مقاله در مورد بررسی احکام فقهی ظروف طلا و نقره

دانشگاه آزاد اسلامی
واحد اردبيل
پایان نامه کارشناسی ارشد (M.A)
رشته الهیات گرایش فقه و حقوق اسلامی
موضوع
بررسی احکام فقهی ظروف طلا و نقره
استاد راهنما
دکتر محمود اصغری
نگارنده
سمیه حامدی شکرلو
سالتحصیلی 94-1393
تقدیم به:
آستان مقدس پیام آور حق و عدالت ، خاتم الانبیا ی محمد مصطفی(ص)
«و به روح پدر شهیدم و همه شهدای راه حق که همه مدیون ایثارگریهای این عزیزان هستیم».
با تقدیر از :
استاد ارجمند جناب آقای محمود اصغری
به دلیل زحمات بی دریغ،
راهنمائیها و توصیههای ارزشمندشان
در طول تحصیل و تدوین پایان نامه
و
اساتید گرامی جناب آقایان شفایی مهر و واحدی زاده
که با ارشاد و مشاوره دلسوزانه شان
در به ثمر رسیدن این پایان نامه یاریگرم بودهاند
فهرست مطالب
عنوان…………………………………………………………………………………………………………………صفحه
چکیده………………………………………………………………………………………………………………….1
مقدمه 2
الف)بیان مساله 4
است. 4
ب)ضرورت و اهمیت تحقیق 6
و) سوالات پژوهش: 8
سوال کلی: 8
سوالات جزئی: 8
ز)روش تحقیق 10
ی) سازمان دهی تحقیق 10
فصل اول مفاهیم و ادبیات نظری
1-1-1-1تعریف حکم 10
1-1-1-2-حکم شرعی و تعاریف آن 12
1-1-1-3-شیخ‌بهائی و تعریف حکم شرعی 13
1-1-1-4-برخی اصولیان متأخر امامی، در تعریف 13
1-1-1-5- تعريف فقه 13
1-1-2-1-فقه در اصطلاح 14
1-1-2-2- طلا و ظروف از جنس طلا 15
1-1-2-3- نفره و ظروف نقره 17
1-2-1- کلیات 19
1-2-1- 1- واژه حکم در منابع فقهی و اصولی 19
1-2-1-2- مراد از حکم شرعی در زبان فقها و اصولیان 19
1-2-1-3- معنای دیگر واژه حکم در منابع فقهی و حقوقی 19
1-2-1- 4- حکم ولایی 19
1-2-1-5- کم حکومتی 20
1-2-1-6- واژه احکام 20
1-2-1-7-احکام شرعی از دیدگاه فقهی 20
1-2-1-8-اصولیان و تشریع احکام شرعی 21
1-2-1-9-مبنای تشریع احکام شرعی 21
1-2-1-10-مبنای شناخت احکام شرعی 21
1-2-1-11-اشکال مهم اصولیان بر حکم ظاهری 22
1-2-1-12-آخوند خراسانی و بررسی اشکالات تعبد به ادله غیرعلمی 23
1-2-1-13-حکم واقعی نزد اصولیان شیعه 23
1-2-1-14-تقسیمات حکم واقعی در منابع اصولی امامی 24
1-2-1-15- تقسیمات حکم به اعتباری دیگر 24
1-2-1-16-مقایسه حکم وضعی با حکم تکلیفی 25
1-2-1-17-گستره و تعداد احکام وضعی 25
1-2-1-18-أحکام وضعی مستقلّند یا منتزع؟ 26
1-2-1-19-منتزع بودن أحکام وضعی در نزد شیخ أنصاری 26
1-2-1-20-اهميت فراگيرى احكام 27
1-2-1-20-1از نظر قرآن 27
1-2-1-20-2-از نظر سنت 27
1-2-1-20-3-از ديدگاه مراجع و علماى اسلام 28
1-2-1-21-قلمرو احكام 28
1-2-1-22-جايگاه علم فقه نزد مسلمانان 29
1-2-2-کلیات مربوط به فقه 30
1-2-2-1-تاريخچة علم فقه 30
1-2-2-2-كلمه فقه در اصطلاح علماء 35
1-2-2-3-موضوع علم فقه 36
1-2-2-4- مذاهب مختلف در فقه 36
1-2-2-5-برجسته ترين دانشمندان اسلام در علم فقه 38
