مقاله در مورد تاریخچه آجر

تاریخچه آجر
آجر از قدیمی ترین مصالح ساختمانی است که قدمت آن بنا به عقیده برخی از باستان شناسان به ده هزار سال پیش می رسد.در ایران بقایای کوره های سفال پزی و آجر پزی در شوش و سیلک کاشان که تاریخ آنها به هزاره چهارم پیش از میلاد می رسد پیدا شده است. همچنین نشانه هایی از تولید و مصرف آجر در هندوستان به دست آمده که حاکی از سابقه شش هزار ساله آجر در آن کشور است وازه آجر بابلی و نام خشت هایی بوده که بر روی آنها منشورها قوانین و نظایر آنها را می نوشتند گمان می رود نخستین بار از پخته شدن خاک دیواره ها و کف اجاق ها به پختن آجر پی برده اند .کوره های آجر پزی ابتدایی بی گمان از مکان هایی تشکیل می شده که در آن لایه های هیزم و خشت متناوبا روی هم چیده می شده است.فن استفاده از آجر ازآسیای غربی به سوی غرب مصر و سپس به روم و به سمت شرق هندوستان و چین رفته است در سده چهارم اروپایی ها شروع به استفاده از آجر کردند ولی پس از مدتی از رونق افتاده و رواج مجدد از سده ۱۲ میلادی بوده که ابتدا از ایتالیا شروع شد.در ایران باستان ساختمان های بزرگ و زیبایی بنا شده اند که پاره ای از آنها هنوز پا بر
جا هستند:نظیر طاق کسری در غرب ایران قدیمآرامگاه شاه اسماعیل سامانی در گنبد کاووس و مسجد اصفهان را که با آجر ساخته اند همچنینی پلها و سد های قدیمی مانند پل دختر سد کبار در قم از جمله بناهای قدیمی می باشند.انواع آجر در ایران قدیمدر ایران هر جا سنگ کم بوده و خاک خوب هم در دسترس بوده است آجر پزی و مصرف آجر معمول شده است اندازه آجر ایلامی حدود ۱۰×۳۸×۳۸ سانیتی متر بوده پختن و مصرف آجر در زمان ساسانیان گسترش یافته و در ساختمان های بزرگ مانند آتشکده ها به کار رفته است اندازه آجر این دوره جدود ۴۴×۴۴×۷تا ۸ بوده است و بعد های آن ۲۰×۲۰×۳ تا۴ سانتی متر کاهش یافت .در فرش کردن کف ساختمان از آجر بزرگتری به نام ختایی به ابعاد ۵×۲۵×۲۵ سانتی متر و یا بزرگتر از آن به نام نظامی در ابعاد ۴۰×۴×۵ سانتی متر استفاده می شده است از انواع دیگر آجر در گذشته آجر قزاقی می باشد که پیش از جنگ جهانی اول روسها آن را تولید می کردند که ابعاد آن ۵×۱۰×۲۰ بوده است آشنایی با آجر و مواد اولیه آن آجر نوعی سنگ مصنوعی است که از پختن خشت خام و دگرگونی آن بر اثر گرما به دست می آید خاک آجر مخلوطی است از خاک رس
ماسه فلدسپات سنگ آهک سولفات ها سولفورها فسفات ها کانی های آهن منگنز منیزیم سدیم پتاسیم مواد آلی و…مراحل ساخت آجر عبارتند از :کندن و ستخراج مواد خامآماده سازی مواد اولیهقالب گیریخشک کردنتخلیه و انبار کردن محصولانواع کوره های آجر پزیپس از خشک شدن خشت ها را در کوره می چینند طرز چیدن آنها طوری است که بین آنها فاصله وجود دارد تا گازهای داغ و شعله بتواند از لای آنها عبور کند کوره های آجر پزی سه هوع هستند:کوره تنوره ای هوفمان و تونلیقابل ذکر است که کوره های تونلی مدرن ترین کوره های آجر پزی می باشند که در آنها سرامیک های ممتاز و صنعتی نیز می پزند ویزگی های آجر آجر خوب باید در برخورد با آجر دیگر صدای زنگ بدهد صدای زنگ نشانه سلامت توپری و مقاومت و کمی میزان جذب آب آن است آجر خوب باید در آتش سوزی مقاومت کند و خمیری و آب نشود رنگ آجر خوب باید یکنواخت باشد و همچنین باید یکنواخت
و سطح آن بدون حفره باشد سختی آجر باید به اندازه ای باشد که با ناخن خط نیفتد
