مقاله کامل جایگاه آموزش در توسعه منابع انسانی سازمان های عصر حاضر

جایگاه آموزش در توسعه منابع انسانی سازمان‌های عصر حاضر
چکیده
امروزه هیچ سازمانی بدون توجه به نیروی انسانی و نقش سازنده آن در ارائه خدمات، قادر به ادامه حیات نیست. در واقع میزان تواناییسازمانها و شرکتها، آموزش در شناسایی و حفظ نیروی کاری واجد شرایط‌ می‌باشد، و از عوامل مورد توجه در اتخاذ این توانایی پرورش و توسعه سرمایه انسانی است. سرمایه و توسعه نیروی انسانی به توانایی قابلیت‌هایسازنده و کارآمد افراد اشاره دارد. توانایی‌ها و قابلیت‌ها شامل دانش، مهارت‌ها و تجربه میشود که دارای ارزش اقتصادی هستند. توسعه منابع انسانی و به کارگیری درست از آن درسازمان‌ها و موسسات آموزشی، فنی، اقتصادی و کشاورزی و سایر علوم مستلزم تامین نیروی انسانی کارآمد و ماهر آموزش دیده است. این پژوهش به روش توصیفی و کتابخانه ای و با بررسی اسناد و مدارک موجود ضمن بررسی اهمیت توسعه نیروی انسانی به نقش و تاثیر استفاده از آموزش در توسعه نیروی انسانی برای ایجاد ثبات در سازمان‌ها و افزایش اعتماد به نفس در جهت توانمندی کار و رشد و پرورش شغلی در راستای نیل به اهداف سازمانی پرداخته است.
واژگان کلیدی: آموزش، آموزش کارکنان، توسعه، توسعه منابع انسانی
1- مقدمه
منابع انسانی با ارزشترین و مهمترین عامل توسعه هر کشور محسوب‌ می‌شود. و توسعه پایدار منابع انسانی مستلزم ایجاد و رشد قابلیتهای پایدار سازمانی است. این قابلیتها را میتوان به استعدادها، سرعت عمل در رویارویی با شرایط متغیر، یادگیری، همکاری و پاسخگویی و در نهایت
فرهنگ عملکرد تعبیر نمود. آموزش و توسعه، کوشش مداوم و برنامه ریزی شده به وسیله مدیریت برای بهبود سطوح شایستگی کارکنان و عملکرد سازمانی است. در گذشته چنین گمان‌ می‌رفت که زمان آموختن با زمان کارکردن و زندگی کردن از هم جدا هستند و بنابراین برای آن‌ها آموزشی در خور توجه بود که پیش از آغاز کار به افراد داده‌ می‌شد. بر این گمان انسان برای زمانی میآموزد و سپس به زندگی و کار مولد و سودمند‌ می‌پردازد و زمانی که کار و زندگی آغاز‌ می‌شود، دیگر برای آموزش و پرورش جایی در خور توجه وجود ندارد. این اندیشه اکنون اعتبار ندارد و آموزش و پرورش با زیستن انسان همراه شده است (زگهوار تا گوردانش بجو) به نحوی که همه مردم برای همه وقت باید به آموختن بپردازند و از تازه‌های دانش بشری خود را تازه سازند و با نیرو و آگاهی بیشتر زندگی سودمند را دنبال کنند (شریعتمداری، 1388). واقعیت این است که در جهان امروز آنچه بیش از همه دارای اهمیت است، توسعه نیروی انسانی است، بهطوری که اقتصاددانان معتقدند آنچه در نهایت خصوصیت روند توسعه اقتصادی و اجتماعی یك کشور را تعیین میکند، منابع انسانی آن کشور است، نه سرمایه و یا منابع مادی دیگر. این منابع انسانی هستند که سرمایه‌ها را متراکم میسازند، از منابع طبیعی بهرهبرداری میکنند، سازمان‌های اجتماعی و اقتصادی و سیاسی را به وجود میآورند و توسعه ملی را پیش میبرند. کشوری که نتواند مهارتها و دانش مردمش را توسعه دهد و از آن در اقتصاد ملی به نحو مؤثری بهرهبرداری کند، قادر نیست هیچ چیز دیگری را توسعه بخشد (Weru et al, 2014).امروز به اعتقاد همه صاحب نظران و متخصصان آموزش و فراگیری علوم، کسب مهارت‌های لازم در زمینه‌های تخصصی به عنوان یك ضرورت اجتناب ناپذیر اجتماعی از اهمیت و جایگاه ویژه ای در
امر توسعه کلان برخوردار است. این اهمیت به ویژه در شکل خاص آن از این مسأله نشات‌ می‌گیرد که انسان‌ها به مدد آموزش توام با پرورش خواهند توانست توانایی‌های نامحدود خود را در میدان عمل به منصه ظهور برسانند.
