پایان نامه مالیات بر ارزش افزوده و ویژگی های آن

تقديم به:
سالهاست كه خوابهاي من از دريا و سنجاقك خالي ست. خوابهايم بوي تو را نمي دهد. سالهاست جاده ها سر به زير و ساكت به راه خود ادامه مي دهند بي آنكه منتظر گامهاي تو باشند به من گفته بودي بهشت نزديك است و گاهي در حياط خانه مان هم مي توانم آن را ببينم و امروز كه باران همه آرزوهايم را خيس كرده است و دفترچه ام شبيه بهشت شده است پر از گلهايي كه به نام تو روييده اند.
هرروز به تو فكر مي كنم و از خود مي پرسم آيا درختان و پرندگان خوبا مي بينند؛ آيا درختان مي توانند بوي تو را حس كنند ؛ آيا پرندگان مي توانند براي تو شمعي برافروزند؛
از تو با چه كسي حرف بزنم، چه كسي باور مي كند كه بهشت را در دستهاي تو ديده ام و زمين را كه با همه عظمتش روي دستهايت نشسته بود، چه كسي باور مي كند جنگل هاي انبوه دنيا در چشمهاي دلتنگ تو گم مي شوند؛
ترانه اي كه براي تو سروده ام، از گفتگوي موجها و ساحل زيباتر است، اما از سكوت تو زيباتر نيست . دوست دارم ترانه هايم در قلب تو خانه داشته باشند تو با انگشت هايت روي شيشه مه گرفته بنويسي.
«اگر چراغ عشق روشن باشد، هزار كوهستان هم نمي تواند بين ما فاصله بيندازد.»
پدر و مادر عزيزم :
با شما معناي آرامش را يافتم و به پاس زحمات بي درغتان اين برگ را تقديمتان مي كنم.
مقدمه
پس از جنگ جهاني دوم بنا به دلايل متعدد بسياري از كشورها درصدد اصلاح ساختار مالياتي خود بر آمدند. در اين ميان ماليات بر ارزش افزوده در دو دهه ي گذشته به عنوان يك روش جديد مطرح شده و به لحاظ ويژگي هاي انعطاف پذيري كه دارد مورد توجه كشورهاي مختلف به هنگام اصلاح ساختار مالياتي واقع شده است.دلايلي كه انگيزه ي اين اصلاح را در كشورهاي گوناگون ايجاد كرد مسائل مختلفي بوده كه به رغم در برداشتن طيف وسيعي از موارد مختلف مي توان آنها را در چهار مورد زير دسته بندي كرد:
1)رفع نارسايي هاي مالياتي سنتي
2)ايجاد منبع درآمد براي پاسخگويي به هزينه هاي روزافزون دولت.
3)ايجاد سيستم مالياتي متناسب با عملكرد پيمان هاي منطقه اي
4)ايجاد تحول در ساختار مالياتي به دليل هماهنگ نبودن آن با روند توسعه اقتصادي
به رغم اين كه به دليل ناشناخته بودن ماليات بر ارزش افزوده برخي از كشورها نسبت به پذيرش آن ابراز نگراني كرده اند، اما با گذشت زمان شمار كشورهاي استفاده كننده از اين ماليات به طور قابل توجهي افزايش يافته است.
به طور كلي در بررسي هاي گوناگون در خصوص تئوري ماليات بر ارزش افزوده صاحب نظران اقتصادي اين ماليات را از سه جنبه ي مختلف مورد بررسي قرار داده اند. اين سه جنبه عبارتند از:
الف) مسائل ساختاري-اقتصادي-اجتماعي مالياتي بر ارزش افزوده مشكلات مرتبط با آن ها و راههاي مقابله با اين مشكلات
ب)اثرات مخلتف ماليات بر ارزش افزوده بر متغيرهاي اقتصادي از ديدگاه خرد و كلان.
ج) فرق مختلف اجراي ماليات بر ارزش افزوده در كشورهاي مختلف و استفاده از تجارب حاصل به منظور بهبود ساختار اين روش مالياتي. در قسمت هاي بوري پس از شرح مختصر تاريخچه ي ماليات بر ارزش افزوده، به تجزيه و تحليل كامل موارد فوق الذكر پرداخته خواهد شد.
