مقاله فارسی در مورد ایدز (2)

« مقدمه »
با توجه به گستردگی ایدز در تمام آحاد جامعه و پراکندگی جمعیت در اقصا نقاط کشور، لزوم آموزش همه جانبه و گسترده از سوی همه ی رده های بهداشتی بیش از پیش آشکار می شود. بنابراین، درگیرشدن تمام سطح بهداشتی از پایین ترین سطح یعنی خانه های بهداشت تا بالاترین سطح یعنی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، امری گریزناپذیر است.
بر این اساس، آن چه شایسته ی توجه بیشتری است، مشارکت بهورز به عنوان اصلی ترین، کلیدی ترین و بنیادی ترین مهره ی بهداشتی جهت به دست گرفتن این امر خطیر است بنابراین، سیاست، برنامه های ادغام کنترل و پیشگیری بیماری ایدز در سیستم شبکه بر این اساس طراحی شده است. هدف این مجموعه آشنا کردن بهورز با تمام ابعاد ایدز و ایجاد بینش صحیح نسبت به این بیماری و بسترسازی مناسب جهت فعالیت های کاهش آسیب، شناسایی افراد بار فتارهای پرخطر توسط بهورز و ارجاع آن ها به سطوح بالاتر، جهت انجام مشاوره و آزمایش داوطلبانه ی اچ آی وی است.
تعریف عفونت اچ آی وی (HIV) و بیماری ایدز (AIDS)
ایدز یک بیماری عفونی واگیردار است که به عامل ایجاد آن ویروس اچ آی وی می گویند. اصولاً
ویروس ها در خارج از سلول زنده قادر به ادامه ی حیات نیستند.
یکی از سلول هایی که اچ آی وی برای ادامه ی حیات به آن احتیاج دارد گلبول های سفید بدن انسان است این ویورس در خارج از سلول های زنده و در مواجهه با مواد ضد عفونی کننده و حرارت، در مدت کوتاهی از بین می رود.
راه های انتقال اچ آی وی
خون و فرآورده های خونی آلوده
تماس های جنسی محافظت نشده با افراد آلوده
مادرآلوده به فرزند
مصرف کنندگان تزریقی مواد مخدر
دریافت کنندگان مکرر خون
همسر یا شرکای جنسی افراد ذکر شده ی بالا
1- خون و فرآورده های خونی آلوده :
اگر خون فرد آلوده به اچ آی وی با خون فرد دیگری تماس پیدا ممکن است عفونت را انتقال دهد در زمان انتقال خون نیز ممکن است بیماری منتقل شود. اما در حال حاضر در ایران، تمام خون های اهدائی از نظر احتمال آلودگی به اچ آی وی ارزیابی شده، در صورت آلوده بودن استفاده نمی شوند، پس این خطر به حداقل می رسد.
اگر خون آلوده به اچ آی وی به هر روش دیگری وارد خون فرد سالم شود، ممکن است آلودگی را منتقل کند که به این حالت نیز در زندگی روزمره با رعایت اصول بهداشتی کمتر اتفاق می افتد. ولی اگر فرد آلوده به اچ آی وی تزریقی با سرنگ انجام دهد و سپس فرد دیگری بلافاصله با همان سرنگ و سر سوزن آغشته به خون به خود تزریق کند به طوری که خون آلوده در سرسوزن یا سرنگ وارد خون فرد دوم شود، احتمال ابتلای فرد دوم بالا خواهد بود به این ترتیب، اگر با هر جسم برنده و نوک تیز آغشته به خون آلوده به اچ آی وی خراش یا بریدگی در بدن فرد سالم ایجاد شود، ممکن است ویروس منتقل شود.
بنابراین، اگر اعمالی مانند خالکوبی، حجامت، سوراخ کردن گوش، ختنه، جراحی و خدمات
دندانپزشکی با وسایل غیر استریل انجام شود، ممکن است با خطر انتقال ویروس همراه باشد.
به یاد داشته باشید، اچ آی وی در خارج از بدن در تماس با حرارت و مواد ضدعفونی کننده مثل وایتکس به سرعت از بین می رود.
انجام این اعمال با وسایل استریل و تمیزی خطر ندارد.
