مقاله کامل اثر پروبيوتيک ساکارومايسس سرويزيه و اسيدهاي آلي بر مرفولوژي روده، فراسنجه هاي خوني، قابليت هضم مواد مغذي و عملکرد رشد جوجه‌‌هاي گوشتي

دانشکده کشاورزي
گروه علوم دامي
عنوان:
اثر پروبيوتيک ساکارومايسس سرويزيه و اسيدهايآلي بر مرفولوژي روده، فراسنجههاي خوني، قابليت هضم مواد مغذي و عملکرد رشد جوجه‌‌هاي گوشتي
استاد راهنما:
اساتيد مشاور:
توسط:
زمستان 1390
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: مقدمه و مروري بر تحقيقات گذشته 1
1-1- مقدمه 2
1-1-1- تاثير سن حيوان بر ميکروفلور دستگاه گوارش 3
1-1-2- تاثير محيط بر ميکروفلور دستگاه گوارش 3
1-1-3- تاثير تنش بر ميکروفلور دستگاه گوارش 3
1-1-4- تاثير ترکيبات ضدباکتريايي بر ميکروفلور دستگاه گوارش 4
1-1-5- تاثير خوراک مصرفي بر ميکروفلور دستگاه گوارش 4
1-2- افزودني‌هاي خوراك 4
1-3- پروبيوتيکها و اسيدهاي آلي 5
1-3- 1- پروبيوتيکها 5
1-3-1-1- اثر پروبيوتيکها بر عملکرد رشد طيور 6
1-3-1-2- اثر پروبيوتيکها بر pH دستگاه گوارش طيور 7
1-3-1-3- اثر پروبيوتيک ها بر فراسنجههاي خوني طيور 8
1-3-1-4- اثر پروبيوتيک ها بر قابليت هضم مواد مغذي طيور 9
1-3-1-5- اثر پروبيوتيک ها بر ميکروبها و مرفولوژي روده طيور 10
1-3-1-6- انتخاب ميکروارگانيسمها به منظور توليد پروبيوتيکها 12
1-3-1-7- مخمرها 12
1-3-1-7-1- اکولوژي مخمرها 12
1-3-1-7-2- موارد کاربرد مخمرها 13
1-3-1-7-3- مخمرهاي بيماريزا 13
1-3-1-7-4- تاثير مخمرها در فساد خوراک 14
1-3-1-7-5- استفاده از مخمر به عنوان مکمل تغذيه اي 14
1-3-1-7-6- ساکارو مايسس سرويزيه 14
1-3-1-7-6-1- تاريخچه کشف ساکارومايسس سرويزيه 15
1-3-1-7-6-2- فرايند رشد ساکارومايسس سرويزيه 16
1-3-1-7-6-3- اثر ساکارومايسس سرويزيه بر عملکرد طيور 16
1-3-1-7-6-4- اثر ساکارومايسس سرويزيه برpH دستگاه گوارش طيور 17
1-3-1-7-6-5- اثر ساکارومايسس سرويزيه بر فراسنجههاي خوني طيور 18
1-3-1-7-6-6- اثر ساکارومايسس سرويزيه بر قابليت هضم مواد مغذي طيور 19
1-3-1-7-6-7- اثر ساکارومايسس سرويزيه بر ميکروبها و مرفولوژي روده طيور 20
1-3-2- اسيدهاي آلي 21
1-3-2-1- مشخصات اسيدهاي آلي 21
1-3-2-2- اسيدهاي آلي در بدن 21
1-3-2- 3- برخي اسيدهاي آلي مورد استفاده در قالب افزودنيهاي خوراک 22
1-3-2-3-1- اسيد فرميک 22
1-3-2-3-2- اسيد لاکتيک 22
1-3-2-3-3- اسيد ماليک 23
1-3-2-3-4- اسيد سيتريک 23
1-3-2-3-5- اسيد تارتاريک 24
1-3-2-3-6- اسيد ارتو فسفريک 24
1-3-2-4- اثراسيدهاي آلي بر عملکرد طيور 24
1-3-2-5- اثر اسيدهاي آلي برpH دستگاه گوارش طيور 26
1-3-2-6- اثر اسيدهاي آلي بر فراسنجههاي خوني طيور 27
1-3-2-7- اثر اسيدهاي آلي بر قابليت هضم مواد مغذي طيور 27
1-3-2-8- اثر اسيدهاي آلي بر ميکروبها و مرفولوژي روده طيور 29
فصل دوم: مواد و روش تحقيق 31
2-1- محل اجراي آزمايش 32
2-2- موقعيت و ابعاد سالن 32
2-3- آماده سازي سالن 32
