مقاله فارسی بذر گندم و ذرت (کنترل و گواهی بذر)

بذر گندم و ذرت  (کنترل و گواهی بذر)
نوشته شده توسط حسن مافی | چاپ یادداشت | 0 نظر
يكي از مشكلات كشاورزان در فرايند كشت گندم، عدم يكنواختي در سبز شدن بذور و استقرار بوته هاي گندم به تعداد مناسب در واحد سطح مي باشد.با استقرار گياهچه هاي گندم در تراكم مناسب در واحد سطح ضمن افزايش بازده مصرف نهاده ها از قبيل كود و سم، گندم به حداكثر ظرفيت توليدي خودنيز مي رسد.عدم آگاهي كشاورزان از تاثير عوامل مختلف در رسيدن به سبز يكنواخت موجب تكرار اين مشكل در هر سال مي شود.
عوامل ذيل در استقرار و تراكم مناسب گياهچه هاي گندم دخالت دارند.
1- ميزان مصرف بذر
عوامل محيطي و ويژگيهاي رقم بر ميزان مصرف بذر تاثير مي گذارند. ويژگي هاي رقم گندم مانند وزن هزار دانه ، ارتفاع بوته ، خوابيدگي ( ورس ) ،قدرت پنجه زني ، درصد جوانه زني و سرعت رويش بذور از عوامل تعيين كننده ميزان مصرف بذر در هر هكتار هستند.
دانه هاي سبك در هر واحد وزن، تعداد دانه بيشتري نسبت به دانه هاي سنگين دارند و هر چه وزن هزار دانه گندم كمتر باشد از نظر وزني ميزان مصرف بذر كاهش مي يابد.
افزايش ارتفاع بوته و حساسيت به خوابيدگي موجب كاهش مصرف بذر در هر هكتار مي شود. هر چه درصد جوانه زني بذر و قدرت پنجه زني آن بيشتر باشد مي توان ميزان بذر كمتري مصرف نمود.
عوامل محيطي مانند رطوبت، حاصلخيزي خاك و علف هاي هرز در تعيين ميزان مصرف بذر موثر هستند. در خاك هاي مناطق ديم و كم باران وبا حاصلخيزي ضعيف، براي كاهش رقابت بين بوته هاي گندم در جذب آب و غذا، بذر را به مقدار كمتر مصرف مي كنند.
ميزان مصرف بذر ممكن است در شرايط دير كاشت و تراكم زياد علف هرز افزايش يابد.
2-عمق كاشت
( دماي مطلوب و رطوبت كافي ) لازمه جوانه زني بذور و سبز شدن گياهچه هاي گندم مي باشند . در كشت هاي سطحي و كم عمق جوانه زني بذور گندم دچار نوسان هاي شديد رطوبت و دما مي شوند.
ويژگي هاي بذر و عوامل محيطي نيز در تعيين عمق كاشت بذر گندم تاثير مي گذارند. ويژگي هاي بذر گندم مانند اندازه بذر ،مقدار پروتئين بذر ، طول كلئوپتيل و سرعت سبز شدن بذر در تعيين عمق كشت مطلوب موثرند. در ارقام پاكوتاه و نيمه پا كوتاه طول كلئوپتيل نسبت به ارقام پابلند كمتر مي باشد. هر چه طول كلئوپتيل رقم گندم كوتاهتر باشد، عمق كاشت بذر گندم كمتر مي گردد. در كشت عميق تر، بذر هاي درشت و بزرگ سريع تر از بذر هاي كوچك سبز مي شوند. افزايش مقدار پروتئين بذر موجب رشد سريع تراندام گياهچه بذر پس از جوانه زني مي گردد. بذررا در خاك هاي سبك نسبت به خاك هاي سنگين عميق تر مي كارند. در مناطق ديم كاري و كم باران بذر را نسبت به مناطق پر باران وآبي در عمق بيشتر قرار مي دهند.
