مقاله کامل منطقه سورك همجوار با استان اصفهان

سورک
منطقه سورك همجوار با استان اصفهان و در منتهي اليه شمال غربي استان يزد واقع شده است. اين منطقه از نظر زمين شناسي جزئي از واحد زمين ساختي ايران مركزي به حساب آمده و در لبه واحد زمين ساختي سنندج- سيرجان و در دل نوار اروميه دختر جاي گرفته است. افيوليت ملانژ مورد نظر در راستاي دو گسله موازي شمال غربي- جنوب شرقي ودر زون گسلي دهشير- سورك بيرونزد دارد و خود بخش كوچكي از كمربند افيوليت ملانژ نائين- بافت را تشكيل ميدهد. بوم سرپانتيني با مقدار كمي اولترابازيك هاي سالم (عمدتاً هرزبورژيت)، دايك هاي گابرويي (ميكروگابرو تا پگماتيت گابرو) كم و بيش دگرسان (رودنگيتي شده)، گابروها (پيروكسن گابرو- هورنبلند گابرو) با رخنمون توده اي و به مقدار محدود لايه اي، دسته دايك هاي ديابازي، پلاژيوگرانيت هاي دسته اول، بازالت هاي توده اي و كمتر بالشي، شيل هاي سيليسي، راديولاريت و آهك هاي پلاژيك عمده سازندگان اين مجموعه هستند. در اين ميان سنگ هاي دگرگون ناحيه اي از نوع كوارتز- كلريت- اپيدوت- كالك شيست، مرمر، آمفيبوليت و … نيز رخنمون داشته و ارتباط واضحي با مجموعه سنگ هاي ملانژ نشان مي دهند. پلاژيوگرانيت هاي نوع دوم منحصراً با اين مجموعه همايند است. دگرگوني كف دريا بر كل ملانژ اثر گذارده و مجموعه كانيايي مشاهده شده، رخساره شيست سبز را به نمايش مي گذارد. دگر شكلي و دگرگوني ديناميك نيز متأثر از سيستم گسلي غالب منطقه در تمام واحد هاي ملانژ ديده مي شود. آخرين نمود دگرساني منطقه كه در مناطق برشي ديده مي شود، كربنات زايي و ليستونيت زايي است. بررسي ويژگيهاي شيمي سنگ هاي بازيك به خصوص بازالت ها با استفاده از عناصر اصلي، اثري و نادر خاكي، سرشت تولئيتي (بازالت هاي پشته ميان اقيانوسي) را نشان مي دهد. احتملاً سنگ منشأ اين آميزه رنگين پريدوتيت لرزوليت گارنت دار با درجه ذوب بخشي بيشتر از 20% مي باشد. در چهار چوب مدل هاي ژئوديناميك، افيوليت ملانژ سورك در يك حوضه اقيانوسي جوان و باريك شبيه به درياي سرخ شكل گرفته است. توده هاي گرانوديوريتي، اسكارن ها و ذخاير آهن در حاشيه شرقي ملانژ با همان
روند توسعه دارند. ساخت و بافت توده هاي نفوذي گوياي اين واقعيت است كه اين سنگ ها همزمان يا بعد از تبلور، متأثر از نيروهاي دگرشكلي بوده اند. اسكارن ها به بخش هاي مختلفي مثل گارنت اسكارن، اپيدوت اسكارن، مگنتيت اسكارن و فرو اكتينوليت اسكارن قابل تقسيم هستند. بررسي مجموعه هاي كانيايي و روابط پاراژنتيكي، يك اسكارن از منشأ چند زادي پيشنهاد مي كند. در مجموع بر اساس طبقه بندي هاي معمول، اسكارن سورك از نوع اسكارن هاي كلسيك است.