آموزش و بهسازی منابع انسانی، نوعی سرمایهگذاریمفید و یك عامل کلیدی درتوسعه محسوب میشود که اگر به درستی و شایستگی برنامهریزی و اجرا شود،‌ می‌تواند بازده قابل ملاحظهای داشته باشد.پژوهش‌ها نشان میدهند که توجه بهآموزشو بهسازی منابع انسانی افزایش بهرهوری را نیز به دنبال دارد لذا مهمترین مواردی که بهعنوان مقاصد نسبتا مشترک سازمانها و نظام‌های مختلف در خصوص آموزش نیروی انسانی قابل ذکر است بشرح زیر میباشد (شریعتمداری،1388)
هماهنگ و همسو نمودن کارکنان با سازمان:این امر از یك سو برای تحقق اهداف سازمان و دستیابی به سیاست‌ها و خطمشی‌های تعیین شده برای مؤسسه دارای اهمیت است و از سوی دیگر پیشرفت شغلی و حرفهای فرد در سازمان در گرو آگاهی وی از انتظارات مقامات مافوق و نحوه انجام تکالیف و مسئولیت‌های شغلی است
افزایش رضایت شغلی و بهبود روحیه کارکنان:برای آنکه روحیه کارکنان تقویت شود و رضایت آنان از حرفهاشان افزایش یابد، نظریات گوناگونی ارائه شده است.
کاهش حوادث و ضایعات کاری:در بسیاری از مؤسسات، حوادث کاری عمدتاً بواسطه عدم آگاهی و مهارت کافی کارکنان رخ میدهد. این بیان خصوصاً در مورد کسانی که با ابزارها و تجهیزات حساس و توام با خطر در کارخانجات سروکار دارند، مصداق بیشتری دارد. علاوه بر حوادث مختلف که بواسطه فقدان مهارت و دانش افراد بوجود میآید، ضایعات کاری و
افزایش هزینه‌های سازمان نیز از جمله نتایج نقصان دانش و توانش نیروی انسانی در سازمانها میباشد. بنابراین ضرورت دارد با توجه به مسائل مطرح شده و همچنین عواقب آنها، آموزش ضمن خدمت بطور جدی مورد توجه سازمانها قرار گیرد (شریعتمداری، 1388).
بهنگام سازی دانش و توانایی نیروی انسانی در سازمان:شالوده افزایش بهرهوری در سازمان‌ها مستلزم تاکید بر نیروی انسانی از نظر کیفی و ممانعت از نابهنگام شدن افراد در حرفهشان‌ می‌باشد. این مسئله باعث‌ می‌شود که فرد به دلایل مختلف از لحاظ حرفهای فرسوده شود و قادر به انجام وظایف و تکالیف سازمانی نباشد. اگر چه تمامی عوامل ایجادکننده نابهنگامی در حرفه را نمیتوان از طریق آموزش برطرف ساخت، اما بدون شك آموزش ضمن خدمت کارکنان از طریق بهسازی و نوسازی دانش و توانایی افراد، نقش مهمی در بهنگامسازی آنان دارد
کمك به تغییر و تحولات سازمانی:تغییر و تحولاتی که در محیط سازمان بوقوع‌ می‌پیوندد، عمدتاً مستلزم آمادهسازی پرسنل و نیروی انسانی است. کارکنان سازمانها ممکن است به دلایل مختلفی نظیر دلمشغولی اطلاعاتی، نگرانی درباره موفقیت، مقام و وضعیت مالی خود در وضعیت جدیدو دلایل متعدد دیگر در مقابل تغییرات مقاومت کنند. به این دلیل به غیر از تدابیر دیگر نظیر مشارکت کارکنان در برنامهریزی تغییر و. .. آموزش و توجیه پرسنل نیز نقش بسیار مهمی را در موفقیت تغییرات ایفاء مینماید. بنابراین از جمله مهمترین وظایف آموزش ضمن خدمت در سازمان‌ها، کمك به تغییرات سازمانی است (فرمیهنی؛ 1390، 50).
