بررسی احکام فقهی ظروف طلا و نقره

عنوان پایاننامه به فارسی:
بررسی احکام فقهی ظروف طلا و نقره
عنوان پایاننامه به انگلیسی:
Check jurisprudence gold and silver dishes
اطلاعات مربوط به دانشجو: تلفن :09147495886
اطلاعات مربوط به استاد راهنما:
اطلاعات مربوط به اساتید مشاور:
نظر کميته تخصصی گروه:
نظر شورای پژوهشی دانشکده :
نظر شورای پژوهشی واحد:
عنوان پایان نامه به فارسی:
بررسی احکام فقهی ظروف طلا و نقره
عنوان پایان نامه به انگلیسی:
Check jurisprudence gold and silver dishes
کلمات کلیدی:
احکام فقهی-ظروف طلا-ظروف نقره
پرسش اصلی پژوهش :
احکام فقهی ظروف طلا و نقره چیست ؟
بیان مسئله:
از نخستین قدم ها در شناخت حکم، شناخت موضوع آن میباشد. گاه در به دست آوردن حکم شرعی شک وجود دارد و این شک به سبب شک در موضوع و محل آن است . قضایای شرعی به عرف خطاب شدهاند پس باید برای شناخت موضوع آن ها عرف را ملاک قرار داد؛زیرا خطاب به عرف است و شارع براي بیان مقاص د خود طریقی غیر از طریق رایج در محاورات عرفی ندارد. از مباحثی که فقیهان از دیرباز به آن پرداخته و به عنوان دلیل بر حکم و یا مؤید یاد کرده اند، مناسبت و سازواری میان حکم و موضوع میباشد. مناسبت در میان ادلّه، به گونۀ ویژه ای در جایگاه توجّه فقیهان در کتابهایشان قرار گرفته است و استنباط درست و سنجیده از روایات، بیشتر به نقش اساسی مناسبت میان حکم و موضوع پای می فشارد . مناسبت از چیزهای است که قانونمند نمیباشد و شناخت آن نیاز به ذوق سالم و فرهیخته دارد(مظفر،1/253). احکام و مقررات دینی هم نسخه هایی است که پیامبران الهی و پیشوایان دینی از طرف خدا برای بشر آورده اند تا سعادت و خوشبختی آنان را از هر جهت تامین نمایند. کسانی که پایه توحید خود را محکم ساخته اند و طبق دلایل قطعی عقیده دارند که قانونگذار اسلام یعنی، خداوند متعال، بی نیاز مطلق و دارای علم و حکمت بی پایان است، هیچ گونه تردیدی نخواهند داشت که تمام احکام و مقررات و دستورهای اسلامی که پیامبر اسلام از طرف خدای متعال برای بشر آورده است، دارای مصالح و فوایدی می باشد، زیرا علم و حکمت خدای بزرگ ایجاب می کند که هیچ فرمانیرا بدون رعایت مصالح بندگانش ندهد و چنین افرادی همیشه در صدد پیروی از دستورهای الهی هستند و دانستن و ندانستن جزئیات فلسفه احکام در روحیه آنان اثری نخواهد داشت. احکام شرع تابع مصالح و مفاسد است؛ یعنی، هیچ چیزی بدون جهت حلال و یا واجب نمی شود؛ این طور نیست که خدا مثلا شراب را بی هیچ مفسده و ضرری حرام و یا نماز صبح را بی هیچ مصلحت و فایده ای واجب کرده باشد. البته وقتی گفته می شود، فلان کار به مصلحت بشر است، نباید تنها به فواید جسمی و بهداشتی آن توجه داشت، بلکه فواید، روحی، فردی، اجتماعی، دنیوی، اخروی و دیگر فواید آن را نیز ملاحظه کرد که، همه جزو مصالح بندگان است وچه بسا یک حکم، فایده جسمی برای بشر نداشته باشد، ولی روحیات او را تهذیب نماید؛ به عنوان مثال شاید گذاشتن پیشانی برروی خاک اثر بهداشتی نداشته باشد، ولی این که روح تواضع و بندگی انسان را در مقابل خداوند پرورش می دهد و کبر و خودبزرگ بینی را از وی دور می کند، خود ، بزرگترین فایده و مصلحت محسوب می شود. یپامبر اکرم صلی الله علیه و آله در سخنی می فرمایند: “ای مردم شما مانند مریضی هستید و خداوند جهانیان همانند طبیب به درمان شما پرداخته است(حتجاج، ج 1، ص 45).یکی از احکامی که در ایت تحقیق به بحث در مورد آن خواهیم پرداخت احکام استفاده از ظروف طلا و نقره است.در برخی از احکام علما چنین آمده است خوردن و آشاميدن از ظرف طلا و نقره حرام است ولى استعمال آن‌ها در مثل زينت اطاق حرام نيست و نگاه داشتن آن نيز حرام نمى‏باشد, ساختن ظرف طلا يا نقره و مزدى كه براى آن مى‏گيرند و خريد و فروش آن‌ها حرام نيست،گيره استكان كه از طلا يا نقره مى‏سازند اگر بعد از برداشتن استكان ظرف به آن گفته شود، استعمال آن چه به تنهايى و چه با استكان حرام است و اگر ظرف به آن گفته نشود استعمال آن مانعى ندارد،استعمال ظرفى كه روى آن را آب طلا يا آب نقره داده‏اند اشكال ندارد، اگر فلزى را با طلا يا نقره مخلوط كنند و ظرف بسازند چنانچه مقدار آن فلز به قدرى زياد باشد كه ظرف طلا يا نقره به آن ظرف نگويند استعمال آن مانعى ندارد،گر انسان غذايى را كه در ظرف طلا يا نقره است به قصد اينكه چون غذا خوردن در ظرف طلا و نقره حرام مى‏باشد در ظرف ديگر بريزد اشكال ندارد، و اگر به اين قصد نباشد ريختن غذا از ظرف طلا يا نقره در ظرف ديگر حرام است، ولى در هر دو صورت خوردن غذا از ظرف دوّم مانعى ندارد،استعمال بادگير قليان و غلاف شمشير و كارد و قاب قرآن اگر از طلا يا نقره باشد اشكال ندارد و همچنين عطردان و سرمه‏دان و مثل اينها،خوردن و آشاميدن از ظرف طلا و نقره در حال ناچارى اشكال ندارد و استعمال ظرفى كه معلوم نيست از طلا يا نقره است يا از چيز ديگر اشكال ندارد(مظاهری،رساله توضیح المسائل).