از آنجا که اغلب معتادان تزریقی اصول بهداشتی را رعایت نمی کنند و تعداد زیادی از آنها از یک سرنگ و سرسوزن به صورت مشترک استفاده می کنند.
– مادر آلوده به فرزند :
بیشترین احتمال انتقال اچ آی وی از مادر آلوده به فرزند، در اواخر زمان بارداری، بخصوص هنگام زایمان وشیردهی است. پیش گیری از این راه انتقال، جلوگیری از بارداری زنان اچ آی وی مثبت است.
در صورت بروز بارداری، پیشگیری دارویی با سه داروی ضد رتروویروسی ( زایدو ودین، لامیوودین، نلفیناویر) از ماه چهارم ضروری است و زایمان به صورت سزارین توصیه می شود. بعلاوه از آنجا که انتقال اچ آی وی از طریق شیردهی نیز ممکن است، نوزاد باید حتماً با شیرخشک تغذیه شود و بلافاصله پس از تولد درمان پیشگیری با داروهای ضد رتروویروسی مزبور قرار گیرد.
چگونه می توان آلودگی به اچ آی وی را تشخیص داد؟
ابتلا به عفونت اچ آی وی از روی ظاهر فرد قابل تشخیص نیست.
بعد از ورود ویروس، بدن به تدریج ماده ای به نام آنتی بادی تولید می کند که با روش های آزمایشگاهی در خون قابل تشخیص است و به کمک آن می توان به آلودگی فرد پی برد. پی در دوره ی بدون علامت، فرد هیچ علامت ظاهری ندارد، اما آزمایش او مثبت است. ترشح آنتی بادی تدریجی است، به همین خاطر بعد از ورود ویروس به بدن تا زمانی که سطح آنتی بادی در خون به حد قابل اندازه گیری برسد، بین دو هفته تا شش ماه فاصله وجود دارد که به آن دوران پنجره می گویند. و این دوران با وجود حضور ویروس در بدن، فرد آلوده علامت بالینی ندارد و آزمایش او مثبت نیست.
پس از ورود اچ آی وی به بدن چه اتفاقی می افتد؟
ویروس ایدز به سلول های خاصی از بدن مانند گلبول های سفید تمایل دارد و برای رشد و تکثیر خون به این سلول ها وارد می شوند. به عبارت دیگر این ویروس به داخل سلول های وارد می شود که وظیفه آنها از بین بردن این موجود
است، درست مانند نفوذ دشمن در ارتش یک کشور و جلوگیری از مبارزه سربازان آن ارتش.
این ویروس بر خلاف بیشتر عوامل بیماری زای عفونی به خودی خود موجب تخریب و یا صدمه به بافت های بدن نمی شود و پس از ورود به گلبول های سفید تا مدت های طولانی حتی ده سال ممکن است بدون هیچ تخریبی در بدن باقی بماند و هیچ علامتی هم ایجاد نکند. بعد از جایگزینی ویروس در گلبول سفید، از این سلول ها برای تکثیر و بقای خود استفاده می کند و به این ترتیب گلبول سفید آرام آرام کارآیی خود را از دست داده و نابود می شود در این صورت اگر یک میکروب دیگر وارد بدن شود، گلبول سفید نمی تواند با آن مبارزه کند.
بنابراین وجود ویروس ایدز و واکنشی که بدن نسبت به این ویروس نشان می دهد موجب بروز علامت در بدن نمی شود.
بعد از مدتی ماده ای به نام آنتی بادی در خون ترشح می شود که حضور این ماده نیز علامتی ایجاد نمی کند ولی در تشخیص آزمایشگاهی به ما کمک می کند.
به این ترتیب در زمان خیلی طولانی، ویروس ایدز در بدن فرد آلوده وجود دارد، اما او هیچ گونه علامتی نشان نمی دهد به این مرحله « مرحله بدون علامت » می گویند.
در این مرحله فرد بیمار نیست و مثل سایر افرادی که در جامعه هستند به طور طبیعی زندگی می کند اما ویروس در بدن او وجود دارد و می تواند آن را از طریق خون و ترشحات جنسی به دیگران منتقل کند.
