شرکت بازرگانی ستاره سهیل

فرض دورة مالي

فعاليتهاي مالي يك مؤسسه در طول عمر آن بطور مستمر و عموماً با روندي متعادل واقع مي شود . اندازه گيري دقيق نتايج عملكرد يك مؤسسه صرفاً در پايان عمر آن يعني هنگاميكه مؤسسه منحل و كليه دارائيهاي آن به وجه نقد تبديل و بدهيهاي آن پرداخت شود امكانپذير است . اما استفاده كنند گان از اطلاعات مالي نيازمند دانستن وضعيت مالي و نتايج حاصل از عملكرد مؤسسه قبل از پايان فعاليت آن مي باشند . بدين جهت دورة فعاليت يك مؤسسه به عملكرد مؤسسه به دوره هاي زماني كوتاه تري تقسيم بندي مي شود جداسازي عمليات و دوره هاي مالي بر اساس دوره هاي زماني كوتاهتر از عمر مؤسسه ، اصطلاحاً فرض دوره مالي ناميده مي شود . متداولترين دوره مالي ، دوره مالي يك ساله است كه اصطلاحاً سال مالي ناميده مي شود . معمولاً سال مالي منطبق بر سال تقويمي است . يعني از اول فروردين ماه آغاز و در پايان اسفند ماه خاتمه مي يابد گرچه ضرورتي بر انطباق سال تقويمي و سال مالي وجود ندارد .
دوره هاي مالي معمولاً به گونه اي انتخاب مي گردد كه پايان آن مصادف با زماني باشد كه حجم عمليات واحد تجاري در پائين ترين سطح قرار داشته باشد .زيرا در اين زمان فرصت بيشتري براي شمارش موجودي كالا و تهيه گزارشهاي مالي وجود دارد .
برخي از گزارشها براي دوره هاي زماني كوتاهتر از يكسال تهيه مي شود . مثلاً گزارشهاي فصلي كه به عنوان گزارشهاي ميان دوره اي نيز شناخته مي شود .

فرض تداوم فعاليت

بر اساس فرض تداوم فعاليت ، عمليات هر مؤسسه در آينده قابل پيش بيني ادامه دارد به عبارت ديگر فرض مي شود كه نه قصد بر آن است كه واحد اقتصادي منحل يا عمليات آن بطور قابل ملاحظه اي كاهش داده شود و نه ضرورت اينكار احساس مي شود .
فرض تداوم فعاليت به معناي بقاي هميشگي مؤسسات نيست بلكه پيش فرضي است جهت اينكه فرصت كافي براي انجام اهداف و تعهدات خود داشته باشد .
فرض تداوم فعاليت مبناي طبقه بندي هاي متداول در حسابداري است بطور مثال طبقه بندي دارائيها و بدهيها به جاري و بلند مدت مبتني بر همين فرض است . در صورتيكه فرض تداوم فعاليت مصداق نداشته باشد تمايز بين جاري و بلند مدت اهميت خود را از دست خواهد داد .
در فرض تداوم فعاليت بر اندازه گيري در حسابداري نيز به شدت تأثير دارد . مثلاً بر اساس همين فرض دارائيهات به بهاي تمام شده در حسابها ثبت مي شوند و با گذشت زمان تغييري در آنها داده نمي شود در صورتيكه فرض تداوم فعاليت مصداق نداشته باشد (مثلاً هنگام انحلال مؤسسه ) اين فرض كنار گذاشته مي شود ، و براي ارائه بهتر اطلاعات دارائيها به قيمت بازار و بدهيها به ارزش تسويه اندازه گيري مي شوند .

اصل تطابق (مقابله هزينه ها با درآمدها )