تاريخچه مختصر ماليات بر ارزش افزوده
در 1981 ماليات بر ارزش افزوده توسط فون زيمنس به منظور فائق آمدن بر مسائل مالي بعد از جنگ طرح ريزي و به دولت آلمان معرفي شد. به رغم اظهار علاقه و تمايل كشورهاي ديگر( مثل آرژانتين و فرانسه) در مورد آگاهي از چگونگي ساختار ماليات بر ارزش افزوده، اين ماليات به طور رسمي تا 1954 در هيچ كشوري به كار گرفته نشد. در اين سال كشور فرانسه ماليات بر ارزش افزوده را به صورت مالياتي براي كالاهاي مصرفي در مرحله ي توليد اعمال كرد و در 1986 اين كشور توانست ماليات بر ارزش افزوده را به صورت مالياتي جامع به مرحله خرده فروشي گسترش دهد.
در دهه 1960 بسياري از كشورهاي اروپايي از مزاياي ماليات بر ارزش افزوده آگاه شوند و اين ماليات تدريجا در سيستم مالياتي بسياري از كشورهاي اروپايي به كار گرفته شد در اواسط 1960 در سال 1966، جامعه ي اروپا به منظور هماهنگ سازي سيستم مالياتي و بهبود جريان كالاها و خدمات تمام كشورهاي عضو را مكلف و پذيرفتن ساختار ماليات بر ارزش افزوده كرد و نيز پذيرش اين ماليات را به عنوان يكي از پيش نيازهاي لازم به منظور عضويت در جامعه اروپا عنوان نمود.
در دهه ي 1960 و1970 بسياري از اعضاي جامعه ي مشترك كشورهاي اروپايي اين ماليات را پذيرفتند (دانمارك 1976، آلمان غربي 1986، هلند 1969، لوكزامبورگ 1970، بلژيك 1971، ايرلند 1971، ايتاليا 1973، و بالاخره انگلستان 1973). در حين زمان و نيز در دهه ي بعد كشورهاي ديگري ( از جمله برزيل، اروگوئه، مكزيك، آرژانتين، شيلي، ساحل عاج، آمريكا، ژاپن، استراليا، نروژ، سوئد، الجزاير، مغرب و تونس) به خيلي كشورهاي استفاده كننده از ماليات بر ارزش افزوده پيوسته و اين ماليات
را جانشين برخي از ماليات ها از جمله ماليات بر فروش كالاهاي كارخانه اي، ماليات بر كل فروش، ماليات بر درآمد شركت ها و .. كردند.
از سوي ديگر، انتقال از سيستم برنامه ريزي متمركز به سيستم متكي به مكانيزم بازار نيز لزوم تغيير سيستم مالياتي را در كشورهاي اروپايي مركزي و شرقي ايجاب كرده است. در حال حاضر كشورهاي مجارستان و آلمان دموكراتيك (قبل از ادغام دو آلمان)، ماليات بر ارزش افزوده را به منظور اصلاح ساختار مالياتي خود به كار برده اند. علاوه بر اين، كشورهاي بلغارستان، لهستان و يوگوسلاوي نيز نسبت به كاربرد اين روش مالياتي از خود تمايلات مثبت نشان داده اند.
به هر حال با گذشت زمان و نمايان شدن نقاط قوت ماليات بر ارزش افزوده، درجه‌ي محبوبيت اين ماليات بيشتر گشته است. به طوري كه در حال حاضر بيش از 50 كشور از اين ماليات استفاده مي كنند و بيش از 10 كشور ديگر نيز به طور جدي در مورد پذيرا شدن آن از خود تلاش هاي مثبتي نشان داده اند.
