانند خميازه، آبريزش از بيني، عطسه، عرق زياد، تپش قلب، لرز، بي قراري و اضطراب در او به وجود ميآيد. با ادامه محروميت، عوارض شديد تر و استفراغ، اسهال، بي اشتهايي، دردهاي شديد پشت و شكم و عضلات دست و پا به عوارض ديگر افزوده ميشود.
ترياك در انسان سبب مسمومتي حاد و مزمن ميشود . در مشمويت حاد كه خيلي سريع بروز ميكند ابتدا مرحله تحريكي فرا ميرسد، بيمار دچار سردرد، سرگيجه، سنگيني سر مي شود و سپس احساس تشنگي شديد ميكند. آنگاه بيمار به خواب آهسته فر رفته و به طرف مرگ سير ميكند. مردمك چشم تنگ ميشود و ديگر به تحريك با نور پاسخ نميدهد. تنفس نيز خيلي آهسته ميشود و از 4 تا 5 نفس در دقيقه تچاوز نميكند. مرگ ممكن است در طي چند دقيقه تا چند ساعت در اثر اغما و وقفه در تنفس پيش آيد. گاهي نيز مسموم با يك بهبودي زودگذر چند روزه مانده و سذانجام جان ميسپارد. در گذشته بسياري از مسموميتها و خودكشيها با ترياك انجام ميگرفت. مسمويت و مرگ با ترياك فراوان مشاهده ميشود. مسوميت مزمن در نزد معتادان ديده ميشود. آلكالوئيدهاي مهم ترياك را كه عبارتند از مرفين، كدئين، نارسئين، ناركوتين و پاپاورين ميتوان به ظرح زير خلاصه كرد: مرفين مهمترين آلكالوئيد ترياك و داراي طعمي تلخ است.
هروئين
يكي از مشتقات مرفين، هروئين است كه از استيله شدن مرفين به دست مي ايد. مرفين داروي ضد درد با ارزشي است كه براي تسكين دردهاي حاد و شدبد به كار ميرود. كدئين،
پس از مرفين، از آلكالوئيدهاي مهم ترياك محسوب ميشود و اثر تخدير كننده ندارد و براي تسكين سرفه مورد استفاده قرار ميگيرد. موارد اعتياد به كدئين به ندرت مشاهده شده است.
بنابراين در بين آلكالوئيدهاي ترياك، هروئين به عنوان خطرناكنترين ماده مخدر شناته ميشود. اعتياد به هروئين بسيار قوي و خطرناك است و مصرف آن وابستگي شديد جسمي و رواني اسجاد ميكند. هروئين از راه استنشاق، تزريق زيرجلدي و تزيرق درون سياهرگي استفاده ميشود. از آنجا كه فروشندگان مواد مخدر، براي سود بيشتر هرويئن را با گنهگنه، گچ، لاكتوز، نمك و مواد ديگر مخلوط ميكنند در نتيجه هروئين ناخالصي كه به دست معتاد ميرسد بيش از 5 درصد هروئين خالص ندارد. ناخالصيهاي هروئين و نيز غير استريل بودن سرنگ تززريق، يكي از علل مرگ مهعتادان است تا كنون هزاران نفلر جوان را از پاي درآورده است.
پس از آنكه فرد با مصرف هروئين احساس سرخوشي و لذت كرد ناگزير به ادامه مصرف آن ميشود و با احساس لزوم استعمال از لحاظ جسمي و رواني به دارو وابسته ميَود. معتاد در مييابد كه اگر به دارو دسترسي نداشته باشد اضطراب، بيقراري و عوارض ديگر در او بروز ميكند. اين وابستگي سبب ميشود كه نه تنها مصرف دارو را ادامه دهد بلكه هر بار مقدار مصرف را نيز اندكي افزايش تحريكپذيري ميشود. افراد معتاد به تدريج ضعيف و پژمرده ميشود و در اثر اختلالات روحي و رواني ميل به كار را از دست ميدهند. در واقع همه فعاليتهاي معتاد براي به دست آوردن دارو براي نوبت ديگر صرف ميشود و در اين راه از دروغ، دزدي و پشت پا زدن به همه قيدهاي اخلاقي و اجتماعي ابايي ندارد.
