جزوه بيماري هاي گياهان زراعي

زنگ هاي جو Barley Rusts
زنگ برگ (قهوه اي) جو Barley leaf rust
عامل بيماري Puccinia hordei
اين زنگ به لحاظ گرما دوست بودن بيشتر در ارقام ديررس جو ديده ميشود. ميزبان حدواسط آن لاله كلاغي (Ornithogalum umbellatum) است. سيكل زندگي شبيه زنگ سياه گندم مي‌باشد و هر 5 مرحله اسپوري در آن ديده مي شود. عامل اين زنگ در برخي نواحي قارچPuccinia hordei و در بعضي از مناطق P. recondita f.sp. tritici است.
كنترل زنگ برگ جو مثل كنترل زنگ قهوه اي گندم است.
× در جو زنگ زرد و زنگ سياه نيز شايع است (براي توضيحات بيشتر به بيماري هاي گندم مراجعه شود)
سياهك هاي جو
چهار نوع سياهك در جو ديده مي شود.
1 – سياهك آشكار جو عامل بيماري Ustilago nuda
خوشه هاي آلوده به استثناي غشاء نازك فرابر دانه به توده اي از تليوسپورها مبدل مي شوند. اين غشاء به راحتي پاره شده و اسپورها با باد پراكنده مي شوند و طي چند روز فقط محور سنبله باقي مي ماند. آلودگي بذر كاملاً داخلي است. سيكل بيماري و كنترل شبيه سياهك آشكار گندم است.
2 – سياهك پنهان عامل بيماري Ustilago hordei
علايم مشخصه سياهك پنهان، وجود غشاء نسبتاً پايداري است كه تا زمان رسيدن دانه، توده تليوسپورها را در برمي‌گيرد. در بسياري از موارد، خوشه هاي سياهك زده كه دير مي‌رسند، درون غلاف برگ پرچم گير مي‌كنند. تليوسپور نيز جوانه زده و پس از تحمل ميوز هسته، 4 بازيديوسپور را بوجود مي آورند كه آلودگي را موجب مي شوند. بقيه توضيحات و نيز روشهاي كنترلي شبيه سياهك پنهان گندم مي باشد.
3 – سياهك نيمه آشكار
عامل بيماريUstilago nigra
تشخيص اين بيماري از سياهك آشكار در مزرعه غير ممكن است و تنها راه دقيق مقايسه نحوة جوانه زني آنهاست. تليوسپورهاي سياهك نيمه آشكار، بازيديوسپور توليد مي كنند ولي تليوسپور سياهك آشكار بجاي بازيديوسپور، لوله هاي آميزشي توليد مي‌كند. علايم شبيه سياهك آشكار است و فقط تفاوتي در ميزان سفتي غشاي فرابر محيطي وجود دارد كه در سياهك نيمه آشكار، سفت تر است. در برخي سويه هاي U.nigra ريشكها به خوشه آلوده چسبيده باقي مي ماند.
تليوسپور در سطح بذر و خاك دوام مي آورد و سيكل بيماري و در نتيجه روشهاي كنترلي شبيه سياهك پنهان مي باشد.
4- سياهك پاكوتاه
عامل بيماري Tillatia controversa (=T.hordei)
اين بيماري نادر است. براي توضيح بيشتر به سياهك پاكوتاه گندم مراجعه نمائيد.
سفيدك پودري يا سطحي جو Powdery mildew
عامل بيماري فرم جنسي Blumeria graminis f.sp. hordei
فرم غير جنسي Oidium moniliforme
در برخي نواحي سفيدك سطحي در جو از اهميت زيادي برخوردار است. اين قارچ فقط به جو و ساير گونه هاي Hordeum حمله مي كند
(براي توضيحات بيشتر به گندم مراجعه كنيد)
بلاچ برگي جو
عامل اين بيماري، 2 گونه متفاوت قارچي است
Septoria passerinii
Stagonospora avenae fsp. triticea
قارچ 1 توليد پيكنيد مي كند كه حاوي پيكنيديوسپورهاي سوزني و داراي 1-3 ديواره عرضي است.در مورد قارچ 2 به بلاچ برگي گندم مراجعه شود.
بلاچ خوشه جو
عامل بيماري Stagonospora nodorum
به بلاچ خوشه گندم مراجعه شود.
بيماري هاي لكه قهوه اي جو
1 – لكه قهوه اي معمولي جو
عامل بيماري فرم جنسي Cochliobolus sativus
فرم غير جنسي Bipolaris soroviniana
لكه هاي به اندازه هاي متغير قهوه اي رنگ روي برگها و غلاف برگها تشكيل مي شود كه اغلب گرد بوده هاله اي زرد دارند. ممكن است لكه ها رفته رفته بهم بپيوندند و سطوح بزرگي از برگ را بپوشانند. روي سطح برگ كنيدي هاي بزرگ قطور و سوسيي شكل، چند خانه اي و تيره را مي توان زير ميكرسكوپ مشاهده نمود كه فرم غير جنسي قارچ عامل بيماري و عامل انتشار آن در مزرعه است. قارچ عامل بيماري، ممكن است در بذر و يا بصورت ميسليوم و كنيدي در بقايا زمستان گذراني كند. فرم جنسي بندرت در طبيعت يافت مي شود. قارچ در فرم جنسي توليد پرتيس كاذب مي كند.
