مقاله پرورش قارچ روي سوبستر استريل شده
«پرورش قارچ روي سوبستر استريل شده»
نمونههاي وحشي قارچ كاملا با نمونههاي پرورشي آن فرق دارند. دليل نبود نور و يقه اطراف بطريهاي برگشت قارچهاي پرورشي مجبور ميشوند تا ريشههاي طويلي را پرورش دهند. اين موضوع در اين كتاب مورد بحث قرار ميگيرد زيرا پتانسيل بازار قابل توجه ميباشد و تكنيك پرورش شبيه به ديگر قارچهاي از بين برندة چوب ميباشد. پرورش تجاري قابل توجه را ميتوان در تايوان، ژاپن و چين يافت. قارچ «فلامولينا» در آمار مربوط به توليد جهاني در سال 1984/1983 رتبة چهارم را دارد و در سال 1991 بعد از قارچ دگمه سفيد، شيستاك، قارچ كاه برنجي و يوريكولاريا رتبة ششم را دارا ميباشد. قارچهاي پرورشي زمستاني ساقههاي بسيار طويلي دارند و نسبت به قارچ وحشي رنگ روشنتري دارند. آسياييها به اين نوع قارچ علاقة فراواني دارند و به آن نام قارچ سوزن طلايي را دادهاند. ساقه بخش اصلي اين قارچ را تشكيل ميدهد و به صورت مصنوعي ساقة آن طويل شده است. ساقة اين نوع قارچ مانند ساقه، قارچ وحشي محكم
نميباشد و بنابراين ميتوان آن را به راحتي خورد. اين نوع قارچ به عنوان يك محصول زمستاني كشت ميشود و در صورتي كه شرايط كشت آن فراهم باشد، در دورة يك ساله كشت ميشود.
مواد: اكثر قارچهاي فلامولينا در بطريها كشت ميشوند. اگرچه از كيفهاي پلاستيكي نيز ميتوان استفاده كرد. بطريهاي پلي پروفيلن معمولاً داراي 450 گرم سوبستر مرطوب ميباشند. اين بطريها را ميتوان در مجاورت گرما قرار داد. در گذشته از بطريهاي شيشهاي استفاده ميشد، اين بطريها به آساني ميشكستند، اما ميشد كه از اين بطريها چندين بار استفاده كرد، اين بطريها به وسيلة كلاهكهاي پلاستيكي فروخته ميشد، و از طريق كاغذ فيلتر هواي آن تأمين ميشد. ميتوان از اين كلاهكها مجدداً استفاده كرد، اما بايد فيلتر كاغذ را مرتباً كنترل كرد تا دچار پارگي و شكستگي نشود. ماشينهاي مخصوص براي رسيدگي به اين بطريها ساخته شدند. كشت قارچ فلامولينا در تايوان از سازندگان اسپاون مشتق شد كه از اين ماشينها براي پر كردن بطريهاي تخم ماهي
استفاده ميكردند. به دليل اينكه توليد اسپاون فقط در سه ماه از سال انجام ميشد، پرورشدهندگان اين نوع قارچ در مورد نحوة كاربرد چنين ماشينهايي به صورت مؤثرتر فكر ردند. در صورتي كه از كيفهاي پلاستيكي استفاده شود 500 گرم سوبستر بايد درون آن پر كرد و كيفها بايد به شكل كپسولي باشند.
مواد سوبستر: در طبيعت قارچ فيلامولينا فقط روي درختان پهن برگ رشد ميكند. در ژاپن و تايوان از خاك اره مخروطيان استفاده ميشد. اما اين خاك اره به مدت يك سال تلنبار ميشد تا تخمير در آن صورت گيرد. رزينها و فنولها با شستن جدا ميشوند و خاك اره در طول اين زمان تجزيه ميشود، بنابراين مادة مناسب بهتري به دست ميآيد. سپس خاك ارة مخروطيان با خاك ارة سخت پوستان تازه به نسبت 1:1 مخلوط ميشود. از مخلوطهاي كريپتومر يا جاپونيكا، كاماراسي پاريس، پينوس spp، با كرناتا يا كواركس سرتا ميتوان استفاده كرد.
شايعترين ذخيرة مورد استفاده برنج ميباشد اما از ديگر منابع كربوهيدرات نيز ميتوان استفاده كرد. تركيبات پروتئيني و آمونياكي به عنوان منبع مناسبي ميباشند، برخي از عناصر ردياب مانند Ca، Mo، Co، Cu، Zn، Mn و Fe ويتامين براي رشد قارچ و تشكيل بخش ميوهاي آن لازم ميباشد.
فرمول سوبستر: خاك ارة درختان مخروطي - ميزان 45%، خاك اره سختپوستان 45%، برنج 10 تا 20%، ميزان آب 58 تا %60 CaCo3 1 تا 3% در صورتي كه خاك ارة سختپوستان به آساني در دسترس باشد قارچ فلامولينا قادر خواهد بود كه روي محيطي كه داراي 80 تا 90% خاك ارة سخت پوست و 10 تا 20 درصد برنج و مقداري گچ به منظور تنظيم PH ميباشد، رشد كند. بنابراين نيازي به تخمير سوبستر نميباشد.
پر كردن، سوراخ كردن و پوشاندن: در تايوان و ژاپن ماشينهايي طراحي شدهاند كه براي پر كردن و سوراخ كردن بطري به كار ميروند. حتي پيشرفتهترين كلاهكها نيز به صورت اتوماتيك هستند. از ماشينهاي
آمادهسازي اسپاون نيز ميتوان استفاده كرد. مطمئن شويد كه سوبستر در بطريها و كيفها فشرده شده است. بايد كلاهكها به صورت محكمي روي بطريها قرار گيرند. بايد اجازه نداد كه جريان هوا از طريق شكافهاي موجود در كلاهك يا بطري وارد شود.