انطباق با شرایط، اوضاع و احوال اجتماعی:تمامی سازمان‌های معاصر در محیطی فعالیت میکنند که از لحاظ
فرهنگی دارای ارزشها و ایدئولوژی ویژهای هستند. موفقیت بسیاری از آنها در گرو شناخت این چگونگی اجتماعی و انطباق بهینه با آن است. محیط اجتماعی سازمان‌ها که میتوان آنرا فراسیستم اجتماعی در عین حال حوزه عمل و میدان فعالیت سازمانها را تا حدود زیادی تعیین مینماید، دانست. بنابراین شناخت این فراسیستم و درک عمیق آن برای تمامی کارکنان سازمانها خصوصاً مدیران و تصمیمگیرندگان سطوح عالی سازمان از اهمیت فوق العادهای برخوردار است.
تقویت روحیه همدلی و همکاری در بین کارکنان سازمان:یکی از راههای ایجاد هماهنگی و همدلی، استفاده از آموزشهای ضمن خدمت میباشد که از یکسو زمینه تماس متقابل کارکنان با یکدیگر در محیط آموزشی را فراهم میسازد و از سوی دیگر و از طریق افزایش دانش و اطلاعات شغلی، برداشتها و علایق حرفهای تقریباً یکسانی را در آنها ایجاد میکند(فرمیهنی؛ 1390، 50).
بنا به موارد طرح شده‌ می‌توان مهمترین عواملی که نیاز به آموزش را در سازمان نشان میدهد را به شرح زیر عنوان کرد:
جابجایی‌های افقی و عمودی در سازمان
ورود کارکنان جدید یه سازمان
پیشرفت سریع در علوم و تکنولوژی
تزریق روابط انسانی به سازمان
حرکت به سوی بهرهوری همه جانبه در سازمان
پیچیده و به سمت ماشینی شدن سازمان و … (شریعتمداری، 1388)
2- بیان مسئله و اهمیت تحقیق
با تغییرات سریع محیطی، ظهور و پیچیده تر شدن مشاغل و وظایف شغلی جدید، و رقابت در محیط به سرعت در حال تغییر کسب و کار امروزی و لزوم پاسخ گویی به نیازهای مشتریان،
نقش آموزش و تغییر در دانش، مهارت، توانایی‌ها و رفتار کارکنان کاملا محسوس‌ می‌باشد. افزایش کارایی سازمان‌ها در گرو افزایش کارایی منابع انسانی است و آموزش فرد را برای انجام کار توانمند‌ می‌کند و توانایی‌ها، مهارت‌ها، دانش، نگرش و رفتار اجتماعی را بهبود‌ می‌بخشد (رابینز، 1988، ص 240). کارکنان قبل از آموزش با 20 تا 30 درصد توانایی خود کار‌ می‌کنند، اما چنانچه آنان آموزش ببینند و به طور مناسب ترغیب شوند، 80 تا 90 درصد توانمندی‌ها و شایستگی‌های خود را آشکار‌ می‌سازند (مارک، 1990)آموزش در حقیقت لازمه فرایندهای مدیریتی است و بدون آموزش پایه‌های این فرایندها سست و متزلزل‌ می‌شود. (رسولی و صالحی، 1393). بنابراین آموزش کارکنان یك امر حیاتی و اجتناب ناپذیر است که باید به طور مستمر با مجموع فرایندهای مدیریت مورد توجه قرار گیرد، تا سایر فعالیت‌های مدیریت مفید واقع شود.
3- مبانی نظری تحقیق

فایل : 19 صفحه

فرمت : Word