مقاله کامل اثرات مصرف ماست پروبيوتيك بر سطح چربي‌هاي خون در افراد هيپركلسترولميك و ديابتي نوع

اثرات مصرف ماست پروبيوتيك بر سطح چربي‌هاي خون در افراد هيپركلسترولميك و ديابتي نوع
چكيده:
هدف: واژه پروبيوتيك در اصل كلمه يوناني به معناي (براي زندگي ) است و ميكروارگانيسم هاي زنده اي هستند كه در صورت مصرف در مقادير كافي اثرات مفيدي برروي بيماران ديابتي نوع 2 و هيپركلسترولميك دارند.
مواد و روش ها: دراين مقاله مروري تمامي مقالات نمايه شده در پايگاه هاي علمي واطلاعاتي ازسال 91-84 بررسي و نتايج آنها ارائه گرديد.
يافته ها: مطالعات برروي تعدادي از بيماران با سطح كلسترول بالاتر ازmg/dl100و بيماران ديابتي نوع 2 انجام شد.تمامي بيماران به مدت 2 هفته ماست مصرف نكردند و روزانه 300گرم شير به رژيم آنها اضافه شد، چربي هاي خون در اين افراداندازه گيري شد و به طور تصادفي در دو گروه ماست معمولي و پروبيوتيك قرار گرفتند و به مدت 6 هفته 300 گرم از ماست ها را به جاي شير استفاده كردند. دريافتهاي غذايي، شاخص هاي تن سنجي، فشارخون و سطح ليپيدهاي سرم در ابتدا و انتهاي مطالعه اندازه گيري شد و آناليز آماري بااستفاده از نرم افزار SPSS و آزمون هاي تحليل كوواريانس و تي زوجي انجام گرفت.
نتيجه گيري: هرچه سطح كلسترول خون بالاتر باشد مصرف ماست به ويژه ماست پروبيوتيك به جاي شير در رژيم غذايي افراد هيپركلسترولميك سودمندتر خواهد بود همچنين مصرف ماست پروبيوتيك باعث بهبود غلظت كلسترول تام و LDL در بيماران ديابتي نوع 2 مي شود و با توجه به كاهش قند خون ناشتا در اين بيماران مصرف پروبيوتيك ها را به عنوان درمان كمكي مي توان توصيه كرد بعلاوه دريافتند مصرف ماست پروبيوتيك بر فشارخون اين افراد تاثيري نداشته است.
واژه هاي كليدي: ماست پروبيوتيك،هيپركلسترولميك، ديابت نوع 2،فشارخون
مقدمه:
پروبيوتيك ها، ميكروارگانيسم هايي هستند كه با بهبود بخشيدن به تعادل ميكروبي ميكروفلور بومي در بدن مي توانند اثرات سودمندي را برجاي گذارند. بنابراين كاربرد اين باكتريهاي پروبيوتيك در فرايند توليد ماست منجربه ايجاد محصول ماست پروبيوتيك مي گردد. نوع باكتري پروبيوتيك و ميزان كاربرد آن و كنترل شرايط حاكم بر مراحل توليد فرآورده و ساير موارد ضروري مي باشد،و از جمله مسائل مهم، پايداري باكتري هاي پروبيوتيك به كاررفته در محصول است به اين دليل كه بقا و زنده ماندن اين باكتري ها در طول مدت نگهداري فرآورده بايد حفظ شود تا باكتري هاي پروبيوتيك بتوانند بيشترين تاثيرات مثبت خودرا برجاي گذارند. باكتري هاي
مولد اسيد لاكتيك به ويژه لاكتوباسيلوس و بيفيدوباكتريوم به طور عادي جزي از اكوسيستم پيچيده دستگاه گوارش را تشكيل مي دهند، كه به دليل اثرات مفيد آنها بر سلامت به عنوان پروبيوتيك ها مطرح مي باشند. برخي از خواص مفيد پروبيوتيك ها عبارتند از كمك به درمان عدم تحمل لاكتوز، اسهال، يبوست وآلرژي ها، بيماري هاي التهابي روده، سندروم روده تحريك پذير، زخم معده، تحريك سيستم ايمني و پيشگيري از بيماري هاي اتوايميون، كاهش كلسترول و فشارخون و خاصيت ضد سرطاني مي باشد.Spotty وMann اولين كساني بودند كه نشان دادند مصرف شير تخمير شده مي تواند موجب كاهش غلظت كلسترول سرم شود.