مقاله کامل ورزش از نظـر اسـلام

بسمه تعالي
موضوع:
ورزش از نظـر اسـلام
محقق:
نيره ثابت خواه
رشته تحصيلي:
كارشناس آموزش ابتدايي
آموزشگاه:
راهنمايي شاهد عفاف
آموزش و پرورش ناحيه 3 كرج
سال تحصيلي:
83-82
مقدمه
از روزي كه خداوند بشر را خلق فرمود، نياز به ورزش و تربيت بدني نيرومند و قوي از جانب اين مخلوق به خوبي حس شد چه از جنبه دفاع شخصي و يا كسب معاش و چه از جهت مقابله و رويارويي با طبيعت پيرامونش.
نياز بشر به ورزش و تربيت بدني در طول روزگاران همواره وجود داشته و هيچگاه نبود كه انسان خويش
را از داشتن بدني سالم و قوي بي نياز ببيند. هرچه زمان جلوتر مي‌رفت به گونه هاي مختلف، انسان ضعيف از انجام اموري كه توانايي لازم را داشته باز مي تواند (هر زمان به مقتضاي خودش) بعد از ظهر و ترويج شريعت اسلام كه اين دين همواره پيروانش را به داشتن بدني سالم و قوي تشويق و ترغيب مي كند، مسئله پرورش بدن به منظور برخورداري از رواني سالم در ميان مسلمانان جايگاه ويژه اي يافت.
از جمله شعارهايي كه اسلام نيز آن را تاييد مي‌كند اين است كه:
روح سالم در بدن سالم است. زيرا كسي كه داراي بدني ضعيف و تربيت نشده باشد، حتي به جاي آوردن واجبات و عبادات نيز دچار كاستي و نقصان است چه رسد به اينكه بخواهد در محيط اطرافش احقاق حقي بكند و دست ظلمي را از دامن مظلومي قطع بكند.
اگر ما در سيره رهبران ديني از جمله علي (ع) يا حتي پهلوانان نگاه بكنيم در خواهيم يافت كه ايشان قدرت بدني بالا را در راه صحيح و جهت مثبت آن صرف مي كردند و نه در راه ظلم به ديگران. در احوال پهلوانان ديده مي شود كه ايشان معتمد ونقطه اتكا افراد جامعه بوده اند چرا كه ايشان توانسته اند معنويت را با قدرت بدني ممزوج كرده و از ثمره شيرين آن كه همانا دستگيري از افتادگان و كمك به بيچارگان باشد بهره ها برده اند ولي متاسفانه مسئله ورزش و تربيت بدني باآن جايگاه رفيع كه از آن ياد شد به صورت حربه
تبليغاتي در دست استعماراگران و دشمنان كشورهاي جهان سوم در آمده و بهره هايي كه ايشان از تبليغات ورزش برده اند چيزي نيست جز پر كردن جيبهاي خود و به باطل گذرانيدن وقت ارزشمند جوانان.
امروزه ورزش آلت دست مبلغان محصولات كارخانه ها آمده و در جريان يك بازي يك فوتبال آخرين مدهاي استعماري خود را براي كشورهاي جهان سوم از طريق ماهواره تبليغ مي كنند.
در اينجا لازم است بدان اشاره شود اين است كه از نظر اسلام ورزش هدف نيست، وسيله است. يعني خود ورزش به عنوان انجام يك سري حركات موزون نمي تواند هدف يك مسلمانان در زندگي باشد بلكه ورزش وسيله اي است كه اگر در جهت صحيح آن قرار بگيرد مي تواند در بهتر انجام دادن فرامين الهي به انسان كمك كند و همان گونه كه قبلا اشاره كرديم طرز تلقي و برداشت اسلام و ورزش و تربيت بدني هيچ كدام از سياستهاي امروزي نيست و اگر اسلام ما را به داشتن بدني سالم و نيرومند توصيه مي‌كند صرفاً به خاطر:
اولاً خود ماست كه بتوانيم به وظائفي كه از جانب خداوند براي ما تأمين شده به خوبي عمل بكينم و در آن كاستي و كوتاهي به علت ضعف بدني نداشته باشيم و ثانياً به خاطر جامعه پيرامون ماست كه ما در سايه اين نيرومندي جهت دار بتوانيم محيط پيرامون خويش را از فساد و تباهي پاك كرده و در جهت رضاي معبود گام برداريم.
