مقاله کامل راه هاي پیشگیري از ناهنجاریهاي اجتماعی در مدارس

راه‌های پیشگیری از ناهنجاری‌های اجتماعی در مدارس
چکیده:
این مقاله در رابطه با راه‌های پیشگیری از ناهنجاری‌های اجتماعی در مدارس کشور تدوین شده است‌. با توجه به بررسی‌های به عمل آمده در خصوص ناهنجاری‌های اجتماعی که شامل: پدیده فرار دختران، سرقت، خشونت، خودکشی، کودکان خیابان و اعتیاد می‌باشد؛ مشخص گردیده که دشمنان نظام جمهوری اسلامی با اشاعه فساد و اعتیاد و استعمار فرهنگی و جنگ روانی و ناامنی به جنگ ملت و کشور ما آمده اند‌. لذا پیشنهاد می‌گردد:
به دانش آموزان اجازه داده شود تا احساسات خود را ابراز نمایند‌.
شخصیت دانش آموزان مورد تکریم قرار گیرد‌.
فراگیران به انجام ورزش و تفریحات سالم تشویق شوند‌.
مدارس به دانش آموزان بیاموزند که فرار از مشکل راه چاره نیست‌.
خانواده‌ها در راستای چگونگی ایجاد رفتار درست با فرزندان خود مانند توانایی “نه” گفتن و یادگیری مهارت‌های زندگی اقدام کنند‌.
کلید واژگان: ناهنجاری‌های اجتماعی، پیشگیری، دانش آموزان
مقدمه:
در هر جامعه یکی از مسئولیت‌های دولت فراهم کردن زمینه رفاه اجتماعی برای آحاد جامعه می‌باشد و دارای مؤلفه‌های متعددی است که از آن جمله؛ “امنیت” می‌باشد که مقوله پیچیده ای بوده و یکی از وجوه آن “امنیت اجتماعی” است‌. احساس نیاز به “امنیت اجتماعی” از زمان حیات بشری تاکنون در تمامی زمان‌ها و در تمامی جوامع یکی از محوری ترین نیازهای اساسی مردم بوده است‌.
بررسی کلی نشان از رشد آمار خشونت و سرقت در کشور دارد (رجوع شود به صفحه حوادث روزنامه‌ها) که در این زمینه عوامل متعدد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی دخیل هستند، این در حالی است که زحمات شبانه روزی نیروهای انتظامی و امنیتی قابل تحسین است اما باید پذیرفت که نمی توان برای ایجاد “امنیت اجتماعی” در جامعه صرفاً از یک سازمان و نهاد انتظار داشت‌. گسترش فقر، سوء مصرف مواد مخدر، بیکاری، مهجور ماندن، توجه به سلامت روان مردم، عدم فراگیر بودن آموزش مهارت‌های زندگی و استعمار فرهنگی غرب و‌. ‌. ‌. برخی از عوامل تأثیر گذار در افزایش آمار خشونت و سرقت، اعتیاد و فساد و فحشا هستند‌. دنیای کنونی نسبت به گذشته با معضلاتاجتماعی بسیاری روبروست‌. می‌توان گفت که عصر ارتباطات با تمام محسنات و جاذبه‌هایش پیامدهای ناخوشایندی را از جمله ایجاد “آسیب‌های اجتماعی” متنوعی چون سوء مصرفمواد مخدر می‌گردد‌. تغییر نوع ماده مصرفی و نیز ایجاد تنوع در شکل و سایز جاذبه‌های دیگر این مواد برای مصرف کنندگان و غیر مصرف کنندگان یکی از ترفندهای اعمال شده از طرف سوداگران مرگ برای بازاریابی و نیز ایجاد بازار پررونق و دائمی می‌باشد‌. بدیهی است جوامع از آنچه که در دنیای اطرافشان می‌گذردبه خوبی آگاه بوده و برای هر تغییر زبان بار جدیدی هوشیارانه پاسخ مناسب می‌دهند راه حلی را جستجو می‌کنند و پیوسته می‌اندیشند (نو شدن، از اندیشه‌ها آغاز می‌شود) همواره نسبت به سایرین صدها قدم جلوتر هستند و نیز موفق تر ند‌.
