بررسی همدلی و تاب آوری بین تک فرزندان و چند فرزندان در دانشجویان دانشگاه آزاد واحد اردبیل

دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل
عنوان :
بررسی همدلی و تاب آوری بین تک فرزندان و چند فرزندان در دانشجویان دانشگاه آزاد واحد اردبیل
استاد راهنما:
دکتر نریمانی
پژوهشگر:
نسترن فیض اله زاده
سال تحصیلی 91-90
o
بیان مسئله
زندگی ماشینی باعث شده که زوج ها به داشتن تنها یک فرزند بسنده کنند.امروزه تعداد والدین تک فرزند روز به روز در حال افزایش است.باید توجه داشت داشتن یک فرزند بدتر یا بهتر نیست.تک فرزندی مانند چند فرزندی مزایا و معایبی دارد. آنها فقط به برقراري روابطي علاقه مندند كه دربرگيرنده منافع آنان باشد و احساساتشان را نيز جريحه دار نكند. آنها ممكن است ناراحتي هاي خود را براي ديگران بيان نكنند و فردي درون گرا شوند. ممكن است تبحر لازم را نداشته باشند تا بتوانند دعواهاي خود را با ديگران به گونه اي مديريت كنند كه در نهايت هر دو طرف راضي شوند.
اين نوع احساسات ناپخته معمولاً با تجربه هايي كه فرد در زندگي خود كسب مي كند، درمان مي شود؛ فردي كه تنها فرزند خانواده اش بود مي گويد: سال ها طول كشيد تا دريافتم رفتار والدينم با من مناسب نبوده است. آنها به شدت از من حمايت كردند. تمام خواسته هايم را تأمين مي كردند. به همين دليل نتوانستم ميزان تحملم را در دست نيافتن به خواسته هايم تقويت كنم. اكنون دريافته ام كه ناراحت و نااميد
شدن بخشي از مشكلات دوران رشد كودك است و كودك نياز دارد چنين احساساتي را تجربه كند. اگرچه كودكان اعتماد به نفس زیادی در برقراری ارتباط با بزرگسالان دارند اما به دلیل احساسات ناپخته از همبازی خود خجالت بکشند و ترجیح دهند که با کودکان بزرگتر از خود بازی کنند.
حسين ملک افضلي :تک فرزندی باعث مي شود تا 50سال ديگر براي نسل هاي آينده داشتن عمو، خاله، عمه و دايي تاريخي شود که به نوعي مشکلات و اختلالات رواني را در پي خواهد داشت..و نیز او گفته: وجود يک فرزند در خانواده ها باعث مي شود که اين فرزند به دليل نداشتن همبازي و يا هم صحبت در محيط خانه، دچار نوعي از خلا عاطفي شود و اين خلا در کودک رشد کرده و در آينده در سلامت روان و نسل هاي بعدي تاثير منفي مي گذارد(رحیمی ویوسفی 1389).
ونیز امروزه علی رغم ایجاد تغییرات عمیق فرهنگی و تغییر در شیوه زندگی وتجددگرایی بسیاری از افراد در رویارویی با مسائل زندگی فاقد توانایی های لازم و اساسی هستند و همین امر آنان را در مواجهه با مشکلات و مسائل روزمره زندگی ناتوان و آسیب پذیر ساخته است(1382به نقل از سردارپور و همکاران).