3- تاريخ كاشت
مهمترين معيار براي تعيين زمان كاشت مطلوب گندم، عملكرد دانه مي باشد. در تاريخ كاشت مطلوب، دما و رطوبت براي جوانه زني بذر مناسب است و در نتيجه باعث افزايش جوانه زني، قدرت گياهچه و گسترش ريشه دهي در تمام ارقام گندم مي شود. در كشت به موقع پنجه زني و اجزاء عملكرد دانه گندم افزايش مي يابد. در كشت زود هنگام، خاك خشك و رطوبت كمتري دارد و دماي خاك نيز بالا مي باشد اما در شرايط دير كاشت،
خاك سرد و شرايط براي جوانه زني و سبز شدن آن نامساعد است . در هر دو حالت تلفات بذر و مرگ گياهچه افزايش مي يابد .
دما و رطوبت از عوامل محيطي بسيار موثر در تعيين زمان كاشت گندم مي باشند. براي جبران تلفات بذر و مرگ گياهچه در كشت دير هنگام ميزان مصرف بذر را افزايش مي دهند.
4-تماس بذر با خاك
بذر گندم در صورت تماس كامل با خاك، سرعت جوانه زني و استقرار گياهچه آن افزايش مي يابد. عمليات خاك ورزي ثانويه ، تاثير زيادي بر تماس بذر با خاك دارد. هر چه اندازه كلوخه هاي خاك بزرگتر و فاصله آنها از هم بيشتر باشد امكان تماس بذر با خاك كاهش مي يابد و در نتيجه سرعت جوانه زني بذر كمتر شده و احتمال تلف شدن بذر وجود دارد.
    شكل (1)-يكنواختي در سبز شدن بوته هاي گندم
5- تماس بذر با كودهاي شيميايي
تعدادي از كودهاي شيميايي قدرت زيادي در جذب رطوبت خاك دارند و اگر اين نوع كودها در كشت خطي در كنار بذر ها قرار گيرند، مي توانند سرعت جوانه زني بذر را كاهش دهند. در شرايط خاك خشك و قليائي، خسارت كودها در تماس با بذر ضمن از بين بردن قدرت جوانه زني بذر ها، موجب خشك شدن گياهچه هاي گندم نيز مي شوند.
6-پوشش دادن بذور گندم با كودها و سموم شيميايي
براي كنترل حشرات خاك زي و بيماريهاي گندم و تغذيه اوليه گياهچه ،بذور گندم را با سموم حشره كش و قارچكش و كودهاي شيميايي پودري پوشش مي دهند . اين مواد پوششي بر قدرت و سرعت جوانه زني بذر تاثير مي گذارند. در شرايط خاك گرم وخشك
اين مواد سرعت جوانه زني و قدرت رويش بذر را كاهش مي دهند . غلظت زياد اين مواد و غير يكنواختي در پوشش دادن بذر مي تواند موجب تلف شدن بذر هاي گندم گردد.
7- سلسله بندي سطح خاك
پس از كاشت گندم، وقوع بارندگي ها موجب تشكيل سله در سطح خاك مي شوند. ضخامت اين سله بر سرعت رويش و استقرار گياهچه هاي گندم تاثير مي گذارد. هر چه ضخامت اين سله افزايش يابد، سبز شدن بوته هاي گندم را با دشواري مواجه مي سازد. مقدار زياد رس و لاي و كاهش ماده آلي موجب تشكيل سله هاي ضخيم در خاك مي شوند.
8- آفات حشرات خاك زي
تعدادي از آفات گندم از قبيل كرم مفتولي ، كرم سوسك سياه ، كرم سوسك قهوه اي و غيره با تغذيه از بذرو ريشه گياهچه گندم موجب كاهش تراكم بوته هاي گندم در سطح مزرعه مي شوند.
9- بيماريهاي گندم
برخي از عوامل بيماريزاي گندم موجب پوسيدگي بذر و ريشه مي شوند. در صورت عدم ضد عفوني بذور گندم با قارچكش هاي مناسب تلفات بذر و كاهش تراكم بوته در سطح مزرعه افزايش مي يابد.
10- نفوذ پذيري خاك
هرچه بافت خاك سنگين تر باشد، نفوذ پذيري آب و هوا به داخل خاك كاهش مي يابد. وقوع بارندگي ها پس از كاشت و در مراحل اوليه استقرار گياهچه ها، حالت ماندآبي بوجود مي آورد و در نتيجه بذور گندم و گياهچه ها دچار خفگي شده و از بين مي روند.