2-4- واحد آزمايشي 33
2-5- شرايط محيطي پرورش 33
2-5-1- دما 33
2-5-2- رطوبت 34
2-5- 3 – نور 34
2-5-4- تهويه 34
2-5-5- دانخوري و آبخوري 35
2-6- برنامه هاي بهداشتي و واکسيناسيون 35
2-7- تيمارهاي آزمايشي 36
2-8- طرح آماري آزمايش 37
2-9- تجزيه آماري 38
2-10- تنظيم جيره ها و تجزيه مواد غذايي 38
2-11- صفات مورد بررسي در آزمايش 39
2-11-1- اندازه گيري ميزان خوراک مصرفي 39
2-11-2-اندازه گيري متوسط افزايش وزن بدن 40
2-11-3- متوسط ضريب تبديل خوراک 41
2-11-4- اندازه گيري درصد تلفات 41
2-11-5- تعيين ميانگين وزن لاشه به صورت درصدي از وزن زنده در روز 28 42
2-11-6- تعيين ميانگين قسمتهاي مختلف لاشه به صورت درصدي از وزن زنده در روز 28 42
2-12- قابليت هضم ايلئومي ‌مواد مغذي 43
2-13- درصد ماده خشک نمونهها 44
2-14- درصد خاکستر نمونهها 44
2-15- درصد پروتئين نمونهها (ايلئومي و خوراک) 45
2-16- درصد چربي نمونهها 45
2-17- تعيين ضرايب قابليت هضم 46
2-18- آزمايشات بافت شناسي روده 46
2-19- محاسبه فراسنجههاي خون 46
2-20- اندازه گيري pH 47
فصل سوم: نتايج 48
3-1- اثر تيمارهاي آزمايشي بر صفات توليدي جوجههاي گوشتي 49
3-2- مقايسه ميانگين قسمتهاي مختلف لاشه (درصد از وزن زنده) در روز 28 51
3-3- اثر تيمارهاي آزمايشي بر pH سنگدان و سکوم 53
3-4- اثر تيمارهاي آزمايشي بر فراسنجههاي سرم خون جوجههاي گوشتي 53
3-5- اثر تيمارهاي آزمايشي بر قابليت هضم ايلئومي مواد مغذي جوجههاي گوشتي 54
3-6- اثر تيمارهاي آزمايشي بر خصوصيات مرفولوژي روده کوچک جوجههاي گوشتي 55
فصل چهارم: بحث 57
4-1- اثر تيمارهاي آزمايشي بر صفات توليدي جوجههاي گوشتي 58
4-2- اثر اسيد آلي و مخمر ساکارومايسس سرويزيه بر صفات لاشه 59
4-3- اثر تيمارهاي آزمايشي بر pH سنگدان و سکوم 60
4-4- اثر تيمارهاي آزمايشي بر فراسنجههاي سرم خون جوجههاي گوشتي 60
4-5- اثر تيمارهاي آزمايشي بر قابليت هضم ايلئومي مواد مغذي جوجههاي گوشتي 61
4-6- اثر تيمارهاي آزمايشي بر خصوصيات مرفولوژي روده کوچک جوجههاي گوشتي 63
4-2- نتيجه گيري کلي 65
4-3- پيشنهادات 66
منابع 67
فهرست شکلها صفحه
شکل 1-1- نمايي از پرزهاي زباني موجود در بخشهاي مختلف روده کوچک (مولائي و همکاران، 1385) 11
شکل 1-2- نمايي از پرزهاي انگشتي موجود در بخشهاي مختلف روده کوچک (مولائي و همکاران، 1385) 11
شکل 1-3- ساختار شيميايي اسيد فرميک 22
شکل 1-4- ساختار شيميايي اسيد لاکتيک 22
شکل 1-5- ساختار شيميايي اسيد ماليک 23
شکل 1-6- ساختار شيميايي اسيد سيتريک 24
شکل 1-7- ساختار شيميايي اسيد تارتاريک 24
شکل 1-8- ساختار شيميايي اسيد ارتوفسفريک 24
شکل2-1- مادر مصنوعي 34
شکل2-2- دانخوري آويز و آبخوري سيفوني براي روز دهم به بعد 35
فهرست جداول صفحه
جدول1-1- کلاس بندي ساکارومايسس سرويزيه (ياماموتو ، 2002) 15
جدول 2-1- شرايط دمايي تأمين شده در کل دوره پرورش 33
جدول 2-2- برنامه واکسيناسيون 36