1-2-2-6-ستره فقه و جامعيت آن 39
1-2-2-10-تقسيمات فقه 41
1-2-3-کلیات طلا و نقره 43
1-2-3-1-ویژگی‌ها 43
1-2-3-2- تولید و ارزش 44
1-2-3-3-کاربردها 45
فصل دوم احکام فقهی ظروف طلا ونقره
2-1- احکام ضروف 47
2-2- در ساير احكام متعلق به ظروف 51
2-3-نکات مهم در مورد احکام ظرف‌ها 53
2-4- احکام کلی ظروف طلا و نقره 54
2-5-چرا استفاده از ظروف طلا برای زن و مرد حرام است؟ 64
2-5-1- پاسخ اجمالی 65
2-5-2-پاسخ تفصیلی 65
2-6- علت حرام بودن آشاميدن آب از ظرف طلا، چیست؟ 66
2-7- استفاده از طلا و نقره از دیدگاه قرآن 69
فصل سوم بحث و نتیجه گیری
3-1- بیان برخی از روایات تحریم استفاده از طلاو حریر و ظرف طلا و نقره 72
3-2- بحث استفاده از ظروف طلا و نقره از دیدگاه آیت اله مظاهری 76
3-3- نهایت حکم استفاده از ظروف طلا و نقره 85
3-4- نتیجه گیری 95
3-5- پیشنهادات پژوهش 97
چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………102
چکیده:
احکام و مقررات دینی هم نسخه هایی است که پیامبران الهی و پیشوایان دینی از طرف خدا برای بشر آورده اند تا سعادت و خوشبختی آنان را از هر جهت تامین نمایند. کسانی که پایه توحید خود را محکم ساخته اند و طبق دلایل قطعی عقیده دارند که قانونگذار اسلام یعنی، خداوند متعال، بی نیاز مطلق و دارای علم و حکمت بی پایان است، هیچ گونه تردیدی نخواهند داشت که تمام احکام و مقررات و دستورهای اسلامی که پیامبر اسلام از طرف خدای متعال برای بشر آورده است، دارای مصالح و فوایدی می باشد، زیرا علم و حکمت خدای بزرگ ایجاب می کند که هیچ فرمانی را بدون رعایت مصالح بندگانش ندهد و چنین افرادی همیشه در صدد پیروی از دستورهای الهی هستند احکام استعمال ظروف طلا و نقره نیز از این جهت مستثنی نیستند در برخی از احکام علما چنین آمده است خوردن و آشاميدن از ظرف طلا و نقره حرام است ولى استعمال آن‌ها در مثل زينت اطاق حرام نيست و نگاه داشتن آن نيز حرام نمى‏باشد, ساختن ظرف طلا يا نقره و مزدى كه براى آن مى‏گيرند و خريد و فروش آن‌ها حرام نيست،گيره استكان كه از طلا يا نقره مى‏سازند اگر بعد از برداشتن استكان ظرف به آن گفته شود، استعمال آن چه به تنهايى و چه با استكان حرام است و اگر ظرف به آن گفته نشود استعمال آن مانعى ندارد،استعمال ظرفى كه روى آن را آب طلا يا آب نقره داده‏اند اشكال ندارد، اگر فلزى را با طلا يا نقره مخلوط كنند و ظرف بسازند چنانچه مقدار آن فلز به قدرى زياد باشد كه ظرف طلا يا نقره به آن ظرف نگويند استعمال آن مانعى ندارد، استعمال بادگير قليان و غلاف شمشير و كارد و قاب قرآن اگر از طلا يا نقره باشد اشكال ندارد و همچنين عطردان و سرمه‏دان و مثل اينها،خوردن و آشاميدن از ظرف طلا و نقره در حال ناچارى اشكال ندارد و استعمال ظرفى كه معلوم نيست از طلا يا نقره است يا از چيز ديگر اشكال ندارد.