این روستا تابع دهستان ندوشن از بخش خضرآباد به مختصات طول جغرافیایی 25-53 وعرض جغرافیایی 09-32 وارتفاع متوسط 1990 متر . موقعیت طبیعی آن پایکوهی با آب وهوای معتدل وخشک که در130 کیلومتری شمال باختر شهر یزد قرارگرفته است . کوه سورک پائین با ارتفاع 2350 متر وکوه سورک بالا با ارتفاع 2524 متر ودر 2 كيلومتري جنوب وکوه سورک غرب با ارتفاع 2300 متر در 2 كيلومتري خاورآبادی است . درختانِ تنگز ،پسته وبادام وحشی وگیاهان زیره سیاه ، آویشن ،اسپند ،چای صحرائی ،اسطوخودوس ،آنغوزه و گون که کاربرد دارویی وصنعتی دارند دراين منطقه ديده مي شود.70 درصد مردم باسواد وجمعیت آن 98 خانواربصورت 507 نفر است .بافت ساکن آبادی بصورت مجتمع ومصالح به کار رفته است درآن عمدتا خشت وگل می باشد. مشاغل عمده آبادی دامداری ،قالی بافی ،کشاورزی وباغداری است . محصولات عمده آن جو ، انار ،شلغم،اناروتوت مي باشد كه بصورت كشت آبي است. منابع تامین آب کشاورزی و آشامیدنی از قنات (لوله کشی )است. این روستا دارای برق ، 2 دبستان پسرانه ودخترانه ، خانه بهداشت ،حمام بهداشتی ،دفتر پست ومخابرات ، شورای ده ، فروشگاه تعاونی ،3 باب مغازه ،حسینیه ومسجد است . معدن سنگ آهن سورک در 4 کيلومتري جنوب باختر آبادی است که درشرف بهره برداری است . درخصوص وجه تسميه اين روستا گفته مي شود: بنا به گفته اهالی این روستا سابقا 3 ترک بوده که دراثر تکرار وتلفظ زیاد به سورک درآمده وعلت نامگذاری آن به سه ترک این بوده که بنیان گذاران روستا 3 نفر ترک بوده اند برخی دیگر از اهالی عقیده دارند که سورک نام زرتشتی بوده وچون موسس این روستا زرتشتی بوده وسابقا این محل زرتشت نشین بوده وبه این نام معروف شده است .
زمین شناسی سورک
ناحيه مورد مطالعه به وسعت 40 کيلومتر مربع، به نام معدن سنگ آهن ندوشان – سورک در فاصله تقريبي 150 کيلومتري غرب – شمالغرب شهر يزد قرار گرفته است.در ناحيه مورد بحث چهاآنومالي I (توده کوچک جنوبي) و II و III و IV وجود دارد. آنومالي I شامل دو رخنمون، آنومالي II شامل رخنمونهاي B و C، آنومالي III داراي 3 رخنمون و IV هم داراي دو رخنمون هستند. طبق مشاهدات به نظر مي رسد که سنگهاي آهني شده (معادن سنگ آهن) در امتداد يک خط و روند اصلي با فواصلي از هم برونزد دارند. در طي مطالعه توجه عمده به برونزدهاي سنگ آهن دو رخنمونهاي آنومالي II و III بود. اما با توجه به اينکه آنومالي III داراي رخنمونهاي دور از هم کوچک با ظرفيت محدود بود، بخش عمده تر ظرفيت سنگ آهن در آنومالي دوم (II) در نظر گرفته شد. تمرکز کانه آهندار همواره در محل تماس توده هاي آذرين دروني و لايه هاي ائوسن بوده و گاها در داخل توده هاي آذرين دروني داراي برونزدهاي کوچک هم، کانه آهن وجود داشته است. روند رخنمونهاي سنگ آهن هم بر يک محور و در امتداد يک خط گسله به نظر مي رسد. سن توده نفوذي هم به نظر مي رسد که نئوژن باشد.در آنومالي II دو رخنمون B و C بطور مجزا ذخيره سنجي شدند و ذخيره زمين شناسي رخنمون B حدود 243000 تن و ذخيره زمين شناسي رخنمون C حدود 625000 تن برآورد گرديد. نتايج تجزيه شيميايي و مقاطع صيقلي و برشهاي نازک هم نشان داد که سنگ آهن ناحيه سورک – ندوشن بطور مشخص جدا از توده هاي سنگ آهن شرق و شمالشرق يزد است. در ضمن مي توان ادعا نمود که اين مجموعه داراي پتانسيل غني چنانچه قبلا پيش بيني مي شد، نمي باشد چرا که پس از مطالعات انجامي، نمي توان نسبت به ظرفيت قابل توجه آن اميدوار بود.
