مقاله کامل در مورد گیاه دارویی

1- مقدمه
امروزه پيشرفت تکنولوژی و ارتباطات و دسترسی سريع به تجربيات و اطلاعات موجود در اقصی نقاط جهان، تأثير شگرفی در رشد و توسعه در تمام ابعاد زندگی انسان گذارده است. اين تغيير و تحول پرشتاب تأثير زيادی در فعاليت بنگاه های اقتصادی و واحد های عمومی و دولتی می گذارد، که به نوبه خود منجر به دگرگونی در مفاهيم مديريتی اين سازمان ها می گردد. در چنين شرايطی بدليل تاثير گذاری شديد عوامل محيط بيرونی، مديريت سنتی اين گونه سازمانها قادر به ادامه حيات نخواهند بود و مديريت بايد شرايط را بگونه ای مهيا سازد که قادر باشد پيوسته با تحول شرايط برنامه های خود را مورد بازنگری قرار دهد، لذا در غير اينصورت منجر به شکست قطعی در اجرای برنامه ها و رسيدن به اهداف خواهد شد.
برای رهايی از اين مشکل بايد برنامه ريزی های تاکتيکی که به طور سنتی در سازمان ها وجود دارد، به برنامه ريزي های بلند مدت استراتژيک تبديل شود. در برنامه ريزی استراتژيک تأثير عوامل داخلی و خارجی بر مديريت سازمان مورد توجه قرار می گيرد و اين برنامه ريزی متضمن همه اقداماتی است که منجر به تعريف اهداف و به تعيين استراتژی های مناسب برای دستيابی به آن اهداف برای کل سازمان می گردد.
طبيعی است که بين پژوهش های مربوط به طرح های استراتژيکی در مؤسسات خصوصی که برای منفعت تلاش می کنند. با طرح های استراتژيکی در سازمان های دولتی که عهده دار ارائه خدمات به جامعه می باشند، تفاوت فراوانی وجود دارد. در واقع در سازمان های دولتی عوامل داخلی و خارجی مؤثر بر اثربخشی فعاليت ها مورد توجه قرار می گيرند.
استراتژی يک برنامه واحد و همه جانبه و تلفيقی است که محاسن يا نقاط قوت اصلی سازمان را با فرصت ها و تهديد های محيط مربوط می سازد و به نحوی طراحی می ج شود که با اجرای صحيح آن از جهت دستيابی به اهداف اصلی سازمان اطمينان حاصل شود.
مديران ارشد سازمان، مديران اصلی استراتژيک هستند که اختيار و مسئوليت نهايی، تنظيم و اجرای برنامه های استراتژيک برای کل سازمان به عهده آن ها است. لذا برنامه استراتژيک بايد با برخورداری از حمايت مدير سازمان، بسان کمکی برای او تلقی شود که می خواهد با ايجاد نظام ارزش ها، ابداع روش ها و ارائه يک خط مشی پيشرو، در مسير پذيرفته شده مشترک به سوی تحقق اهداف مشترک، گام بردارد.
هيچ برنامه استراتژيکی و يا فرآيند مديريت استراتژيک بدون همکاری مؤثر و حمايت مديران سازمان قابل اجرا نخواهد بود، درنتيجه ترغيب مديران برای
برنامه ج ريزی و بخصوص تفکر استراتژيک از مهمترين و ضروری ترين گام های اجرايی فرآيند مديريت استراتژيک است. در مجموع مديريت استراتژيک برمجموعه تصميم ها و اقدام هايی که عملکرد بلند مدت شرکت را مشخص می سازند، تأکيد می کنند.
با عنايت به عدم کارائی و اثر بخشی فرآيند تحقيقات در ستاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و بخصوص در دانشگاه های علوم پزشکی تحت پوشش، در سنوات گذشته و بويژه طی سالهای 1379 و 1380، و دور شدن آن از تحقيقات کاربردی و عدم توجه به تحقيقات پايه, مفهوم تحقيق و فنآوری در اين شاخه از فعاليت وزارتخانه مفهوم علمی و منطقی خود را بتدريج از دست داد و نهايتاً به عنوان نقطه ضعف بسيار زياد در فرآيند بررسی استراتژيک وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مطرح گرديد.
با تغييرات صورت گرفته در سطوح مديريت وزارتخانه و بخصوص در معاونت تحقيقات و فنآوری اين وزارتخانه نقاط ضعف درونی و تهديدهای محيطی مورد توجه قرار گرفت، بديهی است برای حل مسائل موجود و جاری می بايستی راه حل و تصميمات فوری اتخاذ می شد اما برای بعضی راهکارهای بلند مدت، توجه به فرآيند مديريت استراتژيک در دستور کار معاونت تحقيقات و فنآوری اين وزارتخانه قرار گرفت.
2- ضرورت طی فرآيند مديريت استراتژيک در صنعت گياهان دارويی
در مرحله اول و به منظور جهت گيری سريع از نظر سياستگذاری و انتخاب استراتژی، دو مقوله پزشکی مولکلولی و بيوتکنولوژی به عنوان مواردی که می توان تحقيقات را در آن جهت سوق داد مورد توجه قرار گرفت و دو مجموعه تحقيقاتی شبکه پزشکی مولکولی و شبکه بيوتکنولوژی با روش مديريت استراتژيک، بررسی، تحليل و انتخاب استراتژی گرديد و سپس ساختار اوليه برای ايجاد شبکه ها با هماهنگی با سازمان مديريت و برنامه ريزی کشور طراحی و بودجه مورد نياز تامين گرديد.