11- رقابت علف هاي هرز
در برخي سال ها در مراحل سبز شدن بذور گندم به علت وقوع بارندگي ها، علف هاي هرز با تراكم زيادي در سطح مزرعه گندم سبز مي شوند و در نتيجه در اثر رقابت بين علف هاي هرز با گياهچه گندم در جذب آب و غذا، قدرت و توان گياهچه هاي گندم در برابر شرايط نامساعد محيطي كاهش يافته و در نهايت موجب از بين رفتن آنها مي شوند.
با اجراي صحيح عمليات كشت و در نظر گرفتن تمام جوانب امر مي توان در سطح مزرعه تراكم يكنواخت از بوته هاي گندم بدست آورد . عدم توجه به هر يك از موارد ذكر شده در فوق، مزرعه گندم را در يك شرايط رويش غير يكنواخت و نامتقارن قرار مي دهد.
ويژگي هاي گياه گندم گندم، گل آذین سنبله‌ای دارد. از هر گره آن معمولاً یک سنبلچه متشکل از دو گلوم و سه گلچه به وجود می‌‌آید. گاهی تعداد گلچه ها به 9 هم می‌‌رسد. دانه گندم بین دو پوشش قاشق مانند به نام های پوشک بیرونی (لما) و پوشک درونی (پالئا) قرار گرفته است. برگ های گندم مانند برگ های سایر غلات (به جز ذرت و ارزن)، نازک و کم عرض بوده و زبانه‌های کوچکی دارند. میوه گندم با توجه به گونه آن، 3 تا 10 میلیمتر طول و 3 تا 5 میلیمتر هم قطر دارد و شامل این بخش است.
گیاهک: یا رویان که تقریباً 5/2 درصد وزن دانه را تشکیل می‌‌دهد و سرشار از پروتئین و چربی است که این بخش را معمولاً در تهیهٔ آرد گندم جدا می‌‌کنند. سبوس: همان پوستهٔ دانه است و تقریباً 14 درصد از وزن دانه را تشکیل می‌‌دهد. سبوس را هم همچون گیاهک در مرحلهٔ آرد سازی از دانه جدا می‌کنند و معمولاً برای خوراک دام مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. آندوسپرم: حاوی مواد نشاسته‌ای دانه گندم است و تقریباً 83 تا 87 درصد از کل دانه را شامل می‌‌شود. آندوسپرم دارای دانه‌های نشاسته‌ای و مواد پروتئینی می‌‌باشد که دانه‌های نشاسته آن بوسیله گلوتن که یکی از پروتئین های موجود در دانه است، بهم چسبیده اند. میزان گلوتن موجود در دانه بر حسب نوع و نژاد گندم تفاوت می‌‌کند. همین میزان گلوتن گندم است که مرغوبیت آن را تعیین می‌‌نماید. گندم های قرمز سخت بهاره و پاییزه گلوتن بیشتری دارند و به همین دلیل، ارزش تهیه نان از آنها بیشتر است. چون خمیر حاصل از آردی که از لحاظ گلوتن غنی است، به دلیل داشتن حالت کشدار، قادر است که گازهای ناشی از تخمیر را بیشتر در خود نگهدارد و برای همین، خمیر بهتر ورآمده و حجمش بیشتر می‌‌گردد آب و هوای مناسب برای رشد گندم شرایط ایده آل برای رشد گندم، آب و هوای خنک در دوره رشد رویشی، آب و هوای معتدل در دوران تشکیل دانه و آب و هوای گرم و خشک در زمان برداشت محصول می‌‌باشد. بنابراین در مناطقی که زمستان های سخت دارند، کشت
گندم با مشکلاتی از قبیل سرمازدگی زمستانی مواجه می‌‌شود. البته باید بدانیم که گندم در برابر خشکی مقاومت چندانی ندارد و نمی‌تواند به مدت طولانی، خشکی و کم آبی را تحمل نماید. اما قادر است خود را با شرایط خشک تا حدی تطبیق داده و با تشکیل یاخته‌های کوچکتر که در نهایت سبب تشکیل برگ های کوچک و در نتیجه روزنه‌های کوچکتر می‌‌شود، سطح تعریق را کاهش دهد و از اثرات سوء کم آبی تا حدی محفوظ بماند انواع گندم معمولاً گندم ها را به دو دسته کلی گندم بهاره