مقاله کامل تأثیر ادراک زیست محیطی بر توسعه پایدار در ورزش

تأثیر ادراک زیست محیطی بر توسعه پایدار در ورزش
مقدمه و هدف: هدف از پژوهش حاضر، تأثیر ادراک زیست محیطی بر توسعه پایدار در ورزش بود.
روش شناسی: پژوهش حاضر توصیفی – پیمایشی و به روش میدانی انجام شده است. به منظورجمعآوری داده‌ها، از پرسشنامه محققساخته دارای 40 سؤال استفاده شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه با نظرخواهی از اساتید مرتبط با موضوع پژوهش مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن نیز بااستفاده از آلفای کرونباخ 83/0 گزارش شد. جامعه آماری تحقیق را مدیران و برگزارکنندگان رویدادهای ورزشی در ده استان کشور تشکیل‌ می‌دادند. با توجه به وسعت، تعداد و نیز، دشواری دسترسی؛ از روشنمونهگیری دردسترس برای جمعآوری نمونه‌ها استفاده شد که درنهایت 254 پرسشنامه عودت گردید.تحلیل داده‌های پژوهش با استفاده از نرم افزارهای 19-SPSSانجام گرفت
نتایج: نتایج نشان داد بین سطح ادراک از تأثیرات زیستمحیطی با رفتار واقعی مصرفکننده دررویدادهای ورزشی ضریب همبستگی 34/0 وجود دارد که این همبستگی در سطح 001/0<P معناداراست، این نتایج بیانگر رابطه بین سطح ادراک از تأثیرات زیست‌محیطی با رفتار واقعی مصرف‌کننده دررویدادهای ورزشی است.
نتیجه گیری: بنابراین به منظور افزایش درک اثرات زیستمحیطی، که بر رفتارهایمسئولانه زیست-محیطی اثرگذار است؛ باید درک مردم درباره محیطزیست افزایشیابد. با توجه به اهمیت نقش رسانه دردنیای امروز میتواند اقداماتی در این زمینه صورت پذیرد.
مقدمه
محیط‌زیست به همه محیط‌هایی که در آنها زندگی جریان دارد گفته ‌می‌شود. مجموعهای از عوامل فیزیکی خارجی و موجودات زنده که با هم در کنش هستند محیط‌زیست را تشکیل میدهند و بر رشد و نمو و رفتار موجودات تأثیر میگذارند (اسدی و همکاران، 1392). محیطزیست عبارت ترکیبی از دانشهای متفاوت در علم است که شامل مجموعه‌ای از عوامل زیستی و محیطی در قالب محیط‌زیست و غیرزیستی (فیزیکی، شیمیایی) است که بر زندگییک فرد یا گونه تأثیر میگذارد و از آن تأثیر میپذیرد. امروزه این تعریف غالباً به انسان و فعالیت‌های او مرتبط ‌می‌شود و میتوان محیط‌زیست را مجموعه‌ای از عوامل طبیعی کرهزمین، همچون هوا، آب، اتمسفر، صخره، گیاهان و غیره، کهانسان را احاطه می‌کنند‌ خلاصه کرد(صادق صالحی 1388).

مانند هر فعالیت انسانی دیگر، ورزش در یک محیط فیزیکی برگزار ‌می‌شود و بر آن تأثیر میگذارد. سیستم‌های مدیریت زیست‌محیطی میتوانند به دامنه وسیعی از سازمان‌ها از جمله همه بخش‌های صنعت از سازمان‌های کوچک تا بزرگ و با اثر زیاد تا کم ارتباط داشته باشند. در ابتدا استفاده از سیستم‌های مدیریت محیطی بر سازمان‌های صنعتی با آثار زیاد و گسترده تمرکز داشت؛ اما اخیراً به نظر میرسد که کاربردهای آن در حال توزیع در دیگر حیطه‌ها از جمله مؤسسات با اندازه کوچک و متوسط و مؤسسات آموزش عالی (ساولی و همکاران، 2007)‌ می‌باشد.