ان شاء ا…
بخش اول
ورزش در لغت و تاريخچه ورزش
الف) ورزش از ديدگاه لغت فارسي
ورزش: .ورزيدن/ اجراي مرتب تمرينهاي بدني به مظنور تكميل قواي جسمي و روحي.
ورزش:
الف) فعاليت منظم بدني يا برنامه ريزي شده اي براي پرورش يا حفظ سلامتي بدن يا تواناييهاي جسمي معين.
ب) علمي كه براي كسب مهارت يا حفظ آن انجام مي گيرد.
ورزش: ورزيدن.
ورزش: ملكه كردن ورزيدن باشد، همچو خمير ساختن آب با آرد و آميزش تمام دادن به چيزهاي ديگر و هر كاري است كه بسيار و با بار كنند، براي آنكه در آن هنرمند و كامل شويد.
ب) ورزش از ديدگاه لغت عرب
الف: راض يروض: روضاً و رياضةً و رياضاً، الحيوان، ذَلَّلَه، الدّر، ثَقَبه
الرياضه:
مصدر راض 2- تمارين منظمه و العاب ذات اصول و قواعد يقصد بها الي تقويه الجسم و تغذيه النفس، بإكساب المرء صفات حميده كالمثابره و الجلد واللين.
ج) تاريخچه ورزش
براي پي بردن به اهميت ورزش و لاينفك بودن آن از زندگاني انسانها در طول تاريخ خوب است بحثي پيرامون تاريخچه ورزش داشته باشيم.
اصل ورزش را از يونان دانسته اند كه به منظور چابكي بدن و ايجاد قوت انجام مي يافت و پاروزني، بوكس، كشتي، شنا، شمشير بازي و تيراندازي، اسكي و ورزش هايي چون بيس بال، سافت بال، بستكبال و انواع فوتبال و چوگان بازي، واليبال، گلف، انواع تنيس، شنا، پرتاب وزنه و … جزو ورزش محسوب مي شوند.
اولين ملتي كه ژيمناستيك را بنيان و آن را نام نهاده اند يونانيان قديم مي باشند كه ابتدا اصول ورزش در يونان خيل خشن و ناصحيح بود و اولين نتيجه از ورزش را بزرگ نمودن عضلات بدن دانسته اند. بعدها ورزش در يونان به شكل ريسمان بازي (جان بازي) درآمده و براي آن اهميت زيادي قائل بودن و عمل كنندگان آن را آكروبات مي ناميدند و اين نوع حركات را آكروبايتيك مي گفتند. به محل هايي كه درآنجا ورزش مي نمودند ژيمنازيوم گفته مي شد كه مهمترين آنها يكي ليسه و ديگري آكادمي نام داشت و چون مردم در آن محل ها لخت ورزش مي كردند كلمه ژيمناز از كلمه گليمنوس كه به معني لختي است گرفته و به آن محل ها نام نهاده اند و
بعداً به عموم ورزش هاي بدني نيز ژيمناستيك نام گذاشته شد.
از لحاظ تاريخي بعضي از انواع ورزش به وسيله كليه نژادها و ملل مورد استفاده قرار مي گرفته و هدف آن بيشتر جهت تناسب اندام و افزايش مهارت جنگي بوده است و همين طور جهت آماده شدن د راجراي مراسم مذهبي و فستيوالها و مسابقات قهرماني به كار مي رفته است. منظور ديگر آن جهت سرگرمي و وقت گذراني كودكان و تفريح كردن بزرگسالان و گاهي هم جهات درمان به كار مي رفته است.
2500 سال قبل از ميلاد ورزش به وسيله چيني ها جهت درمان بيماريها و طولاني كردن عمر به كار مي رفته است. همين طور بين آشوريها، بابليها، مصريها و مخصوصاً ايرانيها ورزش خيلي رواج داشته است اما در بين همه ملل يونانيها ورزش را توسعه دادند و به درجه بالاتري رساندند. در عصر هنري مسابقات ورزشي در يونان رواج كلي داشت و زن و مرد تا اندازه اي د رامور مربوط به ورزش شركت مي كردند.
در اسپارت، ورزش يك قسمت عمده اي از تربيت اوليه زن و مرد بود اما در آتن زنان به كارهاي عادي مشغول بودند ژيمناسيومهاي بسيار مجهز و وسيعي جهت مردان ساخته شده كه به منظور تربيت بدني به كار مي رفت و علاوه بر ورزش هاي معمولي ورزشهاي ژيمناستيك طبي ورقص و آواز هم از جهت تكامل بدن به كار مي رفت.