نرخ و پايه ي مالياتي ماليات بر ارزش افزوده در كشورهاي مختلف متفاوت بوده و متوسط نرخ به كار گرفته شده در حد 5 تا 18 درصد در نوسان بوده است. هر چند كه در بعضي از كشورها برخي از خدمات مثل خدمات دارويي، خدمات بيمارستاني، خدمات امنيتي، خدمات خانه، خدمات بيمه، خدمات پستي و خدمات زيربنايي عمومي مثل آب، برق و گاز مشغول ماليات نمي شوند، اما در برخي ديگر از كشورها پايه ي ماليات بر ارزش افزوده وسيع تر از ساير ماليات هاي سنتي بوده و موادي از قبيل خدمات تفريحي، خدمات حمل و نقل، خدمات قانوني، خدمات ملكي و حتي خدمات زيربنايي را نيز در بر مي گيرد. اين پايه ي وسيع توانسته است در بسياري از كشورها درآمدهاي مالياتي را به طور قابل توجهي افزايش دهد. (جدول شماره ي 1 سال پذيرش، سهم ماليات بر ارزش افزوده از توليد ناخالص داخلي و از كل درآمدهاي مالياتي و نرخ اين ماليات را در برخي از كشورهاي در حال توسعه نشان مي دهد). از طرفي پاره اي از كشورها نيز به دليل رعايت رفاه اجتماعي، مواد غذايي و مواد مورد نياز عامه مردم را مشمول نرخ هاي پايين تر مالياتي مي كرده اند. هر چند كه كشورهاي عضو جامعه مشترك اروپا از جمله كشورهاي پيشتاز در زمينه ي يكسان سازي نرخ هاي ماليات بر ارزش افزوده بوده اند، ليكن تلاش آنها در اين زمينه تاكنون به ثمر رسيده است.
با منظور درك بيشتر پايه هاي تئوريك ماليات بر ارزش افزوده در قسمت بعد به بررسي كامل ساختارهاي اين ماليات پرداخته خواهد شد. در اين زمينه مواردي از قبيل مباني تئوريك ماليات بر ارزش افزوده (شامل بررسي مفهوم و نحوه ي محاسبه اين ماليات از ديدگاههاي مختلف، طبقه بندي هاي گوناگون اين ماليات)، دلايل انتخاب ماليات بر ارزش افزوده به وسيله ي كشورهاي مختلف (نقاط قوت و مزاياي آن)، دلايل عنوان شده دررد ماليات بر ارزش افزوده (نقاط ضعف و نواقص آن)، نرخ ها، پايه ها و معافيت هاي مالياتي و … مورد تجزيه و تحليل قرار خواهند گرفت.
جدول شماره (1):
ماليات بر ارزش افزوده در برخي از كشورهاي در حال توسعه در دوره 88-1966
مفهوم ماليات بر ارزش افزوده
ماليات بر ارزش افزوده نوعي ماليات بر فروش چند مرحله اي است كه خريد كالاها و خدمات واسطه اي را از پرداخت ماليات معاف مي سازد. به عبارت ديگر، ماليات بر ارزش افزوده نوعي ماليات بر قيمت فروش است كه در اصل بار مالياتي آن بر دوش مصرف كنندگان نهايي بوده و اين ماليات براساس درصدي از ارزش افزوده در هر ‌‌مرحله اي از توليد اخذ مي شود.
ارزش افزوده در يك بنگاه برابر تفاوت بين فروش بنگاه و هزينه هاي خريد كالاها و خدمات خريداري شده از بنگاههاي ديگر است. به عبارت ديگر، ارزش افزوده ارزشي است كه توليد كننده به مواد خام و عوامل توليدي ديگري كه خريده است (غير از نيروي كار) اضافه مي كند؛ قبل از اين كه كالاي جديد توليد شده و يا خدمات جديد ايجاد شده را به فروش برساند. از ديدگاهي ديگر حاصلجمع ارزش افزوده تمام بنگاههاي اقتصادي در واقع همان توليد ملي است. زيرا كل معاملات منهاي معاملات واسطه اي (خريد بنگاهها از بنگاههاي ديگر) برابر با مجموع دستمزد، نرخ بهره اجاره و ساير پرداخت ها به عوامل توليد در سطح ملي و مساوي توليد ملي است. به عبارت ديگر، ارزش افزوده برابر است با :
ارزش معاملات واسطه اي – ارزش شكل معاملات = ارزش افزوده
توليد ناخالص ملي = فروش نهايي
استهلاك + اجاره + سود + نرخ بهره + دستمزد =
به منظور اجتناب از مسئله احتساب مضاعف و يا چندگانه، در محاسبه توليد ناخالص ملي نبايد فروش كالاها و خدمات واسطه اي در نظر گرفته شود. بنابراين، پس از حذف معاملات واسطه از كل معاملات، آنچه كه باقي مي ماند برابر ارزش فروش نهايي است. به همين دليل، فروش نهايي برابر ارزش كل دستمزد، نرخ بهره، اجاره، استهلاك و سود است. اين تعريف در مورد توليد ناخالص ملي نيز صدق مي كند. بر اين اساس مي توان عنوان كرد كه مجموع ارزش افزوده تمام بنگاههاي بازرگاني در هر مرحله از توليد نوع ديگر تعريف توليد ناخالص ملي است. لذا ماليات بر ارزش افزوده برابر ماليات بر توليد ملي است.