مسلماً داشتن اطلاعات و آمار دقیق پیش از انجام هر اقدام پیشگیرانه در زمینه‌های آگاه سازی و اطلاع رسانی کاملاً ضروری و منطقی به نظر می‌رسد و پر واضح است که آگاه سازی اولین قدم در سطح اول پیشگیری در جامعه است‌. یکی دیگر از آسیب‌های اجتماعی “پدیده فرار” است‌. این پدیده زشت و کریه کهدر سال‌های اخیر رشد فزاینده ای داشته است، یک معضل بزرگ اجتماعی محسوب می‌شود‌. که زمینه بسیاری جرایم و انحرافات اجتماعی چون؛ بدحجابی، فساد، اعتیاد، قاچاق مواد مخدر، سرقت، شیوع بیماریهای رقابتی و ‌. ‌. ‌. می‌باشد‌. برای پیشگیری از ناهنجاری‌های اجتماعی نیاز به مشارکت همه مردم است‌.
طرح مسئله:
برای بررسی هر پدیده اجتماعی نخست باید آن را تعریف کرد و چارچوب موضوع مورد بررسی را مشخص و محدود کرد زیرا قلمرو و دامنه مسائل و پدیده‌های اجتماعی گسترده است‌. پدیده‌های اجتماعی به دلیل پیچیدگی خود ابعاد متفاوتی دارند که مطالعه همه آنها امکان پذیر نیست‌. خودکشی، پدیده فرار، روسپیگری و کودکان خیابانی و اعتیاد و جنایت همه مسئله اجتماعی هستند‌. دشمن با حربه استعمار فرهنگی، گسترش بی بند و باری، فساد و اعتیادو ‌. ‌. ‌. ایجاد شایعه و جنگ روانی، دامن زدن به اختلافات قومی سعی در انحراف سرمایه بزرگ این کشور یعنی جوانان دارد‌. پس رسالت معلمین بسی سنگین است، آنان باید به میدان آیند تا با تاباندن خورشید خوبیها بر پهنه مدارس و پرداختن به فضیلت‌ها و مسائل فرهنگی و اجتماعی حافظ سرمایه بزرگ کشور باشند‌.
ناهنجاری‌های اجتماعی:
ناهنجاری‌های اجتماعی در چند محور زیر مورد بررسی قرار می‌گیرند:
پدیده فرار دختران
سرقت
خشونت و جنایت
خودکشی
کودکان خیابانی
اعتیاد و قاچاق مواد مخدر
در ایران این ناهنجاری‌ها روندی رو به افزایش دارند و نشاط و طراوات و حیات اجتماعی را به شدت تهدید می‌کنند به طوری که اکثر کارشناسان و جامعه شناسان نسبت به آنها اشتغال ذهنی پیدا کرده و نگرانی خود را نسبت به گسترش آنها ابراز می‌دارند‌. متأسفانه روزی نیست در صفحات حوادث مطلبی در مورد ناهنجاری‌های اجتماعی و تبعات ناشی از آن به چاپ نرسد‌.
1- پدیده ی فرار
فرار از خانه یک رفتار نابهنجار است که بیشتر از نوجوانان و جوانان سر می‌زند‌. متأسفانه میانگین سنی دختران فراری به پانزده سال رسیده است‌. این دختران به اشتباه باور دارند در میان روابط اجتماعی ناسالم خانواده مورد بی مهری و بی توجهی قرار گرفته، برای رسیدن به امنیت درونی و رهایی از سلطه والدین در پی کسب قدرت شایسته تر از والدین خود هستند تا با اطاعت از آنها نگرانی و اضطراب درونی خود را کاهش دهند‌. فرار از خانه معلول عوامل متعددی است که شناخت آنها برای اولیا و مربیان امری ضروری می‌باشد‌. نظر به اهمیت آشنایی با این پدیده خطرناك و پیامدهایی که برای جامعه دینی ما در پی داشته جوانب کلی این معضل اجتماعی و آثار و تبعات شوم آن تحت عنوان آثار اجتماعی و آثار فردی تبیین می‌شود‌.