استريل كردن: ممكن است ميكروبهاي اندكي در خاك ارة قديمي زندگي كنند. قارچ فلامولينا نميتواند با اين ميكروبها مبارزه كند بنابراين بايد سوبستر كاملاً ضدعفوني شود و فقط بخار نشود. بعد از سه ساعت بخار شدن در دماي (C95 و يك ساعت در دماي (C121 اين ميزان فشار براي استريل شدن بطري كافي خواهد بود. اين روشها كاملاً شبيه به روش توليد اسپاون خواهد بود. توجه كنيد كه شكل كپسول بطريها اين امكان را فراهم ميكند كه بخار به همة ظرفها برسد.
تخمگذاري كردن: ميتوان به محض اينكه دماي بطريها به (C20 ميرسد تخمها را درون بطريها قرار داد. سوبستر در اين مرحله اسرتيل ميباشد و بنابراين نسبت به آلودگي بسيار حساس ميباشد. عمل تخمگذاري را در مكان
تميزي انجام دهيد. توليدكنندگان عمدة قارچ از ماشينآلاتي استفاده ميكنند كه بطريها را از سيني برميدارد و آنها را يكييكي انكوبه ميكند.
كلاهك بلند ميشود و قطعة كوچكي از تخم در درون بطري گذاشته ميشود و بلافاصله كلاهك در سر جاي خود قرار ميگيرد. به منظور جلوگيري از آلودگي اقدامات پيشگيرانه را انجام دهيد.
اتمام تخمگذاري: ميليسيوم ظرف 25 تا 30 روز سوبستر موجود در بطري را خواهد پوشاند. دماي بهينه براي رشد مليسيوم (C22 تا (C25 ميباشد. در توليد تجاري اين دما در كمتر از (C20-18 نگه داشته ميشود. بعد از اينكه تخمگذاري اتمام يافت بطريها به منظور القا پريمورد يا در جاي ديگري گذاشته ميشوند. براي پرورش قارچهايي كه رنگ آنها سفيد يا زرد باشد. بايد بطريها در جاي تاريك نگهداري شوند.
القا، پريمورديا: كلاهك بلند ميشود و تخمهاي قديمي برداشته ميشود و اين كار زماني كه مليسيوم در 90% بطري به مورت كلوني درآمده است انجام ميشود. به
منظور توزيع قسمت ميوهاي سطح با يك ماشين هموار ميشوند. به منظور تشكيل پريمورد يا بطريها در جاي تاريك در دماي (C12-10 نگهداري ميشوند. رطوبت نسبي بايد %85-80 باشد. ميزان رطوبت مهم ميباشد؛ در صورتي كه محيط بسيار خشك باشد باعث خواهد شد كه ميوهدهي انجام نشود و در صورتي كه محيط بسيار مرطوب باشد. باعث ميشود كه قطرات كهربايي رنگي روي ميوه تشكيل شود كه از كيفيت آن بكاهد. پريمورد يا ظرف 10 تا 14روز تشكيل ميشود.
كنترل كردن: دماي (C15-10 براي تشكيل پريمورد يا كاني است. اما در زماني كه بخش ميوهاي قارچ رشد ميكند دما بايد از اين ميزان كمتر باشد تا با استفاده از اين بابت بتوان محصولي با كيفيت عالي توليد كرد. براي رسيدن به اين هدف دما (C5-3 كاهش مييابد و m/s5 –3 جريان هوا در درون اتاق جاري ميشود. با اين كار ميتوان از توليد قارچهاي محكم، سفيد و خشك مطمئن شد. اين مرحله يعني مرحلة كنترل 5 تا 7 روز طول ميكشد تا اينكه طول ريشهها به cm2 ميرسد.
رشد: اكنون بايد دما را اندكي به ميزان (C8-5 افزايش داد و رطوبت بايد حدود %80-75 باشد. اين امر باعث تحريك رشد خواهد شد. به منظور به دست آوردن ريشههاي دراز بايد يك كاغذ موم كاري شد، و يا يك نوار پلاستيكي دور بطريها پيچيده شود. در صورتي كه از كيفهاي پلاستيكي به عنوان ظرف استفاده ميشود، بنابراين قسمت بالايي كيف بايد به سمت بالا كشيده شود تا از ريشههاي دراز و طويل محافظت كند.
برداشت: زماني كه طول ريشهها به 13 تا 14 cm ميرسيد، ميتوان قارچها را ديد. پلاستيكها را ميتوان همزمان با قارچها چيد و بعداً انبار كرد. نخستين ميزان برداشت معمولاً 100 تا 140 گرم در هر بطري را ميباشد. تا برداشت بعدي 50 روز ديگر فرصت لازم است و ميزان برداشت 60 تا 80 گر در هر بطري ميباشد اما كيفيت قارچ پايينتر خواهد بود. در صورتي كه شرايط آب و هوايي مناسب نميباشد. بهتر است كه اجازه دهيم كه قارچها فقط يك بار رشد كنند و از بطريها سرازير شوند. در صورتي كه كيفيت قارچ زياد مهم نباشد ميتوان
تا بيش از 4 بار از بطريها برداشت كرد. كيفيت قارچ معمولاً توسط دما و رطوبت و تعداد ميوههاي رشد يافته در يك دسته تعيين ميشود. همانطور كه عمل برداشت انجام ميشود، مقدار كيفيت پايين ميآيد.
آفتها و بيماري ما: كلادوبوتريم واريو اسپرموم (كپك شبكهاي چوب بلال) بسيار زياد به قارچ فلامولينا آسيب ميزند. با استفاده از آفتكش PY-101 ميتوان اين قارچ زيانبار را كنترل كرد. يكي ديگر از مواد آلوده كننده كه در كيفهاي پلاستيكي يافت ميشوند قارچهاي تجزيهگر چوب مانند تريكودر اما spp. پنيسيليوم و نوروسپورا ميباشد.