کلمات کلیدی: احکام-ظروف-طلا-نقره
مقدمه
قوانین الهی دارای فلسفه و حکمت های گوناگونی هستند و به هیج وجه بی پایه و بی حکمت وضع نشده اند. دستورات اسلامی تابع علل واقعی هستند و ریشه در واقعیات جسمی، روحی، اقتصادی، اجتماعی و … دارند. اصولاً ارزش اعمال انسان به میزان آگاهی و ایمان او وابسته است و این مستلزم بررسی و کاوش از فلسفه احکام و قوانین دینی است که بدانیم این قوانین برای چه نهاده شده و ما را به چه سمت و سویی هدایت می کنند. منتها در شناخت اسرار و فلسفه احکام نباید کشفیات علوم جدید را کافی دانست و بر اساس آخرین دست آوردهای علمی جهان دانش به قضاوت درباره احکام و قوانین الهی نشست؛ چون اولاً: قوانین الهی با توجه به تمام جنبه های روحی و جسمی و … انسان بنا نهاده شده اند. ثانیاً: باید اعتراف کنیم که شناخت
ما از جهان پیرامون و از جمله درک و اطلاعات علمی بشر از واقعیات پیچیده روحی و روانی …انسان، بسیار اندک است.
حکم در اصطلاح به صورتهای مختلفی مورد تعریف قرار گرفته است، بعضی گفته اند حکم آن است که شارع مقدس حکمی تکلیفی یا وضعی درباره فعلی از افعال انسان جعل و اعتبار کند به این معنی که آدمی را از ارتکاب فعل ممنوع کند یا به انجام دادن آن وادار کند یا در انجام دادن و ترک آن اجازه و رخصت دهد و یا بر فعل انسان اثری مترتب کند»
شهید اول و میرزای نائینی در تعریف حکم چنین می گویند که: «حکم خطابی است از جانب شارع که به گونه اقتضائی یا تخییری به افعال مکلفین تعلق می گیرد.عده ای هم گفته اند؛ حکم، انشاء یک امر تکلیفی یا وضعی است از جانب قانونگذار (شارع) به این گونه که انجام یا ترک فعلی را اقتضاء کند یا رخصت دهد و یا اثری عملی بر آن مترتب شود.یکی از این احکام در مورد استعمال ظروف از جمله طلا و نقره جهت آشامیدن و خوردن است .
فقها و علمای دینی احکام متفاوتی از استعمال این ظروف یاد کرده اند از جمله
آیات عظام امام، بهجت و خامنه اى: نگه دارى و به کارگیرى آنها در زینت اتاق اشکال ندارد ؛ ولى استفاده هاى دیگر از آنها (مانند خوردن و آشامیدن ) حرام است.
آیات عظام تبریزى و سیستانى: خوردن و آشامیدن از ظرف هاى طلا و نقره حرام است و بنابر احتیاط واجب، هرگونه استفاده دیگر نیز جایز نیست ؛ ولى نگه دارى و یا به کارگیرى آنها در زینت اتاق و مانند آن اشکال ندارد.
آیات عظام صافى و مکارم: خوردن و آشامیدن از ظرف هاى طلا و نقره حرام است و بنابر احتیاط واجب، هرگونه استفاده دیگر، حتى نگه دارى آنها نیز جایز نیست.
آیه اللّه  فاضل: نگه دارى آنها اشکال ندارد ؛ ولى استفاده هاى دیگر مانند خوردن و آشامیدن و حتى به کارگیرى آنها در زینت اتاق حرام است.
آیه اللّه  نورى: خوردن و آشامیدن از ظرف هاى طلا و نقره و هرگونه استفاده دیگر، حتى نگه دارى آنها نیز حرام است.
آیه اللّه  وحید: خوردن و آشامیدن از ظرف هاى طلا و نقره حرام است و بنابر احتیاط واجب، هرگونه استفاده دیگر، هر چند به کارگیرى آن در زینت اتاق نیز جایز نیست ؛ ولى نگه دارى آنها اشکال ندارد.در این پایان نامه سعی شده است که این احکام به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گیرد .

فایل : 89 صفحه

فرمت : Word