مقاله کامل درباره مشكلات دانش آموزان ( رفتاري ، عاطفي ، خانوادگي ، اختلالات يا بيماريها )

مشكلات دانش آموزان ( رفتاري ، عاطفي ، خانوادگي ، اختلالات يا بيماريها )
مقدمه:
یکی از واقعیتهای موجود مساله اختلالات رفتاری در بین دانش آموزان است و خانواده نیز به عنوان مهمترین نهاد اجتماعی موثر بر تکوین شخصیت تلقی می شود و حتی این واقعیت را باید پذیرفت که اختلافات خانوادگی تاثیری بسیار سوء بر سلامت روانی کودکان و نوجوانان دارد بطوریکه نتایج مطالعات نشان می دهد افرادی که سطح بالای تعارض والدین را تجربه می کنند بطور معنی داری مشکلات بیشتری را نسبت به افرادی که تعارضات کمتری را تجربه نموده اند دارند و اختلاف در امر تربیت فرزندان می تواند زمینه ساز مشکلات رفتاری باشد (جکینز و اسمیت ، 1991). همچنین مطالعه نوابی نژاد (1372) نشان می دهد که مشکلات رفتاری از جمله افسردگی ، اضطراب ، کمرویی و ترس در دختران بیشتر از پسران است. باز مطالعه احدی (1371) نشان می دهد که دانش آموزان پسر بیشتر مرتکب بزهکاری می شوند و مطالعه مکارمی (1371) نیز نمایانگر آن است که روابط خانوادگی و ارتباط عاطفی والدین تاثیر معنی داری بر وضعیت تحصیلی و تربیتی کودکان و نوجوانان دارد. اما اینکه در شهرستان اردبیل در کدام دوره تحصیلی (راهنمایی و متوسطه) مشکلات رفتاری شیوع بیشتری دارد و از دید دست
اندرکاران امر تعلیم و تربیت چه راههایی برای پیشگیری از مشکلات رفتاری کودکان و نوجوانان وجود دارد ، همچنین متغیرهای خانوادگی چون دوگانگی در امر تربیت فرزندان ، مشاجرات والدین ، جدایی والدین ، آزادی بیش از حد و طرد کودکان چه ارتباطی با مشکلات رفتاری دانش آموزان دارد سوالات مطرح شده در مطالعه حاضر بودند. روش کار برای پاسخ به سوالات مطالعه از دانش آموزان مشغول به تحصیل (64565 نفر) در سال تحصیلی 80-79 در شهرستان اردبیل 1610 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند ، همچنین از 6012 نفر کارکنان آموزش و پرورش نیز 126 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند بطوریکه دانش آموزان به پرسشنامه محقق ساخته که عوامل خانوادگی موثر در بروز مشکلات رفتاری را می سنــجد و آزمـون هفتـاد و شـش سوالی وودورث که 8 حالت روان شناختی را می سنجد به صورت گروهی پاسخ دادند و کارکنان آمـوزش و پـروش نیز به چک لیست روشهای پیشگیری از مشکلات رفتاری به صورت انفرادی پاسخ دادند. ضمناً ماهیت موضوع و اهداف مطالعه ایجاب می کرد که از روش تحقیق زمینه یابی و همبستگی استفاده شود. نتایج نتایج مطالعه نشان داد که شیوع افسردگی در میان دانش آموزان فراوانی بیشتری در مقایسه با مشکلات دیگر دارد و شیوع مشکلات رفتاری در بین دانش آموزان دوره
متوسطه نسبت به دانش آموزان دوره راهنمایی بیشتر است. بین دوگانگی در امر تربیت و مشاجرات والدین به عنوان متغیرهای پیش بینی کننده با مشکلات رفتاری دانش آموزان ارتباط معنی دار وجود دارد و متغیرهایی چون پذیرش کامل و طرد کامل کودکان از جانب والدین با مشکلات رفتاری دانش آموزان ارتباط معنی داری دارد.