استاندارد آجر در ایرانبنابر آخرین استاندارد ایران به تاریخ ۷ خرداد ۱۳۵۷ در مورد آجرهای رسی آجرها به دو گروه دستی و ماشینی تقسیم بندی می شوند آجر های دستی خود به دو نوع فشاری و قزاقی سفید و آجر ماشینی نیز به توپر و سوزاخ دار گروه بندی شده اندمیزان جذب آب مطابق استاندارد ایران در آجرهای دستی حداکثر ۲۰% در آجر های ماشینی ۱۶% و حدلقل برای هر دو نوع آجر ۸% تعیین شده است
انواع آجر غیر رسی و اشکال آنآجر جوش آجر خاص در صنعت سفال پزی است که در کشورهای صنعتی دارای اهمیت ویزه ای است از این آجر برای نماسازی ساختمان ها فرش کف پیاده روها پوشش بدنه و کف آبروها و مجراهای فاضلاب و تونل ها و ساختن دودکش ها فرش کف کارخانه ها انبارهای کشاورزی و سالن های دامداری پرورش طیور استخر های صنعتی و جز اینها استفاده می شود
انواع خاص آجر تولیدی در کشور های اروپایی آجر هایی در کشورهای صنعتی اروپاتولید می شوند که هنوز تولید آن در ایران مرسوم نشده
است از آن جمله بلوک های تو خالی آتش بند برای نصب دور ستون ها به منظور جلوگیری از نفوذ آتش قطعات ویزه به شکل منحنی های کوز و کاس قطعات درپوش روی دیوار قطعاتی که از اجزا هستند مانند کلوک سرقد گوشه و جزاینها که هنوز در ایران تولید نمی شوند.
تاریخچه آجر از آغاز تا امروز
باغهای معلق بابل یکی از عجایب هفتگانه جهان، دیوار چین تنها بنای قابل رویت از کره ماه، مسجد ایا صوفیه از زیباترین بناهای مذهبی، تاج محل، قلعه قرون وسطایی مالبورگ در لهستان، ۲۰۰۰ معبد در پاگن برمه که بیش از نهصد سال دست نخورده باقی مانده اند، گنبد کلیسای فلورانس، ۸۰۰ کیلومتر سیستم فاضلاب زیر زمینی لندن، در یک نکته مشترک هستند: همه این بناها از خشت پخته( آجر) ساخته شده اند.
زیگورات چغا زنبیل
جیمز کمپل در کتاب تاریخ جهانی آجر بسیاری از این بناهای تاریخی و همچنین ساختمانهای مدرن را هم از لحاظ تکنیکی و هم از لحاظ معماری به نحو شایسته ای بررسی کرده است.
به نظر وی آجر در عین پیچیدگی از ساده ترین مصالح ساختمانی است که به اندازه کافی مورد توجه مردم عادی و حتی معماران نیز قرار نگرفته است.
این کتاب در ۷ بخش مختلف به صورت مقالات مستقل نوشته شده است.در بخش اول کتاب، تمدن های بین النهرین و ایران قدیم بررسی می شود. تاریخ استفاده بشر از خشت برای ساختمان سازی به ۱۰۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح باز می گردد. اما اولین بناهای آجری در حدود ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در منطقه بین النهرین ساخته شده اند.
کمپبل با گذری به تاریخ این دوره نه تنها به معرفی معماری، بلکه به فن آجرپزی و انواع مختلف استفاده از آجر می پردازد. از جمله بناهای باقی مانده از این دوران شهر شوش و زیگورات چغا زنبیل در نزدیکی آن است
شوش و تیسفون مراکز معماری جهان باستان
قطعه ای از یکی از دیوارهای قصر داریوش اول در شوش که در موزه لوور پاریس نگهداری می شود
شوش پایتخت ایلام حدود ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ساخته شد و دارای مهمترین بناهای آجری تمدن های اولیه بشری است. شکوه و عظمت شوش در زمان داریوش کبیر به اوج خود رسید
خرابه های شوش در دهه پنجم قرن ۱۹ میلادی توسط باستان شناسان بریتانیائی کشف شد. اما مهمترین کشفیات در شوش، از جمله حفاری و کشف تپه های آپادانا توسط باستان شناسان فرانسوی انجام گرفت.