براساس موارد ذكر شده، پايه ي مالياتي ماليات بر ارزش افزوده برابر كل درآمد حاصل از فروش نهايي هزينه ي خريد عوامل توليد (ورودي ها) از ساير بنگاههاست كه با خارج كردن خريد از ساير بنگاههاي ماليات دهنده از ماليات بندي چندگانه اجتناب ورزيده مي شود. به عبارت ديگر، ماليات به كل فروش بنگاه اعمال مي شود و با اعمال آن اعتبار مالياتي براي خريد از ساير بنگاهها به بنگاه جديد اعطا مي شود. بنابراين، اعمال ماليات بر ارزش افزوده نيازمند فهرست كردن كل صورت حسابها در بنگاه است. زيرا هر بنگاه براي دريافت اعتبار مالياتي بايد قادر باشد كه شرح ماليات پرداخت شده توسط فروشنده ي قبلي را ارائه دهد. اين نياز خريدار را تشويق مي كند كه با فروشنده قبلي براي پرداخت ماليات فشار آورد.
در خصوص مفاهيم ارزش افزوده و ماليات بر ارزش افزوده مثال هاي زير ارائه مي شود.
مثال شماره (1) :
مراحل مختلف در توليد كفش به قرار زير است:
– حركت پوست از گله دار به دباغ
– حركت چرم از دباغ به بنگاه توليد كننده كفش
– حركت كفش ها از بنگاه توليد كننده كفش به عهده فروش
– حركت كفش ها از عهده فروش به خرده فروشي ها
– حركت كفشها از خرده فروشي ها به مصرف كنندگان
در هر مرحله ارزش كالا فزوني مي يابد و بنابراين قيمت فروش كالا نيز زياد مي شود. هر تغيير در قيمت بيانگر ارزش افزوده در هر مرحله است بنابراين، ارزش يا قيمت كالاي نهايي برابر جمع تغييرات ارزش افزوده در مراحل مختلف است و ماليات به تغييرات نيز درست برابر ماليات بر ارزش نهايي كالا است. تشريح فرايند ارزش و نيزاعمال ماليات بر ارزش افزوده با نرخ 10 درصد براي مثال يش گفته در جدول شماره (2) مشخص شده است.
در مثال شماره (1) مجموع ماليات در مراحل مختلف برابر 315 ريال است كه برابر اعمال نرخ 10 درصد بر كل فروش كفش به مصرف كننده ي نهايي يعني 315=10% × 3150 ريال است.
مثال شماره (2) :
مراحل مختلف در توليد و توزيع شلوار به قرار زير است:
– حركت پشم از بنگاه دامپروري به كارخانه ريسندگي
– حركت نخ از كارخانه ريسندگي به كارخانه نساجي
– حركت پارچه از كارخانه نساجي به بنگاه دوزندگي
– حركت شلوارها از بنگاه دوزندگي به عهده فروش
– حركت شلوار ها از عهده فروش به خرده فروش
– حركت شلوارها از خرده فروش به مصرف كننده
جدول شماره (2) :
تشريح فرايند ارزش افزوده و ماليات بر ارزش افزوده
تشريح فرايند ارزش افزوده و ماليات بر ارزش افزوده با نرخ 10 درصد در فرايند توليد و توزيع شلوار به شرح جدول شماره (3) است.