از آن زمان مطالعات بسياري به منظور شناخت رابطه مصرف شير تخمير شده و غلظت كلسترول سرم انجام شد. پروبيوتيك ها از طريق مكانيزم هاي احتمالي دكنژوگاسيون اسيدهاي صفراوي توسط آنزيم هيدرولاز وتوقف چرخش روده اي – كبدي اسيدهاي صفراوي قابليت اتصال كلسترول به ديواره سلولي پروبيوتيك ها و تركيب كلسترول با غشا باكتري و در نتيجه جلوگيري از جذب كلسترول مواد غذايي وجلوگيري از سنتز كبدي كلسترول توسط اسيدهاي چرب كوتاه زنجيره ناشي از تخمير توسط پروبيوتيك ها از توانايي كاهش كلسترول خون برخوردار هستند و همچنين اين مطالعه با هدف تعيين اثر دريافت ماست پروبيوتيك و ماست معمولي برسطح ليپيدهاي سرم و فشارخون در بيماران متبلا به ديابت نوع 2 انجام شد تا احتمالا حصول نتايج مثبت بتوان از اين محصول پروبيوتيك همراه با درمان هاي دارويي پرفشاري
خون و كلسترول بالا يا به منظور پيشگيري از بيماريهاي قلبي و عروقي در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 است استفاده كرد.
مواد و روش ها:
در اين مقاله مروري تمامي مقالات نمايه شده در پايگاه هاي علمي و اطلاعاتي از سال 84 -90 با كليد واژه هاي ماست پروبيوتيك، هيپركلسترولميك، ديابت نوع 2، فشار خون بررسي و نتايج آنها ارائه گرديد.
بحث و نتايج:
پروبيوتيك ها در غذاهاي لبني و غير لبني يافت مي شوند غذاهايي كه علاوه بر مواد مغذي معمول، شامل اجزاي ارتقاء دهنده سلامتي ديگري نيز باشند، به عنوان غذاهاي فراسودمند يا غذاهاي دارويي تعريف مي شوند. يكي از روش هايي كه غذاها مي توانند غني شوند، اضافه شدن پروبيوتيك ها به آنهاست. پروبيوتيك ها به غذاهاي مختلفي چون انواع پنير، بستني، دسرهاي برپايه شير، فرمولاي نوزادان، كره، سس مايونز، فراورده هاي پودري يا كپسول مانند و نيز غذاهاي تخميري با منشا گياهي اضافه مي شود. عوامل مختلفي چون محتواي چربي رژيمي، نوع پروتئين، كربوهيدرات و خاصيت بافري بررشد و بقاي پروبيوتيك ها اثر گذار است.
فرآورده هاي لبني به عنوان بهترين روش انتقالي باكتريهاي پروبيوتيكي به دستگاه گوارش انسان است. از اين گروه غذايي مي توان پنير، ماست، بستني و ساير فراورده هاي لبني را نام برد اضافه كردن پروبيوتيك ها به شير مراحل متعددي دارد كه شامل:
الف ) اضافه شدن پروبيوتيك ها به محيط كشت استارتر ( محيط DVI)،
ب ) توليد دو ماده زمينه به صورت جداگانه، يكي محتوي ميكروارگانيسم هاي پروبيوتيكي در شير براي به دست آوردن غلظت بالايي از سلولهاي زنده ماندني و قابل بقا و ديگري محتوي محيط كشت استارتر. زماني كه مراحل تخمير كامل شد، اين دو دسته مواد با هم تركيب خواهند شد
ج ) استفاده از ميكرو ارگانيسم هاي پروبيوتيكي به عنوان محيط كشت استارتر. در اين روش، مدت زمان لازم براي تخمير عموما از فرايندهاي سنتي كه از استارتر هاي غير پروبيوتيكي استفاده مي شود، بيشتر است. علاوه بر اين گونه هاي پروبيوتيكي مي بايستي به محيط استارتر سازگار باشند. ماست هاي حاوي چربي بالا اثرات مهاركنندگي را بر روي برخي از گونه هاي پروبيوتيكي به ويژه بيفيدوباكتريوم بيفيدوم نشان داده اند.