الف)آثار اجتماعی
آثار اجتماعی این پدیده عبارتند از:
ناامنی
افزایش جرم و بزهکاری
شکل گیری گروه‌ها و باندهای فساد
ب- آثار فردی
آثار فردی این پدیده عبارتند از:
گرفتار شدن در دام اعتیاد
دچار شدن به بیماری‌های مهلک
امکان کشته شدن به دلایل مختلف
از دست دادن آینده
بی هویت دینی و انسانی
2- سرقت
سرقت یکی از رایج ترین جرایم در همه جوامع بوده و هست‌. در ایران نیز سرقت یکی از جرایمی است که بسیار اتفاق می‌افتد و اهمیت نسبی آن در میان مجموعه جرایم رو به فزونی است‌. معمولاً برای ترسیم تصویری از وضعیت سرقت در یک جامعه به آمار دادگاه‌ها مراجعه می‌کنند‌. اما می‌دانیم که عملاً فراگیری سرقت در جامعه بسیار بیش از مواردی است که به دادگاه می‌کشد‌. مطالعات نشان داده اند که گاه در اجتماعات فقیر نشین حاشیه شهرها، کش رفتن جنس از مغازه یا داخل اتومبیل دیگران به بخشی از عادت‌های خرده فرهنگ نوجوانان و جوانان محله تبدیل می‌شود‌. نتایج مطالعات نشان داده است که میزان بزهکاری در محله‌های فقیر نشین شهرهای بزرگ در سطح بالاتری قرار دارد(موسوی چلک، سیدحسن، 84، ص46)‌.
علل سرقت کودکان و نوجوانان:
فقر و تنگدستی و ناکامی
جبران محبت
تقلید
حسادت
انتقام
آزمایش خود
خودکم بینی
ضعف تربیت دینی
با همه اینها دزدی‌های مهم تری هستندکه معمولاً در مورد آنها کمتر صحبت می‌شود‌. مثلاً کارمندی از ساعت کارش کم می‌کند یا فرد کم فروشی که بهای کامل جنسی را می‌ستاند اما جنس را بصورت کامل ارائه نمی دهد‌. معلمی که با چند دقیقه تأخیر به کلاس می‌آید‌. از نظر ما دزد بودن بین افرادی که مال مردم را می‌ربایند، از دیوار خانه بالا می‌روند، به اموال دیگری دستبرد می‌زنند، از پرداخت مالیات سرباز می‌زنند، از جیب دیگران کش می‌روند، از بیت المال می‌قاپند، حقوق هشت ساعت کار را می‌گیرند اما هفت ساعت کار می‌کنند فرقی نیست‌. (قائمی، علی، 82، ص15)‌.
برخی از ویژگیهای سرقت در ایران را می‌توان چنین برشمرد:
الف-در سه دهه اخیر در کشور ما جرایم سرقت و اعتیاد باهم همراه بوده است‌. افراد معتاد برای تأمین هزینه ی مصرف مواد دست به سرقت می‌زنند‌. به همین جهت در میان سارقان غیرحرفه ای افراد معتاد بسیاری دیده می‌شوند‌.
سارقان سابقهدار عادی اغلب از ماجراجویی می‌پرهیزند و به قربانیان خود آسیب نمی رسانند و مهارت بسیاری در گریز به موقع در صورت شکست در سرقت دارند‌.
در برخی محلات حاشیه ای که نطفه‌های جرم در آن ریشه دوانده و محکم شده، ارتکاب سرقت‌های کوچک در میان
نوجوانان و جوانان رواج می‌یابد‌. این نوع محیط‌ها بهترین زمینه ساز تربیت سارقان آینده هستند، تعداد بزهکاران نوجوان در این سالها در کشور رو به افزایش است‌.
