مقاله کامل درباره آسيب شناسي اجتماعي

مقدمه
اي خداوند پاك و بي انباز و يار دست گير و جرم ما را در گذر
” مولوي“
انسانها در فراز و نشيبهاي تاريخ هميشه از دردها و آسيبهاي اجتماعي بسياري رنج برده اند و همواره در جستجوي يافتن علل و انگيزه هاي آنها بوده اند تا راهها و شيوه هايي را براي رهايي از آنها بيابند. از مجموعه اين آگاهيها و تجربه ها و آموخته ها، توانسته اند زمينه هاي مطالعاتي و رشته هاي مختلفي را براي تبيين بي هنجاريها و نا بسامانيهاي زندگي اجتماعي پي ريزي كنند. حاصل اين كار پيدايي دانش آسيب شناسي اجتماعي (جامعه شناسي انحرافات) است. آسيب شناسي اجتماعي مطالعه بي نظميها و آسيبهاي اجتماعي همراه با علل و
انگيزه هاي پيدايي آنها و نيز شيوه هاي پيشگيري و درمان اين پديده ها، به انضمام مطالعه شرايط بيمار گونه اجتماعي است؛ زيرا خاستگاه اصلي تبهكاري را بايد در كل حيات اجتماعي و نوع خاص روابط انساني جستجو كرد. نا بسامانيهاي اقتصادي-اجتماعي از قبيل : فقر، تورم، گراني، بيكاري، فقدان امنيت مالي و حقوقي و ديگر عواملي كه باعث ” محروميت“ مي شوند، زمينه مساعدي را براي انواع مختلف آسيبهاي اجتماعي چون : خودكشي، سرقت، اعتياد به مواد مخدر، الكليسم، طلاق، گدايي و … فراهم مي آورند. از اين رو مفهوم آسيب شناسي گستره وسيعي پيدا مي كند و از ابعاد ارزشي و كاربردي فراواني برخوردار مي گردد.
گروه هاي اجتماعي
مي دانيم كه شخص اجتماعي واحد پايه در انواع گروهبنديهاي اجتماعي است. اكنون سعي مي كنيم گروه اجتماعي را تعريف كنيم. گروه اجتماعي به سبب وجود عيني اش در خارج از ذهنيت انسان نمي تواند سنخ اجتماعي محسوب شود. ماهيت روابطي كه اشخاص در گروه ها اجتماعي دارند آن را از جماعت اجتماعي متمايز مي كند و در يك گروه اشخاص با هم متحد مي شوند، منافع مشترك پيدا مي كنند و كنش متقابلشان طبق الگو است. بنابراين، گروه اجتماعي از افراد انساني كه در روابط متقابل هستند تشكيل مي شود.
هر مطالعه اي درباره منشاء و شكلبندي گروهها بايد عطف به يك گروه خاص باشد كه آغاز و انجامي در زمان دارد، در اين معنا كه در زمان معيني بوجود مي ايد، مدتي كوتاه يا بلند،
دوام مي آورد و سپس از بين مي رود. نمي توان بدون توجه به ابتدا و انتها از زندگي گروهي سخن گفت. زندگي گروهي و روابط اجتماعي با هستي اشخاص بوجود مي آيد و بسط مي يابد.
مشخصات گروه
تعريف جامعه شناختي واژه ” گروه“ خيلي مفصل تر از آنست كه در بالا تذكر داديم. تعريف كامل تر گروه اجتماعي بايد مشخصات زير را در بر گيرد:
الف)واحد اجتماعي كه گروه ناميده مي شود، بايد از درون، به افرادي كه عضو آن هستند، و از بيرون، به اشخاصي كه ناظر آن هستند، چنين هويتي را القا كند. منظور اين نيست كه هر فرد عضو گروه بايد شخصا معرف حضور هر فرد ديگر عضو يا غير عضو باشد. انجمن هاي سري، لژهاي فراماسونري، در تعريف گروه اجتماعي جا مي
گيرند، در حالي كه اعضايشان جمع بسته اي را تشكيل مي دهند و نه تنها بر اشخاص خارج كه بر بيشتر اعضاي گروه ناشناسند. در شهرهاي بزرگ شمار گروههاي اجتماعي آنقدر زياد است كه هيچ كس نمي تواند همه آنها را شخصا بشناسد، ولي همه آنها كم و بيش قابل شناسايي هستند.
ب)گروه يك ساختار اجتماعي دارد، در اين معنا كه موقعيت هر عضو يا هر شخص نسبت به موفقيتهاي ديگر معين است. روي همين اصل، آرايشي از پايگاههاي اجتماعي يا قشر بندي اجتماعي در هر گروهبندي حتي در كوچكترينشان( مثلا در خانواده) مشاهده مي شود. در هر گروهي حتي در تساوي طلبانه ترينشان نشانه اي از مراتب فرمانبري و فرماندهي به چشم مي خورد.