يکي از مسائل و مشکلات اساسي نظام آموزشي هر کشوري ، مساله افت تحصيلي است. اين موضوع هر ساله هزينه هاي بسيار بالايي را دربرداشته و دورنماي پيشرفت و توسعه اقتصادي ، اجتماعي و فرهنگي کشورها را مبهم مي کند. مطابق مطالعات انجام شده ، اين مشکل هر سال افزايش مي يابد و بسياري از دانش آموزان ابتدايي و راهنمايي ، نمي توانند از پس مواد و محتواي آموزشي طراحي و تدوين شده برآيند يا آنها را در موعد مقرر انجام دهند. زماني اين مساله اهميت بيشتري پيدا مي کند که بدانيم بسياري از اين افراد توانايي هاي لازم را براي کسب موفقيت دارند، ولي موفق نمي شوند. بايد به مقوله افت تحصيلي توجه بيشتري کرد تا بتوان با شناخت آن ، توانايي ها و شايستگي هاي کودکان و نوجوانان را بارور کرد. افت تحصيلي کاهش عملکرد تحصيلي دانش آموز از سطحي رضايت بخش به سطحي نامطلوب است. توجه به تعريف فوق نشان مي دهد مقايسه و سنجش سطح عملکرد تحصيلي قبلي و
فعلي دانش آموز بهترين شاخص افت تحصيلي است. مشکلاتي که در اين ارتباط شايان توجه است ، در ابعاد فرد، خانواده ، مدرسه و جامعه خلاصه مي شود. البته فقط در ذهن و روي کاغذ مي توان آنها را از يکديگر مجزا کرد. اين عوامل ، گاه چنان در هم تنيده اند و کنش متقابل دارند، که تعيين نقش و سهم هر کدام به دشواري امکانپذير است.
علل فردي
مطالعات نشان داده است که حدود 10درصد از موارد افت تحصيلي به علت ناتواني ذهني و عدم کشش فرد است. البته در بسياري موارد دانش آموزي دوره ابتدايي را که مشکل تحصيلي داشته و با تشخيص کمبود هوش به مراکز مشاوره ارجاع داده اند، پس از ارزيابي دقيق مشخص مي شود دانش آموز هيچ ضعف شناختي يا هوشي ندارد و علت يا علل ديگري عامل مساله است. امروزه ديگر آن اهميتي را که در گذشته به هوش داده مي شد، داده نمي شود و گفته مي‌شود هر شخصي با نردبان صفات شخصيتي خود راه تکامل و پيشرفت را طي مي کند و آنچه مهم است ، صبر و بردباري و بويژه پشتکار است. از بين 2 دانش آموز دوره ابتدايي با بهره هوشي مساوي ، دانش آموزي موفق تر مي شود و پيشرفت تحصيلي بهتري داد که تلاش و پشتکار زيادتري داشته باشد. توجه : براي يادگيري و به ياد سپردن هر مطلبي اولين شرط، توجه به آن است. بديهي است اگر دانش آموز از هوش بالايي برخوردار باشد، ولي به مطلب
يا موضوعي توجه نکند، نمي تواند آن را فراگيرد و علت افت و شکست تحصيلي بعضي دانش آموزان ، ناشي از عدم توجه به معلم و موارد تدريس شده و نيز نداشت متن تمرکز عوامل هنگام مطالعه و انجام تکاليف درسي است.
انگيزه:
انگيزه ، به حالتهاي دروني فرد گفته مي شود که موجب هدايت رفتار او به سوي نوعي هدف مي شود و در واقع موتور حرکت هر فردي است. محققان ، نداشتن انگيزه پيشرفت را يکي از دلايل افت تحصيلي مي دانند. آشفتگي هاي عاطفي و هيجاني: مشکلات عاطفي و هيجاني دانش آموزان در مقاطع مختلف رشد مي تواند باعث افت تحصيلي آنان شود. فشارهاي رواني خاص هر مرحله از رشد مي‌تواند باعث اشتغال خاطر، آسيب وارد آمدن به قواي هوشي ، تحليل انرژي ذهني ، عدم تمرکز حواس و در نهايت افت تحصيلي دانش آموزان شود.
نارسايي هاي جسمي:
دانش آموزاني که داراي بنيه اي ضعيف هستند از سلامت عمومي کامل برخوردار نيستند، نمي توانند به اندازه کافي کوشش و فعاليت داشته باشند. اين دسته به دليل داشتن استعداد ابتلا به انواع بيماري ها از پيشرفت درسي باز مي مانند. وجود ضعف در بينايي و شنوايي نيز سبب عقب ماندگي و افت تحصيلي مي شود. ناراحتي هاي مربوط به مراکز
عصبي و ناهماهنگي هاي حسي و حرکتي نيز در جاي خود باعث افت تحصيلي مي شوند.