قسمتی از قصر داریوش و تالار معروف آن را در موزه لوور پاریس می توان بازدید کرد. تا انقلاب ایران در بهمن 1357 انحصار تحقیقات باستان شناسی و حفاری در جنوب ایران همچنان در اختیار فرانسوی ها بود.
اهمیت شوش از نظر باستان شناسی و تاریخ معماری از آن جهت است که تمامی سبک های مختلف ساختمان سازی از مناطق مختلف جهان باستان به نحوی دوباره در شوش یافت شدند.
داریوش با به کار گرفتن هنرمندان مناطق مختلف تحت سلطه خویش یکی از زیباترین شهرهای جهان آن روز را بنا کرده بود.
استفاده از آجرهای رنگی در ترکیبی زیبا که نمایگر توانایی هنری معماران آن زمان بود، در ساخت این قصر به اوج خود رسید. قصر داریوش حتی سالها پس از انقراض سلسله هخامنشیان الگوی معماری بود.
بعد از شوش، تیسفون پایتخت ساسانیان به مرکز معماری با آجر تبدیل شد. قصر تیسفون با حدود ۲۵ متر دهانه بدون ستون های باربر و سقف گنبدی آن بزرگترین بنای آجری جهان بود.
مسجد ایا صوفیه در استانبولبدون اغراق این اثر بزرگ نمایانگر تکنیک والای معماری آن زمان بوده است. تحقیقات کمپل نشان
می دهد که حتی تا چند قرن پس از انقراض سلسله ساسانیان در بسیاری از مناطقی که سنگهای طبیعی برای ساختمان در دسترس نبوده است از این تکنیک برای ساخت بناهای آجری استفاده می شده است. این روش ساختمان سازی بعد ها توسط مسلمانان به اقصی نقاط امپراتوری اسلامی صادر شد.
نویسنده در قسمتی از بخش دوم به بررسی معماری دوران ساسانیان و سامانیان می پردازد. از زمان سامانیان و اولین خاقان چین در جهان باستان بناهای آجری بزرگتر و بلندتری به جا مانده اند، که این حاکی از پیشرفت های تکنیکی آن زمان و بوجود آمدن ابزار کار مناسب است. از شاهکارهای معماری این زمان مسجد ایا صوفیه در استانبول است، که در اصل به عنوان کلیسا ساخته شده بود.
بخارا و بناهای آجری
مسجد منار کلان در بخارا
از اولین آثار معماری اسلامی مختص این دوران، مسجد ماه خاصه در مجموعه چهار بکر بخارا و بخصوص مقبره امیر منصور سامانی در بخارا، که به دستور شاه اسماعیل سامانی بنا شده بودند، به دلیل ویژگیهای آنها جایگاه مهمی در معماری این دوره دارند.مقبره امیر منصور سامانی که قرنها زیر خاک
مدفون بود، در سال ۱۹۳۴ میلادی توسط باستان شناسان روسی کشف شد.
در بسیاری از ساختمان ها با تالارهای بزرگ، نظیر مساجد و سالنهای اجتماع از ویژگیهای فیزیکی گنبد برای سقف این تالارها استفاده می شد.
پلان دایره وار شکل معمول این بناها بود. اما در ساخت مقبره سامانی برای اولین بار گنبد کروی بر روی یک پلان مربع شکل ساخته شد، که این انقلابی در هنر معماری و تکنیک ساختمان سازی بود.
معماران این دوره به دلیل حرام بودن مجسمه سازی در اسلام سعی بر این داشتند که به شیوه سمبلیک که پیچیدگی های خاص خود را داشت بناهای مذهبی خود را تزیین کنند.
مقبره امیر منصور سامانی در بخارا (ازبکستان)
تا قبل از پیدایش سرامیک، حکاکی بر روی سنگ هنر بسیار مشکل و بر روی آجر غیر ممکن بود. در مقبره سامانی از این شیوه به نحو شایسته ای استفاده می شود. گنبد کروی سمبل آسمان، مکعب زیر آن سمبل کعبه، و ترکیب این دو با هم سمبل جهان است. فرم سبد مانند دیوارهای خارجی این مقبره به نحو زیبایی بازی نور و سایه را به نمایش می گذارد. چهار نمای این بنا در هر زمانی از روز به دلیل زاویه متغیر تابش خورشید شکل متفاوتی به خود می گیرند.