ج)در گروه نقشهاي فردي وجود دارد. به عبارت ديگر، هر عضو با گروه در مشاركت است. هرگاه
اعضاي گروه نقشهايشان را ايفا نكنند، زندگي گروه خاتمه مي يابد. گروه كه در آن نوعي كنش شخصي وجود نداشته باشد، از ديدگاه جامعه شناختي قابل تصور نيست.
ج)در گروه نقشهاي فردي وجود دارد. به عبارت ديگر، هر عضو با گروه در مشاركت است. هر گاه اعضاي گروه نقشهايشان را ايفا نكنند، زندگي گروه خاتمه مي يابد. گروه كه در آن نوعي كنش شخصي وجود نداشته باشد، از ديدگاه جامعه شناسي قابل تصور نيست.
د)روابط متقابل ميان اعضا اس و اساس گروه اجتماعي است. بنابراين، گروهي كه اعضايش با يكديگر تماس و ارتباط نداشته باشند، متصور نيست. و اين ارتباط، حتي محدود به دو شخص، بايد به صورت فرايندي دو جانبه باشد.
ه)هر گروه هنجارهاي رفتاري دارد كه بر نحوه ايفاي نقشها مؤثرند. اين هنجارها نه قواعد مكتوبند و نه مقررات، اما اعضاي گروه آنها را مراعات مي كنندو بنابراين رفتار فرد وقتي كه در گروه است و به علت گروه دستخوش تغييراتي مي گردد.
ج)اعضاي گروه پاره اي منافع مشترك و پاره اي ارزشهاي مشترك دارند. گاهي اين ارزشها كاملا واضح نيستند، اما حضور آنها وقتي نمايان مي شود كه اختلاف در سطح ارزشها باعث متلاشي شدن گروه مي شود. في الواقع، اختلاف نسلها در گروه خانوادگي غالبا چيزي جز اختلاف در ارزشها نيستند.
ح)هستي و دوام گروه منوط به داشتن يك يا چند هدف اجتماعي است.
ط)هر گروه عمري نسبي دارد كه مي توان دوره زماني آن را اندازه گرفت. و اين يكي از نشانه هاي مهم افتراق ميان جماعت اجتماعي مستعجل و گروه اجتماعي است.
اكنون با جمعبندي مشخصات فوق مي توانيم گروه را تعريف كنيم: گروه واحد اجتماعي قابل شناسايي، سازمان يافته و با دوامي از اشخاص اجتماعي است كه مطابق هنجارهاي اجتماعي و داشتن منافع و ارزشهاي مشترك نقشهاي متقابلي را به منظور نيل به هدف يا هدفهاي مشترك ايفا مي كنند. يك جامعه كلي مثل جامعه ايراني، هندي، فرانسوي و…، تركيبي از گروههاي اجتماعي است كه در آن وجود دارند. در درون يك جامعه گروهها عمدتا با كاركردهاي اصليشان از يكديگر متمايز مي شوند، در حالي كه جامعه هاي كلي با فرهنگشان از يكديگر متمايز مي شوند.
2-1عضو گيري گروه
هر گروه براي ادامه دادن به حياتش بايد بتواند اعضاي جديدي را به عضويت بگيرد. در اصل اشخاص با تولد يا پذيرفته شدن عضو گروه خانوادگي و خويشاوندي گسترده در مي آيند. همه گروههاي اجتماعي ديگر اعضاي جديد را به شرط داشتن صلاحيتهاي لازم به عضويت مي پذيرند. يك گروه دوستانه ممكن است عضو جديد را به موجب تفاهم صوري اعضاي قبلي در خود بپذيرد. اما بعضي از گروهها از راه گزينش، منصوب كردن يا دعوت كردن عضو جديد مي پذيرند. در برخي از گروهها، داوطلب عضويت بايد صلاحيتش را با گذراندن آزمون كتبي مطابق رسم و آيين گروه به اثبات برساند. در برخي موارد پرداخت حق عضويت اجباريست.
مسئله عضوگيري گروه جدا از مسئله شكلبندي و منشاء گروههاست. اشخاص در گروهها زندگي مي كنند چون موجوداتي اجتماعي هستند. در بسياري موارد اشخاص در فعاليتهاي گروهها مشاركت مي كنند بدون آن كه درباره عضويتشان به اين يا آن گروه از خود پرسشي بكنند. داخل شدن فرد در گروه غالبا به شيوه اي بدون تعلق و نا آگاهانه است. پسر بچه اي ازلباس پيش آهنگي خوشش مي آيد به عضويت گروه پيش اهنگي مدرسه اش در مي آيد.
3-1 طبقه بندي گروههاي اجتماعي
نظر به پيچيدگي و تنوع گروههاي اجتماعي نه يك طبقه بندي كه چند طبقه بندي از گروهها لازمست. پيش تر اشاره كرديم كه گروهها عمدتا با كاركردهاي اصليشان از يكديگر متمايز مي شوند و اين تنها يكي از معيارهاييست كه در طبقه

فایل : 58 صفحه

فرمت : Word