اشکال جدیدی از سرقت در جامعه ما دیده می‌شود که ما از طریق صفحه حوادث روزنامه‌ها با آنها آشنا می‌شویم‌. در این اشکال جدید، برخی ویژگیهای سرقت حرفه ای مثل داشتن نقشه قبلی دیده می‌شود اما در عین حال سارق جنبه‌هایی از خشونت را داراست و گاه مرتکب قتل می‌شود‌. نکته ی قابل توجهی که به دنبال مطالعه پیگیر و مستمر حوادث به آن دست یافته ام این است که عمده ی مرتکبین این ناهنجاری‌ها مثل سرقت و یا توزیع سی دی‌های غیراخلاقی و یا کلاهبرداریهای رو به افزون، تحصیل کرده هستند‌. به نظر من این چنین افرادی دارای توقعات زیادیهستند اما شرایط اقتصادی و واقعیات زندگی شان اجازه ی تحقق این توقعات را به آن‌ها نمی دهد‌. تمایل به تحرك اجتماعی و دستیابی به پول کلان با طراحی یک نقشه حساب شده و وسوسه ای است که این جوانان جاه طلب را به سوی این نوع سرقت یا کلاهبرداری می‌راند‌.
3- خشونت و جنایت
بررسی علل وقوع قتل، نزاع دسته جمعی، ایراد ضرب و جرح و آمارهای مربوط به آنها نشان دهندهی این واقعیت است که این جرایم بیشتر ناشی از پرخاشگری و خشونت است‌. هرقدر در جامعه ای روند پرخاشگری بیشتر باشد به همان نسبت جرایم خشونت آمیز نیز افزون تر خواهد بود‌.
در خرداد 1385 وزیر کشور در دیدار با استانداران اعلام کرد که بر اساس آمار به دست آمده در میان پانزده کشورجرم خیز جهان، ایران مقام چهارم را دارد‌. و نیز چندی پیش در روزنامه جام جم خواندم که متأسفانه در ایران در هر60 دقیقه، 6 نفر به قتل می‌رسند(جام جم،
25اردیبهشت84)‌. و این به نظر من فاجعه است، اکثر قاتلینی که با قصد قبلی دست به قتل نزده اند، بعد از ارتکاب قتل شدیداً پشیمان شده اند و گفته اند که نتوانسته اند خشم خود را کنترل کنند‌.
اگر صفحهی حوادث روزنامه را نگاهی بیندازید متوجه می‌شوید که سرقت‌های مسلحانه و قتل و آدمکشی رو به افزایش نهاده است‌. دسترسی آسان و بی ضابطهی مردم به سلاح گرم در افزایش این روند بی تأثیر نیست‌. ورای همهی اینها، عامل دیگری وجود دارد و آن وجود خشونت و پرخاشگری است، وجود این عامل باعث نگرانی خیلی از دلسوزان این آب و خاك است، شاید وجود این خشونت به دلیل الگوهای رفتاری غلطی است که در معرض دید نوجوان و جوان ما قرار دارد، متأسفانه خشونت به تمام زوایای زندگی سرك کشیده است، از ورزش گرفته تا ادبیات و سینما نمونه‌هایی از خشم و خشونت به چشم می‌خورد‌.
کودك و نوجوان ما با انجام بازی‌های رایانه ای نظیر مدال افتخار، کلبهی وحشت، قلعهی ولفنشتاین خشونت در اعماق وجودش نفوذ کرده و عملاً او را به فردی پرخاشگر تبدیل می‌کند‌. یا نوجوانان ما با دیدن فیلم‌هایی چون دسپرادو، ترمیناتور یا نیشر و شیردل و یا دارو و دسته نیویورکی عملاً خود را به جای قهرمان فیلم قرار داده همانند سازی می‌کند‌.