يکی ديگر از فعاليتهائی که بسيار حساس و اثر گذار بر فعاليت معاونت تحقيقات و فنآوری وزارتخانه و ساير ذينفع های اصلی به حساب می آمد، فعاليت مربوط به گياهان داروئی بود که در نابسامانی مطلق بسر می برد. با عنايت به اين معضل و عزم راسخ معاونت تحقيقات و فنآوری وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، ايجاد شبکه تحقيقات گياهی داروئی و دستور کار قرار گرفت و از اواخر پائيز و عملاً از ابتدای ديماه سال 1380 مقدمات مطالعه و بررسی اين مقوله آغاز گرديد.
صنعت گياهان داروئی از جمله فعاليت هايی است که رشد قابل ملاحظه ای در جهان دارا می باشد، نرخ رشد سالانه 15 تا 20 درصد تحول عظيمی را در بخش
داروسازی در جهان ايجاد نموده است. صنعت گياهان دارويی در ايران با دارا بودن سه عامل بسيار مهم منابع طبيعی غنی، منابع علمی کاربرد گياهان دارويی در سلامت در کتب بازمانده از دانشمندان گذشته و نيروی انسانی متخصص در رشته های مختلف داروسازی به ويژه فارماکوگنوزی، می تواند سهم قابل ملاحظه ای در GDP کشور داشته باشد.
از آنجا که برآيند فعاليت های مرتبط با صنعت گياهان داروئی در راستای حفظ و ارتقاء سلامت جامعه قرار می گيرد، تدوين استراتژي و جهت گيری کلان در اين صنعت جزء ماموريت های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خواهد بود و ساير سازمانهای دولتی که به نوعی در صنعت فوق مسئوليت دارند، بايد در چهار چوب ماموريت سازمانی خود، هماهنگ با استراتژی فوق عمل نمايند.
با توجه به اهميت موضوع و وسعت عملياتی آن که از کاربری زمين، کشت و برداشت سنتی و صنعتی گياهان داروئی و همچنين برداشت گياهان خودرو که در بهينه جغرافيائی کشور به وفور وجود داشت شروع می شد و تا مرحله نگهداری و سپس مراحل فرآوری و توليد و نهايتاً استاندارد سازی و بسته بندی و رقابت در بازار جهانی اين صنعت ادامه داشت. در نتيجه، دامنه و وسعت عمليات و ذينفع های متعددی که در اين فرآيند حضور موثر داشتند معاونت تحقيقات را بر آن داشت که به اين مقوله با نگرش استراتژيکی توجه داشته و از طريق اجرای فرآيند
مديريت استراتژيک نسبت به شناخت عوامل و ذينفع های اصلی و اثر گذار درونی و برونی، حمايت کننده و تضعيف کننده اقدام نمايد تا در مجموع بتوان استراتژی توسعه صنعت گياهان داروئی را بعنوان بخشی از سامانه سلامت تبيين نمود.
3- اهداف طرح
تدوين استراتژی در شبکه تحقيقات گياهان داروئی می تواند وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را در رسيدن به اهداف ذيل کمک نمايد: 1- تدوين برنامه های بلند مدت و عملياتی حوزه معاونت تحقيقات و فناوری در زمينه تحقيقات داروهای گياهی. 2- تعيين الويت های پژوهشی گياهان داروئی و تخصيص منابع مالی. •  ايجاد هماهنگی در کل فعاليت های مرتبط با صنعت گياهان داروئی در ساير سازمانهای دولتی و ايجاد سينرژنی سازمانی درونی و بيرونی از طريق تعيين حدود وظايف و مسئوليت مديران سازمانهای ذيربط. •  هدايت پژوهشی دانشگاه ها، مراکز تحقيق و سازمانهای ذيربط برای اخذ تصميم نهايی. •  هدايت و سازماندهی سامانه خدمات درمانی طب گياهی. •  حمايت و هدايت ارتقاء تکنولوژی توليد داروهای گياهی.
4- متدولوژی طرح
با توجه به تنوع و وسعت عمليات، متولی کل عمليات مربوط به استراتژی توسعه صنعت گياهان داروئی در ابتدای امر بدليل تعدد و تنوع ذينفع های اصلی و اثر گذار، مشخص نبود تا اينکه با پيگيری های انجام شده و عزم راسخ معاونت تحقيقات و فنآوری، اين مقوله حياتی در سطح مديريت کلان کشور مطرح و سازمان مديريت و برنامه ريزی کشور معاونت تحقيقات و فنآوری وزارت بهداشت و درمان و آموزش علوم پزشکی را متولی اوليه اين امر قرار داد تا با اجرای فرآيند مديريت استراتژيک، وظايف هر يک از ذينفع ها در فرآيند اجرائی عمليات مشخص گردد و نهايتاً برنامه ريزی، هماهنگی، هدايت و رهبری اين امر صورت گيرد. تا فرآيند اجرای عمليات از مرحله کاربری اراضی تا مرحله ورود و رقابت در بازارهای جهانی روند برنامه ريزی شده ای داشته باشد.
همچنين با توجه به شناخت کاملی که معاونت تحقيقات و فنآوری وزارتخانه از اجرای فرآيند برنامه ريزی استراتژيک داشت و در حال اجرای اين فرآيند در چندين بخش وابسته به اين معاونت بود، برنامه طوری تنظيم شد که تا اجرای فرآيند مديريت استراتژيک از مرحله چشم انداز تا اجرا و تدوين فعاليت های اجرائی و نهايتا بودجه اجرائی ادامه داشته باشد (From Vision to Action) .
فرآيند مديريت استراتژيک بطورکلی عبارتست از: شناخت و تجزيه و تحليل، انتخاب، اجرا و ارزيابی.

فایل : 33 صفحه

فرمت : Word