و گندم پاییزه تقسیم بندی می‌‌کنند. این دو نوع علاوه بر آن که دانه هایشان از نظر رنگ، بافت، شکل و… با هم فرق دارد شرایط رشد و نمو آنها نیز با هم تفاوت می‌‌کند. این دو نوع گندم را در دو زمان مختلف در سال کشت می‌‌نمایند. دانه گندم، دارای شیاری است که در طول دانه قرار می‌‌گیرد. عمق این شیار در گندم های پاییزه زیاد و در گندم های بهاره کم است. طرفین این شیار در گندم های بهاره گرد و در گندم های پاییزه گوشه دار می‌‌باشد گندم بهاره گندم بهاره: گندم بهاره همان طور که از نامش پیداست، در اوایل بهار کاشته می‌‌شود. پس از جوانه زدن، گیاه جوان در بهار و اوایل تابستان رشد نموده و محصول آن را تا اواخر تابستان برداشت می‌‌کنند. گندم بهاره را معمولاً در نواحیی کشت می‌کنند که گندم پاییزه نمی‌تواند در برابر سرمای سخت زمستانی
آن مناطق، مقاومت نماید. البته میزان محصول دهی گندم پاییزه از بهاره بیشتر است. معمولاً پس از تهیه بذر و زمانی که دمای خاک به یک درجه سانتی گراد بالای صفر رسید، گندم بهاره را می‌‌کارند. اگر شرایط آب و هوایی اجازه دهد می‌‌توان گندم را زودتر هم کاشت تا دوره رشد آن طولانی تر شده و میزان محصول دهی آن بیشتر شود گندم پاییزه گندم پاییزه: این نوع گندم در نیم کره شمالی، در فصل پاییز موقعی که دمای خاک از 13 درجه سانتی گراد کمتر باشد کشت می‌‌شود. ابتدا بذر گندم پاییزه جوانه می‌‌زند. سپس در فصل زمستان، گیاه به صورت گیاه جوان کوچکی باقی می‌‌ماند و با آغاز فصل بهار، مجدداً رشد و نمو خود را آغاز می‌‌کند. معمولاً در یکی از ماه‌های خرداد، تیر یا نهایتاً مرداد، دانه می‌‌رسد و آماده برداشت می‌‌شود. گندم بهاره برای آن که به مرحلهٔ گل دهی برسد، باید به مدت طولانی در معرض هوای سرد قرار گیرد. اگر گندم پاییزه را در بهار بکارند، چون دورهٔ سرما را پشت سر نمی‌گذارد، نمی‌تواند گل آذین خوبی تشکیل دهد. گندم های پاییزه به نسبت گندم های بهاره ریشه‌های عمیق تر و پرپشت تری دارند که تا 200 سانتی متر در خاک نفوذ می‌‌کنند. این امر ناشی از آن است که گندم های پاییزه فصل رشد طولانی تری دارند. شرایط مناسب برای رشد گندم خاک: خاک شنی و رسی عمیق با زهکشی خوب، برای رشد گندم مناسب است. اصولاً میزان عملکرد گندم در شرایط دیم (آبیاری با باران)، در خاک های ریز بافت بیشتر
است، چون این قبیل خاک ها قادرند آب را بهتر و به مدت طولانی تر در خود نگهدارند. اما در شرایط آبی (که کشاورز خود گیاه را آبیاری می‌‌کند)، معمولاً گندم زیاد تحت تأثیر بافت خاک خود قرار نمی‌گیرد. آب: گندم هم مانند سایر گیاهان نمی‌تواند در خاک خشک جوانه بزند. گندم بهاره به دلیل ذخیره شدن رطوبت زمستانی درخاک، همواره رطوبت مورد نیاز خود را دارد. اما رطوبت خاک گندم های پاییزه معمولاً فرایند جوانه زنی را با مشکل مواجه می‌‌نماید. اگر برای جوانه زنی یا رشد اولیهٔ جوانه، خاک رطوبت کافی نداشته باشد بذرها ممکن است بپوسند یا در معرض صدمات ناشی از سرما قرار گیرند. رشد گندم گیاه گندم و دیگر انواع غلات، مانند بسیاری از گیاهان دو مرحله رشد دارند: رویشی و زایشی. جوانه زنی، سبز شدن و پنجه زدن جزء مرحله رویشی و ساقه رفتن و تشکیل گل آذین و دانه جزء مراحل زایشی گیاه