جدول 2-3- اجزاي تشکيل دهنده جيرههاي پايه مورد استفاده در دورههاي (21- 1روزگي) و رشد (42- 22 روزگي) 39
جدول 3-1- اثرات تيمارهاي غذايي بر وزن بدن، افزايش وزن روزانه ، خوراک مصرفي ، ضريب تبديل غذايي 50
جدول 3-2- مقايسه ميانگين قسمت‌هاي مختلف لاشه به صورت درصدي از وزن زنده در روز 28. 52
جدول 3-3- اثر تيمارهاي غذايي بر pH سنگدان و سکوم در روز 28 53
جدول 3-4- اثرات تيمارهاي غذايي بر فراسنجه‌هاي خوني در روز 35 54
جدول 3-5- اثر تيمارهاي آزمايشي بر قابليت هضم ايلئومي مواد مغذي جوجههاي گوشتي روز 28… 54
جدول 3-6- اثر تيمارهاي آزمايشي بر خصوصيات مرفولوژي روده کوچک جوجههاي گوشتي 56
فصل اول:
مقدمه و مروري بر تحقيقات گذشته
1-1-مقدمه
پرورش طيور گوشتي با توجه به نقش و اهميت خاصي که در تأمين پروتئين حيواني مورد نياز انسان دارد رشد چشمگيري داشته است، به صورتي که از پرورش سنتي به صنعتي عظيم تبديل شده است. در پرورش طيور يکي از مهمترين عواملي که نقش بسزايي در سلامت و توليد دارد، در نظر گرفتن رابطه حيوان ميزبان با ميکروارگانيسمهاي مستقر در دستگاه گوارش آن مي باشد (وندر ويلن و همکاران 2002). بنابراين تأثير ميکروفلور روده جوجه‌هاي گوشتي را نمي‌توان در ارتباط با عملکرد رشد پرندگان ناديده گرفت (موران ، 1982). در اکثر موارد، زماني که صحبت
از ميکروارگانيسم‌ها مي‌شود، آن‌ها را موجوداتي صرفا زيان بار تصور مي‌کنند که دليل اين امر يکسان در نظر گرفتن دو اصطلاح باکتري و جرم است. چنين تصوري نمي‌تواند صحيح باشد، چرا که تعداد باکتري‌هاي غير بيماريزا به مراتب بيشتر از باکتري‌هاي بيماريزا بوده و در واقع بسياري از ميکروارگانيسمهاي غير بيماري‌زا نه تنها مفيد هستند، بلکه براي ادامه حيات بر روي کره زمين لازم و ضروري‌اند. مثال بارزي از چنين باکتري‌هاي سودمند و ضروري، ميکروارگانيسمهايي هستند که در دستگاه گوارش حيوانات زندگي مي‌کنند (فولر و گيبسون، 1998). دستگاه گوارش تمامي حيوانات، جمعيت بسيار پيچيده اي از ميکروارگانيسمها را در خود جاي داده است که اين جمعيت بزرگ و متنوع ميکروبي با يکديگر و حتي با حيوان ميزبان رابطه متقابل داشته و بر روي هم تأثير ميگذارند. تخمين زده شده که بيش از 400 نوع ميکروارگانيسم مختلف در دستگاه گوارش حيوانات وجود دارد که تعداد آن بسيار بيشتر از کل جمعيت انساني زمين است (مور و هولدمن، 1974).
از جمله مهمترين ميکروارگانيسمها دستگاه گوارش عبارتنداز:
الف) لاکتوباسيلوسها که باکتريهاي بيهوازي اختياري گرم مثبت و ميله اي شکل ميباشند که به سطح داخلي چينه دان ميچسبند و لايهاي تقريبا پيوسته را تشکيل ميدهند (کاپيلا و همکاران،2006).
ب) اشريشيا کولي باکتري ميلهاي شکل و گرم منفي از خانوادهي انتروباکترياسه به طول 6-2 ميکرون و عرض 1/5-1 ميکرون بوده، که در شرايط متفاوت رشد از لحاظ خصوصيات ظاهري تغيير ميکند. جايگاه طبيعي اين باکتري رودهي بزرگ حيوانات خونگرم ميباشد (حسني طباطبايي و فيروزي، 1380).