خوردن و آشامیدن از ظرف‏هاى طلا و نقره حرام است و بنابر احتیاط واجب، هرگونه استفاده دیگر نیز جایز نیست؛ ولى نگه دارى و یا بكارگیرى آنها در زینت اطاق و مانند آن اشكال ندارد(آیة الله تبریزى (ره) و آیة الله سیستانى (دام ظله)) ما در چار چوب قرآن، روایات صحیح، عقل و علوم قطعی هر حکمی را که به دست آوردیم باید به آن ملتزم باشیم، گر چه فلسفه و پیامدهای آن را ندانیم.البته یک اثر روشن حرمت استفاده از ظروف طلا و نقره، آن است که نوعی تعدیل اقتصادی و کم شدن فاصله طبقاتی را باعث می شود و همین موجب خواهد شد که فقرا احساس حقارت نکنند و از این طریق؛ امنیت روانی، اجتماعی و اقتصادی جامعه تأمین شود. چنان که در روایت به آن اشاره شده است: “ظروف طلا و نقره را کسانى به کار می برند که به خدا یقین ندارند(کلینی،کافی،جلد2). بنابراین هدف محقق بررسی احکام فقهی ظروف طلا و نقره است.
پیشینه پژوهش (در بیان مختصر پیشینه پژوهش دانشجو باید به کلیه مراجع ذکرشده در بخش فهرست مراجع اشاره کند رجوع به مراجع باید براساس شماره مرجع یا حروف اول نام نویسندگان باشد بدیهی است که در صورت استفاده از هریک از حالت های فوق، مراجع معرفی شده در بخش فهرست مراجع نیز باید برحسب شماره مرجع یا حروف اول نام نویسندگان مرتب شده باشد):
آیات عظام امام خمینى (ره)، بهجت (ره) و خامنه‏اى (دام ظله):نگه دارى و بكارگیرى آنها در زینت اطاق اشكال ندارد؛ ولى استفاده‏هاى دیگر مانند خوردن و آشامیدن از آنها حرام است.
آیة الله تبریزى (ره) و آیة الله سیستانى (دام ظله):خوردن و آشامیدن از ظرف‏هاى طلا و نقره حرام است و بنابر احتیاط واجب، هرگونه استفاده دیگر نیز جایز نیست؛ ولى نگه دارى و یا بكارگیرى آنها در زینت اطاق و مانند آن اشكال ندارد.
 آیة الله وحید خراسانی (دام ظله):خوردن و آشامیدن از ظرف‏هاى طلا و نقره حرام است و بنابر احتیاط واجب، هرگونه استفاده دیگر، هر چند بكارگیرى آن در زینت اطاق نیز جایز نیست؛ ولى نگه دارى آنها اشكال ندارد.
 آیة الله فاضل لنکرانی (ره):نگه دارى آنها اشكال ندارد؛ ولى استفاده‏هاى دیگر مانند خوردن و آشامیدن و حتى بكارگیرى آنها در زینت اطاق حرام است.
 آیة الله صافى و آیة الله مكارم شیرازی (دام ظلهم):خوردن و آشامیدن از ظرف‏هاى طلا و نقره حرام است و بنابر احتیاط واجب، هرگونه استفاده دیگر، حتى نگه دارى آنها نیز جایز نیست.
 آیة الله نورى همدانی (دام ظله):خوردن و آشامیدن از ظرف‏هاى طلا و نقره و هرگونه استفاده دیگر، حتى نگه دارى آنها نیز حرام است.
فرضیه های پژوهش:
ظروفی که قسمتی از آنها طلا یانقره باشد احکام فقهی متفاوتی دارند.
ظروفی که دارای طلا یا نقره هستند میتواند زیان های جسمانی به همراه داشته باشد .