مكمل ياري با ويتامين ها ( از جمله اسيد آسكوربيك ) بقا گونه پروبيوتيكي لاكتوباسيلوس اسيدفيلوس را در ماست افزايش مي دهد. علاوه براين موادي چون پروتئين آب پنير، بقا برخي از پروبيوتيك ها را افزايش مي دهد كه احتمالا
ناشي از خاصيت بافري كنندگي آنها مي باشد. استفاده از تركيبات پروبيوتيكي در توليد ماست مي تواند رشد و فعاليت پروبيوتيك ها را افزايش دهد. در همين راستا فروكتواليگوساكاريدها در حفظ و ارتقاء فعاليت پروبيوتيك ها بيشتر موثر بوده اند.
برخي از محدوديت هاي استفاده از فراورده هاي لبني براي توليد محصولات پروبيوتيكي شامل حضور آلرژن ها و عدم تحمل به لاكتوز، نياز به محيط سرد براي ماندگاري و محتواي چربي مي باشد.تحقيق برروي 14 بيمار شامل 10 زن و 4 مرد انجام شد. در مرحله اول، 7 نفر در گروه مصرف كننده ماست معمولي و 7 نفر در گروه مصرف كننده ماست پروبيوتيك قرارگرفتند و در مرحله دوم جابجا شدند. ميانگين سن افراد 8/6+5/50 سال بود. قد و وزن با استفاده از ترازوي داراي قدسنج Seca با حداقل پوشش و بدون كفش با روش هاي استاندارد اندازه گيري شد و با استفاده از اين دو شاخص،BMI محاسبه گرديد. بيماراني كه BMI بالاترازkg/m2300 داشتند از مطالعه حذف شدند.آموزش هاي لازم مبني بر عدم تغيير رژيم غذايي و ميزان فعاليت بدني و به منظور حذف اثرات احتمالي مصرف ماست بر فراسنج هاي ليپيدي، از آنها خواسته شد به مدت دو هفته، ماست يا دوغ مصرف نكنند و 300 گرم شير با 5/2% چربي به رژيم معمول خود اضافه كنند. پس از آن،cc5 خون در حال ناشتا گرفته و غلظت سرمي كلسترول تام،HDL-C و تري
گليسريد به روش آنزيماتيك اندازه گيري شد و LDL-C با استفاده از فرمول Friedwald محاسبه گرديد وهمچنين فشارخون اندازه گيري شد. جهت تعيين دريافت غذايي اين افراد،24 ساعته خوراك براي 3 روز متوالي ثبت شد. پس از آن، به طور تصادفي در يكي از گروه هاي مصرف كننده ماست معمولي و ماست پروبيوتيك قرار گرفتند و از آنان خواسته شد به مدت 6 هفته، روزانه 300 گرم از ماست هاي تحويل داده شده را مصرف كنند و از هيج نوع ماست يا دوغ ديگري استفاده نكنند. اين مقدار ماست، جايگزين 300 گرم شيري بود كه به رژيم آنان اضافه شده بود. ماست ها هر هفته يكبار در بسته هاي مشابه تحويل بيماران داده مي شد و افراد از نوع آن اطلاع نداشتند. در پايان هفته 6، اندازه گيري غلظت ليپيدهاي خون وقند خون و فشار خون و ثبت غذاي 3روز، تكرار شد. پس از 7 هفته استراحت دو گروه جابه جا شدند و مطالعه 6 هفته ديگر ادامه يافت. هر دو نوع ماست حاوي 5/2%چربي بودند. جهت توليد ماست معمولي، از باكتري هاي آغازگر معمولي ماست يعني استرپتوكوكوس ترموفيلوس و لاكتوباسيلوس بولگاريكوس استفاده شد. ماست پروبيوتيك علاوه بر اين دو باكتري، داراي دو باكتري پروبيوتيك لاكتوباسيلوس اسيدوفيلوس و بيفيدوباكتريوم لاكتيس نيز بود. ماست ها هر هفته يكبار در كارخانه صنايع شير تهيه و در اختيار افراد قرارداده مي شدند. پس مطالعه نتايچ اين پژو هش نشان داد كه مصرف
ماست پروبيوتيك در مقايسه با ماست معمولي موجب كاهش معني دار سطح كلسترول تام و كلسترول LDL سرم را در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 كاهش مي دهد ولي باعث كاهش معني دار فشارخون سيستولي و لگاريتم فشارخون دياستولي نشد.
