پروژه خط توليد كشمش به روش مداوم

چكيد ه :

اين پروژه تحت عنوان طراحي خط توليد كشمش به روش مداوم مي باشد كه با استفاده از سورتينگ ليزري است و در نهايت كليه اطلاعات و استاندارهاي موجود ملي با استانداردهاي بين‌المللي و codex مقايسه مي شود ، تا بتوان مبادرت به توليد كشمكش مطابق با استاندارهاي بين‌المللي و به منظور صادرات توليد كرد، تا قادر به ورود به بازارهاي جهاني باشيم . ايران يكي از مناطق انگور خيز مي باشد كه سالانه بيش از يكصد هزار تن محصول انگورتوليد مي نمايد ، ولي متأسفانه به جهت عدم وجود صنايع تبديلي متناسب و عدم جذب كامل محصول توليدي در بازارهاي داخلي، همه ساله قسمت عمدة محصول انگور باغداران از بين رفته و خسارت قابل توجهي به آنان وارد مي شود و از طرفي به دليل ريزش بارانهاي موسمي در هنگام برداشت انگور و تبديل آن به كشمش كه به صورت سنتي در بارگاههاي واقع در باغات انجام مي شود ساليانه صدمات زيادي به كشاورزان وارد مي آيد و به دليل امرار معاش اين دسته افراد از طريق توليد انگور و كشمش توليد مي شود . لذا با درك اين مشكلات مي توان با استفاده از روشهاي صنعتي خشك كردن انگور و ايجاد خشك كن نواري متحرك كه بتواند با ظرفيتهاي بالا و در مدت زمان كوتاه انگور را خشك نموده و به كشمش تبديل نمود ، اقدام به بررسي طرح توليد كشمش به روش صنعتي نمود و بدين ترتيب با توليد محصولي با كيفيت مناسب ، گامي مؤثر در بازارهاي جهاني برداشته شود

فصل اول

مقدمه :

تاريخچه و ديرينگي انگور :

طبق روايتي كه بيشتر شبيه افسانه است مي گويند پس از طوفان نوح كشتي به سيسيل رسيد . حضرت نوح بزي را در زمين پر از گل و باطلاق رها كرد . اين حيوان شيطان با جست و خيزي كه داشت خود را به يك نبات وحشي رسانيد و از آن به مقدار زيادي خورد به طوريكه پس از برگشتن كاملاً مست بود.

انگور يكي از ميوه هاي تاريخي است كه از ديرباز مورد استفادة انسان قرار گرفته است . بطوريكه انگور پيش از پيدايش غلات و بطور وحشي و فراوان در جنگلها وجود داشته و قدمت آن را در حدود هفت هزار سال تخمين مي زنند و در كتب هنديها و چينيها از آن نامبرده شده و سي سال قبل از تولد مسيح به آنان آشنا بوده اند و اين ميوه اول به شكل نبات وحشي در آسيا مي روئيده است .

بر طبق روايات موجود ، حضرت نوح (ع) نخستين كسي بود كه به پرورش انگور پرداخت و در دوران فنيقي ها و آشوري ها در مصر ، پرورش انگور وجود داشته و در دوران هامورابي پادشاه بابل در 1670 سال قبل از ميلاد ، تاكستانهاي فراواني در منطقه بين رودخانه هاي دجله و فرات وجود داشته و بر طبق نظرية مورخين بذر انگور از مناطق نامعلوم توسط شخصي بنام سايبولد به جنوب آرارات و شرق دجله (تقريباً منطقة آذربايجان و كردستان ) منتقل شده است.

عربها نيز در كشت و پرورش انگور سهم بسزايي دارند و ملت يهود شراب فراواني در آن موقع پيدا كرده بود. از قرار معلوم ملت يهود انگور را به يونان و بعداً به ايتاليا وارد كردند و سپس در كشورهاي اروپا و مخصوصاً فرانسه كشت آن معمول شده است. انگور با شرط رسيدگي كامل از تمام ميوه ها بيشتر ويتامين دارد و مخصوصاً داراي ويتامين آ ، ب، ث ، مي باشد . به علاوه داراي قند ـ آلبومين ـ چربي ـ تاتن ـ منگنز ـ كلرـ فسفر ـ كلسيم ـ منيزيم ـ سديم ـ آهن و پتاسيم مي باشد .

