پایان نامه مورد بررسي در شركت ايرالكو EFQM

مقدمه

پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران ، به منظور گسستن زنجير وابستگي و گام نهادن در خطوط كلي استقلال و خود كفائي صنعتي اقدامات موثر در جهت كاهش مصرف مصنوعات وارداتي و افزايش توان توليدي به عمل آمده است . در اين رابطه مي توان به يكي از با ارزش و در حال تكوين يعني صنعت آلومينيوم كه نقش مهم و موثري از نظر اقتصادي و صنعتي ايفا مي كند اشاره نمود . ارزش و مقام آلومينيوم و آلياژهاي آن از نظر مقدار توليد و مصرف آن در صنايع گوناگون به خاطر خواص فيزيكي ، مكانيكي و شيميايي منحصر به فردش بر كسي پو شيده نيست . در اينجا به منظور آشنايي با اين صنعت و كارخانه توليد آلومينيوم اراك ، مرحل مختلف توليد از آغاز تا بدست آمدن محصول ، بطور خلاصه تشريح مي گردد .

پيدايش آلومينيوم

اولين بار در حدود 2500 سال پيش ماده اي به فرمول 12H₂O و KAL (SO₄) 2 كه تركيبي از سولفات آلومينيوم ميباشد كشف و مورد استفاده قرار گرفت و از طرف PLINIUS  نويسنده رومي بنام ALUME  نامگذاري گرديد . به طور كلي عنصر آلومينيوم حدود 8 درصد پوسته زمين را تشكيل مي دهد و به علت ميل تركيبي شديد با اكسيژن ، اين فلز بصورت خالص در طبيعت يافت نمي شود . سال 1886 را مي توان آغاز پيشرفت صنعت آلومينيم دانست زيرا در اين سال دانشمند فرانسوي PAUL HERAULT  و دانشمند آمريكايي MARTIN HALL  هر يك مستقل و در يك زمان موفق شدند از طريق الكتروليز اكسيد آلومينيوم در كريوليت مذابه آلومينيوم توليد نمايند كه اين روش تاكنون نيز ادامه دارد . كريوليت ماده است كه بطور طبيعي در معادن كشور گروئلند يافت مي شود . امروزه براي تهيه اكسيد آلومينيوم كه نام صنعتي آن آلومينا است از بو كسيت كه سنگي است معدني استفاده مي گردد . اين سنگ اولين بار توسط دانشمند فرانسوي BERTHIER  در نزديكي شهر LES BAUX  در جنوب فرانسه كشف و بدان جهت بوكسيت ناميده شده سنگ بوكسيت تركيبي از هيد رو كسيد آلومينيوم ، اكسيد و يا هيدروكسيد آهن ، اكسيد تيتانيم و مقداري سيليكات هاي آلومينيوم است . اين سنگ در اثر فرسايش هاي شيميايي سنگهاي اوليه در دورانهاي مختلف جهان بوجود آمده است .

ذخاير بوكسيت كشف شده در جهان عبارتند از:  

اروپا : 680 ميليون تن در كشورهاي فرانسه ،  يونان ، ايتاليا ، يو گسلاوي ، مجارستان و روماني

آسيا : 670 ميليون تن در كشورهاي چين ، هندوستان ، اندونزي  و مالايا .

آفريقا : 1370 ميليوم تن در كشورهاي گينه ، كنيا ، موزامبيك و نيوزلند .

آمريكا : 860 ميليوم تن در كشورهاي ايالات متحده آمريكا ، گوايانا ، جامائيكا ، هائتي و برزيل .

استراليا : 1200 ميليون تن .

لازم به تذكر است كه در كشور حودمان در كرمان ، معادل سلسله زاگروس ( در ناحيه شمال شرقي بهبهان ) در حوالي شاهرود ، مشهد  و شمال غربي ايران اين معادن شناخته شده اند . سنگ معدني بوكسيت ، ماده اوليه آلومينيوم ، همانطور كه از قبل گفته شد مركب از آلومينيوم آهن ، سيليسيم، تيتانيم  ومقدار كمي عناصر ديگر مي باشد . ظرفيت و درصد تركيبات سنگ بوكسيت متغير بوده و مثال ذيل به عنوان نمونه ذكر شده و عموميت ندارد . عناصر فوق الذكر همراه كاني هاي ذيل در بوكسيت وجود دارد :                                                                                                                       