بعد از برداشت: دستهها با بريدن قسمتي كه به سوبستر خاك اره متصل است، جدا ميشوند. بسياري از قارچهاي فلامولينا صورت تازه به فروش ميرسند و برخي ديگر بستهبندي ميشوند و به صورت كنسرو درميآيند قارچ بسيار مقاوم ميباشند و همين امر باعث شده تا آنها بتوانند در دماي پايين رشد كنند، گاهي اوقات ميتوان
آنها را بدون وارد آمدن آسيب به بخش ميوهاي آنها، حمل و نقل كرد.
پرورش كيفي ترملافوسي فورميس (گوش نقرهاي): كشتهاي خالص ترملا، زماني كه به سوبستر خاك اره انكوبه شوند، برداشت اندكي خواهند داشت. اكثر گونههاي ترملا انگلي ميباشند و پتانسيل ساپروفيتي محدود ميدارند. بنابراين آنها به ارگانيسم ديگري نياز دارند تا چوب را تجزيه كند. پرورشدهندگان كندة چوب ميگويند كه ترملا به يك عامل بيولوژيكي به منظور افزايش برداشت نياز دارد. دانشمندان چيني اين همراه مليسيوم را جدا كردن و دريا فتند كه آن به نوع آسكوميسيت هيپوكسيلين تعلق دارد. گونههاي خاص به عنوان ميسپوكسيلين آرچري شناسايي شدند. يك تكنيك كشتي تركيبي به كار رفته در سرزمينهاي اصلي چين بالاترين ميزان برداشت و حجم ميوهاي بزرگتري را داشته است. در پرورش كندة چوب فقط ترملا است كه ميبايست انكوبه شود. هيپوكسيلين به وسيلة توليد اسپور در سطح پوست درخت وارد خواهد شد. زماني كه در كيفهاي
پلاستيكي بشته شده رشد مييابد، هيپوكسيلين ميبايست كشت ترملا انكوبه شود.
تكنيك كشت خالص: كشتهاي خالص ترملا فوسي فورميس و هيپوكسيلين آرچري براي پرورش كيفي پلاستيكي لازم ميباشد. به دست آوردن كشت بافتي خالص ترملا از قسمت ميوهاي قارچ كار سادهاي نميباشد. زيرا اين قسمت ميوهاي ممكن است كه ژلاتيني باشد و باكتريها و هاگهاي ديگر قارچها روي آنها وجود داشته باشد. قسمت ميوهاي بايد با الكل كاملاً تميز شود و يك توصيه كاربرد بافت غيرژلاتيني زير پاي بخش ميوة قارچ ميباشد.
با اين وجود، مليسيوم زير پايه معمولاً آهسته رشد ميكنند و شاداب و سرحال نميباشند. روش متداول در چين جداسازي مليسيوم از كندههاي چوب ميباشد. پوست درخت و پاية قارچ از چوب برداشته ميشوند و چوب با 70% الكل تميز ميشود. چوب از نقاطي كه قارچ به آن متصل شده است، بريده ميشود و قطعهاي از چوب از درون اين امكان برداشته ميشود. اين تكه چوب در آگار انكوبه ميشود و با دقت مورد مشاهده قرار ميگيرد. تركيب مليسيوم
پرمانند و ترملا كه روي كندة چوب رشد ميكند، مهم ميباشد. زيرا مليسيوم پر مانند براي گونههاي چوب و سويههاي ترملا مخصوص ميباشد.
رنگ مليسيوم ترملا بين سفيد و زرد ميباشد. ترملا داراي هيف هوايي مستقيم ميباشد و داراي سطح و مليسيوم نيمه آشكار ميباشد. قطر هيف 5/1 تا 3 ميباشد در مليسيوم ديكاريوتي ارتباطات گيرهاي وجود دارد. در مقايسه با ديگر قارچهاي خوراكي مليسيوم رشد آدمي دارد. مليسيوم پرمانند سفيد ميباشد و هيف باريك و طويلي دارد و داراي شاخههاي جانبي ميباشد. محيط كشت از زرد به سياه يا سبز سيار تيره تغيير مييابد. سويههاي مختلف ترملا همراهان مشخصي از مليسيوم را دارا ميباشند. هر دو سويه بايد از نمرة يكساني جدا شود.
توليد تخم: در اينجا دو كشت درگير ميباشند، كه يكي از آنها بسيار سريعتر رشد ميكند و توليد تخم نيز متفاوت از ديگر قارچها ميباشد. تخم كشت مادر بايد مطابق با روش زير تهيه شود. در دماي (C25 ترملا به
تعدادي لولة آزمايش تزريق شود. زماني كه كشت داراي قطر cm1 شد، هيپوكسيلين اضافه شود. به محض اينكه دو مليسيوم با همديگر رشد كردند، كشت براي تزريق تخم آماده ميباشد.
براي توليد سوبستر براي توليد تخم و توليد نهايي از مواد زير استفاده ميشود.
( خاك ارة درختان پهن برگ 78%
( برنج 20%
( CaCo3 2% يا
( باگاس (خشك) %79
( برنج %19
( پودر سويا %1
( CaCo3 %1.
اين مواد را به خوبي تركيب كنيد و مرطوب كنيد تا اينكه به ميزان رطوبت %68-62 برسيد. كيفها را پر كنيد و استريل كنيد. با كشت را انكوبه كنيد. ظرف 45 روز بعد از رشد كامل مليسيوم ميتوان از تخمها استفاده كرد وگرنه خراب ميشوند.