شمال غرب يزد
در منطقه اى که در نقشه نائين است. کنگلومراى قاعده اى مشاهده مى گردد که آنرا کنگلومراى کرمان دانسته اند.لکن بايد توجه داشت که اين کنگلومرا شايد هم ارز کنگلومراى کرمان باشد! ولى
بهرحال بخش قاعده اى ائوسن محسوب مى گردد(زيرا در همين نقشه و در بعضى نقاط لايه هاى کنگلومراى قاعده قرار داشته و يک گسستگى چينه اى را با کنگلومراى منتسب به کرمان نشان مى دهد). بر روى کنگلومراى قاعده اى مجموعه اى از سنگهاى آتش فشانى از قبيل گدازه و توفهاى آندزيتى،ريوليتى و داسيتى، آندزيت بازالت قرار دارد که بطرف بالا به توف، ماسه سنگ، کنگلومرا، مارن و ژيپس مى رسد. اگر چه در اين مجموعه به افقهاى نوموليت دار اشاره نگرديده است لکن گردآورنده اين مطالب(حاجيان) در اطراف ناحيه سورک که ميان لايه هاى نازک سنگ آهک ماسه دار از(از 20 تا 60 سانتيمتر) توفى نوموليت دار در وسط توفها و گدازه هاى آندزيتى مشاهده نموده است که به سن لوتسين بوده است.
در نواحى سورک بسوى باطلاق گاوخونى رخنمونهاى سنگهاى آذرين ائوسن بطور غير منظم،کم شيب، گسسته(در شمال خاورى باطلاق) ديده مى شود. در جنوبى ترين بخش( اطراف گسله بزرگ که در جنوب باخترى سورک بطرف چاه باشه است) بطرف باختر(در مرز باطلاق) و شمال آن رخنمونهاى ائوسن برخساره ولکانيکى، توف و ايگنمبريت و غيره با گدازه هاى مربوطه( در مسير راه اصفهان) ديده مى شود. رخنمونهاى خاور باطلاق گاو خونى در کوههاى لايه گل(اطراف دهکده على شفيع)، کوه چاه زرد، کوه سنوک (Senok)، کوههاى تخت على،داپار، سرامه، مخدان و کوه سياه و غيره است.
ولکانيک هاى بخش باخترى نائين تا نواحى شمال خاورى اصفهان گستردگى دارند، همچنين در جنوب دهکده ارجنون (Ergenon)( بين عقدا- اردکان) گستره کوچکى از سنگهاى آتش فشانى ائوسن ديده مى شود که تعداد زيادى از دايکهاى اسيدى و بازيک آن را مورد تجاوز قرار داده اند.
انواع روش های حفاری
1) حفاری شوئیدنی (Wash boring)
2) مته دورانی (Ratary drill)
3) اوگر مارپیچی ممتد
4) اوگر میان تهی
5) اوگرهای با قطر زیاد
6) حفاری ضربه‌ای
7) مته چکشی
8) مته ضربه‌ای بادی
9) روش توربینی
10) ماشین های حفر تونل ( نحوه تخلیه ، قیمت آنها ، اجزاء این ماشین ها )
1) حفاری شوئیدنی (Wash boring)
این حفاری برای بدست آوردن نمونه‌های خاک ، حفاری اکتشافی برای بررسیهای اولیه ، حفر گمانه برای برخی آزمونهای برجا از جمله آزمایش SPT بکار می‌رود.
روش حفاری :بالا و پایین رفتن سر مته باعث سست شدن مواد زیر لوله تزریق آب می‌شود. آب با فشار زیاد از سوراخ سر مته خارج و خرده‌ها را به خارج هدایت می‌کند.
مزایا : نیاز به کارگری با مهارت کم دارد. در همه نقاطی که برای وسایل سبک قابل دسترس باشند، قابل اجرا است.
محدودیتها : اجرای عملیات ، مخصوصا در عمق بیش از 10 متر کند است. نفوذ در خاک مقاوم مشکل و در سنگ غیر ممکن است. خارج کردن گراول از لوله جدار مشکل است و منجر به کاهش کیفیت نمونه‌ها می‌شود. گرفتن نمونه دست نخورده مشکل است.