درمیان خانواده
روابط و نظام ارزشي خانواده: مهمترين عامل موثر در شکل گيري نگرش دانش آموز دوره ابتدايي نسبت به تحصيل ، خانواده است ؛ اين که والدين با دانش آموز و درس و تحصيل او چگونه برخورد کنند و در الگوهاي تربيتي خود براي چه نوع رفتارهايي ارزش قائل مي شوند، يکي از اجزاي اساسي در شکل گيري نگرش دانش آموز نسبت به تحصيل است. در موارد بسياري علت افت تحصيلي يا شکست تحصيلي به وجود نگرش هاي منفي ، تضادها، مساعد نبودن شرايط خانواده از نظر عاطفي ، رواني و… برمي گردد.مهمترين نقشي که والدين در زمينه پيشرفت تحصيلي فرزندان مي توانند داشته باشند، ايجاد محيطي آرام و مساعد براي مطالعه و انجام تکاليف است. در بعضي مواقع ، والدين ناخواسته و ناآگاهانه نه تنها محيط مساعدي را براي مطالعه فرزندان ايجاد نمي کنند، بلکه اصرار مي ورزند دانش آموزان در محلي آکنده از سر و صدا و محرکهاي مختلف مزاحم به انجام تکاليف بپردازند، ولي بايد توجه داشت يادگيري در شرايطي بهتر صورت مي گيرد که در آن محيط آرام است و محرکهاي مزاحم ازجمله تلويزيون ، بازي ساير کودکان و سر و صداهاي ديگر کمتر هستند. والدين با اجتناب از ترتيب دادن جشنها و مراسم مختلف يا شرکت در آنها
در ايام امتحانات مي توانند بر پيشرفت تحصيلي فرزندان خود تاثير داشته باشند. والدين مي توانند به جاي خريد اشياي غيرضروري براي دانش آموزان ، کتابها و وسايل کمک آموزشي تهيه کنند تا از اين طريق هم دانش آموزان اوقات فراغت خود را به خوبي بگذرانند و هم به يادگيري آنها کمک شود. متاسفانه در کشور ما، مطالعه کتابهاي غيردرسي و کمک درسي کمتر متداول است ، در حالي که از طريق تهيه اين گونه کتابها مي توان کمک موثري به فرزندان کرد.
فقر مالي خانواده:
يکي از عوامل مهم افت تحصيلي کودک است ، که به طور غيرمستقيم بر پيشرفت درسي او موثر است. محروم ماندن از غذاي سالم و کافي و نداشتن استراحت لازم به علت فعاليت ها و کارهاي غيردرسي براي جبران فقر مالي موجب عقب ماندگي درسي مي شود. در کنار اين موضوع ، مي توان فقر فرهنگي و بي سوادي يا کم سوادي والدين ، فقدان والد يا والدين ، وجود مشاجره و ناسازگاري بين والدين و در نهايت نحوه ارتباط دانش آموز با برادران و خواهران را هم در افت تحصيلي دخيل دانست.
درآموزش چه خبر است؟
گاهي علت افت تحصيلي يا شکست درسي دانش آموز را بايد در مدرسه جستجو کرد. اهم عللي که مي توان از اين نظر مورد بررسي قرارداد، به شرح ذيل است.
شيوه تدريس معلم:
مي توان گفت هر دانش آموز به شيوه خاصي مطالب درسي را درک و فرامي گيرد. وظيفه معلم است که با شناخت دانش آموزان و آگاهي از چگونگي کاربرد شيوه هاي مختلف تدريس مدل مناسبي براي تدريس انتخاب کند. گاهي علت افت تحصيلي دانش آموز اين است که شيوه تدريس معلم مطابق روش يادگيري دانش آموز نيست.
برنامه درسي مدرسه:
گاهي علت افت تحصيلي اين است که برنامه درسي طراحي شده از طرف مدرسه مناسب نيست ؛ مثلا دروس نسبتا سخت را پشت سر هم و يا در ساعاتي گذاشته اند که عموما دانش آموزان خسته هستند.