سوبستر نهايي نيز داراي همين مواد ميباشد. شايد اين سوبستر تا حدي نسبت به تخم مطوبتر باشد. زيرا ميزان رطوبت بالاتري باعث شكلگيري و تشكيل كينهي مخمر مانند توسط هيپوكسيلين ميشود. كه هيپوكسيلين به اعماق سوبستر فرو ميرود. ترملا نسبت به مليسيوم پرمانند به سوبستر خشكتري نياز دارد. اين سوبستر در كيفهاي مختلف كه داراي طول cm50 و قطر cm10 ميباشند، بستهبندي ميشوند طنابهايي در هر انتها كيفها را در كنار يكديگر نگه ميدارند.
عمليات گرمايي: سوبستر به مدت 6 تا 8 ساعت استريل ميشود و اجازه داده ميشود تا دماي دلخواه سرد شود.
انكوبه: با بريدن 4 تا 6 سوراخ در كيف و گذاشتن قطعة cm31 از اسپاون در درون مخلوط خاك اره، تخمها جايگزين ميشوند. سوراخها داراي قطر cm1 ميباشند و عمق آنها cm2 را تا 5/0 ميباشد.
اتمام تخمگذاري: كيفهاي انكوبه شد، در دماي (C30-28 در اتاق انكوبه گذاشته ميشوند، هنگامي كه مليسيوم
كاملاً رشد كرد، ميتوان كيفها را به جاي ديگري منتقل كرد كه خنكتر باشد و دماي آن بين (C28-25 باشد. اين دما، محدودة بهينة دما براي رشد سبزيجات ميباشد.
ميوهدهي: مليسيوم حدود يك ماه سوبستر را خواهد پوشاند. سپس كيفها به خانة قارچ انتقال داده ميشوند. پلاستيكها با دقت برداشته ميشوند. به مقداري تهوية هوا نيز لازم است. بايد در خانة قارچ نور كمي موجود باشد. در صورتي كه فرد فقط بتواند در نور به زود ببيند، آن نور كافي است. رطوبت بايد به صورت ثابت به ميزان %90 تا 85 نگه داشته شود. پريمود يا ظرف 7 تا 10 روز تشكيل خواهد شد. قارچها براي بالغ شدن به 5 روز ديگر نياز دارند. ميزان برداشت 35 تا 50 گرم قارچ خشك در هر كيف خواهد بود. هر كيف ميتواند داراي 15 ليتر سوبستر باشد يعني تقريباً kg12. گوش نقرهاي فقط به صورت خشك به فروش ميرسد تا هنگام خشك شدن اين نوع قارچ %92 از وزن خود را از دست خواهد داد.
1-10-21: پرورش ترملا روي پوستههاي دانه كتان در «گوتين» چين پوستههاي دانة كتان ضايعات كشاورزي
هستند كه از آنها ميتوان در توليد قارچ استفاده كرد. حدود 15% از كشاورزان در «گوتين» مشغول به توليد ترملا ميباشند. توليد در سال 1985 بيشتر از MT2000 بود، كه رقم آن بيش از US $ 5 ميليون بود. بنابراين، از آن زمان به بعد قيمتها اندكي افت كرد اما هنوز ترملا يكي از محصولات مهم در گوتين ميباشد. سوبسترهاي زير نسبت به سوبسترهاي خاك اره موجود بازده بالاتري داشتهاند.
( پوست دانة كتان kg100
( گندم kg 20 تا 25
( سنگ گچ kg4
( سولفات منيزيم kg5/0
( آب 100 تا 120 ليتر
( پوست دانة كتان kg50
( چوب بلال kg50
( گندم kg25
( سنگ گچ kg 4
( اوره kg 4/0
( آب 100 تا 120 ليتر.
سولفات منيزيم و اوره نخست بايد در آب حل شوند. پوست دانة كتان و چوب بلال ميبايست از قبل با مقداري آب مرطوب شوند. سپس با گندم و سنگ گچ مخلوط ميشود. و بقيه آب اضافه ميشود و سوبستر كاملاً هم زده ميشود. PH بايد بين 8/5 و 2/6 باشد.
پر كردن: درست بعد از آماده شدن سوبستر بايد در درون كيفها پر شود. در غير اين صورت ممكن است كه سوبستر به تدريج تخمير شود و متابوليست شكل گيرد كه اين امر از رشد قارچ دلخواه جلوگيري خواهد كرد. از ابتداي عمل مخلوط كردن تا انتهاي پر كردن بيش از 6 ساعت طول ميكشد. كيفهاي پلاستيكي مورد استفاده توسط ساكنان دهكدة «گوتين» داراي طول 50 تا 55 سانتيمتر بودند و قطر آنها 12 سانتيمتر ميبود. اين كيفها از لولههاي پلاستيكي بريده ميشوند. يك انتهاي يك كيفها توسط طناب بسته ميشود در حالي كه انتهاي ديگر آنها بعد از پر شدن بسته ميشود. اين سوبستر عموماً با
استفاده از يك ماشين كيف – پرگن به صورت دقيق در درون كيف ريخته ميشود.
براي تخمريزيهاي بعدي سوراخهايي در درون كيف درست ميشود. در هر كيف 4 تا 5 سوراخ داراي قطر mm15و عمق cm2 درست ميشود و با مربعهاي نواري چسبندة پزشكي (mm33 × 33) بسته ميشوند.
عمليات گرمايي: اين كيفها در دماي زير (C100 به مدت 8 تا 10 ساعت نيمه استريل ميشوند.
تخمگذاري: به محض اينكه سوبستر تا دماي زير (C28 سرد شد، مربعهاي نواري برداشته ميشوند. يك تكه از اسپاون در درون آن گذاشته ميشود سپس بلافاصله دوباره نوار به سر جايش برگردانده ميشود. در صورتي كه هيچ سوراخي قبل از استريل درست نشده بود، كيفها با الكل 70% شسته شوند، سوراخهايي درست شوند و اسپاونها در درون آن گذاشته شوند. سوراخهايي درست شوند و اسپاونها در درون آن گذاشته شوند. به منظور جلوگيري از آلودگي مربعهاي نواري ميبايست بلافاصله سر جاي خود قرار گيرند.
