مقاله کامل ترس از مرگ در دوران سالمندي

ترس از مرگ در دوران سالمندی: نقش انزوای اجتماعی
چکیده
این پژوهش با هدف تعیین رابطهی بین انزوای اجتماعی و ترس از مرگ در سالمندان شهر خرمآباد انجام شد. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه سالمندان ساکن شهر خرمآباد و حجم نمونه شامل 160 نفر از آنها میشد که به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. داده‌های پژوهش به وسیلهی دو پرسشنامه انزوای اجتماعی ملوینسیمن(1959) و ترس از مرگ تمپلر(1970) جمعآوری شد و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روشهای آماری ضریبهمبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج نشان داد که بین انزوای اجتماعی و ترس از مرگ در سالمندان رابطه مثبت معناداری وجود دارد(001/0<P). در نهایت، نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که بر اساس انزوای اجتماعی میتوان 38 درصد از ترس از مرگ سالمندان را پیشبینی نمود. بنابراین، با کاهش انزوای اجتماعی سالمندان، میتوان ترس از مرگ آنان را پایین آورد.
کلید واژه‌ها: انزوای اجتماعی، ترس از مرگ، سالمندان
مقدمه
امروزه سالمندی به عنوان یک پدیده مهم جهانی محسوب میشود که این امر به دلیل افزایشجمعیت سالمندان جهان میباشد، به گونهای که طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، در کشورهایآسیای جنوب غربی(از جمله ایران) در سال 2000حدود 7% کل جمعیت بوده و این رقم تا سال2030 به 15% خواهد رسید(نمادیان و قبادی، 1380). سالمندی دورهای
از زندگی است که از 65سالگی شروع میشود(سازمان بهداشت جهانی، 2010). فرآیند سالمندی عبارت از کاهشتدریجی عملکرد سیستمهای بدن از جمله قلب و عروق، تنفس، دستگاه ادراری تناسلی، غدددرونریز و سیستم ایمنی بدن میباشد. سالمندی، یک فرد بالغ سالم را به فردی ضعیف با کاهشدر ظرفیتهای مختلف فیزیولوژیک و افزایش استعداد ابتلاء به بسیاری از بیماریها و مرگتبدیل میکند(رکویی، کیمیاگر و غفارپور، 1376). سالمندان علاوه بر داشتن مشکلات جسمی، دارای یکسری اختلالات در وضعیت روانی میباشند، از جمله این اختلالات میتوان به ترس از مرگ اشاره نمود(4). ترس از مرگ مفهومی پیچیده است که به سادگی قابل توضیح نیست امابه -طور کلی شامل مفاهیم ترس از مرگ خود و دیگران است، یا به عبارتی شامل پیشبینی مرگ خود و ترس از فرایند مرگ و مردن در مورد افراد مهم زندگی است(گیری، 2002). ترس از مرگ احساسی از نداشتن زندگی خوشایند در زندگی است و زندگی برای فردی که از ترس از مرگ رنج میبرد، لذتبخش نبوده و احساس بیمعنی بودن در زندگی میکند(فروم، 1967).
بلسکی(1999)، ترس از مرگرا افکار، ترسها و هیجانات مرتبط به واقعۀ پایانی زندگی و فراتر از حالت عادی زندگی میداند(بلسکی، 1999). نظریهپردازان تخمین
میزنند که افراد به طور معمول از درجات مختلفی از ترس از مرگ و مسایل و امور مرتبط با آن رنج میبرند(زیمرمن، 2004). پژوهشهای آغازین در زمینۀ ترس از مرگ در حوزه روانشناسی نزدیک به 60 سال پیش منتشر شدهاند، اما در حال حاضر و با گذشت این مدت، هنوز اجماع نظری خاصی در مورد معنای سازه ترس از مرگ وجود ندارد(محمدی، نوحیمقدم، شهسواری و سبزواریلنگرودی، 1392). در روانشناسی ریشه ترس از مرگ به عنوان ترس از نابودی و کشتن خود(کلاین، 1948)، اضطراب جدایی(فروید، 1961)، نگاه به مرگ به مثابه خودناقصسازی بدنی(والتن، 1979) و یا به عنوانپاسخی آموخته شده از مبادی وجودی(گوردون، 1979) تلقی شده است. اهمیت بررسی تر ازمرگ را از چند منظر میتوان مورد توجه قرار داد. شاید بتوان به جرأت، مهمترین حوزه در اینبررسیها را تأثیر ترس ازمرگ بر سلامت روانی دانست، ترس از مرگ همچون دیگر اشکال ترس، سلامت روانی را تحت تأثیر خود قرار داده است و این امر از چنان برجستگیای برخوردار است که درمانگران برجستهای همچون لانگز(لانگز، 2008) به عنوان یک روانتحلیلگر و یالوم(یالوم، 2008) به عنوان یک رواندرمانگر وجودی در بررسیهای بالینی خود، ترس از مرگ را یکی از
مهمترین مسائل مطرح شده در جلسات رواندرمانی گزارش کردهاند که میتواند بر روند درمان و احساس فاعلی سلامت روانی مراجع تأثیر داشته باشد. از جمله عواملی که میتواند با ترس از مرگ در سالمندان ارتباط داشته باشد، انزوای اجتماعی است. از دیدگاه سیمن، انزوای اجتماعی واقعیتی است فکری که در آن فرد عدم تعلق و انفصال کاملی را با ارزشهای مرسوم جامعه احساس میکند. آشکار است که در این تعریف انزوای اجتماعی به میزان و شدت تماسهای فردی ارجاع ندارد(سیمن، 1959 به نقل از چلپی و امیرکافی، 1383). در بنیادیترین سطح، انزوای اجتماعی به عنوان عدم ارتباط معنادار و پایدار و یا به عنوان داشتن حداقل تماس با خانواده و جامعه تعریف شده است. تأکید اصلی در مطالعه انزوای اجتماعی بر فقدان یا ضعف تعاملات، پیوندها و روابطی است که افراد را به صورت عینی به هم متصل میسازد. بدون تردید انزوای اجتماعی افراد را از مشارکت رسمی و غیر رسمی در جامعه محروم ساخته و مبادلات و دلبستگیهای اجتماعی را کاهش میدهد؛ از تبادل پایدار و دائمی افکار و احساسات از کل به فرد و از فرد به کل جلوگیری میکند؛ موجب تضعیف یا قطع روابط و مبادلات نامتقارن گرم و همچنین روابط گفتمانی میشود و انسان و جامعه را در معرض آسیبهای روانی- اجتماعی متعددی قرار داده و در نتیجه سلامت جامعه را به خطر میاندازد(کلانتری، حسینیزادهآرمانی، 1394). بنابراین
پژوهش حاضر با هدف بررسی ترس از مرگ در دوران سالمندی: نقش انزوای اجتماعی انجام گرفت.
روش
این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی سالمندان شصتسال به بالای ساکن شهر خرمآباد بود. نمونه آماری مطالعه شامل 160 سالمندی بودند که با روش دردسترس انتخاب شدند. ملاكهای ورود به مطالعه عبارت از داشتن سن بیشتر از شصت سال، عدموجود مشکلاتی نظیر ناتوانی ذهنی حاد و آلزایمر(براساس پرونده پزشکی فرد) و رضایت وی برایشرکت در مطالعه میشد. افرادی که از این ملاها برخوردار نبودند از مطالعه خارج میشدند.
شرکتکنندگان در این مطالعه شامل 160 سالمند(80 نفر زن و 80 نفر مرد) بودند.

فایل : 12 صفحه

فرمت : Word