مقاله فارسی بيماري موزائيك سيب

بيماري موزائيك سيب
تغيير رنگ برگ درختان سيب اولين بار در سال 1827 از كشور فرانسه گزارش شده است.
سپس در سال 1910 در نيويورك استوارت اين علائم را موزائيك ناميد.
در ايران اين بيماري از سال 1334 جلب توجه كرد و در اطراف كرج و شهريار مخصوصاً روي واريته سيب شفيع آبادي و گلاب و همچنين در مشهد شديد مي‌باشد.
درخت بيمار كوچك مي‌ماند و ميوه‌هاي ريز مي‌دهد.
علائم بيماري
لكه‌هاي كوچك سفيد يا زردرنگ پريده كه سطح برگ پراكنده است و نبايد با لكه‌هاي ناشي از حمله سنك سيب اشتباه شود.
برگ در محل لكه‌هاي بزرگ سفيد يا زرد رنگ پريده كه غالباً نكروز شده خشك مي‌شوند.
زرد شدن رگبرگ‌ها و نسوج تحتاني آن و تشكيل شبكه ظريفي از رگبرگ ها.
علائم معمولاً روي برگ كه معمولاً در بهار و اوايل تابستان ظاهر مي‌شود، بسيار مشخص و قابل رويت است. در دوره اي كه درجه حرارت حداكثر مي‌باشد، برگها معمولاً علائم موزائيك را نشان نمي دهند، مگر اينكه نژاد ويروس بيماري زايي شديد داشته باشد.
عامل بيماري
ويروس مزبور شكل چندوجهي منظم داشته و به قطر حدود 29 ميكرون است. اين ويروس از طريق پيوند منتقل مي‌گردد و اخيراً ثابت شده كه از طريق بذر نيز منتقل مي‌شوند.
دوره كمون
دوره نهفته بيماري بر حسب زمان آلودگي و اندازه گياه آزمايش متغير است. گياهاني كه در تابستان آلوده شوند، نشانه‌هاي بيماري در بهار سال آينده كه برگ‌ها تشكيل مي‌گردند ظاهر مي‌شود. روي نهال‌هاي سيب چند هفته بعد از آلودگي و در ماه‌هاي فروردين و ارديبهشت علائم موزائيك روي برگ‌ها بوجود مي‌آيد.
مبارزه
تهيه پيوندك‌هاي سالم و عاري از وجود ويروس جهت پيوند زدن روي پايه‌ها مي‌باشد.
بيماري ويروسي كتابي شدن تنه و شاخه‌هاي سيب
بيماري كتابي شدن يا پيچ خوردگي تنه و شاخه‌ها كه به انگليسي فلات ليمب (Flat Limb) ناميده مي‌شود، اولين بار حدود 70 سال پيش در آمريكا روي تنه واريته سيب گراون اشتاين (Gravenstein) مشاهده و مطالعه شده است و هم اگنون بيماري در هر جايي كه سيب واريته مذكور كاشته شده وجود دارد و تاكنون از كشورهاي فرانسه، انگليس، آلمان، هلند، ايتاليا، اتريش، بلژيك، سوئد، نروژ، سوئيسة بلغارستان، چكسلواكي، دانمارك، يونان، يوگوسلاوي، استراليا، كانادا، زلاند نو، سوريه و تونس گزارش گرديده است.
در ايران به طوري كه قرائن نشان مي‌دهد، مدتها است كه بيماري وجود داشته و ممكن است از زماني كه پيوندك سيب گراون اشتاين به كشور وارد گرديده اين بيماري نيز در نقاط مختلف پراكنده شده است وتاكنون در باغهاي اطراف تهران از آن جمله در اماميه و كرج در ميار كلاردشت (سيب‌هاي شميراني) در اصفهان و شيراز (واريته Red) و مازندران ديده شده و نمونه هايي از درختان جمع آوري شده است،
شدت آلودگي بدون شك بستگي به عوامل مختلفي مانند جور ويروس، شرايط رشد و نمو، واريته پيوندك و پايه اي كه مورد استفاده قرار گرفته است دارد.
درختان شديداً مبتلا به تنزل محصول نشان داده و اين كاهش روي واريته‌هاي حساس تا 53 درصد تعيين گرديده است. ضمناً چون بيماري در شاخه‌هاي جوان كه جهت گرفتن پيوندك بكار مي‌رود، نشانه‌هاي ظاهري نشان نمي دهد، اين نظر قابل اهميت بوده و ممكن است از اين طريق باعث آلودگي كليه باغها شود و خسارت قابل ملاحظه اي وارد گردد.
علائم بيماري
اولين علامت خارجي بيماري، وجود مختصر فرورفتگي طولي يا پهن شدن خفيف تنه يا شاخه‌هاي اصلي دارد. اين فرورفتگي بعداً عميق تر شده و شاخه‌ها ممكن است به حالت كتابي درآمده و يا پيچ خوردگي پيدا كنند و به علاوه شاخه‌هاي آلوده اغلب نكروتيك و شكننده اند. معمولاً اين علائم ابتدا فقط روي شاخه‌هاي مسن تر بوجود مي‌آيند، ولي ممكن است بعداً در شاخه‌هاي جوان تر نيز ظاهر شوند. گاهي اوقات حتي در شاخه اي كه همان سال روئيده و اتفاقاً در همان مدتي كه درخت هنوز به حال نهال در خزانه است نيز اين علائم بوجود مي‌آيند. مقطع عرضي شاخه آلوده عدم نمو چوب را در قسمت كتابي پيچيده ناحيه مبتلا نشان مي‌دهد كه ظاهراً مربوط به نقصان فعاليت قسمت زاينده و نتيجه عدم تكثير سلول‌هاي اوليه چوبي مي‌باشد و پوستي كه اين قسمت را مي‌پوشاند، ممكن است گاهي براي چندين سال به حال خود باقي بماند.