معماری مذهبی در قرون وسطیدر قرون وسطی، معماری مذهبی چه در اروپای تحت نفوذ کلیسای کاتولیک، چه در چین و برمه تحت نفوذ بودیسم، و یا معماری اسلامی در خاورمیانه و شمال آفریقا و اسپانیا هدف مشترکی را دنبال می کند، تمامی صاحبان قدرت در این دوره به اهمیت معماری و ساختمان به عنوان یک اثر دایمی قدرت سیاسی و مذهبی پی می برند و به شدت به ترویج آن می پردازند.
مقبره سلطان محمد خدابنده در سلطانیه
در بخش سوم کتاب تاریخ جهانی آجر بناهای مذهبی در آسیای جنوب شرقی و اروپای مرکزی و شمالی بخصوص فرانسه، ایتالیا و آلمان بعنوان مراکز معماری اروپا و معماری اسلامی از اسپانیا تا هند مورد بررسی قرار می گیرند.
به جرات می توان گفت که مرکز بناهای اسلامی آجری در ایران بوده است. حاکمان مختلف این دوره از سلجوقیان تا مغولها و تیموریان دارای سبکهای مختلف معماری بوده اند که در تمامی آنها آجر مشترک است که می توان از مسجد امام علی در اصفهان، مسجد منار کلان در بخارا و از همه مهمتر مقبره سلطان محمد خدابنده در سلطانیه زنجان نام برد
بخش چهارم منحصر به دوران رنسانس است. علیرغم تمرکز نویسنده بر معماری رنسانس و باروک
ایتالیا که در دیگر کشورهای اروپایی از انگلستان تا روسیه نفوذ چشمگیری داشت، قسمت عمده ای از این بخش به بررسی تکنیکی و هنری معماری صفوی می پردازد.
عمارت عالی قاپو در میدان نقش جهان اصفهان
اصفهان که در قرون ۱۱ و ۱۲ میلادی پایتخت سلجوقیان بود، با به قدرت رسیدن صفویان در سده 17 میلادی و بخصوص در عهد شاه عباس به اوج شکوه و عظمت خود می رسد.
به جز مساجد و بناهایی نظیر عالی قاپو و میدان نقش جهان می توان از دو پل معروف اصفهان پل خواجو و سی و سه پل نام برد. این دو پل آجری که اصل تقارن در آنها به دقت رعایت شده است، کاملا بر خلاف پلهای اروپایی طراحی شده اند
بناهای ساخته شده در این زمان بر روی پلهای اروپایی، کاملا بدون ارزش های معماری بودند، چرا که در این دوره رودخانه ها در اروپا به عنوان فاضلاب هم استفاده می شدند و ساختمانهای مشرف بر این رودخانه ها و یا بر روی پلها محل مناسبی برای سکونت نبوده اند. در عوض پلهای اصفهان بناهای با شکوهی بودند که به عنوان مرکز اقتصادی پایتخت، نقش مهمی ایفا می نمودند.
مسجد شیخ لطف الله در میدان نقش جهان اصفهان
با پایان دوره صفویان عهد استفاده از آجر برای نمای ساختمان به عنوان سمبل معماری اسلامی نیز به تدریج از میان می رود. برای مثال می توان از تاج محل در هند نام برد که از سنگ مرمر برای روبنای ساختمان استفاده شده است
بخش پنجم به بررسی معماری عصر روشنگری می پردازد. متاسفانه در این بخش به اندازه کافی به سبک نئوکلاسیسم و به عبارت دیگر معماری انقلابی در فرانسه توجه نمی شود و این از معدود انتقاداتی است که می توان به این اثر جالب وارد دانست.بخش ششم مختص به معرفی و بررسی دوران صنعتی در اروپا و آمریکا است. با نگاهی به صنعت مدرن آجرسازی و به ویژه روند پیشرفت تکنیکی کوره های آجرپزی تمرکز کمپل متوجه معماری اروپای مرکزی است.
از بناهای مسکونی برای کارگران در انگلستان و همچنین ویلاهای شهری برای ثروتمندان تا ساختمان های عمومی و فرهنگی و مذهبی مورد بررسی دقیق کمپل قرار می گیرند.