ارزش غذايي انگور و كشمش :

همانطوري كه اشاره شد انگور داراي ويتامين و املاح مي باشد .

انگور بسيار قابل هضم بوده داراي غذائيت كامل است . انگور به بدن مواد معدني وارد مي كند و خنك كننده است، بعلاوه ملين بوده و براي مبتلايان به بيماري معده ، كليه ، كبد و رماتيسم بسيار مناسب است. همچنين براي رفع يبوست نافع مي باشد.

از زمان قديم به منافع اين ميوه آشنا بودند حتي از برگ آن نيز براي مداوا استفاده ميكردند.

همانطور كه در ايران نان و پنير و انگور مورد مصرف عموم است در كشورهاي ديگر هم به همين عنوان مورد مصرف است. اگر چه فرانسويان به داشتن انواع و اقسام انگور مباهات مي كنند ولي هيچ كشوري به اندارة ايران انگورهاي مختلف و گوناگون و خوش طعم ندارد. و اين ميوه علاوه بر اين كه يكي از غذاهاي اساسي و مقوي ملت ما است اگر توجه بيشتري به عمل آيد مي تواند بهشكل تازه و خشك شده مورد استفاده قرار گيرد.

ميزان مواد و عناصر در ميوة انگور بسته به نوع رقم و شرايط آب و هوايي محل كاشت و درجة رسيدگي آن ، متفاوت است.

از مهمترين مواد قندي انگور تازه : ساكارز، گلوكز، ذكستروز مي باشند و از اسيدهاي آلي اسيد فورميك ، اسيد ماليك، اسيد سيتريك و اسيد تارتاريك را مي توان نام برد . در اب انگور علاوه بر آب ، قند و اسيدهاي مختلف ، 3/5 تا 4 در صد بي تارتارات پتاسيم و همچنين نمك هاي كاني مانند آهن ، منگنز و سيليس وجود دارد .

مقدار انرژي موجود در هر 100 گرم انگور تازه 67 كيلو كالري و در هر 100 گرم كشمش برابر با 268 كيلو كالري است .

وضعيت توزيع محصول انگور در ايران :

ارقام مختلف انگور به صورت تازه خوري و كشمش در بين مردم مناطق انگور خيز كشور جايگاه ويژه اي داشته و در صد بالايي از محصول توليد شده به مصرف داخلي مي رسد .

به اين ترتيب كه مقداري از محصول برداشت شده توسط خود باغدار يا واسطه يا وسايل حمل و نقل معمولي و اغلب با ظروف غير استاندارد به بازارهاي داخلي انتقال مي يابد ، حدود 30 تا 35 درصد محصول توسط باغدار تبديل به كشمش مي شود .

در صد كمي از محصول در كارخانه هاي تبديلي به آب ميوه كنسانتره انگور يا شيره و سركه تبديل شده و به تدريج به مصرف بازار مي رسد .

ميزان تازه خوري انگور در ايران به 50 در صد توليد داخلي مي رسد و اخيراً صادرات تازه خوري آن به كشورهاي بحرين ، كويت ، عمان ، پاكستان ، قطر ، عربستان ، امارات متحده عربي ، اطريش ، بلژيك ، چكسلواكي ، دانمارك ، آلمان و  هندوستان افزايش يافته و در صورت انجام فعاليتهاي تجارتي ، مي توان ميزان صادرات تازه خوري را باز هم افزايش داد و يا با توليد صنعتي مطلوب كشمش گامي ديگر در اجراء سياست هاي خود كفايي و افزايش صادرات غير نفتي برداشته شود .

اهميت و جايگاه توليد انگور در ايران :

انگور يكي از مهم ترين ميوه هايي است كه كشت و توليد آن در كشور ما از سابقه بسيار طولاني برخوردار است . علاقه ايرانيان قديم به مصرف فراورده هاي مختلف انگور به خصوص به حالت تازه خوري ، شيره و خشكبار (كشمش) ، ناشي از شرايط طبيعي كشور براي پرورش تاك بوده است.

