مقاله مالیات

اليات در شركتهاي تعاوني و نحوه تشخيص آن :
در سالهاي اخير به علت گسترش شركتهاي تعاوني كه در مدار اصلي سياست دولت جمهوري اسلامي ايران مي باشد ، دامنه فعاليت و مسئوليت مديران مالي اين قبيل شركتها وسعت پيدا كرده است به نحوي كه مديران مالي تنها با استفاده از خدمات تخصصي حسابداري مي توانند مسئووليتها و وظايف خود را به شكلي مطلوب ادا كنند . انجام اين وظايف مستلزم درك روشن از تئوريها ي حسابداري مالي ، حسابداري مديريت و امور مالي و حسابداري مالياتي و به كارگيري فنون و قواعد آنها است ، ضمناً استفاده از ماشينهاي محاسب ( كامپيوتر ) و اعمال مقررات مالي و مالياتي و غيره نيز در حل مسائل مديريت مالي رهگشا شده اند .
مدير مالي براي دستيابي به يك عملكرد اثر بخش ، بايد درك كاملاً شفافي از هدفهاي شركت تعاوني كه همانا ارائه تسهيلات به شركت تعاوني كه همانا ارائه تسهيلات به اعضاء بدون توجه به سوددهي است ، باشد .
يكي از مهمترين هدفهاي واحدهاي مزبور تسريع در رسانيدن حقوق صاحبان سهام به حداكثر بهره وري و تهيه و توزيع كالا و ساعت و ساز مسكن با كمترين هزينه و بهترين كيفيت مي باشد . ايجاد تسهيلات لازم از نظر قوانين و مقررات و استفاده بهينه از مزاياي قانوني و مالياتي نيز از وظايف مديريت مالي مي باشد .
مدير مالي معمولاً نقش مركزي و عمده اي را در واحد تعاوني ايفا مي كند ، وظايف مالي شامل « بودجه بندي » ، « تامين مالي»، «ارزيابي پروژه هاي سرمايه گذاري » و « طرح ريزي استراتژيهاي قيمت گذاري شركت » مي باشد .
علاوه بر وظايف فوق ، لازم است مدير مالي آگاهيهاي كافي از حسابداري عملياتي و طرح ريزي سيستمهاي حسابداري و حسابداري مالياتي و نحوه محاسبه انواع مالياتهاي قانوني كه در حين عمليات مالي بروز مي كند داشته باشد و تكاليف كسر ماليات را كه بر اساس قانون به عهده شركت محول شده ،
بداند و از روش ثبت و تحرير عمليات در دفاتر قانوني و معافيتها و چگونگي تنظيم اظهار نامه مالياتي و ساير مقررات مربوط ، مطلع باشد از اين رو در اين سلسله مقالات ابتدا در خصوص نحوه محاسبه ماليات دوره عملكرد شركتهاي تعاوني اطلاعات لازم را ارائه مي كنيم و متقابلاً به ساير مسائل مالياتي مي پردازيم .
طبق ماده 105 قانون مالياتهاي مستقيم جمع درآمد شركتهاي تعاوني مشمول ماليات مي باشد درآمد مشمول ماليات پس از كسر ده درصد كه به عنوان ماليات شركت محاسبه و وصول خواهد شد ، بقيه درآمد بين اعضاء نيز به نرخ مقرر در ماده 131 قانون فوق الذكر ماليات اعضاء نيز محاسبه و وصول خواهد شد .
نحوه تعيين درآمد مشمول ماليات :
درآمد مشمول ماليات شركتهاي تعاوني از دو طريق به شرح ذيل تعيين مي شود :
تشخيص درآمد مشمول ماليات از طريق رسيدگي به دفاتر قانوني
تشخيص درآمد مشمول ماليات از طريق علي الراس
موارد و ظرايط تشخيص درآمد مشمول ماليات از طريق رسيدگي به دفاتر قانوني :
الف ) ترازنامه و حساب سود و زيان متكي به دفاتر قانوني تا چهار ماه پس از پاسان سال مالي به حوزه مالياتي تسليم شده باشد .
ب )دفاتر قانوني بر اساس مقررات آئين نامه مربوط به نحوه تنظيم و تحريرو نگهداري دفاتر تحرير و تنظيم شده و اسناد و مدارك لازم براي آن نگهداري شود .
ج ) حسب درخواست كتبي ماموران تشخيص ، دفاتر و اسناد و مدارك در محل اقامتگاه در اختيار ماموران ذيربط قرار داده شود .