AL    …. AIOOH = DIASPOR        35-60%

AL    …. AIOOH = BOEHMIT        35-60%

AL    …. AL(OH)₃= GIBBSIT         35-60%

AL    …. AL SILICAT=KAOLINIT     2-20%

Fe     …. FeOOH=GOETHIT             1-25%

Fe     …. Fe₂O₃=HEMATIT                 5-28%

Fe     …. Feo-Feo-Fe₂o₃=MAGNETIT      0-1.0%

Ti      ….TiO₂=RUTIL- ANATAS                1- 3.8%

H₂O

وجود كانيهاي آهن در بوكسيت باعث بوجود آوردن رنگ قهوهاي يا قرمز بوكسيت مي باشد . كيفيت بوكسيت ( علاوه بر مقدار ظرفيت آلومينيوم ) بستگي به مقدار سيليسيم موجود در آن است . چنانچه سيليس بيش از حد معيني مي باشد ، بوكسيت تجاري نيست زيرا در هنگام تصفيه بوكسيت ، سيليسم با مقداري آلومينيوم و سديم تركيبي ايجاد نموده و باعث از دست رفتن مقداري آلومينيوم و سديم مي گردد . در ذيل نحوه تبديل بوكسيت به اكسيد آلومينيوم تشريح مي گردد :

• بوكسيت را آسيابي خرد مي كنند و با محلول NaOH مخلوط مي نمايند
• پودر بوكسيت را در دستگاه اتو كلاو با NaOH  غليظ مخلوط نموده و در فشار 30 آتمسفر تا دماي 250 درجه سانتيگراد حرارت مي دهند تا بصورت زير عمل نمايد :

عمل فعل و انفعال در اتو كلاو ، چندين ساعت به طول مي انجامد سپس موادي را كه در NaOH  حل نشده و ته نشين شده اند از محلول جدا مي نمايند . اين مواد كه به علت وجود آهن كه قرمز رنگ به نظر مي رسد به نام REDMUD  ( گل قرمز ) خوانده مي شود و شامل سيليسيم و اكسيد تيتانيوم و آلومينيوم كه بصورت سديم –آلومينيوم سيليكات است مي باشد چون اين مواد داراي مقدار زيادي آهن است مي توان از آن براي  تهيه آهن استفاده نمود .

• محلول آلومينات از صافي گذرانده و وارد مخازن بزرگ نموده و تحت فشار هوا مخلوط مي نمايند . در حال مخلوط شدن ، با نزول درجه حرارت ، آلومينيوم بصورت هيد روكسيد AL ( OH)₃ در 90 درجه سانتيگراد شروع به تنشين سدن مي نمايد . عمل ته نشين شدن را مي توان بوسيله تزريق هيد روكسيد آلومينيوم ( به عنوان جوانه ) تشديد نمود .
• رسوب هيدروكسيد آلومينيوم را تحت فشار تخليه و بوسيله فيلتر از محلول جدا مي نمايند . اين محلول را كه ممكن است بيش از 40 درصد اكسيد آلومينيوم داشته باشد حرارت داده و با بوكسيد مخلوط مي نمايند و جريان را دو باره تكرار مي كنند تا از اين راه از حيف و ميل شدن اكسيد آلومينيوم جلوگيري شود .
• هيدروكسيد آلومينيوم بدست آمده علاوه بر اينكه مي بايست رطوبت خود را از دست بدهد بايد آب ملكولي موجود را نيز از دست داده تبديل به اكسيد آلومينيوم شود اين عمل در كوره هاي استوانه اي شكل به طور 100 متر و قطر 4 متر در دماي 1300 درجه سانتيگراد انجام گرديده و بدين ترتيب هيدروكسيد آلومينيوم تبديل به پودر سفيد رنگ اكسيد آلومينيوم مي گردد .

تاريخچه تاسيس كارخانه توليد آلومينيوم ايران

موضوع تاسيس كارخانه در سال 1364 به تصويب هيات دولت رسيد و اقدامات مربوط به تاسيسات و ساختمان كارخانه از سال 1348  شروع و عمليات بهره برداري در تاريخ بيست و سوم ارديبهشت ماه سال 1351 آغاز گرديد . اين كارخانه در استان مركزي و در شمال شرقي شهرستان اراك در كيلومتر 6 جاده اراك – تهران واقع شده است و مساحت تقريبي آن 224 هكتار ميباشد ظرفيت فعلي اين كارخانه 45000 تن در سال مي باشد كه قابل توسعه به 120000 تن در سال است . تعداد پرسنل اين كارخانه در سال 1351 ( شروع بهره برداري) شامل 176 نفر كارمند و 557 نفر كارگر بوده و اين تعداد در اوايل سال 1363 به 443نفر كارمند و 1574 نفر كارگر افزايش يافته است . تا قبل از انقلاب به خاطر سر سپردگي رژيم منحوس شاهنشاهي به امپرياليسم آمريكا 75% سهام اوليه كارخانه متعلق به ايران و 20 درصد متعلق به شركت رينولدز (آمريكايي) و 5 درصد متعلق به دولت پاكستان بوده كه بعد از انقلاب صدرصد اين سهام متعلق به جمهوري اسلامي ايران گرديد . قابل ذكر است كه تكنولوژي فروخته شده به ايران از طرف شركت رينولدز مربوط به زمان جنگ جهاني دوم بوده است حال آن كه در همان زمان مي توانست تكنولوژي پيشرفته تري انتخاب گردد كه هم از نظر اقتصادي و هم از نظر شرايط كاري سود مند تر واقع شود . پس از انقلاب با اخراج خارجيان از ايران و كوتاه شدن دست آمريكايئي غارتگر از صنايع

