پایان نامه بررسي و مقايسه عزت‌نفس بين جانبازان 50 درصد به بالا و افراد عادي (30 تا 50 سال شهر تهران)

پايان‌نامه براي دريافت كارشناسي در رشته روان‌شناسي عمومي

چكيده

پژوهش حاضر به منظور بررسي و مقايسه عزت‌نفس بين جانبازان 50 درصد به بالا و افراد عادي (30 تا 50 سال شهر تهران) صورت گرفته است. طرح پژوهشي از نوع مقايسه‌اي بود و از طيق نمونه‌گيري در دسترس و تصادفي 60 متر جانباز و افراد عادي انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه 30 سوالي عزت‌نفس آيزنگ بود. فرضيه تحقيق با استفاده از روش t استودنت مورد بررسي قرار گرفت و نتيجه، در سطح اطمينان 99% فرضيه تحقيق مبني بر بالاتر بودن عزت‌نفس جانبازان در مقايسه با افراد عادي ردو فرض صفر مورد قبول واقع شد و اين نتيجه حاصل شد، بين عزت‌نفس جانبازان و افراد عادي تفات معنادار و محسوسي وجود ندارد.

فصل اول- طرح تحقيق

مقدمه

پرواز اعتماد را با يكديگر تجربه كنيم وگرنه مي‌شكنيم. بال‌هاي دوستي‌مان را … در سكوت، با يكديگر پيوند داشتن، همدلي صادقانه، وفاداري ريشه‌دار، اعتماد كن! … از تنهايي مگريز، به تنهايي مگريز، گهگاه آن را بجوي و تحمل كن و به آرامش خاطر مجالي ده، با درافكندن خود به دره شايد، سرانجام به شناسايي خود توفيق‌يابي[1] (اسلامي‌نسب، علي، 1372).

بي‌ترديد يكي از نيازهاي اساسي مردم و افراد و آحاد انساني در تمام طبقات و درجات علمي و اخلاقي، نياز به داشتن ميزان معيني (حداقل) از عزت‌نفس است. در اين ميان هر قدر ميزان آسيب‌پذيري فردي بيشتر باشد به درجات بيشتري از اعتماد به نفس نيازمند است. انسان فقط در مراحل عالي تكامل و سير و سلوك معنوي است كه اعتماد و عزت‌نفس را در اعلاء درجه خود داراست. مطالعات در كتب گوناگون علمي (روان‌شناسي)، فلسفي، اخلاقي و احاديث و به خصوص قرآن كريم نشان مي‌دهد كه اعتماد به نفس اولين درجه براي كسب مراحل عالي يقين و نفس مطمئنه است (اسلامي‌نسب، علي، 1372).

طرح شناسايي عزت‌نفس از جديدترين مباحث روان‌شناسي بوده و اهميت و لزوم بررسي آن به هيچ‌كس پوشيده نمي‌باشد. ارتباط با جانبازان عزيز، آن هم به طريق علمي و توأم با مطالعه و شناسايي دقيق جانباز به عنوان يك «كل» بايستي مدنظر صاحب‌نظران و به عنوان يك وظيفه است (اسلامي‌نسب، علي، 1372).

جانباز بايستي در تمام ابعاد و به طور جهاني و براي جهانيان مورد شناسايي دقيق، واقع‌بينانه و مستدل قرار گيرد (اسلامي‌نسب، علي، 1372).

بيان مسئله:

عزت‌نفس همه انسان‌ها به يك ميزان نبوده بلكه تربيت خانوادگي در رشد آن تأثير دارد. زيرا عده‌اي خود را كاملاً انسانهاي خوب و قابل تحمل دانسته و تعدادي نيز خود را افراد بي‌كفايتي مي‌شمارند. ولي سعي اكثر مردم بر اين است كه عزت نفس خود را در يك سطح عالي حفظ نمايند (اسلامي‌نسب، علي، 1372).

تمايل به حفظ يا ايجاد نگرش مثبت به خود به صورت انگيزه نيرومندي مي‌باشد كه با انگيزه‌هاي اجتماعي ديگر پيوند متقابل دارد. در پرتو انگيزه مي‌توان درك نمود كه چرا بعضي از انسانها براي حفظ «عزت نفس» خود حاضرند شكنجه، گرسنگي، رنج و محروميت‌هاي متعدد حسي را متحمل شوند. يك فر جانباز الگوي عيني و تصوري اين محروميت‌هاست و تمام سرمايه هستي خود را در طبق اخلاص نهاده و در راه دوست و معشوق خود يعني خدا نثار كرده است. او ايثارگري است كه از چشم و گوش و زيبايي چهره و اعضاء و جوارح و اندامها گذشته و هر قدر هديه بيشتري تقديم نموده شادماني فزونتري كسب كرده است. بنابراين از ارضاء نيازهاي حلال و طبيعي چشم پوشيده به جهت اينكه فرياد دوست را لبيك گويد. او براي حفظ عزت نفس، عزت نفس مسلمين، عزت نفس مؤمنين و عزت رهبر و جامعه اسلامي، فقدان و نيازمندي و نابودي امكانات مادي را بر جان خريده است (اسلامي نسبت، علي، 1372).

او براي تكامل جامعه نقص عضو پيدا كرده است او عضو و اندام و حس را از دست داده براي اينكه جامعه حس و اندام كارآمدتري بيابد. اگر ديگران و خصوصاً نوايس پابرجا هستند و عفت اجتماع خدشه‌دار نشده، براي اين است كه او محروميت را بر جان خريده است (اسلامي نسبت، علي، 1372).

او اسباب رضاء و نيازمندي‌ها را كه خود وسايل كاميابي و غر روحي و معنوي است از دست داده، براي اينكه آحاد مردم به عزت خاص برسند (اسلامي نسبت، علي، 1372).