استفاده از ظروف طلا دارای زیان های مادی و معنوی است .
اهداف پژوهش:
هدف کلی:
بررسی احکام فقهی ظروف طلا و نقره
اهداف جزئی:
بررسی احکام فقهی ظروفی که قسمتی از آنها طلا یا نقره است
بررسی بعد زیان های جسمانی ظروف طلا و نقره
بررسی بعد زیان ها ی مادی و معنوی ظروف طلا و نقره
جنبه نوآوری یا هر ویژگی جدید تحقیق فعلی نسبت به تحقیقات قبلی ( توسط استاد راهنما تکمیل شود):
با توجه به اینکه این موضوع در ابعاد گسترده بسط داده نشده و بحث نشده است بنابراین از این حیث میتواند جنبه نو آورانه داشته باشد.
روش کار:
الف – روش پژوهش :
روش پژوهش حاضر از نوع کتابخانه ای خواهد بود. روش کتابخانه‌ای در تمام تحقیقات علمی مورد استفاده قرار می گیرد و دربعضی از آنها موضوع تحقیق از نظر روش‌، از آغاز تا انتها متکی بر یافته‌های تحقیق کتابخانه ای است . در تحقیقاتی که ماهیت کتابخانه‌ای ندارند نیز محققان ناگزیر از کاربرد روش کتابخانه‌ای در تحقیق خود هستند. در این گروه تحقیقات، محقق باید ادبیات و سوابق مساله و موضوع تحقیق را مطالعه کند. درنتیجه‌، باید از روش کتابخانه ای استفاده کند و نتایج مطالعات خود را در ابزار مناسب شامل فیش‌، جدول‌ و فرم ثبت و نگهداری و درپایان به طبقه بندی و بهره برداری از آن‌ها اقدام کند‌. با توجه به نقش روش کتابخانه ای درتحقیقات علمی، لازم است محققان از این روش مطلع باشند. نخستین گام در مهارت تحقیق کتابخانه‌ای‌، آشنایی با نحوه استفاده از کتابخانه است‌، یعنی محققان باید از روش‌های کتابداری‌، نحوه استفاده از برگه دان و ثبت مشخصات منابع، نحوه جست‌و جو و سفارش کتاب آگاهی یابند(دلاور 1387).
ب – روش گرد آوری اطلاعات :
روش گرد آوری بصورت کتابخانه ای خواهد بود. در مهارت تحقيق کتابخانه‌اي، آشنايى با نحوه استفاده از کتابخانه است؛ يعنى محققان بايد از روش‌هاى کتابداري، نحوه استفاده از برگه‌دان و ثبت مشخصات کتاب، نحوه جستجوى کتاب در کتابخانه و نيز رايانه‌هاى آن، مقررات بهره‌بردارى و سفارش کتاب و نظاير آن اطلاع حاصل نمايند. براى اين کار لازم است با مطالعه منابع مربوط و نيز استفاده از تجارب ديگران و همچنين راهنمايى کتابداران کتابخانه‌ها مهارت لازم را بدست آورند.
ج – ابزار گرد آوری اطلاعات:
روش پژوهش کتابخانه ای خواهد بود.
د – روش تجزیه وتحلیل اطلاعات :
روش پژوهش کتابخانه ای خواهد بود.
فهرست مراجع: (مراجع معرفی شده در این بخش باید برحسب شماره مرجع یا حروف اول نام نویسندگان مرتب شده باشد):
مظفّر، محمّد رضا، اصول الفقه، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، بی تا.
طبرسی، احمد بن علی، احتجاج، بیروت، دارالنعمان، ج 1، ص 45؛ میرزا حسین نوری، مستدرک الوسائل، قم ، آل البیت، چاپ دوم 1408، ج 3، ص 177
دشتی، محمد، فلسفه اجتهاد و تقلید، قم، مؤسسه تحقیقاتی امیر المؤمنین، چاپ اول، ص 163؛ مطهری، مرتضی، اسلام و نیازهای زمان، تهران، صدرا، چاپ شانزدهم، ص 20؛ هادوی تهرانی، مهدی، باورها و پرسشها، قم، خانه خرد، چاپ سوم، ص 51 – 55.
کلینی، کافی، ج 2، ص 268، ح 7، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1365ش
امام خمینى و آیة الله بهجت، توضیح المسائل مراجع، م 226 و دفتر: آیة الله خامنه‏اى دام ظله
آیة الله تبریزى و آیة الله سیستانى، منهاج الصالحین، ج 1، م 493
آیة الله وحید، توضیح المسائل، م 234
آیة الله فاضل لنکرانی ره، توضیح المسائل مراجع، م 226
آیة الله مكارم شیرازی، توضیح المسائل مراجع، م 226 و آیة الله صافى، هدایة العباد، ج 1، م 623 و 624
آیة الله نورى همدانی، توضیح المسائل مراجع، م 226
جدول مواد مصرفی مورد نیاز:
فهرست آزمایشهایی که لازم است خارج از دانشگاه انجام شوند :

فایل : 9 صفحه

فرمت : Word