اتمام تخمگذاري: كيفهاي تخمگذاري شده ميبايست به مدت يك تا چهار روز در اتاق انكوبه در دماي (C30-28 نگهداري ميشوند. اين كيف ما بايد در طي اين مدت روي يكديگر تلنبار شوند. زماني كه مليسيوم بعد از 5 تا 10 روز شروع به رشد كرد دما بايد تا (C26 پايين آورده شود و رطوبت نسبي به زير 70% برسد. اكنون ميتوان كيفها را روي بستر گذاشت و فقط چند سانتيمتر بين آنها فاصله باشد.
ميوهدهي: بعد از 10 روز خواهيد ديد كه كلوني مليسيوم دروني سوبستر ايجاد شده است. اكنون نوار بايد آزاد شود، اما هنوز نوار بايد دهانه را بپوشاند. بنابراين مقداري تبادل هوا ممكن ميشود. دماي اتاق ميبايست بين (C20 و (C25 پايين آورده شود و رطوبت نسبي بايد تا 82% افزايش يابد. درها و پنجرهها بايد به مدت 20-10 دقيقه باز شوند و اين كار ميبايست 4 تا 5 بار در روز انجام شود. كندههاي مصنوعي را آب بدهيد، زيرا اين كار باعث توليد قارچهاي داراي كيفيت پائين ميشود.
برداشت: قارچها را ميتوان 40-35 روز بعد از تخمگذاري برداشت كرد. قطر آنها cm8 تا 12 است. قارچها بايد زماني درو شوند كه:
( گوشهاي آنها كاملاً باز باشد
( رنگ آنها از نيمه شفاف به سفيد تغيير يافته باشد
( بخش بيروني قسمت ميوهاي قارچ شروع به نرم شدن كند.
در صورتي كه قارچ را بسيار زود درو كرد، ميزان برداشت پائين خواهد رفت و در صورتي كه دير درو شوند، كيفيت قارچ پائين خواهد آمد. رنگ پاية قارچ ممكن است كه تيره شود و شروع به خراب شدن كند. يك روز قبل از برداشت بايد از آبياري قارچ خودداري كرد. بهتر است كه قارچ را در روزهاي خشك برداشت كرد. در صورتي كه باران آمد برداشت را يك يا چند روز به تأخير بيندازيد. با يك چاقو قارچ را از كيفها جدا كنيد. بافت زرد رنگ بايد از قارچ برداشته شود، اما مواظب باشيد كه برش عميق نزنيد.
شرايط آب و هوايي:
( دماي بين (C20 تا (C27
( رطوبت نسبي %85 تا %90
( نور بسيار اندك، مزارع واقع در تايوان كاملاً تاريك ميباشند.
برداشت: kg100 پوست دانة كتان 160 تا 180 كيلوگرم قارچ تازه توليد خواهد كرد.
11-21- هريكيوم اريناسوس: قارچ سرميموني: ويژگي خاص قارچهاي سريموني تيغهايي است كه روي همة جوانب پاية قارچ كلاهك دار رشد نيافته را ميپوشاند. قسمت ميوهاي اين قارچ از نظر اندازه 3 تا 5 سانتيمتر ميباشد و هاگهاي سفيدي دارد و رنگ آن معمولاً سفيد ميباشد. مشهور است كه اين قارچ، نوعي قارچ است كه هم در اروپا و هم در آسيا به عنوان قارچ خوردني به شمار ميآيد. جمعآوري كنندگان اين قارچ، اين محصول را در اروپا و هم در آسيا به عنوان قارچ خوردني به شمار ميآيد. جمعآوري كنندگان اين قارچ، اين محصول را در اروپا به ندرت مييابند و اين قارچ در اروپا نسبتاً
كمياب ميباشد و هماكنون نام اين قارچ در ليست قرمز قارچهاي در معرض خطر آمده است. دانشمندان در آكادمي علوم كشاورزي نخست اين نوع قارچ را اهلي كردند. اگرچه اين قارچ، يك قارچ خوردني مشهور در چين ميباشد، اما مردم تايوان بسيار اندك در مورد قارچ سريموني شنيدهاند. پرورش اين قارچ نسبتاً آسان ميباشد و مواد سوبستري بسيار مختلفي را ميتوان در پرورشي اين قارچ به كار برد. اكثراً بازاريابي اين محصول بسيار آسانتر است، در عين حال بسياري از افراد با اين نوع قارچ آشنايي ندارند. براي اهداف پزشكي بهتر است كه ازنوع تازة اين قارچ استفاده شود. به فصل 1 برگرديد و خواص دارويي اين قارچ را مشاهده كنيد.
موارد سوبستر: از مواد بسياري مانند خاك اره، نيشكر، باگاس، چوب ذرت، باقي ماندههاي حاصل از تقطير الكل،پوست دانة كتان و كاه ميتوان به عنوان سوبستر استفاده كرد.
يك فرمول شايع براي تخمگذاري و توليدمثل نهايي سوبستر زير ميباشد:
( خاك اره kg78
( برنج kg20
( ساكارز kg1
( سنگ گچ kg1
ميزان آب ميبايست حدود 65% باشد.
عمليات گرمايي:
برخي از روش استريل كردن به كار ميرود، به عنوان مثال، يك كيلوگرم كييف حدود 3 ساعت در دماي (C98-95 و فشار مطلوب گذاشته ميشود و حدود يك ساعت نيز در دماي (C98-95 و فشار مطلوب گذاشته ميشود و حدود يك ساعت نيز در دماي (C121 و فشار بالا قرار ميگيرد. كيفهاي كوچكتر را ميتوان در دورة كوتاهتري استريل كرد.