بنابراين ، ملاحظه مي شود كه محصول توليد شده در هر مرحله از توليد، به عنوان مواد واسطه در مرحله بعدي توليد مورد استفاده قرار مي گيرد.
پس قيمت فروش محصول در هر مرحله از توليد، براي كارخانه اي كه توليد مرحله بعدي را انجام مي دهد، هزينه مواد واسطه است. قيمت فروش نخ نيز كه براي كارخانه پشم بافي درآمدي است، براي كارخانه نساجي كه خريدار آن است هزينه اي محسوب مي شود.
جدول شماره (3):
تشريح فرايند ارزش افزوده و ماليات بر ارزش افزوده
مجموع ارزش افزوده توليد شده در تمام 6 مرحله توليد و توزيع 640 ريال است . 1 قيمت محصول نهايي (شلوار) نيز براي مصرف كننده برابر همين مقدار است. از سوي ديگر، مجموع ماليات در مراحل مختلف فرايند توليد و توزيع نيز برابر 64 ريال است كه برابر اعمال نرخ 10 درصد بر كل فروش شلوار به مصرف كننده نهايي ( 64 = 10% × 640 ريال) است.
مثال شماره (3) :
الف: محاسبه ارزش افزوده
كالاها در مراحل مختلفي توليد مي شوند؛ براي مثال يك مدل ساده توليد را در نظر بگيريد: عملكرد توليد در مراحل مختلف به شرح زير است:
زارع گندم را به عمل مي آورد و آن را با آسيابان براي آرد تحويل مي دهد. آسيابان گندم را آرد مي كند و آن را به نانوايي مي فروشد،‌نانوا آنرا تبديل به نان مي كند و انرا به مغازه دار مي فروشد؛ مغازه دار نيز انرا به مصرف كننده مي فروشد. براي روشنتر شدن مطلب، مورد ذكر بصورت مثال عددي در جدول شماره (4) نشان داده شده است. رديف (1) ارزش افزوده در هر مرحله‌ي توليد را نشان مي دهد. رديف (2) خريدهاي تر توليد كننده را در هر مرحله ي توليد آشكار مي سازد. چنانكه ملاحظه مي شود،‌آسيابان 400 دلار به زارع براي خريد گندم مي پردازد و گندم آرد شده را به 700 دلار به نانوا مي فروشد. بر اين اساس،‌ ارزش افزوده در هر مرحله ي توليد برابر تفاوت فروش بنگاه و خريد ورودي ها و مواد استفاده شده در جريان توليد است. نانوا 700 دلار براي خريد آرد مي پردازد و نان را به 950 دلار مي فروشد. پس در اين مرحله 250 دلار به ارزش توليد افزوده شده، در هر مرحله توليد با كسر كردن خريد از فروش، ارزش افزوده (كه در رديف 3 نشان داده شده است) را مي توان به دست آورد بنابراين، ارزش افزوده برابر است با:
اجاره + نرخ بهره + سود + دستمزد = جمع پرداختي به عوامل توليد توسط توليدكنندگان = ارزش افزوده
ب) محاسبه ي ماليات بر ارزش افزوده
ماليات بر ارزش افزوده با اعمال درصد نرخ ماليات در هر مرحله توليد بدست مي آيد. براي مثال، در جدول ارائه شده اگر نرخ ماليات بر ارزش افزوده 20 درصد باشد در رديف (4) بدهي ماليات در هر مرحله توليد را مي توان مشاهده كرد. كل درآمد حاصل از ماليات بر ارزش افزوده با جمع كردن پرداختي در هر مرحله ي توليد حاصل مي شود كه برابر با 200 دلار است.
نتيجه مشابه با اعمال 20 درصد ماليات بر سطح خرده فروشي حاصل مي گردد. به اين ترتيب ملاحظه مي شود كه ماليات بر ارزش افزوده راهي ديگر براي جمع كردن ماليات بر فروش است. ( توجه كه در مثال ارائه شده درآمد خالص برابر 100 دلار و برابر ارزش افزوده است).