می‌‌باشد. برای کنترل و تنظیم رشد گندم، از مواد تنظیم کننده رشد استفاده می‌‌کنند. یکی از این مواد سیکوسل (با نام تجاری CCC ) است. نام علمی این ماده شیمیایی، 2- کلرو اتیل متیل آمونیوم کلرید است که: غشاء یاخته گندم را زیاد می‌‌کند. تعداد دسته‌های آوندی در ساقه را زیاد می‌‌کند. رشد ریشه را افزایش داده و مقاومت بوته‌های گندم در برابر خشکی را زیاد می‌‌کند. کارآیی گندم در مصرف آب را بالا می‌‌برد. پس می‌‌توان گندم را در مناطق کم باران هم کاشت و محصولی به خوبی محصول نواحی پرباران، تولید نمود. مقاومت گندم را
نسبت به شوری خاک زیاد می‌‌کند. بهتر است که از کودهای نیتروژن و فسفردار برای رشد گندم استفاده شود. پتاسیم هم برای رشد گیاه گندم لازم است. آفات و بیماری های گیاه گندم زنگ، که عاملی به نام Puccinia آن را ایجاد می‌‌کند، مهم‌ترین بیماری گندم به شمار می‌‌رود که شامل زنگ ساقه، زنگ برگ، زنگ خطی و زنگ نواری می‌‌شود. شرایط محیطی مساعد برای ایجاد این نوع آفت، آب و هوای گرم تا گرم مرطوب می‌‌باشد. تشکیل حفره‌های قرمز یا سیاه که حاوی اسپورهای تولید مثل در سطح ساقه، برگ، غلاف و… هستند از علائم این بیماری می‌‌باشند. این قارچ ها از کارآیی گیاه در مصرف آب می‌‌کاهند، بافت های گیاه را تخریب می‌کنند و تعداد دانه‌های موجود در سنبله را مانند زمانی که گیاه به کمبود آب دچار شده، کاهش می‌‌دهند. سیاهک، یکی از بیماری های قارچی گندم است که می‌‌تواند به صورت سیاهک آشکار، سیاهک برگ، سیاهک پنهان معمولی و… ظاهر گردد. سیاهک پنهان، مهم‌ترین و رایج‌ترین و در عین حال، مخرب‌ترین نوع سیاهک است که خسارت زیادی مخصوصاً به گندم پاییزه وارد می‌‌آورد. بجز اینها، پوسیدگی جوانه و ریشه هم بیماری هایی هستند که قارچ ها آنها را به وجود می‌‌آورند و این بیماری ها هم خسارات زیادی را به محصول گندم وارد می‌‌کنند. در گذشته، ضدعفونی نمودن بذر با ترکیبات جیوه‌ای تا حدی از این بیماری ها جلوگیری می‌‌نمود، اما
امروزه اغلب از کاربامات و هگزا کلرو بنزن برای نابودی این بیماری ها استفاده می‌‌کنند. زمان برداشت محصول زمان برداشت گندم تحت تأثیر عواملی از جمله بارندگی، رطوبت نسبی، دمای هوا و همچنین رسیدن دانه قرار می‌‌گیرد. برداشت گندم در ایران از اوایل بهار (در مناطق گرمسیری) آغاز شده و تا اواخر تابستان (در مناطق سردسیری) ادامه دارد. امروزه در سراسر جهان از وسایل مکانیکی خاصی برای برداشت گندم استفاده می‌‌نمایند، ولی هنوز هم گندم به طریق سنتی که کند و پر هزینه است، برداشت می‌‌شود. در روش سنتی، بوته‌های گندم را از فاصلهٔ چند سانتی سطح خاک، درو نموده و به صورت دسته‌های کوچک در می‌‌آورند. سپس این دسته ها را به خرمنگاه منتقل نموده و طی مراحل خاصی می‌‌کوبند. زمان صحیح برداشت گندم، وقتی است که رطوبت دانه بین 14 تا 16 درصد باشد. موارد مصرف گندم مواد مغذی آن بر خلاف سایر غلات، گندم را می‌‌توان از طرق مختلف از جمله در تهیهٔ نان، بیسکوییت، شیرینی، کیک، اسپاگتی، ماکارونی و… مورد مصرف قرار داد. از گندم در صنایع کاغذ سازی، چسب سازی و همچنین در تهیهٔ پودرهای لباسشویی هم استفاده می‌‌گردد. از سبوس و کاه آن نیز به عنوان خوراک دام استفاده می‌‌کنند.