د ) دفاتر و مدارك در خلال سالي كه مورد كنترل و بازرسي ماموران مالياتي قرار مي گرد به هنگام تحرير شده و فاقد نقص باشد .
موارد و شرايط تشخيص درآمد مشمول ماليات از طريق علي الراس ( رد دفاتر قانوني )
الف ) وجود هر يك از تخلفات مندرج در آئين نامه نحوه تنظيم و تحرير و نگهداري دفاتر قانوني
ب ) مخدوش بودن پلمپ دفاتر يا از بين رفتن پلمپ آنها
ج ) عدم تسليم ترازنامه و حساب سود و زيان تا چهار ماه پس از پايان سال مالي به حوزه مالياتي ذيربط
9 عدم ارائه دفاتر و اسناد و مدارك بنا به درخواست كتبي مامور تشخيص ماليات محل كار شركت
ه ) غير قابل رسيدگي بودن دفاتر و اسناد مدارك بنا به تشخيص مميز و تاييد سرمميز مالياتي و تاييد اكثيرت هيئت حسابرسي متشكل از سه نفر حسابرس منتخب وزير امور اقتصادي و دارايي
و ) عدم ارائه دفاتر و اسناد و مدارك به ماموران به ماموران ذيصلاح وزارت امور اقتصادي و دارايي هنگام اجراي ماموريت ماده 181 قانون م.م
مآخذ محاسبه ماليات شركت تعاوني :
در آمد ويژه ابزاري شركت بر اساس ترازنامه و حساب و سود و زيان تسليمي و عندلاقتضا برگشتي قسمتي از هزينه ها و افزودن آن به درآمد ويژه ابزاري
درآمد مشخصه از طريق علي الراس كه بر اساس اعمال ضريب از طرف مميز مالياتي روي فروش شركت محاسبه خواهد شد .
معافيت مالياتي شركتهاي تعاوني و اتحاديه هاي مربوطه :
الف ) صددرصد درآمد شركتهاي تعاوني ، روستايي ، عشايري ، كشاورزي ، صيادان ، كارگري ، كارمندي . دانشجويان و دانش آموزان و اتحاديه هاي آنها از ماليات معاف است .
ب ) در محابسه ماليات شركتهاو اتحادره هاي تعاوني ذخاير موضوع بندهاي 1و2 ماده 105 قانون شركتهاي تعاوني از درآمد مشمول ماليات كسر خواهد شد .
ج ) در موارد اشخاص حقوقي ايراني غير تجاري كه به منظور تقسيم سود تاسيس نشده اند ( مانند انحاديه هاي تعاوني ) در صورتي كه در جمع فعاليتها و عمليات غير انتفاعي خود سود نداشته باشند از پرداخت ماليات معاف خواهند بود .
د ) درآمد و شركتهاي تعاوني فرش دست باف سنايع دستي و شركتهاي تعاوني اتحاديه هاي توليدي مربوطه از پرداخت ماليات معافند .
اكنون به منظور توجيه موارد فوق الذكر مثالي به شرح زير ذكر مي شود :
يك شركت تعاوني تهيه و توزيع صنفي در سال مالي 1375 اقدام به تحرير دفاتر قانوني تنظيم صورتحسابهاي مالي در پايان دوره مالي كرده و اظهار نامه مالياتي خود را در موقع مقرر قانوني با نشان دادن مبلغ 100000 ريال سود ويژه پس از كسر اندوخته هاي قانوني به حوزه مالياتي تسليم كرده است
تعداد اعضاي اين شركت 100 نفر هستند . ماليات دوره عملكرد سال 1375 شركت تعاوني فوق بدين شرح محاسبه مي شود :
الف ) دفاتر شركت مورد قبول بوده و مميز مالياتي همسو با مدير مالي اقدام به صدور برگ تشخيص مالياتي كرده است .
10% ماليات شركت
100000 = 10% × 100000
سود قابل تقسيم بين اعضاء
900000 = 100000 – 100000
سود هر كدام از اعضاء تعاوني
9000 = 100 – 900000
ماليات هر كدام از اعضاء
1080 = ( 12% × 9000 ) نرخ مالياتي × 9000
جمع ماليات اعضاي تعاوني
= 10800 = 100 × 1080
ماليات سهم شهرداري
30000 = 3% × 100000
جمع ماليات عملكرد سال 75 شركت تعاوني
23800 = 30000 + 108000 + 100000
مدير مالي مكلف است كه ماليات فوق را همراه با اظهار نامه و تراز نامه تا پايان چهار ماه پس از سال مالي به حوزه مالياتي مربوطه پرداخت كند در غير اين صورت مشمول جريمه خواهد شد .