استفاده از سیستم‌های مدیریت محیطی در صنعت ورزش در حال حاضر حداقلی است (چرنوشنکو، 2006). اجرای ورزش شامل فعالیت‌هایی در سطوح مختلف ‌می‌شود. این فعالیت‌ها از انسان‌هایی که گاهاً در فعالیت‌های ورزشی و تربیت بدنی مشارکت می‌کنند‌ تا ورزشکاران نخبه، از باشگاه‌‌های‌ کوچک تا فدراسیون‌های بین‌المللی، از رقابت‌های محلی تا رویدادهای عظیم مانند بازیهای المپیک را شامل ‌می‌شود. اجرای ورزش به درجات مختلف تقسیم ‌می‌شود؛ یک سازمان ساختارمند، تسهیلات و تجهیزات ورزشی، حامیان و پشتیبانی، رسانه‌ها‌ و ورزشکاران یعنی افرادی که ورزش را به طور جدی دنبال می‌کنند . به طور بالقوه ورزش میتواند آثار متنوعی روی
اکوسیستم‌ها ایجاد کند، از یک انعکاس گرفته تا آسیبی بزرگ. مقیاس و شدت اثر به طور عمده به نوع ورزش و اندازه رویداد بستگی دارد. در حال حاضر داده‌‌های‌ اندکی در مورد استفاده از سیستمهای مدیریت محیطی در ورزش وجود دارد، با این حال، بر اساس شواهد محدود در دسترس به نظر میرسد که استفاده از آنها حداقلی است. تنها تعداد کمی از رویدادهای ورزشی دارای گواهینامه ایزو 14001 هستند که عبارتاند از بازی‌های المپیک زمستانی تورین 2006 و بازی‌های المپیک پکن 2008. تعدادی از تسهیلات ورزشی نیز با گواهینامه شناسایی شده‌اند که عبارتند از چهار پیست اسکی و هشت زمین گلف. هیچ مدرکی مبنی بر استفاده از استاندارد‌ BS8555 در صنعت ورزش یافت نشده است. استفاده از طرحواره ارزیابی و مدیریت بوم شناختی (EMAS) در ورزش همانند استاندارد ایزو 14001 محدود است. تنها بیست مورد از استفاده آن شناسایی شده‌اند که عبارتاند از پیست دوچرخهسواری نوربورگرینگ در آلمان، بازی‌های المپیک زمستانی تورین 2006، استادیوم‌های آلیانز آرنا و فرانکن در آلمان (این اماکن در جام جهانی 2006 استفاده شدند) و تعدادی از سازمان‌های‌ ورزشی دریایی (اتحادیه اروپا، 2007). متأسفانه در ایران هیچ نمونه‌ای از استفاده از گواهینامه‌ها‌ و استانداردها برای رویدادهای ورزشی مشاهده نشده است. توجه عمومی و پژوهش‌های قبلی بر رویدادهای ورزشی در مقیاس بزرگ تمرکز داشته‌اند و توجه کمتری به رویدادهای محلی در مقیاس‌های کوچکتر شده است.
رویدادهای بزرگتر تمایل به تولید آثار قابل مشاهدهتری، در حالیکه رویدادهای کوچک که اغلب با تواتر بیشتری
انجام میشوند و افراد بیشتری را طی زمان درگیر می‌کنند‌ ممکن است آثار محیطی منفی داشته باشند.
در سال‌های اخیر کسب و کارها به ویژه در بخش صنعتی شروع به درک این موضوع کردهاند که مسائل محیطی را باید در نظر بگیرند. فشار برای توجه به آثار محیطی زیانبار از سوی گروه‌‌های‌ حامی محیط‌زیست افزایش یافته است. یکی از راه‌‌های‌ در نظر گرفتن مسائل محیطی در مدیریت رویدادها استفاده از سیستم مدیریت محیطی است. سیستمهای مدیریت محیطی همچنین در دیگر حیطه‌‌های‌ کسب و کار مانند صنایع خدماتی از جمله هتل‌ها تحت لیسانس ایزو 14001 توسعه یافتهاند. با بهکارگیری سیستمهای مدیریت محیطی مانند ایزو 14001 و EMAS اعتقاد میرود که توجه به محیط‌زیست همزمان با صرفهجویی اقتصادی، افزایش کارآمدی، حفظ منابع، به حداقل رساندن خطرات، بهبود سلامتی و ایمنی امکانپذیر خواهد بود. علیرغم صحت این موارد، هنوز توجیهکردن کسب و کارهای در اندازه کوچک و شرکت‌های با کمتر از 250 کارمند برای استفاده از سیستم‌های مدیریت محیطی دشوار است. زیرا آنها احساس می‌کنند‌ که این کار منجر به افزایش کاغذ بازی و هزینه‌‌های‌ شرکت ‌می‌شود. این امر در صنایع بین رشتهای مانند ورزش دشوارتر نیز ‌می‌شود. صنعت ورزش از جنبه‌‌های‌ گوناگون با کسب و کارهای اندازه کوچک شباهت دارد از جمله اینکه موانع مشابهی در بهکارگیری سیستم مدیریت محیطی دارند. این موانع عبارتند از عدم درک ارتباط آثار محیطی با ورزش، کمبود دانش، کمبود منابع انسانی، مالی و زمانی، ترس از کاغذ بازی به ویژه در کوتاه مدت. بر خلاف این موانع سیستم‌های بسیاری جهت کمک به کسب و کارهای اندازه کوچک توسعه یافتهاند تا عملکرد محیطی خود را بهبود دهند. در بسیاری از زمینه‌ها‌
مقامات و سازمان‌های‌ محلی به بررسی کسب و کارها با هزینه‌‌های‌ کم کمک می‌کنند. اگر حمایت مشابهی در ورزش انجام شود امید میرود که ملاحظات محیطی در برگزاری همه رویدادهای ورزشی لحاظ شود.

