پروژه نقشه برداری

پروژه نقشه برداری
استاد : جناب آقای اعلمی
علی ترقی جاه
معرفي وسايل و دستگاههاي نقشه برداري مورد استفاده:
متر:
براي اندازه گيري مستقيم فاصله در سر زمين بكار مي‌رود و اساس آن مقايسه فاصله با واحد طول است. براي فواصل مختلف بايد از مترهاي با طول مناسب استفاده شود. درجه حرارت ميتواند عاملي براي ايجاد خطا در متر باشد.
در هر سه مرحله پروژه متر نقش اساسي و اوليه داشته و از متر پلاستيكي 30متري استفاده شد.
در فواصل شيبدار بايد متر را افقي گرفت و يا اينكه در سطح زمين قرار داد و ضريب تصحيح را به آن اعمال كرد. در دهانه هاي بزرگ براي جلوگيري از انحراف از خط و اصل دو نقطه مورد نظر ، از ژالن استفاده ميشود.
ژالن :
عبارتست از ميله اي راه راه و مستقيم . در دهانه هاي بزرگ با استفاده از دو ژالن خط مستقيم بين دهانه توسط متر پيموده مي‌شود.
تراز :
براي قائم نگهداشتن مير و ژالن از ترازي كروي كه به ژالن يا مير چسبيده مي شود استفاده بعمل مي‌آيد.
مير :
عبارتست از يك خط كش مدرج 2 يا 4 متري كه در حالت قائم آنرا نگاه مي دارند و توسط دوربين هاي نقشه برداري اعداد لازم آن قرائت و ثبت مي‌‌شود. اعداد ميرهاي قديمي بصورت معكوس نوشته شده است چرا كه تصوير درون دوربين عكس مي‌شود. در دوربينهاي جديد امروزي اين عيب اصلاح شده است و نيازي به معكوس نوشتن اعداد نيست. مير مورد استفاده در ترازيابي 2 متري (تاشو) بود و براي ترازيابي پليگون از مير 4متري استفاده شد.
نيوو :
يك دوربين نقشه برداري است كه براي ترازيابي و پيدا كردن اختلاف ارتفاع بكار مي رود. اجزاء آن عبارتند از:
عدسي شيئي :
قطر دهانه و فاصله كانوني بزرگي دارد و بطرف شيء قرار مي‌گيرد.
عدسي چشمي :
قطر دهانه و فاصله كانوني كوچكي دارد و چشم پشت آن قرار مي‌گيرد.
رتيكول:
صفحه كوچكي است در جلو چشمي كه دو تار نازك افقي و قائم روي آن رسم شده است و نشانه روي و قرائت اعداد به وسيله آن انجام ميشود.
طرز كار نيوو :
ابتدا با تنظيم عدسي چشمي تارهاي رتيكول را واضح مي كنيم (اين تنظيم به وضعيت چشم افراد بستگي دارد و به فاصله جسم تا دوربين ربطي ندارد) سپس با تنظيم عدسي شيئي ،كه نسبت به فاصله جسم تا دوربين است ، تصوير جسم را واضح مي‌كنيم و اعداد لازم را با توجه به تارهاي رتيكول قرائت مي كنيم.
براي كار با نيوو بايد خط ديد را افقي كنيم لذا از يك تراز كروي كه بوسيله پيچهاي كالان تنظيم مي‌شود آنرا تقريباً افقي مي‌كنيم سپس با تنظيم تراز استوانه اي يا لوبيايي (هر كدام تعبيه شده باشد) دوربين را كاملاً تراز مي‌كنيم با اين كار خط قراولروي كاملاً افقي ميشود تا اختلاف ارتفاعها درست بدست آيند.نيووي مورد استفاده در پروژه از نوع Wild بود.
تئودوليت :
دوربيني است كه از آن براي قرائت زواياي افقي و قائم نقطه مورد نشانه روي استفاده مي‌شود و از سه قسمت تشكيل شده:
1 – قسمت فوقاني : يك دوشاخه قائم بنام آليداد است كه به انتهاي آن يك محور افقي تكيه مي كند و دوربين نقشه برداري مي‌تواند حول اين محور افقي (عمود بر آليداد) دوران كند، آليداد هم مي‌تواند حول محور قائم دوران كند.