در این دوره اصطلاحاً می گویند : فرد آلوده به اچ آی وی و بدون علامت است.
بتدرج و پس از گذشت سال ها با کاهش کارآیی و تعداد گلبول های سفید، بدن قدرت مقابله در برابر سایر بیماری های عفونی را از دست می دهد، در این زمان اگر عامل بیماری زای دیگری به بدن وارد شود گلبول های سفید نمی تواند وظیفه ی محافظتی خود را انجام دهند، بنابراین بدن قادر به انجام هیچ واکنشی نیست و میکروب می توان انسان را از پا درآورد. در این مرحله بیماری های عفونی و سرطان های غیرعادی در بدن فرصت رشد و بیماری زایی پیدا می کنند وقتی کارآیی گلبول های سفید کاملا از بین رفت، میکروب هایی که در حالت عادی بیماری های ساده ایجاد می کنند و خیلی زود درمان می شدند، عفونت های شدید ایجاد کرده که حتی می تواند به مرگ منجر شود به این مرحله از بیماری ایدز که در اصل با علامت انواع بیماری های عفونی دیگر همراه است مرحله بیماری می گویند و در
اصطلاح فرد در این مرحله مبتلا به ایدز شده است.
برای مراقبت و درمان فرد آلوده به اچ آی وی یا مبتلا به ایدز چه باید کرد؟
تاکنون هیچ دارویی برای ریشه کن کردن کامل ویروس ایدز ساخته نشده و ویروس وارد شده به گلبول های سفید بدن یک فرد را به هیچ طریقی نمی توان ریشه کن کرد. در عین حال داروهایی وجود دارد که با مصرف آن می توان طول عمر مبتلایان به ایدز را طولانی تر و کیفیت زندگی آنها را بهتر کرد.
با توجه به گران بودن داروها، مصرف نظم آنها از زمانی که فرد وارد مرحله بیماری ایدز شده توصیه می شود.
به افرادی که در مرحله بدون علامت هستند از دو جنبه ذیل باید توجه شود :
1- مراقبت های روحی – روانی
این افراد به بیماری مزمنی مبتلا هستند که مورد پذیرش جامعه نیست و موجب طرد آنها می شود این بیماران بدلیل وحشت از ننگ و بدنامی در شرایط روحی – روانی نامساعدی قرار دارند.
از سوی دیگر بیشتر این افراد تفاوت بین عفونت اچ آی وی و بیماری ایدز را نمی دانند به همین دلیل با شروع آلودگی، گمان می کنند که زندگی آنها به پایان رسیده و به شدت ناامید می شوند. بنابراین، انجام مشاوره های اصولی و دقیق برای کمک به فرد در پذیرش بیماری و فهم تفاوت بین ابتلا به عفونت اچ آی وی و بیماری ایدز ضروری است در غیر این صورت ممکن است فرد به افسردگی دچار شده و یا دست به خودکشی بزند و یا حتی درصدد انتقام جویی برآید.
2- مراقبت های پزشکی :
سیستم دفاعی بدن فرد آلوده به اچ آی وی ضعیف شده، پس امکان ابتلای وی به بیماری های عفونی دیگر زیاد است.
سل یکی از بیماری هایی است که هم فرد اچ آی وی مثبت و هم اطرافیان او را تهدید می کند. این افراد باید دائما تحت نظر بوده و بررسی شوند و در صورت لزوم، برای پیشگیری و یا
درمان سایر عفونت ها داروهای مورد نیاز را دریافت کنند.
تغذیه مناسب، ورزش و روحیه خوب از سایر عوامل موثر در تأخیر ورود به مرحله بیماری ایدز هستند.
عفونت اچ آی وی چه ویژگی هایی دارد که از سایر بیماری های عفونی متمایز شده است.
این بیماری از راه هایی منتقل می شود که با رفتارهای پنهان انسان در ارتباط است، اعتیاد تزریقی و … ) پس ایدز علاوه بر بیماری عفونی یک بیماری رفتاری است.