انواع مختلف گندم برای مصارف مختلف مورد استفاده قرار می‌‌گیرند. مثلاً گندم های نرم بهاره یا پاییزه برای مصرف در صنایع بیسکوییت سازی، شیرینی پزی و کیک پزی مناسبند، در حالی که از گندم های سخت پاییزه و بهاره در نانوایی استفاده بیشتری دارند. آردی که در تهیهٔ شیرینی و کیک و بیسکوییت استفاده می‌‌شود، باید نرم و ریز بوده و همچنین پروتئین کمتر و قدرت جذب آب کمتری هم داشته باشد. برعکس، آرد مرغوب برای تهیهٔ نان، باید پروتئین بیشتری داشته باشد و ظرفیت جذب آب آن هم بیشتر باشد. چنین آردی به هنگام تهیهٔ خمیر، زیاد احتیاج به ورزدادن نداشته و در کمترین زمان، ورمی آید. به علاوه چون میزان پروتئین آن زیادتر است، حجم نان به دست آمده از آن بیشتر می‌‌شود. میزان گلوتن آرد نانوایی باید 5/11 تا 13 درصد باشد. گندم های سخت بهاره و پاییزه، پروتئین بیشتر و گندم های نرم و سفید، پروتئین کمتری دارند. میزان مواد دانه گندم از جمله پروتئین، چربی، نشاسته، سلولز و… در انواع مختلف گندم متفاوت می‌‌باشد. پروتئین های موجود در آندوسپرم، متشکل از گلیادین و گلوتنین می‌‌باشند. این پروتئین ها از آلبومن، گلوبولین، پروتئوزها و نوکلئوپروتئین ها تشکیل یافته اند. این دو نوع پروتئین در مجاورت آب به گلوتن تبدیل می‌‌گردند. وجود همین گلوتن است که سبب برتری گندم نسبت به سایر غلات شده است.
تقسيم بندي گندم بر اساس ويژگي ظاهري گندم (Wheat) از خانواده غلات یا Poaceae پوآسه یا گرامینه می باشد.از رده تک لپه یها و به دو دسته گندم نان Triricum aestirum گندم دورم یا ماکرونی durum Triricum تقسیم می شود. تقسیم بندی گندم بر اساس ویژگی ظاهری(مرفولوژی گندم): توسط شولتز تقسم بندی شد. 1.اینکورنEinkorn گندم تک دانه مثل:Triticum monoccum 2.گندم دو دانه Emmer مثل:T.dicoccoides – T.durum 3.گندم Dinkel مثل:T.spelta -T.vulgar ویژگی گندمهای تک دانه:
این گندم دیپلوئید یا دو n کرموزمی 2n=14 وژنوم آن AA و این گروه در هر سنبلچه در محور سنبلچه یک دانه وجود دارد.که امروزه در یونان و قسمتی از آسیای صغیر می توان آنها را پیدا کرد که به آنها گندم پوست دار هم میگویند.
در واقع پوشینه های آنها یا گلومه آنها بعد از خرمن کوبی هنوز به دانه چسبیده اند .تا کنون نوع زراعی آن مشاهده نشده است و در زراعت به عنوان علف هرز شناخته شده است.
این متن توسط وب لاگ مرکز تخصصی مقالات کشاورزی بنام کشاورز تنها گرد آوری شده و در صورت استفاده با ذکر منبع مجاز است.
تهیه آرد گندم
تهیه آرد گندم دارای مراحل مختلفی است. ابتدا گندم را شسته و سپس خشکش می‌کنند تا کلیهٔ مواد خارجی از آن جدا شود. برای جدا نمودن پرزها و کرک ها از سطح دانه، آنها را صیقل می‌‌دهند. برای سفت شدن سبوس و جدا شدن راحت آن از دانه، دانه ها را دوباره خیس کرده و نشاسته موجود در آندوسپرم را برای آسیاب نمودن، آماده می‌‌کنند. سپس دانه‌های گندم را روی غلتک قرار می‌‌دهند و بدون خرد شدن، دانه ها را له می‌‌کنند. در مرحله دیگری، سبوس و گیاهک از آندوسپرم نشاسته‌ای جدا می‌‌گردد. آندوسپرم را پس از خرد و نرم کردن، از الک های پارچه‌ای ریز بافت عبور می‌‌دهند. آرد گندم به این طریق تهیه می‌‌شود. این آرد تقریباً 75 تا 80 درصد وزن دانه گندم می‌‌باشد. اغلب آرد را با مواد سفید کننده سفید می‌کنند و گاهی به آن ویتامین ها یا مواد معدنی دیگری اضافه می‌‌نمایند تا ارزش غذایی آن بیشتر شود.