باغداران علائم بيماري كتابي شدن را در درختان بيمار مي‌توانند معمولاً يك سال پس از آلودگي ببينند، ولي اغلب اتفاق مي‌افتد كه درختان مزبور حتي تا چندين سال پس از ابتلا به هيچ علائمي را از بيماري نشان نداده، بلكه بيماري در وجود اين درختان دوره پنهاني خود را مي‌گذرانند.
چرخه بيماري
علام بيماري كتابي شدن يك نوع ويروس مي‌باشد كه مي‌تواند وسيله پيوندك منتقل شود. نتيجه آزمايش هايي كه جهت انتقال آن توسط شته‌هاي مختلف انجام گرفته منفي مي‌باشد.
براي ظاهر شدن علائم بيماري معمولاً بيش از يك سال وقت لازم است، ولي اغلب چندين سال هم مي‌گذرد، بدون اينكه علائمي پيدا شود. در ايتاليا اين دوره حتي به 15 سال هم رسيده است.
مبارزه
درختاني را كه از حيث رشد و نمو و قدرت باردهي و كيفيت ميوه در ميان درختان نوع خود شاخص باشند بايد به عنوان درختان مادر انتخاب و پس از اطمينان از سلامتي آنها و نداشتن علائم مشخصه بيماري‌هاي ويروسي بايد فقط از همين درختان جهت تهيه نهال‌هاي پيوندي پيوندك گرفت، زيرا در غيراينصورت چون پيوندك درخت بيمار در شيره خود حاوي ويروس است، لذا مي‌تواند ناقل بيماري از درخت مادري بيمار به نهال پيوندي جديد باشد.
چون بعضي حشرات مكنده مي‌توانند از راه نيش زدن به اندام‌هاي مختلف درختان بيمار شيره گياهي را از درختان مزبور مكيده و در موقع استفاده از شيره درختان سالم شيره آلوده محتوي ويروس بيماري را به درختان اخير انتقال دهند به هر ترتيبي شده بايد باغ را از وجود حشرات ناقل بيماري پاك كرد و حتي علف‌هاي هرز را كه مي‌توانند ميزبان‌هاي خوبي براي حشرات مضر فوق الذكر باشند، از بين برد و باغ را تميز نمود.
چون در زمين نيز امكان انتقال بيماري از طريق تماس ريشه‌هاي درخت بيمار باريشه درخت سالم وجود دارد، لذا چنانچه درختاني بيمار بين درختان سالم باغ وجود داشته باشد، براي از بين بردن
امكان اين سرايت ناچار بايد درختان بيمار را ريشه كن نموده و تا زماني كه قطعات باقيمانده ريشه يا ريشك‌ها در زمين نپوسيده از غرس به جاي آنها خودداري نمود.
ويروس موزائيك سيب
همين ويروس در رز نيز ايجاد موزائيك مي‌نمايد. گاهي علائم خفيف بوده و حالت motteling يا پيسه اي ديده مي‌شود و زردي رگبرگ را به ما مي‌دهد (هنگامي كه علائم ديده شود). گاهي حالت ring spot نيز در برگ‌ها ديده مي‌شود. بدشكلي نيز در برگ‌ها ديده مي‌شود.
اين علائم لزوماً بر روي تمام شاخه‌ها ديده نمي شوند و حتي ممكن است شاخه‌هاي جواني كه بعداها بوجود مي‌آيند فاقد علائم مي‌شود. در مناطق خشك و معتدله زياد بوده و در بالاي 30 درجه علائم به صورت مخفي مي‌باشد.
علائم موزائيك روي پهنك برگ سيب در اثر آلودگي به بيماري موزائيك سيب عامل آن يك ويروس ايزومتريك بوده از جنس Ilavirus‌ها مي‌باشد.
پيوند مهمترين راه انتقال طبيعي آن بوده در نهالستان‌ها پيوند ريشه‌ها از راه‌هاي مهم انتقال بوده و به صورت مكانيكي بر روي گياهان علفي قابل انتقال مي‌باشد.
ويروس لكه زرد برگ سيب
اين ويروس در اروپا و ژاپن خيلي مهم بوده. در ژاپن اين ويروس فوق العاده مهم بوده ژاپني‌ها براي باغ‌هاي قديمي خود يك روش احيا داشته اند كه به آن Top working مي‌گويند. درختان قديمي يا نامرغوب را بريده و روي آن پيوند مي‌زدند كه در اين حالت ويروس لكه زرد برگ سيب خيلي مهم مي‌شد. سبب زردي رگبرگ، ريزش برگ‌ها و در نتيجه دچار زوال تدريجي كل درخت مي‌شد.

فایل : 6 صفحه

فرمت : Word