چون بیشتر بیماری های رفتاری چند عاملی هستند، کنترل آنها دشوار است. از طرفی، ارتباط این بیماری با خصوصی ترین رفتارهای انسان ها باعث می شود که افراد مبتلا به راحتی درباره ی آن صحبت نکنند.
بیمار ایدز یک دوره بدون علامت بسیار طولانی دارد که از دو نظر حائز اهمیت است :
بیش از 90 % افراد آلوده به ین ویروس از آلودگی خود اطلاع ندارند.
افراد آلوده طی سال های متمادی به عنوان مخازن آلوده ای عمل می کنند زیرا هیچ علامتی ندارند و به راحتی دیگران را آلوده می کنند.
اگر برای این افراد که اغلب در سنین فعال اجتماعی اقتصادی و … هستند شرایط مناسب جهت
مشاوره و مراقبت وجود داشته باشد می توانند بدون آنکه خطری برای جامعه داشته باشند از یک زندگی سالم و مفید که حق مسلم آن هاست بهره مند شوند. تا کنون واکسنی جهت پیشگیری ساخته نشده است. راه های ویژه ی انتقال بیماری و آموزش های غیر اصولی که در سال های ابتدایی شناخت بیماری در سطح جهان داده شده، این بیماری را به عنوان ننگ اجتماعی در فرهنگ ها معرفی کرده و به همین دلیل افراد کمتر برای اقدام های تشخیص مراجعه می کنند که این امر موجب شیوع بیماری های عفونی دیگر در بین آنان و سایر افراد جامعه می شود به همین دلیل بیماری ایدز از یک بیماری عفونی به یک معضل سیاسی اقتصادی و اجتماعی و بهداشتی تبدیل شده تا جائی که از آن به عنوان بزرگترین چالش قرن نام برده می شود.
عوارض ایدز :
هنگامی که فردی به مرحله پایانی بیماری ایدز برسد که در آن دستگاه ایمنی او بسیار ضعیف می شود و در نهایت به عفونت ها و سرطان هایی دچار می شود که افراد عادی و سالم را به ندرت مبتلا می کنند.
خود بیماری ایدز کشنده نیست، بلکه همین عوارض ایدز است که بیمار را از پای درمی آورد. برخی از این سرطان ها و عفونت ها عبارتند از :
برفک که عفونت قارچی است و در صوت سالم بودن دستگاه ایمنی تنها در برخی نوزادان دیده می شود. برفک در مبتلایان به ایدز بسیار شدید است و گاهی علاوه بر دهان به مری، نای و ریه هم حمله می کند و در تمام این قسمت ها ضایعات وخیمی ایجاد می کند.
سینه پهلوی ناشی از نوع عامل بیماری زا که بطور معمول در هوا وجود دارد اما نمی تواند افراد سالم را بیمار کند.
این نوع سینه پهلو در مبتلایان ایدز کشنده است.
اسهال ناشی از چند نوع تک یاخته میکروسکوپی که در انسان های سالم نمی تواندن عفونت جدی ایجاد کنند.
توکسوپلاسموز، انگلی است که از گربه های آلوده به انسان نتقل می شود ولی ابتلا به آن در انسان های سالم مگر در دوران جنینی، بیماری جدی ایجاد نمی کند. این انگل در مبتلایان به ایدز به مغز و چشم حمله می کند.
انواع باسیل های غیر معمول شبیه باسیل سل، که در افراد سالم باعث بیماری جدی نمی شوند اما در مبتلایان به ایدز می توانند مرگبار باشند.
انواعی از ویروس ها که تنها افراد دچار ضعف ایمنی را مبتلا می کنند و می توانند سبب مرگ آنها شوند.
سارکوم کاپوسی، که نوعی سرطان نادر پوست و مخاط است، اما در مبتلایان به ایدز به صورت شایعی دیده می شود.
لنفوم مغزی، که نوعی سرطان مغز است. این بیماری در افراد سالم نادر است اما در بیماران ایدز شایع است.
لنفوم بورکیت، که نوعی سرطان خون کشنده است.
سرطان گردن رحم که در بیماران ایدز بیشتر دیده می شود.