تخمريزي و اتمام تخمريزي: هم از خاك اره و هم از اسپاون ميتوان استفاده كرد. براي 1 كيلوگرم كيف، 10 گرم اسپاون كافي ميباشد. حركت تخمها (اسپاون) بسيار سريع ميباشد. ظرف مدت بيست روز در درون بطريهاي 500 ميليبستري كلوني تشكيل ميشود و كيفهاي kg2/1 در
تايوان ظرف مدت 4 تا 6 هفته در درون آنها كلوني تشكيل ميشود. دماي بهينه در طول فرآيند تخمگذاري (C30-20 ميباشد. در دماي بالاي (C35 رشد مليسيوم متوقف ميشود.
ميوهدهي: بعد از اينكه سوبستر به صورت كلوني درآمد، براي تحريك ميوهدهي دماي اتاق ميبايست پايين آورده شود. دماهاي ميوهدهي تا حدودي به سويهها وابسته ميباشد. به عنوان مثال، در تايوان يك سويه بايد در دماي (C28 تا 20 ميوه دهد و سويةديگر بايد در دماي (C25-15 ميوه دهد براي تشكيل سرسوزنها (pinheads) نياز به هيچ تكان ديگري نيست.
نور كمي لازم است و حتي نور زياد از تشكيل پرومود يا جلوگيري ميكند. به محض اينكه نخستين پروموديا تشكيل شد، روپوش بطري ميبايست برداشته شود. رطوبت بايد به ميزان بالا نگه داشته شود. ظرف مدت 10 روز سرسوزنها در درون قسمت ميوة رسيده تشكيل ميشوند. قارچها ميبايست چيده شوند و اين امر بايد زماني كه قارچها هنوز سفيد هستند و شروع به تخلية هاگ خود
نكردهاند، انجام شود. در صورتي كه بخش ميوهاي قارچ زودتر باشد، قيمت آن در بازار كمتر خواهد بود. ساقهها ميبايست به آرامي برداشته شوند و هيچ تكه از ساقه نبايد در بطري / كيف گذاشته شود، زيرا آنها خراب خواهند شد.
دقت كنيد كه تيغها نشكنند. كيفهاي 2/1 كيلوگرمي تا شروع برداشت بعدي به 2 تا 3 هفته زمان نياز دارند. بطريهاي كوچكتر ظرف مدت 8 تا 10 روز پريمودياي جديدي تشكيل ميدهند. ميزان برداشت از كيف 2/1 كيلوگرمي در تايوان 20 گرم قارچ خشك و تقريباً نزديك به 200 گرم قارچ تازه ميباشد.
بعد از برداشت: قارچهاي تازهاي كه به بازار حمل ميشوند بايد با دقت و مراقبت حمل شوند تا قارچ آسيب نبيند. خشك كردن اين نوع قارچ غير ممكن ميباشد. روش ديگر مصرف اين قارچ جوشاندن اين قارچ ميباشد و استفاده از قارچ جوشيده شده ميباشد.
آفتها و بيماريها: بسياري از مواد آلوده كننده در كشت كيفهاي استريل شده در قارچ هريكيوم بروز
ميكنند. به علاوه قسمتهاي ميوهاي قارچ كه به صورت نامنظم تشكيل شدهاند، به نظر ميآيد كه در آن تيغها بسيار ضخيم و كلفت باشد و ممكن است كه اين تيغها وجود نداشته باشند و يا نامنظم باشند و يا داراي رنگ غيرعادي باشند. كنترل نامناسب عواملي مانند گرما، غلظت بالاي Co2 به اين بينظميها منجر ميشود.
1-11-21- بررسي موردي: قارچ سرميموني كشت شده نزديك «بيچينگ» چين: دانشمندان علوم كشاورزي آكادمي چين شروع به پرورش اين نوع قارچ كردند. 12 كارگر فارغالتحصيل از دانشگاه كشاورزي 4 نوع قارچ پرورش دادند: ولواريلا و گانودرما در تابستان، فلامولينا در زمستان و هيركيوم و ارينناسوس در طول سال.
در اين مزرعه، با استفاده از كابينت انكوبة چوبي در بطريهاي دهانه گشاد روي خاك ارة اسپاون (تخم) توليد شد. اين تحقيق به بررسي قارچ سرميموني هيركيوم ارينناسوس ميپردازد.
سوبستر: سوبستر قارچ سرميموني داراي ضايعات تقطير شدهي الكل ميباشد. بعد از تخمير دانهها
تفالههايي باقي ميماند كه براي پرورش اين نوع قارچ بسيار مناسب هستند اين تفالهها در ابتدا خشك ميباشند و سپس پانزده درصد برنج به آنها افزوده شده و با هفتاد درصد آب مرطوب ميشود عامل دوم توسط تست فشار امتحان ميشود اين سوبستر توسط دو ماشين مخلوط ميشود كه از ماشين دوم براي پر كردن كيفها استفاده ميشود PH سوبستر زير 5/4 تا 5/5 ميباشد.