فصل اول : (كليات و تاريخچه )

مقدمه………………………………………………………………………………………………..   1

پيدايش آلومينيوم ……………………………………………………………………………….   1

تاريخچه تأسيس كارخانه توليد آلومينيوم ………………………………………………..    6

كارگاه احياء ……………………………………………………………………………………….   9

كارگاه آند سازي ……………………………………………………………………………….  12

كارگاه ريخت ……………………………………………………………………………………  14

كوره هاي يكنواخت كننده …………………………………………………………………   17

كنترل مرغوبيت ………………………………………………………………………………..   18

آزمايشگاه ……………………………………………………………………………………….  19

نگهداري و تعميرات ………………………………………………………………………….  22

تأسيسات …………………………………………………………………………………………  22

يكسو كننده ( ركتي فاير) …………………………………………………………………….. 22

مركز پژوهش و خدمات مهندسي  …………………………………………………………. 24

شركت سهامي آلومينيوم ايران (ايرالكو) ………………………………………………….. 26

بررسي واحد هاي كنترل موغوبيت در مجتمع ايرالكو …………………………………. 27

كنترل آلودگي و فضاي سبز …………………………………………………………………… 29

خلاصه اي از شركت در كنفرانس مربوط به مواد آستري …………………………… 30

موارد استفاده از كاتد ………………………………………………………………………….. 32

انواع مختلف خمير آستري ………………………………………………………………….. 33

مواد اوليه توليدخميرسردآستركاري ………………………………………………………  34

فصل دوم : (مباني نظري)

روشها و فلسفه كنترل فرايند آماري ………………………………………………………..  35

نقش انحرافات تصادفي و با دليل در تغييرپذيزي كيفيت ………………………………  37

اصول آماري نمودار كنترل ……………………………………………………………………   39

انتخاب حدود كنترل ……………………………………………………………………………   42

حدود هشدار در نمودارهاي كنترل …………………………………………………………   44

زير گروه هاي منطقي ………………………………………………………………………….   45

خلاصه اي از قوانين حساس سازي نمودارهاي كنترل ………………………………..   48

ساير ابزار هفت گانة عالي ……………………………………………………………………   51

برگة كنترل ………………………………………………………………………………………   51

نمودار پاراتو …………………………………………………………………………………….   52

نمودار علت و معلول ………………………………………………………………………..   52

نمودار تمركز نقصها ………………………………………………………………………….   54

نمودار پراكندگي ……………………………………………………………………………..   55

پياده سازي SPC ……………………………………………………………………………….   56

يك كاربرد SPC ………………………………………………………………………………   64

كاربرد غير توليدي كنترل فرايند آماري ………………………………………………..   65

نمودار هاي كنترل براي مشخصه هاي وصفي و مباني EFQM ………. ………….   73

فصل سوم : (بررسي وضع موجود)

مقدمه …………………………………………………………………………………………….  103

تاريخچه تدوين استانداردها ………………………………………………………………. 104

بخش هاي اصلي در نمودار هاي سازماني …………………………………………….. 105

تجزيه وتحليل نمودار اصلي سازماني (جديد) ………………………………………… 111

تحليل نمودار سازماني جديد ………………………………………………………………  121

فصل چهارم : (تجزيه و تحليل وضع موجود)

مقدمه …………………………………………………………………………………………….  124

مسئوليت هاي و اختيارات رئيس واحد تشكيلات روشها ………………………….   125

تعريف پست ……………………………………………………………………………………   128

پنج الگوي كارسازي ………………………………………………………………………..   131

عناوين اهداف كيفي كوتاه مدت در سال 81 ………………………………………..   134

عناوين اهداف كيفي كوتاه مدت در سال 82 ………………………………………..  136

تعيين كيفيت ايرالكو ………………………………………………………………………..  138

فصل پنجم : (ارائه پيشنهادات )

مقدمه …………………………………………………………………………………………..  141

مراحل اصلي نظام پيشنهادات ……………………………………………………………. 144

ارائه پيشنهادات ………………………………………………………………………………   144

ارزيابي …………………………………………………………………………………………. 146

ويژگي هاي يك سيستم موفق پيشنهادها ……………………………………………..  150

روند تحولات ساختار تشكيلات ……………………………………………………….  151

راهبرهايي براي آينده كشور ……………………………………………………………152

راهبرهايي براي آينده ساختار تشكيلات …………………………………………….. 152

نتيجه گيري ………………………………………………………………………………….. 154

نظر كار آموز در مورد شركت ايرالكو ……………………………………………….  155

منابع ……………………………………………………………………………………………158

پایان نامه مورد بررسي در شركت ايرالكو EFQM