بر اساس مبناي حسابداري نقدي درآمدها و هزينه ها مي توانند در زمان دريافت و پرداخت وجه نقد شناسائي ، اندازه گيري و ثبت شوند . بنابراين بر اساس اين مبنا سود برابر با تفاوت مبالغ دريافتي و پرداختي است معمولاً اشخاص حقيقي و بعضي
از مؤسسات كوچك از اين روش جهت محاسبه سود استفاده مي كنند . اگرچه اين روش براي مؤسسات كوچك كاربرد مناسبي دارد . ولي اكثر مؤسسات از اين روش استفاده نمي كنند بلكه از مبناي تعهدي جهت شناسايي درآمدها و هزينه ها استفاده مي نمايند . بر اساس فرض تعهدي درآمدها در زماني كه تحقق يافته اند و هزينه ها به هنگام تحمل شناسائي و ثبت مي شوند .
براي تشريح مطالب پيش گفته مي توان عنوان كرد كه برخي از درآمدها در يك دوره تحقق مي يابند ولي وجه نقد مربوط به آن در دوره هاي بعد وصول مي گردد . (درآمد غير نقدي ) و يا بطور عكس ، ابتدا وجوه نقد دريافت شده (پيش دريافت درآمد) و سپس در دوره هاي بعد خدمات و يا كالا در مقابل آن ارائه گرديده و درآمد شناسائي مي شود . هزينه ها نيز به همين صورت مي باشند . در برخي موارد ممكن است هزينه بصورت غير نقد انجام شود و يا اينكه قبل از دريافت خدمات مبلغ هزينه پرداخت گردد . (پيش پرداخت هزينه ) در نتيجه در زماني كه خدمات يا كالائي دريافت گرديد هزينه ها نيز شناسائي مي شوند.
بر طبق اصل تطابق براي تعيين سود خالص ، هزينه هاي هر دوره بايستي از درآمدهاي همان دوره كسر گردد . براي اعمال اصل تطابق و در نتيجه شناخت هزينه ها ،

روشهاي زير را مي توان در نظر گرفت :

1- هزينه هايي كه رابطه مستقيم با درآمد دارند . يعني اينكه وقوع هزينه و درآمد همزمان است و تحصيل درآمد نتيجه صرف هزينه ها است . مانند بهاي تمام شده كالاي فروش رفته ، كميسيون فروش ، هزينه حمل كالاي فروش رفته .
2- هزينه هايي كه رابطه مستقيم با درآمد ندارند . اينگونه هزينه ها به روشي معقول و منطقي به دوره هايي از آن هزينه ها انتفاعي حاصل شده است تخصيص داده مي شوند . مانند حقوق فروشندگان كه ربطي به مبلغ فروش ندارد و يا سرشكن بهاي تمام شده دارائيهاي ثابت مانند ساختمان به دوره هائي كه از آن دارائي استفاده مي شود .

اصلاح حسابها

همانطوري كه قبلاً بيان شد صورتهاي مالي بطور ساليانه تهيه مي شود . معاملاتي كه در حسابها ثبت مي شوند ممكن است بر دو يا چند دوره مالي اثر بگذارند . در نتيجه قبل از تهيه صورتهاي مالي بايستي اينگونه حسابها اصلاح شوند . همچنين ثبت روزانه بعضي از رويدادهاي مالي نه امكان پذير و نه مقرون به صرفه است . مثلاً پيش پرداختهاي هزينه متناسب با خدمات دريافت شده به هزينه تبديل مي شوند اما طي دوره مالي جهت كاهش حجم فعاليت هاي دفترداري و صرفه جوئي ، ثبتي از اين بابت در دفاتر انجام نمي شود ولي در پايان دوره مالي با انجام ثبتهاي اصلاحي ،مانند اينگونه حسابها تصحيح مي شود .
يكي از كاربردهاي فرض تعهدي اصلاح حسابها است با انجام اصلاحات در پايان هر سال مالي دارائي ، بدهي و حق مالي صاحب مؤسسه به درستي اندازه گيري و در صورتهاي مالي منعكس مي گردد .
اصلاح حسابها بر خلاف مراحل 1 تا 3 فرآيند حسابداري كه بطور مستمر انجام مي گردد و در شكل (1-5) نشان داده شده است فقط در پايان سال مالي انجام مي شود .

فرآيند اصلاح حاسبها

حسابداران اصلاح حسابها را بر اساس فرض تعهدي براي رويدادهائي كه بر بيش از يك دوره مالي اثر مي گذارند انجام مي دهند بنابراين چهار حالت براي اصلاح حسابها وجود دارد كه هر كدام از اين حالتها بر يكي از حسابهاي ترازنامه و صورت سود و زيان اثر مي گذارد . هر يك از اين حالت ها به تفضيل در زير تشريح شده است :
مخارجي كه بايستي به دو يا بيش از دو دوره مالي تخصيص داده شود .شامل مبالغ پرداخت شده قبل از دريافت خدمات يا كالاست كه بايستي طي دوره اي كه خدمات دريافت مي گردند به حسابهاي هزينه منظور شوند اينگونه مخارج را اصطلاحاً هزينه هاي انتقالي مي نامند .
نمونه هايي از هزينه هاي انتقالي عبارتند از :
پيش پرداختهاي هزينه
ملزومات مصرفي