تک فرزندها نمي توانند نااميدي ها و فشارهاي روحي
را تحمل كنند. چنانچه توهيني به آنها شود، بي آن كه قصد و غرضي در كار باشد اين توهين را رفتاري عمدي و به پشتوانه نيتي خاص تفسير مي كنند. چنانچه از مسئله اي رنجيده خاطر شوند اين حالت را تا مدت هاي مديد در درون خود زنده نگاه مي دارند.هرچه حمایت از آنها بیشتر شود قدرت تحمل آنها در رویارویی با مشکلات کاهش میابد .از این رو بسیار شکننده و آسیب پزیر میشوند.واژه تاب اوری را میتوان به صورت بیرون آمدن از شرایط شرایط سخت یا تعدیل آن تعریف کرد. در واقع تاب آوری ظرفیت افراد برای سالم ماندن و مقاومت و تحمل شرایط سخت و پرخطر است. و به معنای توان موفق بودن زندگی کردن و خود را رشد دادن در شرایط دشوار .اینفرایند خود به خود شکل نمیگیرد مگر این که فرد در شرایط دشوار و ناخوشایند قرار گیرد. تا برای رهایی از آن حداکثر تلاش را برای کشف و بهره برداری از عوامل محافظت کننده “فردی و محیطی” در درون و بیرون خود که همواره به صورت بلقوه وجود دارد بکار گیرد.
متاسفانه ححمایتهای بیش از حد والدین تک فرزند باعث می شود این کودکان با روحیه حساس و ضعیف تربیت شوند و توان رویارویی با مشکلات را نداشته یا نسبت به چند فرزندان این توان در انها کمتر باشد.تک فرزندان از آزمودن احساساتی که در روابط
بین خواهر و برادر شکل میگیرد ماننده :مسابقه برای چیرگی بر یکدیگر رقابت برای جلب رضایت والدین مشاجره درباره اختلافات درگیری برای کسب حق تقدم و درد و دل کردن با آنها محروم میمانند. البته تا بآوری تنها پایداری در برابر آسیب ها و یا شرایط تهدید کننده نیست و حالتی انفعالی در رویارویی با شرایط خطرناک نمیباشد بلکه شرکت فعال و سازنده در محیط پیرامونی خود است. میتوان گفت تاب اوری توانمندی فرد در برار تعادل زیستی-روانی در شرایط خطرناک است(کانر و دیویدسون 2003)کامپفر به این نکته اشاره مینماید که سازگاری مثبت با زندگی .هم میتواند پیامد تاب آوری به شمار رود وهم به عنوان پیش اینده سطح بالاتری از تاب اوری را سبب شود.با توجه به بحث های صورت گرفته باید کمی تامل کرد که آیا تک فرزندی میتواند باعث شود توان فرد در برابر مشکلات کاهش پیدا کند و از این رو باعث کاهش سازگاری و رضایت از زندگی فرد شود؟؟؟
همدلی طبق تعریف عبارت است از تمایل به پاسخ دهی به حالات عاطفی دیگران با حالت عاطفی مشابه(بارون و برن1997)
لوئیس همدلی را نخستین شرط رشد خودشکوفائئ می داند که کودک خود را به جای فرد دیگری ببیند و احساسات کودکی دیگر را تجربه نماید
یکی از نشانه های اولیه همدلی ، گریه های غیر ارادی نوزادانی است که صدای گریه نوزاد دیگر را می شنود گر چه این نخستین روش انگیزش همدلی ، یک میانجی تلقی نمی شود، اما شبیه به مفهوم اصلی همدلی به عنوان یک واکنش جانشین در مقابل دیگران است (رفتارهای اجتماعی مطلوب از دیدگاه روانشناس اجتماعی هانس ورند بیر هوف ص. 165) بر اساس یک فرضیه معتبر همدلی واکنش زیست شناختی و همگانی است که تحت تاثیر رشد شناختی و عوامل محیطها تغییر می کند . شیر خوارگان در برابر ناراحتی دیگران واکنش نشان می دهند ، مثلا با دیدن گریه کود دیگر گریه می کنند . تلاشهای آنان برای کمک معمولا غیر موثر و نامناسب است . البته با پیشرفت توانایی شناختی به خصوص توانایی درک دیدگاه دیگران و نقش بازی کردن کودکان درک کاملترو دقیقتری از احساسات و عواطف دیگران پیدا می کنند . در نتیجه دلسوزتر می شوند و بهتر می توانند به طرق مناسبی به دیگران کمک کنند . (رشد شخصیت کودک ترجمه مهشید یاسایی ص.345)
فرضیه های تحقیق
بین میانگین نمرات دانشجویان در مقیاس همدلی با توجه به تک فرزند یا چند فرزند بودنشان تفاوت معنا دار وجود دارد.