ج) بيفيدوباکتريوم ها باکتريهاي بيهوازي، ميله شکل و گرم مثبت هستندکه معمولا در فلور روده انسان و حيوانات حضور دارند (ميسرا و کويلا،1992).
د) کلستريديوم پرفرنجنس باسيل گرم مثبت به طول 4-2 ميکرن و به عرض 1/5-1 ميکرون مي باشد. اين باکتري بيهوازي بوده ولي وجود کمي اکسيژن را تحمل مي کند و درجهي حرارت مناسب رشد آن 50-20 درجه ي سانتيگراد است. اين باکتري عامل انتريت نکروتيک (تورم نکروزي) روده ميباشد (حسني طباطبايي و فيروزي، 1380).
فولر و گيبسون (1998) بيان کردند که ترکيب ميکرو فلور دستگاه گوارش تحت تأثير عوامل مختلفي تغيير مي‌کند که بعضي از اين عوامل عبارتند از :
1-1- 1- تاثير سن حيوان بر ميکروفلور دستگاه گوارش
افزايش سن تا اندازه زيادي مسئول تغييراتي است که در اکوسيستم دستگاه گوارش حيوانات به وجود مي‌آيد. آنچه مشخص است حيوانات در هنگام تولد داراي دستگاه گوارش عاري از ميکروب بوده و با بالا رفتن سن، فلور ميکروبي بدنشان تشکيل و روز به روز دچار تغيير شده و تعادلي بين جمعيت‌هاي ميکروبي بوجود آورد (اهارا و شاناهان، 2006).
1-1-2- تاثير محيط بر ميکروفلور دستگاه گوارش
حيوانات مزرعهاي در شرايطي کاملاً متفاوت با شرايط طبيعي حيات وحش پرورش داده مي‌شوند، لذا عکس‌العمل فيزيولوژيک حيوانات نسبت به پرورش در شرايط و محيط مصنوعي مزرعه، ممکن است بر ترکيب ميکروفلور روده تأثير گذار باشد. در واقع فولر وگيبسون (1998) معتقد بودند، که اين نوع پرورش باعث مي گردد که ترکيب ميکروفلور دستگاه گوارش تا حدود زيادي توسط خوراک مصرفي (نوع و ترکيب) و محيطي که در آن زندگي ميکنند تغيير کند. در همه حيوانات دستگاه گوارش اولين نقطه تماس محيط خارج و داخل بدن مي باشد. داخل حفره گوارشي نيز جزو محيط خارج بدن محسوب مي گردد. بنابراين براي جلوگيري از رشد ميکروبهاي بيماري زا، محيط بايد به دور از هرگونه عوامل ايجاد کننده آلودگي باشد.
1-1-3- تاثير تنش بر ميکروفلور دستگاه گوارش
شرايط غير طبيعي و تنشهاي ايجاد شده در شرايط پرورش حيوانات مي‌توانند از طريق ايجاد تغييرات هورموني در حيوان و در نتيجه ترشح موکوس، ترکيب ميکروفلور دستگاه گوارش حيوانات را تحت تأثير قرار دهد (يوسفي، 2001). شرايط تنش در محيط پرورش شمار باکتريهاي گرم مثبت همچون لاکتو باسيلوسها را کاهش داده، در حاليکه ميزان رشد، چسبندگي اپيتليالي و جذب موکوسي باکتريهاي گرم منفي بيماريزا نظير اشرشيا کولي و پزودوموناس در پرنده افزايش مي يابد (لوت گندروف و همکاران، 2008).
1-1-4- تاثير ترکيبات ضد باکتريايي بر ميکروفلور دستگاه گوارش
استفاده از آنتي‌بيوتيک‌ها و ديگر ترکيبات ضد باکتريايي به عنوان محرک رشد و دارو براي درمان بيماري استفاده مي‌شوند. اين ترکيبات مي‌توانند از طريق ايجاد شرايط نامناسب، جمعيت باکتريهاي بيماري‌زا را تغيير دهند (گونال و همکاران، 2006).