بهاي تمام شده دارائيهاي ثابت

اصلاح حسابها در اين حالت دربرگيرنده حسابهاي هزينه و دارائي است .
2- هزينه هاي ثبت نشده . هزينه هاي انجام شده كه تا پايان دوره مالي ثبت و پرداخت نشده اند . اينگونه هزينه ها تحت عنوان هزينه هاي پرداختي نيز شناسائي مي شوند . نمونه هايي از اينگونه هزينه ها عبارتند از :
بهره پرداختي

بهره وام دريافتي

هزينه هايي كه صورتحساب آن تا پايان دوره مالي دريافت نشده است .
اصلاح حسابها در اين حالت در برگيرنده حسابهاي هزينه و بدهي است .
پيش دريافت درآمد . منابع دريافتي از مشتريان قبل از ارائه خدمات يا فروش كالا به حساب پيش دريافت درآمد منظور مي شود پيش دريافتها بايستي طي دوره اي كه كالا يا خدمات به مشتريان ارائه مي شود و به حساب درآمد منظور مي شوند.
اصلاح حسابها در اين حالت در برگيرنده حسابهاي بدهي و درآمد است .
4- درآمدهاي ثبت نشده . درآمدهاي تحقق يافته اي كه تا پايان دوره مالي ثبت و دريافت نشده اند مانند :
بهره دريافتي

بهره وام هاي پرداختي

درآمدهايي كه صورتحساب آن تا پايان دوره مالي ارسال نشده است .
اصلاح حسابها در اين حالت در برگيرنده حسابهاي بدهي و درآمد است .
روش اصلاح حسابها
مخارجي كه بايستي به دو يا بيش از دو دوره مالي تخصيص داده شوند .
اغلب مؤسسات مخارجي را متحمل مي شوند كه اثر آن بر بيش از يك دوره مالي است . اينگونه مخارج در يك حساب دارائي بدهكار و در پايان دوره مالي معادل بهاي تمام شده خدمات دريافت شده از حساب دارائي مربوط خارج ( به حساب دارائي بستانكار مي شود ) و به عنوان هزينه شناسايي مي شوند .
اگر ثبت هاي اصلاحي در پايان دوره مالي براي اينگونه حسابها انجام نشود ، صورتهاي مالي ارائه كننده اطلاعات مالي نادرست خواهند بود زيرا دارائيها بيشتر و
هزينه ها كمتر از واقع گزارش خواهند شد . در شكل (3-5) نحوه اصلاح دارائي و هزينه نشان داده شده است .

درآمدهاي ثبت نشده

درآمدهاي ثبت نشده ، درآمدهاي تحقق يافته اي هستند كه در مقابل آن خدمات و يا كالائي به مشتريان ارائه شده است ولي تا پايان دوره مالي شناسائي و در حسابها ثبت نگرديده اند . درآمدهاي تحقق يافته اي كه در طي دوره مالي ثبت نشده اند بايستي از طريق بدهكار كردن يك حساب دارائي و بستانكار كردن حساب درآمد اصلاح شوند . بهره اسناد دريافتي كه سر رسيد آن در دوره مالي بعدي است نمونه اي از درآمد ثبت نشده است . اينگونه درآمدها بطور مستمر و روزانه تحقق مي يابند اما تا پايان دوره مالي ثبتي براي شناسائي آنها انجام نمي گيرد . نمونه ديگري از درآمدهاي ثبت نشده ناشي از خدمات و يا كالائي است كه به مشتريان ارائه يا فروخته شده است ولي تا پايان دوره مالي وجه آن درياف و ثبت نشده است .

تراز آزمايشي اصلاح شده

پس از ثبت اصلاحات در دفتر روزنامه و انتقال به حسابهاي كل ، صورتهاي مالي را مي توان مستقيماً از مانده حسابهاي دفتر كل و يا با استفاده از تراز آزمايشي اصلاح شده تهيه كرد . تراز آزمايشي اصلاح شده حاوي مانده اصلاح شده تمام حسابهاي دفتر كل مي باشد .
تراز آزمايشي آموزشگاه آذرخش در پايان اسفند ماه 813 قبل و بعد از اصلاحات در صفحه بعد منعكس شده است .
تهيه صورتهاي مالي

فایل : 94 صفحه

فرمت : Word