درمان ایدز :
در پاسخ به این پرسش که « آیا درمانی برای ایدز وجود دارد؟ » می توانیم بگوئیم که اگر منظور درمان علاج بخش باشد پاسخ منفی است، اما اگر منظور درمان نگه دارنده باشد، «آری، درمان هایی برای ایدز وجود دارد. » بهترین درمان کنونی برای ایدز، برنامه دارویی موسوم به «درمان ضد ویروسی بسیار فعال» است که معمولا از سه داروی ضد ویروسی با اثرات مختلف تشکیل می شود. این درمان البته عوارضی هم برای بدن دارد، اما نمی تواند سطح ایمنی را بالا ببرد و طول عمر افراد مبتلا را بیشتر کند.
عفونت های فرصت طلب در بیماران دچار ایدز نیاز به درمان دارند. درمان این عفونت ها به دو صورت است : یکی درمان خود عفونت و دیگری «درمان پیشگیرانه » برای اینکه فرد دیگر به آنها مبتلا نشود. چون ایمنی بدن بیماران مبتلا به ایدز ضعیف است و احتمال زیادی دارد که این عفونت ها دوباره روی دهند.
بیماران ایدز اگر یک بار به هم یک از این عفونت های فرصت طلب دچار شوند ( یا گاهی حتی اگر یک بار هم به آن مبتلا نشده باشند)، باید تا آخر عمر درمان پیشگیرانه ضد آن عفونت را به طور منظم دریافت کنند.
افراد دچار ایدز، به سبب ابتلا به عفونت های فرصت طلبانه، همان عمر اندکی را هم که دارند در زجر و بیماری شدید می گذرانند، در حالی که درمان و پیشگیری از این نوع عفونت ها می توان رنج های آن ها را تا حد زیادی کاهش دهد.
عوارض روانی ایدز :
بیماران مبتلا به ایدز به چند دلیل بیشتر از دیگران دچار مشکلات عصبی و روانی می شوند:
عفونت های فرصت طلب مغزی، تومورهای مغزی، اختلال های غدد درون ریز، ابتلای همزمان به اعتیاد، عوارض داروهای ضد ویروسی بر دستگاه عصبی و استرس های روانی و اجتماعی.
این بیماران از افراد عادی به بیماری ها و اختلال های روانی زیر دچار می شوند :
انواع ضایعات عملکردی مغز، زوال عقل، اختلال های اضطرابی (مثل اضطراب حمله های عصبی ناشی از ترس و هراس، ترس اجتماعی) افسردگی، شیدایی، جنون، بی خوابی و اعتیاد.
علت بروز مشکلات روانی در بیماران، مبتلا به ایدز عبارت است از :
عارضه های جسمی ایدز که بسیار دردناک و رنج آورند، ترس از مرگ، نامعلوم بودن آینده، دیدن مرگ دوستان و بستگانی که در دام ایدز گرفتار بوده اند، بدنام شدن در جامعه و دشواری در برقراری ارتباط با دیگران و …
افسردگی شایع ترین مشکل روانی در مبتلایان به اچ ای وی و ایدز است که در 4 تا 40 درصد از این بیماران دیده می شود. همچنین با پیشرفت بیماری احتمال ابتلای بیماران به افسردگی باز هم افزایش می یابد.
در برخی موارد این تصور نادرست وجود دارد که بیماران ایدزی ممکن است در فکر انتقام جویی از دیگر افراد اجتماع از طرقی آلوده کردن ایشان باشند. اما چنین نیست و این بیماران نیز ماندن دیگر بیماران نیاز به درمان و کمک دارند.
با پرهیز از تهمت زدن به این بیماران و یاری رساندن به ایشان برای درمان و ادامه ی زندگی، آنها نیز مانند دیگران به زندگی متعارف خواهند پرداخت.
انجام مشاوره که اقدامی حمایتی بر پایه علوم روان شناسی است، به دلایل زیر برای مبتلایان به ایدز ضرورت دارد :
سازگاری با بیماری، چون عفونت اچ آی وی پایدار و همیشگی است.
برخورد با مشکلات جسمی ناشی از بیماری
کاهش مشکلات روانی ناشی
وجود مشکلات اجتماعی در مبتلایان به ایدز

فایل : 17 صفحه

فرمت : Word