بين روميها ورزش به ميزان وسيعي جهت آماده كردن در امور نظامي مورد استفاده قرار مي گرفت. و بالاخره منجر به نمايشهاي گلادياتوري گرديد و بعداً با سقوط امپراطوري روم بدست فراموشي سپرده شد.
اما در خصوص تاريخچه ورزش در ايران بايد گفت، در ميان كشورهاي مشرق زمين بي گمان ايران تنها كشوري بود كه در نظام تعليم و تربيت خود بيشترين اولويت را به ورزش و به تربيت بدني داده بود در حالي كه چينيان به امر ورزش و تربيت بدني توجه چنداني نداشتند و هندوان نيز پرورش تن و فعاليت هاي بدني را گام مذموم هم مي دانستند، ايرانيان به اهميت و ارزش توانايي و سلامتي بدن به عنوان وسيله بسيار مهمي براي فراهم آوردن ارتشي سلحشور و پيروزمند پي برده اند.
بخش دوم
ورزش از ديدگاه ائمه اطهار (س) و علما
در اينجا شايسته است كه سخناني چند از بزرگان دين و علما و دانشمندان در مورد تربيت بدني و ورزش ذكر كنيم: رسول اكرم (ص) مي فرمايند:
انَّ لِرَبك عليك حقاً و انَّ لجسدِكَ عليك حقاً و لاهَلكَ عليكَ حقاّ
پروردگارات ب رتو حقي دارند و بدنت بر تو حقي دارد و خانواده ات (نيز) بر تو حقي دارد.
حضرت علي (ع) مي فرمايد:
هان كه درختان بياباني كه از آب و رطوبت محرومند، چوبي محكمتر و درختان سرسبز و جويبار، پوست لطيف تر و نازك تر دارند گياهان كه با قرات روئيده اند، شعله قوي تر دارند و ديرتر خاموش مي شوند.
همچنين مي فرمايند‍: روز و شب نيروهاي بدني خود را بده و آ‎نچه اسباب تقرب به خداست بدون كم وكاست به مصرف برسان، هرچه در اين راه به بدنت رسيد، برسد.
حسين بن علي بيهقي مولانا واعظ كشفي جامع علوم دينيه و عارف به معارف الهيه د رمورد ورزش كشتي مي گويد:
يعقوب پيغمبر (ع) اين علم را مي دانست و فرزندان خود را تعليم مي داد و مي گفت: بدانيد كه اين علم، شما را به جهت دفع دشمن به كار آيد.
و نيز چنين مي گويد: اگر پرسند كه معني كشتي چيست؟ بگو آنكه آدمي تبديل اخلاق كند و حقيقت اين سخن آن است كه پيوسته ميان صفات حميده و اخلاق دميمه كشتي واقع است.
يعني هر يك مي خواهند ضد خود را دفع كنند بلكه چون به حقيقت بنگري، توحيد و شركت، كرم و بخل، تقوي و فسق … هميشه در كشتي اند كه مدد صفات پسنديده باشند، تا به قوت رياضت، خوبها بد را زير كنند. همانطور كه به قوت رياضت و ورزيدگي بدن، دفع اشرار و خصم مي نمائيم.
نظر ربيع ابن احمد
ربيع ابن احمد در اينكه به چه حركاتي ورزش گويند، به اين مطلب اشاره مي نمايد:
ورزش آنگاه بود كه افراد، خود را به رنج و تعب و خستگي اندازند و از اين حركت وقتي كه باز ايستادند حالت خستگي و درماندگي در آنها باقي باشد و ليكن اگر از اين حد بيشتر باشد و يا كمتر از اين حد كه احساس خستگي و يا به عبارتي د رحالي كه خستگي بر آنها مستولي گشته است ادامه يابد به آن ورزش نمي گويند.
پس ورزش عبارت است از حركت يا حركاتي كه انسان در اثر انجام آن احساس خستگي كند. نه اينكه حركت
خود را بيشتر از توان و فراتر از احساس خستگي ادامه دهد.