1-1-5- تاثير خوراک مصرفي بر ميکروفلور دستگاه گوارش
يکي از عوامل مهم تأثيرگذار بر جمعيت ميکروبي دستگاه گوارش خوراکي است که حيوانات از آن استفاده مي‌کنند در واقع با مصرف يک نوع از خوراک، ممکن است نوع خاصي از ميکروارگانيسم، جمعيت تصاعدي داشته و يا بالعكس از جمعيت آن‌ها كاسته شود. به عنوان مثال استفاده از جيرهاي اسيدي باعث کاهش باکتريهاي ناسازگار به اسيد مانند کمپيلوباکترها، اشرشيا کولي، سالمونلاها شده در حاليکه جمعيت ميکروبي سازگار به اسيد مانند لاکتو باسيلوس، تحت تاثير چنين جيرههايي به طور قابل توجهي افزايش مييابد (ديبنر، 2004؛ ريک، 2003). بنابراين، کنترل ميکروفلور دستگاه گوارش از طريق تغذيه با مکمل‌هاي داراي فعاليت ضدميکروبي در قالب افزودنيهاي خوراکي، اثرات مثبتي روي عملکرد رشد طيور خواهد داشت ( تايلور، 2001).
1-2- افزودني‌هاي خوراكي
افزودنيهاي خوراكي موادي هستند كه به منظور بهبود تأثيرگذاري مواد مغذي به مصرف دام رسيده و اين عمل را از طريق اثر بر روده يا سلولهاي ديواره روده به انجام مي‌رسانند. دلايل روشني در تأييد تأثيرگذاري اين مواد افزودني در دست بوده، اما به دليل ماهيت فيزيولوژيكي ديناميك روده، اغلب در عمل نشان دادن اين اثرات بسيار دشوار است (نويد شاد و جعفري صياد، 1386).
آنتي‌بيوتيکها بيشتر از 50 سال است که در بسياري از کشورها به دليل مهار اثر باکتريهاي مضر دستگاه گوارش به عنوان افزايش دهنده رشد مورد استفاده قرار گرفتهاند. وابستگي شديد به داروها و مواد شيميايي در تغذيه طيور و نگراني عمومي از بقاياي آنها در غذا، موجب شده استفاده از اين ترکيبات به عنوان محرک رشد توسط اتحاديه اروپا تحريم شود. با توجه به ممنوعيت استفاده از آنتي‌بيوتيک‌ها در سالهاي اخير (استينر، 2006)، و خسارتهاي فراوان ناشي از عدم استفاده از اين ترکيبات در جيره مانند کاهش عملکرد رشد و بيماري عفونت نکروزه روده (ون ايمرسيل و همکاران، 2004)، پروبيوتيکها و اسيدهاي آلي به علت غير پايدار بودن در جيره، به عنوان جايگزينهاي مناسب به طور گستردهاي در تغذيه طيور مورد استفاده قرار گرفتهاند (ملور، 2000).
1-3- پروبيوتيکها و اسيدهاي آلي
1-3-1- پروبيوتيکها
پروبيوتيک از کلمه اي يوناني به معناي براي زندگي گرفته شده است. پروبيوتيک طبق تعاريف FAO و WHO (2001)، ميکروارگانيسم هاي زنده اي هستند که در افزايش جمعيت باکتري‌هاي مفيد در دستگاه گوارش دام و طيور موثر مي‌باشد.
اسيدهاي آلي توليدي توسط پروبيوتيکها، به صورت غير يونيزه (RCOOH) از غشاء باکتري‌هاي مضر عبور کرده و در داخل سلول باکتري‌هاي مذکور يونيزه شده و توليد يون‌هاي هيدروژن و بي‌کربنات مي‌نمايد و با افزايش اسيديته و کاهش pH، سلول باکتري را مجبور مي‌کند تا براي توازن طبيعي اسيديته خود، انرژي مصرف نمايد و از طرف ديگر يون RCOO- نيز موجب توقف يا کاهش سنتز DNA و پروتئين شده و در مجموع رشد باکتري را کاهش مي‌دهد (هينتو و نيورسي، 1996). استفاده از پروبيوتيكها با هدف پيشگيري يا درمان بيماري نيز صورت مي‌گيرد. آن‌ها مي‌توانند نقش پيشگيري را با جبران تغييرات رخ داده در فلورميكروبي دستگاه گوارش در اثر استرس و تقويت كردن مقاومت حيوان در برابر بيماري ايفا كنند. پروبيوتيكها همچنين با افزايش ظرفيت مهار رقابتي فلورميكروبي دستگاه گوارش در مقابل ميكروارگانيسم هاي بيماريزاي با منشأ خارجي، در پيشگيري از بيماريها موثرند (نايسبت، 2002). پروبيوتيكها شامل بيفيدوباكتر و برخي باكتريهاي گرم مثبت نظير لاكتوباسيل،

فایل : 81 صفحه

فرمت : Word