كوكائين
كوكائين از برگ كوكا به دست ميايد. كوكا بوتهاي است از جننس اريتروكسيلوم كه داراي برگهاي ساده و هميشه سبز است. برگ كوكا داراي دو نوع تانن است و از مدتها پيش در آمريكاي جنوبي و مكزيك افراد فقير براي رفع گرسنگي آن را ميجويدهاند. اما كوكائين سمي و خطرناك است نه براي رفع گرسنگي بلكه براي اثر محركي كه دارد مورد استفاده قرار مييگرد. كلريدات كوكائين داراي اثر بيحس كننده موضعي است و از اين خاصيت آن براي تسكين درد و بيحس كردن موضع براي عمل جراحي استفاده ميشود. كوكائين محرك قشر مغز و دستگاه عصبي مركزي است. مصرف آن سبب تهييج و بيخوابي ميشود و به توهم و هذيان ميانجامد. هر چند كوكائين از نظر فيزيولوژيك اعتيادآور نيست اما از لحاظ رواني شخص را به نبال خود ميشكاند و استفاده از آن همان عواقب فردي و اجتماعي را كه مواد اعتيادآور دارند به بار مي آورد.
افرادي كه كوكائين مصرف ميكنند ابتدا احساس سرخوشي و نشاط ميكنند و خود را سعادتمند و نيرومند و توانا به انجام كارهايي كه به طور معمول قادر به انجام آنها نيستند ميپندارند. حالت تحريكي، بيقراري، اضطراب، ترس، پرحرفي، بيخوابي، هيجان و توهم و گيجي پس از مرحله اول گريبانگير فرد ميشود و قدرت واهي او رو به زوال ميرود. از اين رو شخص به مصرف مجدد دارو ميپردازد و دايره معيوب ادامه پيدا ميكند. فرد كوكائيني معمولا دچار توهمهاي حسي و هذيان است و گاه حني دوستان خود را نيز به جا نميآورد و اشخاص را به جاي يكديگر عوضي ميگيرد.
آمفتامينها
آمفتامين دارويي است كه به عنوان محرك رواني شناخته شده است و چون سبب بياشتهايي ميشود در درمان چاقي نيز از برخي از انواع آن استفاده ميشود. استفاده مداوم از آمفتامينها نوعي اعتياد با نشانههايي چون بياشتهايي، كاهش وزن، تندي ضربان قلب و تنفس، لرزش ، افزايش تحريكپذيري ، بيخوابي و روانپريشي ايجاد ميكند.
حشيش
شاهدانه گياهي است كه در اكثر نقاط جهان ميرويد.و بسته به به محل رويش داراي تفاوتهايي ميباشد. شاهدانه به ويژه شاهدانه هندي داراي يك ماده رزيني به نام كانابيس يا حشيش است كه در كشورهاي غربي و آمريكا ماري جوانا ناميده ميشود. حشيش بوي قوي و طعم تند و خاصيت سكرآور دارد. حشيش يا كانابيس بر روي دستگاه عصبي مركزي اثر ميكند و استعمال طولاني آن به لاغري، رنگپريدگي، ضعف و اختلالات رواني ميانجامد.
چند دقيقه پس از تدخين يا يكي دو ساعت پس از خوردن حشيش مرحله تحركي آغاز ميشود كه طي آن فرد احساس خوشي انبساط خاطر ميكند. تحت تاثير حشيش كنترل رفتار مختل ميشود و پرحرفي، قهقهه و حس پرواز در بيمار پيش ميايد. ادراك فرد از زمان و مكان مختل مي شود و اختلالهاي حسي نيز پيش ميآيد. شخص دچار توهم و و تصورات واهي ميشود ، محيط خود را غير از آنچه كه هست ميبيند ، دستهاي خود را پر و بال ميبيند و حوض خانه را دريا. از اين رو حشيش را بايد ماده خطرناكي تلقي كرد كه اگرچه از نظر فيزيولوژيك وابستگي ايجادنميكند اما چون وابستگي رواني به آن سبب ميشود كه فرد به طرف استفاده مداوم سوق داده شود بايد به طور جدي با آن مبارزه كرد.