امروزه می‌‌توان آردهای گندم مختلف تولید نمود. اگر سبوس و گیاهک را از آندوسپرم جدا نکرده و در تهیه آرد از این بخش ها هم استفاده کنند، رنگ آرد تیره تر می‌‌شود، در عوض ارزش غذایی چنین آردی خیلی بیشتر از آرد سفیدی است که سبوس و گیاهک ندارد. البته اغلب
افراد این آرد تیره را دوست ندارند. معمولاً از سبوس در تهیهٔ غذای دام استفاده می‌‌گردد.
افزايش محصول گندم با كود زيستي فسفاته
آمارسنجي از ‪ ۴۰۰‬كشاورز در ‪ ۱۰‬استان كشور كه با كمك طرح ملي گندم انجام شده نشان مي‌دهد در سال زراعي گذشته مصرف كود زيستي باعث افزايش محصول گندم به طور ميانگين ‪۱۱/۲‬درصد شده كه معادل سودي برابر با ‪ ۷۸۰‬هزار تومان در هكتار براي كشاورزان است.
دكتر محمد علي ملبوبي، مدير پروژه كود زيستي فسفاته بارور‪ ۲‬و عضو هيات علمي پژوهشگاه ملي مهندسي ژنتيك و زيست فناوري ضمن بيان مطلب فوق گفت: بيشترين افزايش محصول در استان خراسان به ميزان ‪ ۳۰/۲‬درصد و پس از آن در استان‌هاي آذربايجان غربي و گلستان به ترتيب به ميزان ‪ ۲۰/۵‬و ‪۱۵/۴‬ درصد بوده است. اين كود زيستي يك ماه فناوري حاصل از پژوهش‌هاي سه تيم تحقيقاتي به مدت پنج سال بوده كه هم اكنون تحت ليسانس جهاد دانشگاهي واحد تهران به توليد انبوه رسيده است. با توجه به سطح زيركشت شش ميليون هكتاري گندم كشور پيش بيني مي‌شود با فراگير شدن مصرف كود زيستي فسفاته بارور‪ ۲‬توليد گندم حداقل به ميزان ‪ ۲/۵‬ميليون تن افزايش يابد و در عين مصرف كود شيميايي فسفاته به نصف تقليل يابد. كود زيستي مزبور كاملا طبيعي است و باعث كاهش خسارات
محيط زيستي ناشي از مصرف كودهاي شيميايي فسفاته مي‌شود.
تاثير آهن، منگنز، روي و مس بر كميت وكيفيت گندم در شرايط شور: مصرف گسترده كودهي شيميايي مانند نيتروژن، فسفر و عدم مصرف كودهاي داراي عناصر كم مصرف و وجود خاكهاي آهكي با ماده آلي كم سبب تشديد كمبود عناصر كم مصرف در خاكهاي زير كشت غلات كشور گرديده است. بدليل اينكه ميزان كوددهي و مكانيزم جذب عناصر غذايي در شرايط شور متفاوت از شرايط غيرشور ميباشد بنابراين به منظور بررسي بيشتر چهار آزمايش در ايستگاه تحقيقات كشاورزي خسروشهر از نظر تاثير مقادير متفاوت عناصر كم مصرف درشرايط شور برروي گندم در سال زراعي 80-1379 صورت گرفت. در اين پژوهش هرآزمايش بصورت بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار در كرتهاي 10 مترمربعي پياده گرديد. در هر آزمايش سطوح مختلف يكي از عناصر كم مصرف آهن، روي، مس و منگنز در 4 تيمار 1- شاهد (بدون مصرف عنصر كم مصرف) 2- تيمار توصيه شده (12 كيلوگرم در هكتار آهن خالص، 12 كيلوگرم در هكتار روي خالص، 14 كيلوگرم در هكتار منگنز و 5/6 كيلوگرم در هكتار مس) 3-تيمار 50درصدي كمتر از مقدار توصيه شده (6كيلوگرم در هكتار اهن ،6كياوگرم در هكتار روي،7كيلوگرم درهكتار منگنز،3كيلوگرم در هكتار