نتيجه گيري كلي:
اين مطالعه نشان داد كه مصرف روزانه 300 گرم ماست پروبيوتيك حاوي لاكتوباسيلوس اسيدوفيلوس و بيفيدوباكتريوم لاكتيس به مدت 6 هفته بدون تاثير بر فشارخون، غلظت كلسترول تام و كلسترول LDL سرم را در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 كاهش مي دهد و احتمالا مي تواند عوامل خطر بيماري هاي قلبي عروقي را در اين بيماران تاحدي بهبود بخشد. بطور كلي مصرف ماست پروبيوتيك به عنوان يك درمان موثر در كاهش بيماري هاي قلبي – عروقي و كاهش كلسترول، تري گليسريد خون، و يا بعنوان يك ماده غذايي پرمصرف و كاربردي در جامعه به حساب مي آيد و مي توان از آن در صنعت دارويي جهت كاهش كلسترول و تري گليسريد خون با عوارض جانبي بسيار كم استفاده نمود و همچنين از تاثيرات مفيد ديگر آن، مي توان فعاليت ضدميكروبي در دستگاه گوارش، درمان التهاب حادمعده و روده، درمان اسهال، مقاومت در برابر آنزيم هاي گوارشي و…. نام برد.
منابع:
عطايي جعفري، ع، ف، طاهباز، ح، علوي مجد، ح، جودكي، بهار 1384، مقايسه اثر مصرف نوعي ماست پروبيوتيك و ماست معمولي بر سطح كلسترول سرم افراد مبتلا به هيپركلسترولمي خفيف تا متوسط، مجله ديابت و ليپيد ايران، دوره چهارم، شماره 3،48-43
عطايي جعفري، ع، س، حسيني، ح، علوي مجد، ف، طاهباز، زمستان 1386، بررسي ميزان تاثير جايگزيني شير با ماست پروبيوتيك و ماست معمولي بر سطح چربي هاي خون در افراد هيپركلسترولميك و نورموكلسترولميك، مجله ديابت و ليپيد ايران، دوره 7، شماره 2،244-239
عريان، ش، پ، يغمايي، ه، زماني، تابستان 1389، تهيه و توليد ماست پروبيوتيكي با تلقيح سويه هاي لاكتوباسيلوس GG و مقايسه آن با ماست معمولي و تاثير آنها در كاهش متابوليت هاي ليپيدي در سرم خون موش هاي صحرايي نر نژاد ويستار، مجله علمي – پژوهشي زيست فناوري ميكروبي دانشگاه آزاد اسلامي، دوره دوم، شماره 5،12 -7
اجتهد، ه،ج، مهتدي نيا، ع، همايوني راد، م، نيافر، م، جعفرآبادي، و، مفيد، زمستان 1390، اثرات مصرف ماست پروبيوتيك بر فشار خون و سطح ليپيدهاي سرم در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2: كارآزمايي باليني

فایل : 10 صفحه

فرمت : Word