او خود را فدا كرده، براي اينكه خدايي شود و از اين فعل خدايي شدن، جامعه نيز بهره‌مند شود و راه هدايت و باب شناخت اصيل گشوده شود (اسلامي نسبت، علي، 1372).

بنابراين او برگردن اجتماع حقي بزرگ دارد كه اداي آن بسيار مشكل مي‌نمايد. چه بسيار جانبازاني را

[1] – اقتباس از كتاب شعر سكوت سرشار از ناگفتني‌هاست، اثر مارگوت بيكل، ترجمه آزاد شاملو زرين بال 1364.

فهرست مطالب

عنوان                                              صفحه

چكيده

فصل اول- طرح تحقيق

مقدمه…………………………………. 2

بيان مسئله…………………………….. 3

اهميت و ضرورت پژوهش…………………….. 5

هدف پژوهش……………………………… 9

فرضيه پژوهش …………………………… 9

تعاريف عملياتي متغيرهاي پژوهش……………. 10

فصل دوم- ادبيات و پيشينه تحقيق

مقدمه ………………………………… 12

خود و تعاريف آن………………………… 13

نظريه‌هاي خود در روانشناسي……………….. 20

احترام به خود: احساس ارزشمندي……………. 23

پذيرش (خود، ديگران، طبيعت)………………. 25

ثبات خويشتن و هماهنگي خويشتن…………….. 26

گرايش به پايداري دروني………………….. 27

عنوان                                              صفحه

وجود خودپنداشت…………………………. 28

آيا انسان داراي دو نفس است………………. 33

تحقير و تجليل نفس………………………. 34

تعريف عزت نفس………………………….. 36

اهميت عزت نفس………………………….. 38

عزت نفس از نظر روانشناسان……………….. 41

نظريات مربوط به عزت نفس…………………. 42

منشاء و طبيعت عزت نفس ………………….. 44

اعتماد به نفس: احساس سودمندي…………….. 48

ارتباط عزت‌نفس با خود پنداره و خود ايده‌آل….. 51

تفاوت عزت با احساس عزت………………….. 54

اسلام و عزت نفس…………………………. 56

عزت نفس فردي و عزت نفس جمعي……………… 60

از عزت نفس بالا يا پائين چه چيز استنباط مي‌شود. 63

عزت نفس و مناعت طبع…………………….. 67

رشد عزت نفس……………………………. 70

شرايط اساسي عزت نفس…………………….. 72

عنوان                                              صفحه

آثار عزت نفس…………………………… 78

احساس عزت نفس………………………….. 81

منابع عزت نفس………………………….. 82

اركان عزت نفس………………………….. 83

ابعاد اعتماد وعزت نفس…………………… 86

تظاهرات عزت نفس………………………… 87

حقايقي چند در مورد عزت نفس………………. 88

تحقيقات انجام شده در زمينه عزت نفس……….. 89

توصيه‌هائي در جهت حصول به اعتماد و اتكا به نفس 93

تعريف جانباز…………………………… 95

توصيف جانبازان انقلاب اسلامي از ديدگاه مردم…. 97

خصوصيات جانباز…………………………. 99

انتظارات جانباز………………………… 100

خصوصيات و نيازهاي جامعه جانبازان…………. 101

شناخت جانباز…………………………… 106

هدف جانباز…………………………….. 107

چگونگي مقابله با مشكلات (معلولين و جانبازان).. 108

عنوان                                              صفحه

اهميت تصوير ذهني درافراد جانباز………….. 111

عوامل اهميت مطالعه تصوير ذهني در افراد جانباز 112

علل ايجاد مشكل در جانباز………………… 116

تحليل مباني روان‌شناختي جانباز مبتني بر هدف… 116

تحقيق انجام شده در زمينه جانبازان………… 121

آزمون عزت نفس آيزنگ…………………….. 121

فصل سوم- روش تحقيق

طرح تحقيق……………………………… 124

جامعه آماري……………………………. 124

نمونه منتخب……………………………. 125

روش نمونه‌گيري………………………….. 125

ابزار سنجش…………………………….. 125

شيوه نمره‌گذاري پرسشنامه عزت نفس آيزنگ…….. 126

اعتبار پرسشنامه عزت نفس آيزنگ……………. 126

روشهاي آماري پژوهش……………………… 126

فصل چهارم- نتايج تحقيق

• يافته‌هاي توصيفي………………………. 129

عنوان                                              صفحه

• يافته‌هاي مربوط به تحليل نتايج در چارچوب فرضيه 130

فصل پنجم- بحث ونتيجه‌گيري

1- خلاصه پژوهش………………………….. 132

2- نتيجه پژوهش…………………………. 133

3- محدوديت‌هاي پژوهش…………………….. 133

4- پيشنهادات…………………………… 133

منابع…………………………………. 135

پيوستها

جدول نمرات عزت‌نفس جانبازان………………. 138

جدول نمرات عزت‌نفس افراد عادي…………….. 139

پرسشنامه عزت نفس آيزنگ………………….. 140

پاسخ‌نامه عزت نفس آيزنگ………………….. 143

فهرست جدولها

عنوان                                              صفحه

جدول 1-4- يافته‌هاي توصيفي نمرات عزت‌نفس جانبازان و افراد عادي 129

جدول 2-4- نتايج آزمون T مستقل براي عزت نفس جانبازان و افراد عادي……………………………………… 130

فهرست نمودار

عنوان                                              صفحه

نمودار 1-4

ميانگين نمرات عزت نفس جانبازان و افراد عادي.. 129

پایان نامه بررسي و مقايسه عزت‌نفس بين جانبازان 50 درصد به بالا و افراد عادي (30 تا 50 سال شهر تهران)