ال.اس.دي. LSD
ال. اس.دي. كه نام كامل آن ليزرژيك اسيد دي اتيل آميد است از مواد توهمزا است كه در قارچ ارگو وجود دارد. ال.اس.دي. سبب ايجاد اختلال در خلق و خوي فرد ميشود ،شناخت زمان و مكان را مختل، فرد را دچار خوشي بيجا، خودستايي، احساس سبكي و بيوزني ، هذيان و افسردگي ميكند و ممكن است مصرفكننده را به خودكشي و آدمكشي كشاند. با مصرف ال.اس.دي. توهمهاي بينايي و شنوايي دست ميدهد و اشباح خيالي جاي خاصي درذهن فرد باز مي كنند. بهدليل خاصيت توهمزايي شدبد ال.اس.دي. بايد آن را يكي از مواد بسيار خطرناك تلقي كرد كه نسل جوان را در معرض تهديد قرار داده است.
ويژگيهاي فرد معتاد
فرد معتاد كسي است كه اساسا از خود و يا از محيط خود و يا هر دو احساس ناخشنودي ، نارضايتي و ناراحتي دارد و در چنين حالت نامطلوبي ناگزير از مصاحبت و موانست با افرادي كه برخلاف او دنيا را محل مناسبي براي زيستن يافتهاند و عليرغم مسايل و مشكلات آن به گونهاي خود را با شرايط زندگي وفق دادهاند آن را عقل مي كنند. معتادان در توهمات خخود يك دنياي صنايي نسبتا رضايتبخش براي خويش متصورند كه نه تنها بر هيچگونه تغييري در خود و يا در محيط مبتني نيست بلك دنياي خيالي آنها تنها بر اساس حضور مواد در بدنشان و نياز به آن و رفع آن نياز استوار است و غالبا آنان از احساس نا امني، احساس بيكفايتي، احساس تنهايي، نفرت، نوسانهاي افسردگي، اضطراب شديد و به ويژه كنشها و تعارضات درونفردي به گونهاي رنج ميبرند. به هر حال اعتياد يك پديده مخرب اجتماعي است زيرا اثرات نامطلوب و عواقب وخيم آن تنها دامنگير شخص
معتاد نميشود بلكه همه افراد را كه به گونهاي با انان وابستگي و ارتباط نزديك دارند فرا ميگيرد مخصوصا كه فرد معتاد مسئول اداره يك خانواده و در نقش همپايه نيز باشد.
اثرات دارويي مواد مخدر
مصرف مواد مخدر و ديگر تركيبات اعتيادآور به علت اثرات دارويي ويژه خود تغييراتي در سطح فيزيولوژي و بيولوژي شخص به وجود مي اورد كه قسمت مهم اين تغييرات بر روي سلسله اعصاب مركزي و محيطي انجام ميگيرد و نتيجتا بر روي حالات جسماني _ رواني فرد اثر ميگذارد و شخص مواجه با تجاربي در تداوم از اهميتي خاص برخوردار خواهد بود. و مهمترين اين تغييرات عبارتند از:
تسكين موقت آلام روحي مانند اضراب، افسردگي و بيقراري و تسكين موقت دردهاي جسماني و احساس رضايت و آرامش دروني موقت و تشديد موقت و ميزادن هوشياري بهگونهاي غير قطبي و چون اغلب معتادين قبل از اينكه بهاعتياد روي آورند با مشكلات متعددي مانند اضطراب ، افسردگي و بيقراري و تضادهاي گوناگون مواجه بودهاند لذا مصارف اوليه مواد مخدر ممكن است در كوتاهمدت سبب تسكين ناراحتيهاي فوق گردد و ترك ناگهاني و يا كاهش مصرف مواد مخدر پس از ايجاد وابستگي بدني نسبت به دارو سبب اختلالاتي مي گردد مانند بيقراري، اضطراب، خستگي مفرط، گيجي، حالت تهو.ع ، استفراغ و اسهال و عدم تمركز شديد و پاشيدگي افكار. در چنين مرحلهاي فرد معتاد با چنين حالاتي روبهرو ميگكردد و بنابراين تنها راه فرار از آناستفاده مجدد دارو بداند. وابستگي
فایل : 11 صفحه
فرمت : Word