نقش آجر در معماری نوین
بخش هفتم را می توان به جرأت یکی از بهترین بخشهای این کتاب دانست. این بخش به بررسی و
تحلیل معماری قرن بیستم و استفاده آجر در سبکهای مختلف معماری این دوره می پردازد.
علیرغم سبکهای کاملأ متفاوت و پیچیده معماری مدرن و تمایل کمپل به معماری اروپایی معروف به معماری مدرسه آمستردام، سعی وی در گذری بی طرف به مهمترین آثار این دوره چشمگیر است.
مرکز پژوهشی موسیقی و صدا در پاریس کار رنزو پیانو
او موفق می شود آثار پیشروان معماری مدرن مانند لویی کان (Louis Kahn) را جدا از بحث های جانبی معرفی کند. معرفی کارهای معماران بزرگ زمان حاضر مانند الوار آلتو (Alvar Aalto)، رنزو پیانو (Renzo Piano)، ویلم مارینوس دودک ( Willem Marinus Dudok) ماریو بوتا (Mario Botta) و فرانک لوید رایت(Frank Lloyd Wright) در این بخش نقش مهمی را در معرفی معماری مدرن ایفا می کند که مطمئنا برای علاقه مندان و معماران جالب توجه است.
اولين آجر، كي مورد استفاده قرار گرفت؟
اگر قرار باشد شما بادوام ترين ماده اي كه بشر ساخته است نام ببريد، قطعاً آجر خواهد بود. چون آجر از گرانيت و سنگ آهك و حتي آهن هم بيشتر عمر مي كند.البته آجر يك وسيله ساختماني جديد به شمار مي
رود و امروزه در همه جاي دنيا مورد استفاده قرار مي گيرد. اما در حقيقت، تاريخچه آجر حتي قديمي تر از تاريخ تمدن بشر است! بابلي ها و مصري ها حداقل 3000 سال قبل از ميلاد مسيح آجر را ساخته و به كار مي بردند. بعضي از حفارها عقيده دارند كه آجر حتي قبل از اين تاريخ هم به كار رفته است.
در زمان هاي اوليه آجر به صورت خام ساخته مي شده است. ولي معمولاً آجر را از خاك رس يا سنگ رس كه در درجه حرارت زياد پخته مي شود درست مي كنند. در زمان هاي قديم از خاك رس خام براي درست كردن آجر استفاده مي شده است و هيچ نوع وسايل و ماشين آلاتي براي ساختن آجر اختراع نشده بود. ابتدا سنگ رس را خرد كرده و با آب مخلوط مي كردند بعد چند نفر كارگر با پاي برهنه از اين مخلوط، گل دست مي كردند.
بعد مقداري هم كاه به اين مخلوط اضافه مي كردند. سپس اين مخلوط رابه صورت قالب هاي مختلفي درآورده و در آفتاب مي چيدند تا خشك شوند.روش درست كردن آجر از رس خام سال ها ادامه داشت تا اين كه كشف كردند كه پختن آجر در كوره باعث مي شود كه آجر در مقابل رطوبت حتي مقاوم تر و سخت تر و خلاصه بادوام تر از آجر
خام باشد، و بعد از آن كم كم كاه هم در ساختن آجر به كار رفت.
اين آجرهاي خام (كه در حرارت آفتاب خشك مي شوند) به درد كشورهائي مثل انگلستان كه داراي آب و هواي مرطوب است، نمي خورند ولي در عوض در كشورهاي خاور ميانه اتفاقاً خيلي هم عمر مي كنند. به طوري كه هنور بعضي از آجرهائي كه در بابل قديم به كار ميرفته است به چشم مي خورد.