بين دو شاخه آليداد يك تراز استوانه اي نصب شده است، در يك طرف آليداد يك دايره مدرج قائم (سمت قائم) قرار گرفته كه با چرخش دوربين حول محور افقي زاويه قائم قرائت ميشود.
2 – قسمت مياني: محفظه اي شامل يك دايره مدرج افقي كه آنرا لمب افقي مي نامند و براي قرائت زاويه افقي بكار مي‌رود.
3 – قسمت زيرين: شامل پايه و پيچهاي تراز كننده .
در زاويه ياب براي كنترل چرخش دوربين پيچهايي تعبيه شده است. دو پيچ براي بستن چرخش سريع دوربين حول محور قائم و افقي و دو پيچ ديگر براي چرخش كند دوربين حول محورهاي مذكور (در موقع بسته بودن پيچهاي حركت سريع) و در ضمن براي قرائت لمب قائم تئودوليت بايد تراز لوبيايي آنرا تنظيم كرد.
زاويه ياب بكارگرفته شده (براي برداشت) و از نوع Wild T16 بود و تا صدم گراد مدرج شده بود و بزرگنمايي آن 30 بود. امروزه از زاويه يابهاي الكتريكي براي برداشت استفاده ميشود.
عمليات نقشه برداري
1 – ترازيابي
ترازيابي شامل رسم پروفيل طولي (و يا عرضي) بين دو نقطه و پيدا كردن اختلاف ارتفاع بين دو نقطه است. مسير پروفيل مي تواند باز يا بسته باشد در صورت باز بودن مسير ، عمليات بايد بصورت رفت و برگشت انجام شود تا نتايج بدست آمده قابل اعتماد باشد.
انتخاب مسير:
بسته به نياز پروژه مسير باز يا بسته اي انتخاب مي شود. سپس نقاطي را در طول مسير بگونه اي انتخاب و علامتگذاري مي كنند كه بين هر دو نقطه شيب يكسان باشد تا پروفيل حاصل دقت كافي داشته باشد، در ضمن فاصله نقاط بايد اندازه اي باشد كه اولاً مير خارج از خط قراولروي نيفتد (يعني اختلاف ارتفاع بيش از 2 متر نباشد) تا بتوان بوسيله نيوو آنرا خواند. ثانياً فاصله از حد مجاز (بسته به بزرگنمايي عدسي شيئي: حدود 30 متر) تجاوز نكند تا بتوان ميليمتر را روي نقشه تشخيص داد.
برداشت :
پس از انتخاب مسير با قرار دادن مير بصورت قائم بر روي نقاط مذكور و قرائت تارهاي دوربين و اعداد روي مير (معمولاً بر حسب ميليميتر) و تشكيل جدول نمونه اختلاف ارتفاع بدست مي آيد. در هر استقرار دوربين حداقل 2
قرائت عقب و جلو داريم و در صورت ممكن چند قرائت مياني هم وجود دارد. با جمع جبري منطقي قرائت اعداد روي مير و با داشتن ارتفاع اوليه طبق رابطه زير
Ha = Σ Bs – ΣFs– Hb
ارتفاع همه نقاط معين ميشود.
طبيعي:
كرويت: اثر كرويت زمين در طول زياد بصورت ظاهر ميشود كه فاصله صفحه افقي در نقطه قرارگيري دوربين از سطح تراز نقطه قرارگيري مسير است و براي تصحيح آن بايد اين مقدار را از عدد قرائت شده كم كرد.
شكست نور: مثل كرويت است اما در خلاف جهت آن است و تقريباً 6/1آن است و در اثر تتغيير چگالي هوا در لايه هاي مختلف بروز مي‌كند.
شكست نور و كرويت: با لحاظ كردن هر دو مورد بالا خطاي (در همان جهت كرويت) حاصل ميشود كه ميتوان آنرا تصحيح كرد.
دستگاهي:
چون دستگاه تا ميليمتر را ميتواند قرائت كند پس در حين عمل ميتواند خطاي اتفاقي ايجاد شود كه قابل كنترل و تصحيح هم نمي‌باشد. طبق يك رابطه تجربي خطاي بست مجاز را با يكي از فرمولهاي زير محاسبه مي كنند.
كه L طول مسير ترازيابي به كيلومتر
k خطاي كيلومتري(ميليمتربركيلومتر)
و e خطاي بست مجاز هستند .

فایل : 34 صفحه

فرمت : Word