2) مته دورانی (Ratary drill)
ین روش هم نمونه‌های خاک و سنگ را بدست می‌دهد و هم نمونه‌هایی برای انواع آزمایشهای برجا ایجاد می‌کند. این روش در حفر گمانه‌های غیر قائم برای زهکشی افقی یا ایجاد مهار کاربرد دارد. امروزه کاربرد دستگاههای حفاری چرخشی بسیار متداول شده است. این دستگاهها را می‌توان در هر نوع زمین بکار برد. ولی برتری کاربرد آنها در زمینهای نرم بیشتر است. پیشروی این دستگاهها در داخل سنگهای سخت به کندی صورت می‌گیرد. در این روش سر مته فولادی که متصل به انتهای لوله فولادی است، از سر چاه به کمک موتور ، حرکت دورانی می‌نماید. گل حفاری از داخل لوله به درون چاه تزریق شده و از اطراف لوله به سر چاه بر می‌گردد.
گل حفاری ضمن خنک کردن سر مته اعمال حمل خرده سنگهایی که بوسیله سر مته از ته چاه تراشیده شده است، به سر چاه و جلوگیری از فشار طبقات سست و ریزش آنها به داخل چاه را نیز انجام می‌دهد. با روش حفاری دورانی چاههای بسیار عمیق حفر می‌گردد. عمیق ترین چاه جهان که با این روش حفر گردیده در سال 1956 در لوئیزیانا (آمریکا) به عمق 21535 فوت بود که به نفت نرسید.
روش حفاری : پیشروی توسط سر مته برنده که در انتهای لوله حفاری قرار دارد و تحت فشار هیدرولیکی است، انجام می‌شود. دیواره چاه را معمولا گل نگاه می‌دارد.
مزایا : روشی نسبتا سریع است و می‌تواند در همه نوع مواد نفوذ کند. برای همه نوع نمونه گیری مناسب است.
محدودیتها : جابجا کردن وسایل در زمینهای ناهموار و باتلاقی مشکل است و محتاج راه مناسب است. همچنین محتاج سکوی تسطیح شده است. کارآیی حفاری با توجه به اندازه دستگاه متغیر است.
3) اوگر مارپیچی ممتد
این دستگاه سوراخهایی به قطر کوچک تا متوسط حفر می‌کند و بطور پیوسته نمونه‌های دست خورده می‌گیرد. معمولا در خاکهای دارای چسبندگی ، که چاه بدون لوله جدار ریزش نمی کند، انجام می‌شود.
روش حفاری: حفاری با چرخاندن رشته ممتد اوگرمارپیچی صورت می‌گیرد.
مزایا : روش سریع در خاکهای مقاوم و سنگ نرم است. پس از خروج اوگر ، اگر چاه باز باقی بماند، امکان نمونه گیری SPT وجود دارد.
محدودیتها : پس از خروج اوگر در مواد با چسبندگی کم یا دانه‌ای و یا بدون چسبندگی ، چاه ریزش می‌کند و لذا عمق حفاری تا نزدیکی سیستم ایستابی محدود می‌شود. روشهای نمونه گیری محدود و نمونه‌های بدست آمده دست خورده‌اند.
4) اوگر میان تهی
این دستگاه سوراخهایی با قطر کم تا متوسط برای نمونه گیری از خاک حفر می‌کند.
روش حفاری: روش حفاری مشابه حالت قبل است با این تفاوت که ساقه مجوف به داخل زمین پیچانده می‌شود تا نقش یک لوله جدا را بازی کند.
مزایا : روش سریع خاکهای ضعیف تا نسبتا مقاوم است. گرفتن نمونه‌های SPT و UD امکانپذیر است. در خاکهای مقاوم حاوی لایه‌های شنی ، نفوذ به اعماق زیاد مشکل و به داخل قطعات سنگ غیر ممکن است. دست خوردگی قابل ملاحظه‌ای ممکن است بر اثر مته اوگر در خاک بوجود آید.
5) اوگرهای با قطر زیاد
این روش برای حفر سوراخهای با قطر زیاد (تا 10 سانتیمتر) برای کسب نمونه‌های دست خورده و بررسی لایه‌ها در خاکهای دارای چسبندگی که گمانه نیاز به حایل ندارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
روش حفاری : با چرخاندن اوگر دارای قطر زیاد خاک بریده شده و گمانه حفر می‌شود.
مزایا : روشی سریع بوده و بررسی شرایط خاک در زیر زمین از نزدیک را امکانپذیر می‌سازد.

فایل : 44 صفحه

فرمت : Word