بین میانگین نمرات دانشجویان در مقیاس تاب آوری با توجه به تک فرزند یا چند فرزند بودنشان تفاوت معنا دار وجود دارد.
بین میانگین نمرات دانشجویان تک فرزند پسر با میانگین نمرات دانشجویان تک فرزند دختر در مولفه همدلی رابطه معنادار وجود دارد
بین میانگین نمرات دانشجویان چند فرزند پسر با میانگین نمرات دانشجویان تک فرزند دختر در مولفه همدلی رابطه معنادار وجود دارد.
بین میانگین نمرات دانشجویان تک فرزند پسر با میانگین نمرات دانشجویان تک فرزند دختر در مولفه تاب آوری رابطه معنادار وجود دارد
بین میانگین نمرات دانشجویان چند فرزند پسر با میانگین نمرات دانشجویان تک فرزند دختر در مولفه تاب آوری رابطه معنادار وجود دارد
ضرورت و اهمیت تحقیق
پیشرفت بسیار زیاد جامعه تغییرسریع رو به رشد ان باعث بروز مسائل و مشکلاتی در زندگی انسان هاشده که مارا بر ان داشته که در مورد ان تحقیق و برسی کنیم در سراسر این سرزمین پهناور ما شاهد این واقعیت هستیم که با بزرگتر شدن کوکاد و ورود آنها
به جامعه توان همدلی در افراد کاهش میابد و این یکی از بزرگترین مشکلات جامعه صنعتیست که باید برای مقابله با آن برنامه ریزی شود و روش هایی ارائه شود.(درخشانپور صدر و یاسمنی 1383)
در جوامع امروزی به دلیل ماشینی شدن زندگی و کمتر بها دادن به ارتباطات میان فردی دامنه ارتباطات محدودتر شده .
به عینه میبینید که جوانان امروز به نسبت به جوانان 30 سال پیش از استقلال کمتری برخوردارند و در رابطه با مسئله و مشکل بیشتر نیاز به دخالت والدین دارند.و کمک آنان را طلب میکنند.که این خود نیز در جامعه قابل بررسی است و باید راحلی برای مقابله با آن ارائه شود.
همیشه پیشگیری مقرون به صرفه تر از در مان است پس باید به این مشکلات که میتواند گریبان گیر جامعه فردا باشد توجه شود با آن مقابله شود. چون امکان دارد بعد از چند دهه تعداد زیادی با آن روبه رو شوند.(دکتر همزه گنجی کتاب بهداشت روانی).
تعاریف نظری و عملی متغیر ها
به کودکانی تک فرزند گفته میشود که هیچ خواهر یا برادری نداشته باشند و تنها فرزند خانه هستند.
چند فرزند:
کودکانی که که جز خود حداقل یک خواهر یا برادر داشته باشد
تاب آوری:
گارمزی ماستن تاب آوری را یک فرایند توانایی یا پیادم سازگاری موفقیت آمیز با شرایط تهدید کننده تعریف نموده طبق تعریف کانر و دوینسون تاب آوری توانمندی فرد در برقراری تعادل زیستی روانی در شرایط خطرناک است.
تعریف عملیاتی تاب اوری نمره ای است که فرد در ازمون کانر-دیویدسون به دست می آورد.
همدلی:
استرایر 1980 در تعریف همدلی مینویسد همدلی نوع خاصی از توجه داشتن به دیدگاه دیگران است به این معنا که کودک از طریق واکنش های عاطفی دیگران واکنش های عاطفی از خود نشان میدهد به نقل از ماسن و همکاران
همدلی: تمایل پاسخ دهی به حالت عاطفی دیگران را با حالت عاطفی مشابه می نامند. به سخن دیگر همدلی

فایل : 20 صفحه

فرمت : Word