جدول شماره (4) :
محاسبه ماليات بر ارزش افزوده
اگر در محاسبه ماليات بر ارزش افزوده از روش فاكتورنويسي استفاده شود،‌بدهي مالياتي هر بنگاه بر پايه كل فروش آن خواهد بود و بنگاه مي تواند براي ماليات هايي كه توسط عرضه كنندگان قبلي پرداخت شده اعتباري را در مقابل بدهي خود ادعا نمايد. در مثال ارائه شده، نانوا براي فروش 950 دلار بايد مالياتي برابر 190 دلار ( 190 = 20% ×950) را پرداخت كند، اما وي مي تواند ادعايي برابر 140 دلار ( 140 = 20% × 700) مجموع ماليات هاي پرداخت شده توسط زارع و آسيابان را عنوان كند. روش فاكتورنويسي انگيزه اي در توليد كنندگان براي كنترل يكديگر به منظور اجتناب از فرار مالياتي ايجاد مي كند. زيرا، در صورتي كه زارع و آسيابان ماليات خود را نپردازند، بايد آن مقدار را نانوا بپردازد. البته بايد توجه شود كه روش فاكتور نويسي از بين برنده ي كامل فرارهاي مالياتي نيست،‌براي مثال، توليدكنندگان مي توانند با يكديگر تباني كنند و فاكتورهاي غلط بسازند و راه را براي فرار مالياتي مهيا كنند.
مثال شماره (4):
محاسبه ارزش افزوده و ماليات بر ارزش افزوده به صورتهاي قيمت بدون شمول و قيمت با شمول ماليات.
در جدول شماره (5) چگونگي محاسبه ماليات بر ارزش افزوده به صورت هاي مختلف قيمت بدون شمول ماليات و قيمت با شمول ماليات نشان داده شده است. فرض بر اين است كه توليد كننده كالا در فرايند توليد به عوامل توليدي شامل مواد اوليه، سوخت و كانتينر احتياج داشته باشد. مجموع ارزش اين وروديها بصورت قيمت بدول شمول ماليات برابر 175 پوند مي گردد. اگر نرخ ماليات بر ارزش افزوده اي برابر 8 درصد به صورت قيمت بدون شمول ماليات اعمال شود، در اين صورت ارزش كل وروديها با قيمت شمول ماليات برابر 189 پوند مي شود كه 14 پوند از مقدار ذكر شده برابر ماليات مربوط به عوامل توليد مواد اوليه، سوخت و كانتينر است. حال اگر در فرايند توليد،‌توليد كننده ارزش افزوده اي به مقدار 100 پوند را ايجاد كند، مقدار 8 پوند ماليات جديد به اين ارزش افزوده تعلق خواهد گرفت. بنابراين،‌ به اندازه ي 108 پوند به قيمت شمول ماليات قبلي وروديها ( 189 پوند) اضافه مي شود و بر اين اساس قيمت نهايي برابر 297 پوند خواهد بود. از سوي ديگر، قيمت بدون شمول ماليات برابر 275 پوند ( حاصلجمع ارقام مربوط به ستون يك جدول) است كه اگر ماليات اعمال شده به وروديها و ارزش افزوده ايجاد شده توسط توليد كننده (
حاصلجمع ارقام مربوط به ستون دو جدول) به آن اضافه گردد، برابر 297 پوند مي شود كه مساوي قيمت با شمول ماليات ( حاصلجمع ارقام ستون سه جدول) است.