پر كردن: كيفها از يك لولهي پلاستيكي تشكيل شدهاند و داراي طول مناسبي ميباشند انتهاي اين كيفها با يك طناب بسته ميشود كه يك انتهاي آن بعد از پر كردن كيف با 250 گرم سوبستر مرطوب و انتهاي ديگر آن قبل از پر كردن كيف بسته ميشود سپس كيفها براي دو ساعت در آتوكلاو گذاشته ميشود. تخمگذاري واستام تخمگذاري: بعد از سرد شدن كيفها سه نفر شروع به گذاشتن تخم در كيفها ميكنند دو تا از اينها بعد از اين كه تخم درون كيف گذاشته شد كيف را باز و بسته ميكنند و ديگري با يك قاشق تخم را درون كيف ميگذارد با استفاده از اين روش ميتوان هر روز هزار كيف را
انكوبه كرد به منظور جلوگيري از آلودگي قاشق بعد از هر انكوبه قاشق را با شعله استريل كنيد و دهانهي درون بطري را كاملاً تميز نگه داريد يك بطري 250 ميليليتري براي تخمگذاري 50 ليتر كافي است فرآيند تخمگذاري در اتاق جداگانهاي در دماي (C25 سانتيگراد به مدت 15 روز انجام ميشود در صورتي كه اندازهي كيفها كوچك باشند سرعت كلوني شدن سوبستر بيشتر خواهد بود. بايد يادآوري كنيم كه فلامولينا و گانوروما در كيفهاي بزرگتر 500 گرمي كشت ميشوند و ولواريلا در ظرفهاي پلاستيكي در همان مزرعه كشت ميشوند.
ميوهدهي: سپس كيفها به اتاق محصولدهي منتقل ميشوند و رطوبت اين اتاق در سطح بالا نگه داشته ميشود و اين اتاق به منظور فراهم آوردن امكان رشد قارچها باز ميشود. 10 تا 14 روز بعد از باز كردن كيفها اولين برداشت قارچ سرميموني آغاز ميشود. بعد از برداشت نخست بلافاصله برداشت دوم آغاز ميشود.
برداشت: برداشت كلي بيشتر از 70 گرم در هر كيف ميباشد به دليل اندازهي كوچك كيفها قارچها نيز نسبتاً
كوچك ميباشند قيمت قارچهاي سرميموني كوچك كه اندازهي يكساني دارند نسبت به قارچهاي بزرگتر گرانتر ميباشد اغلب اين قارچها به صورت تازه به فروش ميرسند. زيرا اين قارچها بعد از خشك شدن ارزش غذايي خود را از دست ميدهند. وزن قارچهاي سرميموني خشك نسبت به قارچهاي تازه 9 تا 10 درصد كمتر ميباشد. پرورش يوري كولاريا روي سوبستر استريل شده.
قارچ گوش چوبي عموماً در شرق دور كشت ميشود و به تمام جهان صادر ميشود و حتي مزه و ظاهر آن ممكن است كه جلوي شهرت آن در كشورهاي غربي را بگيرد. به دليل كميابي كندههاي مناسب و آساني كشت قارچ گوش چوبي روي خاك اره پرورش اين قارچ از طريق كيف پلاستيكي شهرت دارد. انتظار ميرود كه در آينده نزديك اين تكنولوژي گسترش يابد عموماً سه نوع قارچ پرورش مييابد. يوري كولا رياپلي تري چاه، يوري كولاريا كوسوسيني؛ يوري كولاريا يوري كولاجودي. گونههاي قابل خوردن يوري كولاريا وجود دارند كه از آن ميان ميتوان به يوري
كولاريا، دليكاتا، يوري كولاريا تنيس، و يوري كولاريا امنيتي از مناطق استوايي اشاره كرد.
تهيه سوبستر: خاك اره در مدت زمان طولانيتري تخمير ميشود كه البته اين امر به نوع خاك اره نيز بستگي دارد. تهيهي كيفها درست شبيه به روش شتياك ميباشد. طول كيفهاي به كار رفته 18-15 سانتيمتر و قطر آن 12-10 سانتيمتر ميباشد.
عمليات گرمايي: كيفهاي پر شده در دماي (C95 سانتيگراد به مدت 90 دقيقه بخار ميشوند.
تخمگذاري و اتمام تخمگذاري: معمولاً از تخمگذاري روي خاك 1/0 استفاده ميشود. در هر كيف 10 ميليليتر اسپاون كافي است در طول مرحله تخمگذاري دما بايد 25-28 درجه باشد. ظرف چهار هفته مليسيوم كل سوبستر را ميپوشاند.
ميوهدهي: قلمههايي در كيف وجود دارند كه باعث ميشوند قارچ پديدار شود. گاهي اوقات هر دو انتهاي كيف برداشته ميشوند در هنگام حمل و نقل كيفها دقت كنيد زيرا بافت سوبستر حتي بعد از اينكه مليسيوم در
آن به وجود آمد نرم باقي خواهد ماند. مليسيوم نسبت به شكستگي بسيار حساس است. در اطاق قارچ ميبايست نور كمي موجود باشد 4-3 برداشت انتظار ميرود از هر كيف 500-300 گرم قارچ را ميتوان برداشت كرد.
1-12-21- بررسي موردي: يوري كولاريا: استان «هبي» يكي از توليدكنندگان عمده قارچ «گوش چوبي سياه» ميباشد. سويههاي اينگونه از نظر ميزان برداشت مختلف ميباشد. برخي از سويهها روي كنده چوب و برخي ديگر روي خاك اره و برخي ديگر روي پوست دانه كتان بازده بيشتري دارند.
سوبستر تخمگذاري داراي تركيبات زير ميباشد:
( تراشههاي چوب 70 كيلوگرم
( پوست دانه كتان kg10
( گندم 18 كيلوگرم
( نيشكر kg1
( سنگ گچ kg1
( سوبستر نهايي بايد داراي تركيبات زير باشد:
( پوست دانه كتان 93 kg
( گندم kg5
( نيشكر kg1
( سنگ گچ kg1
اين تركيبات ميبايست كاملاً با هم مخلوط شوند سپس آب به آنها با نست 1: 3/1 يا 1: 4/1 اضافه شود.