انواع آجر در ايران قديم
در ايران هر جا كه سنگ كم بوده و خاك خوب هم در دسترس بوده است آجر پزي و مصرف آجر معمول شده است . اندازه آجر ايلامي ( مربوط به چغارزنبيل ) حدود 10×38×38 سانتي متر بوده ، پختن و مصرف آجر در زمان ساسانيان گسترش يافته و در ساختمانهاي بزرگ مانند اتشكده ها بكار رفته است اندازه آجر اين دوره حدود 44×44×7 تا 8 بوده و بعد ها اندازه آن 20×20×3 تا 4 سانتي متر كاهش يافت . در فرش كردن كف ساختمان از آجر بزرگتري بنام ختائي به ابعاد 5×25×25 سانتي متر و يا بزرگتر از آن بنام نظامي در ابعاد 40×40×5 سانتي متر استفاده مي شده است . از انواع ديگر .آجر در گذشته آجر قزاقي مي باشد كه پيش از جنگ جهاني اول روسها
آن را توليد مي كردند كه ابعاد آن 5×10×20 بوده است
آشنايي با آجر و مواد اوليه آن
آجر نوعي سنگ مصنوعي است كه از پختن خشت خام و دگرگوني ان بر اثر گرما بدشت مي آيد . خاك آجر مخلوطي است از خاك رس ، ماسه ، فلدسپات ، سنگ آهك ، سولفاتها ، سولفورها ، فسفاتها كاني .هاي آهن ، منگنز ، منيزيم ، سديم ، پتاسيم ، مواد آلي گياهي و غيره
:مراحل ساخت آجر عبارتند از
یک ـ كندن و استخراج مواد خام
دو ـ آماده سازي مواد اوليه
سه ـ قالب گيري
چهار ـ خشك كردن
پنج ـ پختن و خنك كردن
شش ـ تخليه و انبار كردن محصول
انواع كوره هاي آجر پزي
:پس از خشك شدن ، خشت ها را در كوره مي چينند طرز چيدن آنها طوري است كه بين آنها فاصله وجود دارد تا گازهاي داغ و شعله بتواند از لاي
آنها عبور كند . كوره هاي آجر پزي سه نوع هستند تنوره .اي ، هوخمان ، تونلي . قابل ذكر است كه كوره هاي تونلي مدرن ترين كوره هاي آجرپزي مي باشند كه در آنها سراميك هاي ممتاز و صنعتي نيز مي پزند
ویژگیهای آجر خوب بايد در برخورد با آجر ديگر صداي زنگ بدهد ، صداي زنگ نشانه سلامت ، توپري و مقاومت و كمي ميزان جذب آب آنست . آجر خوب بايد در آتش سوزي مقاومت كند و خميري و آب نشود .رنگ آجر خوب بايد يكنواخت باشد و همچنين بايد يكنواخت بوده و سطح آن بدون حفره باشد . سختي آجر بايد به اندازه .اي باشد كه با ناخن خط نيفتد
استاندارد آجر در ايران
بنابر آخرين استاندارد ايران به تاريخ 7 خرداد 1357 در مورد آجرهاي رسي آجرها به دو گروه دستي و ماشيني تقسيم بندي مي شوند آجرهاي دستي خود به دو نوع فشاري و قزاقي سفيد و آجر ماشيني نيز .به توپر و سوراخدار گروه بندي شده اند
ميزان جذب آب مطابق استاندارد ايران در آجر هاي دستي حداكثر 20% در آجرهاي ماشيني 16% و حداقل براي هر دو نوع آجر 8% تعيين شده است
انواع آجر غير رسي ( كلينكر) و اشكال آن
آجر جوش آجر خاص خاص در صنعت سفال پزي است كه در كشورهاي صنعتي داراي اهميت ويژه اي است از اين آجر براي نماسازي ساختمانها ، فرش كف پياده روها ، پوشش بدنه و كف آبروها و .مجراهاي فاضلاب و ،تونلها و ساختن دودكشها ، فرش كف كارخانه ها ، انبارهاي كشاورزي و سالنهاي دامداري پرورش طيور استخرهاي صنعتي و جز اينها استفاده مي شود
.ـ آجر لعابي : براي جلوگيري از نفوذ آب و مواد شيميايي در آجر و جلا دادن و بهبود كيفيت نماي آجر روي آنرا با پوسته نازكي از لعاب مي پوشانند
ـ آجر ماسه آهكي : همانطور كه از نامش پيداست از ماسه سيليسي و آهك ساخته مي شود . ساخت آجرهاي آهكي در اواخر قرن نوزدهم در كشور آلمان آغاز شد . مهمترين ويژگي آجر ماسه آهكي مقاومت .در مقابل يخ زدگي ا .درجه زير صفر و ذوب نشدن در حرارت بالاست
انواع خاص آجر توليدي در كشورهاي اروپايي
،ـ آجرهايي در كشورهاي صنعتي اروپا توليد مي شوند كه هنوز توليد آن در ايران مرسوم نشده است از آن جمله بلوكهاي توخالي آتش بند براي

فایل : 19 صفحه

فرمت : Word