كنترل:
استفاده از بذور سالم يا ضدعفوني بذور با قارچ كش ها
تناوب با گياهان غير گندمي
سمپاشي با قارچ كش هاي سيستيميك و محافظتي و چندين بار
در حال حاضر چند رقم مقاوم به اين بيماري عرضه شده است
2- لكه قهوه اي توري عامل بيماري فرم جنسي Pyrenophora teres فرم غيرجنسي Drechslera teres
اين بيماري در مناطق مرطوب و پر باران ديده مي شود. علايم شامل لكه هايي است كه ابتدا بشكل نقاط با خطوطي بسيار ريز ظاهر شده و پس از
توسعه، خطوط باريك طولي و عرضي قهوه اي توليد مي كند كه شبكه تور مانند مشخصي را بوجود مي آورد. بافت مجاور لكه هاي قهوه اي، زرد رنگ مي باشد. در صورت شدت بيماري، كل برگ خشك مي شود. كنيدي ها شبيه كنيدي هاي لكه قهوه اي معمولي است با اين تفاوت كه همه سلولهاي كنيدي قادر به جوانه زني و ايجاد لوله تندشي مي باشد. ولي در لكه قهوه‌اي معمولي، كنيدي ها فقط از دو قطب جوانه مي زنند. قارچ عامل بيماري در فرم جنسي پرتيس كاذب توليد مي كند. فرم جنسي در طبيعت و محيط كشت تشكيل مي شود. كنيدي ها وسيله انتشار قارچ در طول فصل رويشي مي باشند. زمستان گذراني قارچ به شكل ميسليوم دورن بذر يا پرتيس كاذب در بقاياست. اهميت اينوكلام بذرزاد كمتر است.
كنترل:
نخستين قدم، از بين بردن بقاياي ميزبان است.
استفاده از بذور سالم
تناوب حداقل 2 ساله
موثرترين روش شايد استفاده از ارقام مقاوم زراعي است.
3- لكه قهوه اي نواري جو
عامل بيماري فرم جنسيPyrenophora graminea
فرم غير جنسي Drechslera graminea
اين بيماري از مهمترين بيماريهاي جو به شمار مي رود و در صد گياهان آلوده با ميزان خسارت نسبت مستقيم دارد. چرا كه گياهان آلوده، بذر توليد نمي كنند و خسارت ممكن است به 100% برسد. لكه هاي نواري قهوه اي علايم مشخص بيماري است. اين برگها در صورت شدت بيماري پاره شده و برگ ريش ريش مي شود. گياهان آلوده معمولاً كوتوله مانده و هيچ بذري توليد نمي كنند. روي برگها كنيدي هاي سوسيسي شكل قارچ قابل مشاهده است كه قادر به آلوده كردن ميزبان ديگري نيست. بنابراين انتشار بيماري در طول فصل رويشي صورت نمي گيرد و اين بيماري يك بيماري مونو سيكل مي باشد. فرم جنسي قارچ (پرتيس كاذب) بندرت در طبيعت ديده مي شود و در صورت وجود نيز به نظر مي رسد كه هيچ نقش در چرخه بيماري نداشته باشد.
اين قارچ فقط در بذر بصورت ميسليوم باقي مي ماند و هيچ مدركي مبني بر پايداري آن در بقايا وجود ندارد. كنيدي هاي قارچ با باد به خوشه هاي مجاور پخش شده و بذور گياه مجاور را آلوده مي كنند.
كنترل:
بذور سالم يا ضدعفوني بذر با كاربوكسين- تيرام و برخي قارچكش هاي سيستيميك
ارقام مقاوم
ساير بيماريهاي برگي در جو
5-1- اسكالد يا كچلي جو
عامل بيماريRhynchosporium secalis
اين بيماري در مناطق خنك و نيمه مرطوب شايع است. لكه هاي روي برگها، غلاف برگ، گلوم و حتي ريشكها ديده مي شود. اين لكه ها به شكل نامنظم با مركز خشك و سفيد يا خاكستري و حاشيه قهوه اي تيره و بعضاً با هاله زرد ديده مي شود. لكه ها بزرگ بوده و به رگبرگها محدود نمي شود. در اين لكه ها، كنيدي هاي 2 سلولي و شفاف و خميده قارچ زير ميكرسكوپ قابل مشاهده است. اين قارچ فاقد فرم جنسي است و كنيدي هاي عامل انتشار بيماري در فصل رويش مي باشند. قارچ به شكل ميسليوم در فرابر و پوسته بذر و نيز در بقايا دوام مي آورد.
كنترل بيماري:
از بين بردن بقاياي گياهي و با تناوب، شخم عميق و يا سوزاندن
نابود كردن جوهاي خودرو و ساير گونه هاي گندميان آلوده و ميزبان

فایل :

فرمت : Word