انتظارات و پيش داوري هاي معلم:
معلم در اولين برخورد با شاگردان خود سعي مي کند، با پيشداوري خود آينده تحصيلي آنها را مجسم کند. مطالعات نشان داده است که اين قضاوت ها بر ميزان پيشرفت و يا شکست دانش آموز در دروس تاثير دارد، به اين صورت که اگر دانش آموزي که نمرات متوسط دارد به يک معلم معرفي کنيم و به او بگوييم تيزهوش است و نمرات درخشاني خواهد آورد؛ خود اين دادن نگرش در ارتباط با معلم با دانش آموز تاثير خواهد گذاشت و باعث پيشرفت درسي وي
خواهد شد.نتيجه اين که معلمان بايد از پيش داوري بويژه از نوع منفي آن بپرهيزند، زيرا خود اين امر منجر به شکست او خواهد شد.
شرايط فيزيکي کلاس:
گرما يا سرماي بيش از حد کلاس ، نامناسب بودن نظافت و نور کلاس ، سر و صداهاي غيرمعمول و تعداد بيش از حد دانش آموزان در کلاس ازجمله عواملي است که ممکن است مشکلات تحصيلي را در پي داشته باشند.
تعويض مکرر معلمان:
جابه جايي معلمان در طول سال تحصيلي و ناتواني بعضي دانش آموزان به منظور سازگاري با روش تدريس و خصوصيات معلم ممکن است بويژه در مقاطع آموزشي پايين تر، منجر به افت تحصيلي شود. ارزيابي نادرست معلمان از عملکرد دانش آموزان ، کنترل نامناسب کلاس از سوي معلم ، فقدان وسايل کمک آموزشي ، کمبود کتب درسي ، عدم همکاري و ارتباط بين اوليا و مدرسه ، عدم وجود نظم و انضباط در کلاس و مدرسه و کمبود فضاهاي آموزشي از ديگر علل موثر در افت تحصيلي دانش آموزان هستند.
اثرات افت
تحصيلي افت تحصيلي و مردودي را نمي توان فقط به عنوان يک مشکل فردي مورد توجه قرار داد؛ زيرا ابعاد و پيامدهاي ناشي از آن بسيار فراتر و وسيع تر از مسائلا شخصي و فردي است.افت تحصيلي را نبايد ناديده گرفت ، زيرا از طرفي بين افت تحصيلي ، مردودي و ترک تحصيل رابطه وجود دارد.
مطالعاتي که به بررسي ارتباط بين مردودي و ترک تحصيل در دوره ابتدايي پرداخته اند، همواره نشان داده اند اکثر دانش آموزاني که تجربه مردودي دارند، عاقبت مدرسه را رها مي کنند. برخي محققان گزارش کرده اند ترک تحصيل کنندگان 5 برابر بيشتر از ديگر دانش آموزان تجربه مردودي دارند. بنابراين اگر به طور جدي براي کاهش افت تحصيلي و نهايتا مردودي و ترک تحصيل اقدام شود، منابع جامعه خصوصا منابع انساني، اين گنجينه هاي ملي به هدر نخواهند رفت.
تلويزيون عامل افت تحصيلي بچه‌ها
طبق مطالعات صورت گرفته، تلويزيون يكي از عواملي اصلي افت تحصيلي، چاقي و رفتارهاي پرخاشگرانه بچه‌ها است. به گزارش پايگاه اطلاع رساني پليس، به نقل ازخبرگزاري”رويتر”، حاكي است، هرچه بيشتر بچه‌ها اوقات خود را به تماشاي تلويزيون اختصاص دهند، از ميزان كارآيي فعاليت‌هاي آموزشي آنها كاسته مي‌شود.بر اساس اين گزارش يكي از دلايل اصلي چاقي بچه‌‌ها و رفتارهاي هنجارآميز آنها، تماشاي بيش ازحد تلويزيون عنوان شده است.اين در حالي است كه بسياري از محققان در مطالعات قبلي خود، بر اين باور بودند كه تماشاي بيش از حد تلويزيون در افت تحصيلي بچه‌ها چندان تاثيرگذار نمي‌باشد. بر اساس مطالعات صورت گرفته توسط موسسات روانپزشكي آمريكا، معلوم شد كه تلويزيون بر رشد تحصيلي بچه‌ها كاملا نتيجه عكس دارد. به طوري كه

فایل : 31 صفحه

فرمت : Word