نحوه محاسبه مالياتي كه بايد توسط توليدكننده پرداخت شود به قرار زير است:
قيمت نهايي ( خروجي) 297 پوند
كل ماليات بر ارزش افزوده قابل حصول 2200 پوند
كل ارزش عوامل توليد ( وروديها) 175 پوند
كل ماليات بر ارزش افزوده عوامل توليد 14 پوند
موازنه بدهي مالياتي يا مالياتي كه توليد كننده بايد پرداخت كند 8 پوند
جدول شماره 5 :
محاسبه ارزش افزوده و ماليات بر ارزش افزوده به صورتهاي قيمت بدون شمول ماليات و قيمت باشمول ماليات
واحد قيمت : پوند
مشاهده مي شود كه به تاجر ( مبادله كننده كالا) ماليات تحميل نمي شود. به اين ترتيب توليد كننده به عرضه كننده قبلي مالياتي را كه او پرداخته است،‌پرداخت مي كند. گذشته از اين، او بايد مقدار حقوق مالياتي و ماليات بر ارزش افزوده خود را نيز پرداخت كند. براين اساس، هر دو جزء ماليات، يا در مرحله قبل از توليد و يا در مرحله توزيع به مصرف كننده محاسبه مي شود.
مزيت ديگر اين نوع ماليات اين است كه ماليات بدون توجه به مراحل مختلفي كه كالاها و خدمات از ان ها مي گذرند، به كالاها و خدمات اعمال مي شود. بدين ترتيب كه در مثال پيشين در مراحل مختلف فرايند توليد ( يعني از بنگاه به توليد كننده و از توليد كننده به عمده فروش و از عمده فروش به خرده فروش)، ماليات بر ارزش افزوده بايد پرداخت شود و به ازاي آن، اعتبار مالياتي براي جمع ماليات پرداخت شده منظور شود.
– روش هاي مختلف اعمال ماليات بر ارزش افزوده
چهار روش اصلي محاسبه ماليات بر ارزش افزوده
چنانكه قبلا ذكر شد، ارزش افزوده برابر ارزش ايجاد شده در هر مرحله توليد است. به بيان ساده تر، ارزش افزوده برابر با ارزش كالاي توليد شده يا خدمات (خروجيها) منهاي حاصلجمع ارزش عوامل توليد (وروديها مثل مواد خام، انرژي، وسائط نقليه و …) به كار برده شده در هرمرحله توليد است. بنابراين،‌ارزش افزوده مي تواند از دو ديدگاه تحمعي ( يعني حاصلجمع دستمزد، بهره، اجاره و سود) و تفريقي ( خروجي منهاي ورودي) حاصل گردد. به اين ترتيب كه :
ورودي – خروجي = سود + اجاره + بهره + دستمزد = ارزش افزوده
V.A = W + I + R + ( = O – I
براساس ديدگاه هاي تجمعي و تفريقي چهار روش مختلف براي محاسبه ماليات بر ارزش افزوده موجود است. نحوه محاسبه روش هاي مختلف به شرح زير است:
1- روش تجمعي مستقيم يا روش حسابي :
( سود + اجاره + بهره + دستمزد ) t ( t برابر نرخ ماليات است)
2- روش تجمعي غيرمستقيم* :
(سود )t + (اجاره + بهره + دستمزد )t
3- روش تفريقي مستقيم يا روش حبابي*:
(ورودي – خروجي ) t
4- روش تفريقي غيرمستقيم*:
(ورودي ) t – (خروجي) t
روش شماره (4) به اين دليل كه بنگاهها در جريان پرداخت ماليات بايد فاكتورنويسي بر فروش و خريد هر پرداخت مالياتي را در هر دوره ي حسابداري به منظور كسب اعتبار مالياتي اعمال كند به روش فاكتور نويسي شهرت يافته است.*
روش فاكتورنويسي ابتدا در كشور فرانسه به كار گرفته شد، در حال حاضر كشورهاي بازار مشترك و نيز اكثر كشورهاي اعمال كننده ماليات بر ارزش افزوده از اين روش استفاده مي كنند. در روش فاكتورنويسي تمام معاملات به يك نسبت ثابت بدون توجه به اين كه معاملات نهايي يا واسطه باشند،‌ ماليات بندي مي شوند. براي مشخص ساختن بدهي ماليات به پرداخت كننده ماليات اجازه داده مي شود كه با كسب اعتبار مالياتي، مقدار مالياتي را كه براي خريد كالاهاي واسطه اي پرداخته است از ماليات بر فروش كسر

فایل : 72 صفحه

فرمت : Word