بنابراين كشور ايران يكي از سرزمين هاي اوليه كشت انگور در جهان به شمار مي رود و مردم كشورما از دير زمان با روش هاي كشت و توليد انگور آشنا بوده اند. به همين دليل است كه امروزه در اكثر نقاط ايران از نواحي سردسير شمال تا حواشي كوير و همچنين مناطق جنوب ، كشت انگور معمول مي باشد . علاوه بر انگور به طور وحشي و به مقدار فراوران در جنگل هاي ايران وجود دارد.

از آنجايي كه سطح زير كشت و ميزان توليد انگور نسبت به ساير محصولات باغباني بسيار چشمگير بوده و به صورتهاي مختلف در بازارهاي داخلي و خارجي مصرف دارد لذا به لحاظ اقتصادي يكي از معدود محصولاتي است كه مي تواند از اقلام صادرات غير نفتي را تشكيل دهد.

شايان ذكر است كه در بين ارقام مختلف و متنوعي كه در ايران توليد مي شوند رقم بيدانه كشمشي (سلطاني) جزو بهترين ارقام خشكباري انگور در دنيا بوده و از معروفيت جهاني برخوردار است. محصول اين رقم به خاطر اهميت صادراتي آن به صورت كشمش و شيره و حتي تازه خوري در بين ساير ارقام انگور ، رقم غالب به شمار مي رود .

تا قبل از جنگ جهاني دوم ، ايران بزرگترين و مهم ترين كشور توليد كننده كشمش و شيره انگور در جهان بوده و اغلب مقام اول يا دوم را حايز بوده است.

متأسفانه در اثر توجه نكردن به مسايل باغداري و از جمله تاكداري ، بوستان هاي ايران از فناوري صحيح  و پيشرفته اي بهره مند نبوده است و اغلب با روش هاي اوليه كشت سنتي اداره مي شوند.

بررسي هاي اقتصادي نشان مي دهد كه محصول انگور و فراورده هاي آن كه شامل كشمش و شيره مي باشند، بعد از پسته و خرما مي تواند در رديف بزرگ ترين اقلام صادراتي كشور قرار گيرد.

با توجه به وسعت كشت انگور و اهميت اقتصادي آن و تسهيلاتي كه طبيعت مساعد كشور در اختيار تاكستان ها قرار داده است، اجراي يك تحول اساسي با برنامه ريزي اصولي و علمي در سيستم هاي تاكداري ايران به منظور كاهش هزينه توليد و افزايش عملكرد ، يكي از ضروري ترين وظايف وزارت جهاد كشاورزي محسوب مي شود.

نياز به چنين تحولي وقتي به خوبي احساس مي شود كه وضعيت فعلي موستان هاي كشور را مورد بررسي قرار داده و مسايل و مشكلات موجود در تاكستانهاي كشور را بشناسيم.

بديهي است كه شناخت مسايل و مشكلات تاكستان ، مستلزم داشتن آگاهي كافي از علوم و فنون موكاري و اطلاع از روشاي تاكداري پيشرفته و معمول در دنياي فعلي است.

اهميت اقتصادي توليد انگور و كشمش در ايران :

تاك يكي از قديمي ترين گياهاني است كه كشاورزان ، در اكثر نقاط ايران با كاشت و نگهداري آن آشنايي دارند. موكاري ايران در وضع حاضر عبارت است از تعدادي واحدهاي كوچك و متوسط در شرايطي اقليمي بسيار متغير و مختلف كه در ميان سه قطب بزرگ توليد يعني مشهد ، شيراز و اروميه قرار گرفته اند.

اغلب تاكستانهاي ايران به روش سنتي است . پائين بودن توليد در تاكستانهاي سنتي، به هيچ وجه متناسب با در آمد محصول انگور نمي باشد.

تغيير سيستم تاك داري در ايران علاوه بر اين كه راندمان محصول را به راحتي و حتي بدون كوچك ترين تيماري ، چند برابر مي كند بلكه كليه عمليات بهزراعي در سيستمهاي مدرن تاك داري مي تواند توليد را تا هفت برابر ميزان فعلي افزايش مي دهد . با اجراي اين طرح نه تنها محصول ايران بدون افزايش سطح زير كشت به چند برابر فعلي افزايش مي يابد بلكه با رعايت بهداشت توليد كشمش مي تواند به راحتي برتري خود را در بازارهاي جهاني باز يابد. زيرا با توجه به سازگاري اين گياه با شرايط مختلف