تحقیق مشروعيت حكومت اسلامي از ديدگاه آيت الله خميني(ره

پيشگفتار:

انسان همواره به آزادي مي انديشد- آزادي انديشه– و خود را مهياي شكوفا شدن مي‌كند. نور مظهر اين روشن شدن بود كه در ذهن هستي بخش عبور مي كند و نتيجة آن پديداري بود در هستي يا وجود كه از وجد و گشايش در «قوه» حاصل مي آمد. آنچه پذيراست دريافت مي كند! چرا كه فيض بي دريغ و بي هيچ كم و كاست در هستي مي وزد يا مي تابد و روشن مي كند. يكي شدن انسان با ذات هستي كه او را به كنه وجود مي رساند و با يك انگاري و نفي بيروني و عبور از مرز جدايي به يكتايي و احساس مستقيم نايل مي كند. شيوه اي بود براي جستجو در هستي! و مهر به آنچه هست و جدا نيست از يابنده و داننده! اين شيوة دانستن سرآغاز زيستن بر پايه زندگي بود كه در آن فرهنگ و روشنگري پديدار بود؛ در جهت شكوفاندن انسان و شگفتا كه اين نور و روشنايي در تمام تاريخ همراه ملت ايران بوده است. اگرچه در كالبدهاي مختلف دميده شد!

دين چيزي نبود جز همين نشان دادن راه روشنايي. انسانهايي والا دامن همت به كمر زده و بال خرد گسترانيده و به قله هاي خرد چشم مي دوختند تا مردمان خود را به روشنايي آگاه سازند و از وحشت تاريكي بكاهند كه چشم انداز حركت در مسير قافلة بشريت تاريك مي نمايد. پيامبران انسانهايي پاك و دوستدار قوم خود و بشريت بودند. بي هيچ ادعايي دانستة خود به پاك كلماتي در اختيار مردمان قرار مي دادند و حركت را آسان مي‌گرفتند. اما رسم ديرين روزگار اينست كه همه كسان چنان نيك انديش نباشند و اي بسا كه حلقه هاي پاك پيشروان گفته ها و كردار پيامبر را قالب بندي كنند و مردمان را به نگه داري آن ناموس مطلق فرا خوانند. خط كشها و مقياسها پديد آرند. اعمال و افكار بدان سنجند! خردها در كوزه پديد آرند! و جهل بر دامان انديشة مردمان اندازند. اين فرزند ناميمون دين قالب بندي شده است! «شريعت» همان بلاي ديرين مردمان كه راه بالا رفتن مي بندد و تسبيح و چرتكه مقياس عمل مي گردد، خود كوزه مي شكند و «مي» مي‌ريزد و تعزير مي كند و حد روا مي دارد. پيامبران كه به محيط خويش آگاه مي شوند در مي‌يابند كه اين محيط خفقان دارد. مرگ دارد، انسان ندارد! مرگ و نيستي است چرا كه انديشه نيست و آنجا كه انديشه نيست هيچ انساني نيست كه حيواني است نامش آدم بهر زيست. پيامبر شايد آنگاه بگويد:

«آدمي در عالم خاكي نمي آيد بدست        عالمي ديگر بيايد ساخت و ز نو آدمي»

آنگاه راه خرد مي گشايند تا آدميان به دنبال انسان گام نهند شكوفا شوند، ولي افسوس كه بعد از آن روشن انديشان خردمندان مي بايست «سر پياله بپوشند كه خرقه پوش مي‌آيد»

ايران در سالهاي پيش از اسلام به قله هاي بزرگ شكوه رسيده بود و همچنان اميد مي‌رفت كه چنان باشد. اما در دوران انتهايي ساسانيان مشكل بزرگي پديدار شد كه بي‌مهري دوران را با خود به همراه آورد. پديدار شدن دين رسمي همچون توفاني بود كه آرامش و توانمندي و شكوه را جاروب مي كرد در اين برهة بي آئين، در شبه جزيرة عربستان مفاهيم بزرگي به گوش مي رسيد كه جانهاي خرد طلب را به سوي خود فرا مي خواند. اما افسوس كه آن حقيقت خردمندي هم در شمشير عرب به تهاجمي بدل شده بود كه دامان قومهاي نجيبي را فرا مي گرفت و به زعم خود خردي مطلق به همة انسانها ارزاني مي داشت جمله قوم عرب به بهانة خداپرست كردن ايرانيان كه در واقع بازگشتي بود به غزوات قبل از پيامبر و آئين تاراج و راهزني، حادثه اي بود عظيم كه ملتي بزرگ را به مدت 1400 سال و اندي به خود مشغول داشت و كنون نيز مي رود.

زندگي مردم ايران با مفاهيم خاص شبه جزيره به هم آميخت به طوري كه پيامبر به اجبار پيامبر تمام ايرانيان مي بايست مي شد آنهم در مفهومي كه مردمان شبه جزيره از آن مي فهميدند. حكومت از آيين شاهنشاهي به خلاقت بدل گشت و نظام اجتماعي پيشرفته و آئين دار در جدالي با مفاهيم بدوي و مفاهيم بزرگي چون زن، خانواده، ميهن، فره در شنزارهاي جاهليت عرب مدفون گشت!

ايرانيان در پي اين حوادث به دنبال حركتهاي رجعت طلبانه اي برآمدند تا سلطه عنصر عربي را برانداخته و شرايط را به نفع خود تغيير دهند در اين ميان قويترين جريان فكري ايرانيان يعني شعوبيه نقش تعيين كننده اي به عهده گرفته و همواره به ابداع و سنتز و گاهي تز پرداخت. جريانهاي مختلف عظمت خواه ايراني در برهه هاي مختلف به هم آميخته و گاه مسيري جدا مي پيمودند. در اين ميان يكي از حركتهاي فكري و سياسي كه ايرانيان بدان دست يازيده و در آن تغيير و تكامل ايجاد كردند آئين تشيع بود كه مي توان هنرنمايي اكثر گروههاي فكري شكوه خواه ايراني را در آن ديد كه همچون بذري از حوزة انديشة ايراني به كشتزار حوادث روزگار فرو مي افتاد و آنگاه محصولي چند پديدار مي گشت.

در اين پژوهش قصد ما آن است كه چگونگي سير نه خود انديشة شيعي بلكه بخش سياسي آن را كه آميختگي سرشاري با شرايط روزگار خود و تمايلات و خواستهاي گروه‌هاي گوناگون دارد بنمايانيم. به خصوص! در عصري

تحقیق مشروعيت حكومت اسلامي از ديدگاه آيت الله خميني(ره