یکی از رفتارهایی که می‌توانید امنیت اجتماعی و روانی را در جامعه ما تهدید کند، وجود رفتارهای خشونت آمیز است که نه تنها بر افرادی که مستقیماً عامل این رفتار هستند بلکه بر سایر افرادی که شاهد این گونه رفتارها هستند و یا از آنها با خبر می‌شوند نیز تأثیر منفی می‌گذارد، به گونه ای که می‌تواند سلامت روانی آنها را خدشه دار نماید (موسوی چلک، سید حسن، 84)‌.
4- خودکشی
انسان موجودی خواهان جاودانگی است‌. اما به رغم این مسئله در جریان فرهنگ پذیری و قدرت پذیری، بسیاری از گروه‌های جامعه به جای“شیرینی زندگی” اغلب “تلخی زندگی” را به عنوان ره آورد شکست‌ها و تحمیلات اقتداری– فرهنگی در می‌یابند و چون راه رهایی از این تحمیلات را نمی جویند، در واقع به دنبال حل مسئله نیستند بلکه صورت مسئله را پاك می‌کنند، در خود یارای مقابله را نمی بینند افسرده می‌شوند‌. در پی این حالت، یا بی درنگ اقدام به خودکشی می‌کنند و یا این که به مدت طولانی در افسردگی فزاینده باقی می‌مانند و دچار روان نژندی می‌شوند، سرانجام در لحظه بحرانی، تصمیم به نابودی خویش می‌گیرند‌.
متأسفانه در استان ایلام آمار مربوط به خودکشی رو به افزایش است‌. شایع ترین شیوه خودکشی در استان ما روش خودسوزی است‌. خودکشی در استان ایلام به عنوان یک آسیب جدی مطرح است‌. عوامل زمینه سازی چون فقر فرهنگی، بن بست جغرافیایی، بی سوادی، فقراقتصادی، محدودیت‌ها، بیکاری، اختلافات خانوادگی، ازدواج تحمیلی باعث تشدید این معضل می‌شوند‌. متأسفانه مشکل جدی گرفته نمی شود و یا شناخت مشکلات روانی کمرنگ است و مسئله دیگرعدم مراجعه ی افراد به مراکز مشاوره است(جزوه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، بهزیستی استان ایلام، 80)‌.
مدل چند بعدی پدیده خودکشی را می‌توان به صورت زیر نشان داد:
عوامل روانشناختی
عوامل اقتصادی
عوامل دینی خودکشی
تقلید
تغییرات اجتماعی نهاد خانواده
5- کودکان خیابانی
از آنجا که بقایای جامعه با کودکان است و برای اینکه جامعه به رشد و تعالی برسد باید با تربیت صحیح برای زندگی عادی و اجتماعی آماده شوند لذا کودکان خیابانی به عنوان گروهی از کودکان جامعه که با توجه به شرایط سنی خاص خود در حال گذراندن دوران بلوغ و بحران هویت هستند و نیاز به حمایت بیش تر والدین دارند از آنجا که به دلایل گوناگون از حمایت مادی و عاطفی خانواده محروم می‌باشند در خیابان‌ها رها شده و آمادگی لازم برای هر نوع آسیب پذیری و ناهنجاری را دارند‌.
کودکان خیابانی:
به کودکانی اطلاق می‌شود که در کلان شهرها برای ادامه بقای خود مجبور به کار یا زندگی در خیابان هستند‌.
دسته بندی کودکان خیابانی:
الف- کودکی که در خیابان زندگی می‌کند و هیچ ارتباطی با خانواده ندارد‌.
کودکی که در خیابان زندگی می‌کندو تا حدودی ارتباط خود را با خانواده حفظ می‌کند‌.
کودکی که با خانواده زندگی می‌کند و در خیابان‌ها به کار یا تکدی گری می‌پردازد‌.
یکی از آسیب‌های جدی که جامعه ما را تهدید می‌کند گسترش روزافزون کودکان خیابانی است که به دلایل گوناگون بخشی یا همه ی اوقات خود را در خیابان‌ها سپری و عمدتاً از طریق تکدی، بزهکاری و شغل‌های کاذب امرار معاش می‌کنند‌.

فایل : 26 صفحه

فرمت : Word