مس) 4-تيمار50درصدي بيشتر از مقدار توصيه شده(18كيلوگرم در هكتار اهن،18 كيلوگرم در هكتار روي،21كيلوگرم در هكتار منگنز،10 كيلوگرم در هكتار مس) بكار برده شد. كود نيتروژن از منبع اوره، فسفر از منبع سوپرفسفات تريپل و بقيه كودهاي پتاسه و عناصر كم مصرف از منبع سولفاتي بكار برده شد. هدايت الكتريكي خاك محل آزمايش 4/6 دس زيمنس برمتر و آب آبياري 5218 ميكروموس برسانتيمتر بود. با توجه به نتايج آزمايش اول تاثير سطوح آهن برعملكرد دانه، عملكرد كاه، وزن هزار دانه، تعداد خوشه در واحد سطح و غلظت مس در دانه گندم معنيداري نبود. تاثير سطوح مختلف آهن بر تعداد دانه در بوته، غلظت آهن، روي، منگنز در دانه (01/)0 و غلظت پروتئين دانه (5/0 ) معني دار بود. تاثير سطوح مختلف روي در آزمايش دوم برعملكرد كاه، دانه، تعداد خوشه در واحد سطح (05/0)و بروزن هزار دانه، تعداد دانه در بوته، ميزان پروتئين و غلظت روي دانه (01/0) معني دار بود. تاثير سطوح مختلف منگنز در آزمايش سوم برعملكرد دانه و كاه (5/0 ) و غلظت آهن و روي در دانه گندم (01/0) معني دار بدست آمد. همچنين تاثير سطوح مختلف مس در آزمايش چهارم بر ميزان وزن هزار دانه، ميزان خوشه در واحد سطح (05/0) معني دار بدست آمد. با توجه به نتايج نسبت به مصرف كود داراي عناصر كم مصرف اقدام نمود.
بررسي عملكرد گندم ديم رقم سبلان تحت آبياري تكميلي:
در اين تحقيق به منظور بررسي اثر آبياري تكميلي برروي عملكرد گندم ديم در استان كردستان، آزمايشي طي سالهاي 77-1374 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي ديم قاملو بصورت بلوكهاي كامل تصادفي با پنج تيمار شامل I0 (شرايط ديم)،I1 (يك مرتبه آبياري به ميزان50 ميلي‌متر در مرحله شيري شدن)،2 I (دو مرتبه آبياري شامل50 ميلي متر در مرحله خوشه رفتن و50 ميلي متر در مرحله شيري شدن)، I3 (سه مرتبه آبياري شامل50 ميلي‌متر در مرحله خوشه رفتن،50 ميلي متر در مرحله شيري شدن و50 ميلي‌متر در مرحله خميري شدن)، I4 (يك مرتبه آبياري به ميزان50 ميلي‌متر بعد از كشت) و هر تيمار در چهار تكرار بر روي گندم ديم رقم سبلان اجرا گرديد. نتايج آزمايش نشان داد كه، تاثير تمام تيمارهاي آبياري تكميلي بر عملكرد دانه، كاه و وزن هزاردانه در سطح 1% معني‌دار است، بطوريكه افزايش عملكرد دانه در تيمارهاي I1 , I2 , I3 , I4 در مقايسه با تيمار شاهد (بدون آبياري تكميلي) بترتيب 154، 60، 39 و 19درصد و افزايش وزن هزاردانه تيمارهاي فوق در مقايسه با تيمار شاهد بترتيب 28، 25، 21 و 9درصد بود. اطلاعات هواشناسي محل اجراي طرح، تنوع مقادير بارندگي در سالهاي مختلف را نشان داد. بطور نسبي در سال اول بارندگي پائيزه كم و بارندگي بهاره مناسب، در سال دوم بارندگي پائيزه و بهاره هر دو كم و در سال سوم بارندگي پائيزه و بهاره هر دو مناسب بود. تفاوت در مقادير بارندگي ساليانه، تيمارهاي آبياري

فایل : 21 صفحه

فرمت : Word