تربيت بدني و ورزش از ديدگاه ابن سينا
ابن سينا را مي توان به حق از كساني دانست كه در زمان خودش و بعد از آن هم در باب تعليم و تربيت و هم در باب طب نظراتي داده و تربيت بدني را به عنوان يك عنصر اصلي، در سلامت فكري و جسمي معرفي نموده، و به بحث پيرامون آن پرداخته شيخ الرئيس سه چيز را اساس تندرستي مي داند. ورزش و غذا وخواب و قبل از هر چيز به بحث پيرامون ورزش مي پردازد.
وي مي گويد‍: بهتر است اهم را بر مهم ترجيج دهيم و موضوع ورزش را پيش مي كشيم و مي گوييم.
تعريف ورزش
ورزش حركتي است تابع اراده، در ورزش تنفس بلند و بزرگ و پي در پي مي آيد. (مراد تنفس عميق و دشت تنفس در اثر بالا رفتن مقدار اكسيژن مصرفي است) هر كس بتواند با اسلوب صحيح و متناسب با اعتدال مزاجش در وقت و هنگام مناسب ورزش كند از چاره جويي (پيشگيري) و مداواي بيماريهاي مزاجي كه در دنباله آن مي آيد بي نياز مي گردد.
اين بهره برداري از ورزش هنگامي ميسر است كه دستورات ديگر بهداشتي را به كلي مراعات كند.
تربيت بدني از ديدگاه سيد اسماعيل جرجاني
ورزش عبارت است از هرگونه حركتي كه در اندامها ايجاد شود در موجب بالا رفتن حرارت طبيعي (حرارت غريزي) بدن گردد و همچنين موجب ثبات و تقويت حرارت طبيعي بدن گردئد. و حرارت ايجاد شده از نوع حرارت طبيعي و موافقت بدن باشد، يعني از نظر نوع، با همديگر تناسب داشته باشند، آن را ورزش مي گويند.
نظر ابن خلدون:
ابن خلدون در بخش امهات صنايع بعد از توضيح هر كدام از صناعتي كه معمول بوده به توضيح پيرامون صناعت پزشكي مي پردازد و پس از بيان مطالبي چند در جهات نياز شهرنشينان نسبت به باديه نشينان، نسبت به پزشكي و عواملي در تندرستي و صحت موثرند و همچنين عواملي كه صحت مزاج و تندرستي را به مخاطره مي افكند و اثرات و چگونگي هضم غذا و طبخها و داروهايي كه مي تواند عوارض ايجاد شده را رفع نمايد به ضرورت ورزش براي شهرنشينان اشاره شده است و در اين باره چنين مي گويد: گذشته از تاثيرات غذا و طبخها و عوامل اختلال در صحت انسان مي باشند در شهرها هوا به علت درآميختن با بخارهاي گنديده اي كه از فزوني فضولات حادث مي شود فاسد مي گردد.
در صورتي كه هوا به روح نشاط مي بخشد و نشاط روح به علت اثر حرارت غريزي و تقويت هضم غذا كمك مي‌كند. ابن خلدون علاوه بر آنچه كه ذكر شد ورزش را در نشاط روح ذخيل مي داند كه اين نشاط در شهرنشينان كمتر است به دليل اينكه در پيش شهرنشينان ورزش وجود ندارد، علتش اين است كه آنان غالباً در حال سكون و آرامشند و از ثمرات ورزش به هيچ وجه بهره مند نمي شوند و هيچ نشانه اي از آن در ميان ايشان يافت نمي شود.
بدين دليل بيمارهايي بسياري در شهرها و بلادها بروز مي‌كند و نسبت به بروز امراض، مردم شهرها به خدمات پزشكي نيازمند مي شوند.
و در ادامه ابن خلدون به نحوه زندگي روستايي و چگونگي برخورداري مردم از هواي تازه و غذاي منذسب و فعاليت بدني اشاره مي‌كند و نتيجه ميگيرد كه در روستاها به علت برخورداري انسان از غذاي سالم و هواي سالم بدن سالمتر مي ماند و در شهرها چون اين دو عامل كمتر وجود دارند ضرورت نياز انسان به ورزش را متذكر مي شود.
كلامي چند از امام خميني (ره) و صاحبنظران معاصر اسلامي در موضوع ورزش و تربتي بدني ايشان مي فرمايند «همانطوري كه با ورزش قوت جسماني خود را تقويت مي كنيد، قوت روحاني را نيز تربيت كنيد.»
«ورزش بدون ارزش هاي اسلامي همان ورزش در خدمات منافع استكبار جهاني است».

فایل : 35 صفحه

فرمت : Word