كيفهاي پلاستيكي: كيفهاي صاف 17×35 سانتيمتر و داراي ضخامت 05/0 تا 06/0 ميليمتر مورد استفاده قرار ميگيرند. كيفها پر ميشوند كه تقريباً معادل 250-300 گرم ماده خشك در هر كيف ميباشد. اين مواد توسط دست فشار داده ميشوند و يك چوب به منظور به دست آوردن يك سوراخ تهويه داراي قطر cm2 گذاشته ميشود. پس يك حلقه پلاستيكي داراي قطر 5/3 سانتيمتر و عرض cm3 اطراف دهانه كيف لغزيده ميشود و گيره كتاني به حلقه اضافه ميشود گردن كيف با ورق ضدآب پوشانده ميشود.
عمليات گرمايي: كيفها به مدت 1 ساعت تحت فشار cm3/kg استريل ميشوند.
تخمگذاري و اتمام تخمگذاري:
با بلند كردن گيره كيف را باز كنيد و مقدار كمي تخم به آن اضافه كنيد و اين كار را زماني انجام دهيد كه كيفها سر شده باشند اين عمليات ترجيحاً بايد در اطاق تميز يا كابينت آنكوبه انجام شوند سپس به مدت 30 روز در دماي 24-26 درجه سانتيگراد انكوبه كنيد بعد از اين عمل مليسيوم سوبستر را كلوني خواهد كرد مقدار نور بايد زير 500 كوس باشد وگرنه پريموديا بلوغ - زودرس خواهد داشت.
ميوهدهي: گذاشتن كيفها به مدت چند روز در نور آفتاب تشكيل پريموديا را تحريك ميكند، سپس حلقة پلاستيكي و گيرة كتاني را برداريد. با بستن كيفها به صورت محكم انتهاي باز آن بسته ميشود. در كيف 8 سوراخ داراي قطر cm3 ايجاد كنيد كه اين سوراخها در فاصلة معين از يكديگر باشند. هر چه تعداد سوراخها بيشتر باشد اندازة قسمت خوراكي و ميوة قارچ كوچكتر خواهد شد. همچنين قارچهاي بسيار كوچك ميزان برداشت را كاهش ميدهند. كيفها را با يك سيم آهني S شكل در اطاق قارچ ويزان كنيد و دما را بين (C22 و (C18 نگه داريد و
رطوبت نسبي را در حد 85% نگه داريد و انتشار نور را در حد 2000 لاكس نگه داريد. در صورتي كه دما زير (C15-12 باشد، پريموديا (خاستگاه) شكل خواهد گرفت، اما بالغ نميشود.
در دماي (C18 و (C22 قارچها ضخيمتر ميشوند. در دماي بالاي (C25 قارچها نازكتر و بزرگتر خواهند شد، اما اغلب ميوههاي خاصي را تشكيل ميدهند.
چيدن: حدود kg5/8 قارچ يوريكولارياي خشك از هر kg100 پوست دانه كتان ميتوان برداشت كرد. نور بر رنگ به درخشش و ضخامت قارچ اثر ميگذارد. در صورتي كه شدت نور زير 500 لوكس باشد رنگ قارچها سفيد مايل به زرد خواهد بود. در نور 750 لوكس، رنگ قارچ قهوهاي تيره ميشود و ضخامت قارچ بسيار كم ميشود و حدود cm14/0 ميشود. در نور 3500 لوكس رنگ قارچ سياه براق ميشود و ضخامت قارچ به cm18/0 ميرسد.
كشت قارچ يوريكولا پليتري چا در فيليپين: بازار قارچ يوريكولاريا يوري كولا - جودي كوچكتر نسبت به
قارچ اي. پليتري چا بهتر است. اين قارچها فقط در مناطق سردتر مانند باگوايو كشت ميشوند.
تهيه اموبستر:
( خاك اره قهوهاي روشن و يا سفيد خشك شده در آفتاب kg78
( برنج (درجه يك) kg20
( شكر kg1
( CaCo3 kg1
خاك اربه بايد خشك شود تا ميزان روبت آن به %18-15 برسد. برنج بايد به صورت ذرات كوچكتر درآيد. زيرا ذرات بزرگتر زودتر آلوده ميشوند. قبل از مخلوط كردن مواد با خاك اره وزن تركيبات سوبستر را اندازه بگيريد و با CaCo3، برنج و شكر مخلوط كنيد. وزن مواد سوبستر بايد حداقل kg100 باشد، اما ممكن است به صورت نسبتي افزايش يابد آب را به تدريج اضافه كنيد تا ميزان رطوبت به %75-65 برسد.
تخمير: سوبستر را به شكل هرم تلنبار كنيد و به منظور حفظ رطوبت آن روي آن را با پلاستيك بپوشانيد.
اجازه دهيد كه اين كليه براي مدت 5 روز تخمير كند و در روز سوم كپه را بچرخانيد. با استفاده از غربالي كه سوراخ آن mm5/1 ميباشد ذرات بزرگتر را برداريد و تودههايي را كه در طول تخمير تشكيل شدهاند را از يكديگر جدا كنيد. ذرات بزرگتر ممكن است كه به كيف پلاستيكي صدمه بزنيد.
پر كردن: در هر كيف حدود kg1 سوبستر پر كنيد.
عمليات حرارتي: به مدت 5/1 ساعت كيف پر شده را در دماي (C230 تا 25 انجام ميشود، اكنون كيفها را به صورت رديف بگذاريد، همانگونه كه در شكل نشان داده شده است.
يوري كولار يا پليتري چا نسبت به هيركيوم ارينناسوس يا لنتينولا ادودس دماي بيشتري را تحمل ميكند. بنابراين يوري كولاريا را ميتوان روي قفسه پرورش داد. اما لنتينولا را بايد در دماي خنكتر و پايينتري در تايوان و فيليپين پرورش داد. تعداد خانة قارچ ميتواند 2640 كيف باشد. هر رديف در هر لايه 55 كيف دارد. چهار لايه در هر رديف ميتوان جا داد. چهار