مککلاف 2013، در تلاش برای درک و افزایش مشارکت تماشاگران در بازیافت در رویدادهای ورزشی بزرگ نشان داد که بازیافت در یک رویداد ورزشی بزرگ دارای تفاوت‌هایی با سایر محیط‌ها (برای مثال بازیافت در محیط خانه و محل کار) است که آنان را با هم متمایز‌ می‌سازد.
ورزش و محیط‌زیست با یکدیگر ارتباط نزدیکی دارند به طوری که آلودگی‌های محیط بر سلامت و کارآیی افراد در زمان آموزش تأثیر دارد و سلامت ورزشکاران را به مخاطره‌ می‌اندازد.
همچنین ماهیت برخی رشته‌‌های‌ ورزشی به گونه‌ای‌ است که رد پای زیادی از خود در محیط‌زیست به جا میگذارند. این آثار زیست‌محیطی در تحقیقات خارج از کشور (از جمله بونو و همکاران، 2010؛ کالینز و همکاران، 2007) به طور گسترده بررسی شده است. در تحقیقات صورت گرفته در داخل کشور، بیشتر به ماهیت و وضعیت ورزشگاه‌ها‌ و اماکن ورزشی کشور پرداخته شده و توجهی به اثرات ورزش و اماکن مربوط به آن بر محیط اطراف خود نشده است. با توجه به اهمیت اثرات زیست‌محیطی رویدادهای ورزشی و نبود تحقیقات علمی کافی در این زمینه در داخل کشور، لزوم انجام تحقیق بیشتر در مورد آثار زیست‌محیطی ورزش مشخص و بارز است (پاداش و همکاران، 1390).
روش شناسی
پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی است و به صورت میدانی انجام گرفته است. به دلیل فقدان ابزار دقیق و معتبر به منظور اندازه گیری متغیرهای مورد بررسی در پژوهش حاضر، از طریق مطالعه مبانی نظری پژوهش و نیز،
مصاحبه با متخصصان آشنا با دو مقوله ورزش و محیط زیست،از پرسشنامه محقق ساخته حاوی 40 سوال استفاده شد. رواییصوری و محتوایی پرسشنامه با نظرخواهی از اساتید مرتبط با موضوع پژوهش مورد تایید قرار گرفت و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ معادل 83/0 گزارش شد. جامعه آماری تحقیق را مدیران و برگزارکنندگان رویدادهای ورزشی در چند استان کشور (تهران، البرز، اصفهان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، خوزستان، خراسان رضوی، کردستان، لرستان، کرمانشاه) تشکیل میدادند که با توجه به محدودیت‌های مالی و زمانی پژوهش، پژوهشگر حداکثر تعداد شرکت کننده در رشته‌‌های‌ مرسوم در ایران را با توجه به وسعت مخاطبان، نوع فعالیت‌ها و میزان تقریبی اثرگذاری بر محیط زیست به کار گرفت. با توجه به وسعت، تعداد و نیز، دشواری دسترسی به نمونه‌ها ؛ از روش نمونهگیری در دسترس برای جمعآوری نمونه‌ها‌ استفاده شد که در نهایت 254 پرسشنامه عودت گردید. برای توصیف و بررسی داده‌های پژوهش از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی بهره گرفته شد. با توجه به هدف پژوهش، محاسبات آماری توسط نرمافزارهای SPSS (نسخه19) انجام گرفت.
نتایج

جدول 1. نتایج توصیفی تحقیق
همانگونه که در جدول فوق دیده‌‌می‌شود، بیشترین درصد در جدول 2 میانگین و انحراف استاندارد متغیرهای مورد
پاسخدهندگان تحصیلات لیسانس با 1/46 درصد و کمترین بررسی در پژوهش آمده است. تحصیلات دکترا با 1/7 درصد‌ می‌باشند.
جدول 2. میانگین و انحراف استاندارد متغیرهای مورد بررسی در پژوهش
درخصوص تعیین رابطه بین سطح ادراک از تأثیرات زیست‌محیطی با رفتار واقعی مصرف‌کننده در رویدادهای ورزشی از آزمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد که نتایج تحلیل آماری در جدول 3 آمده است.
جدول 3.‌ نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه بین سطح ادراک از تأثیرات زیست‌محیطی با رفتار واقعی مصرف‌کننده
نتایج جدول3 نشان‌ می‌دهد که بین سطح ادراک از تأثیراتزیست‌محیطی با رفتار واقعی مصرف‌کننده در رویدادهای ورزشیضریب همبستگی 34/0 وجود دارد که این همبستگی در سطح 001/0<P معنادار است، پس میتوان گفت که بین سطح ادراک از تأثیرات زیست‌محیطی با رفتار واقعی مصرف‌کننده در رویدادهای ورزشی رابطه وجود دارد.
بحث
هر فردی که به ورزش میپردازد تأثیری بر محیط گذاشته ‌می‌شود. این آثار میتواند مثبت یا منفی باشد، از نظر گستره و اندازه متفاوت باشد و در یکی از دو شکل مستقیم یا غیرمستقیم باشد. رایجترین اشکالی که ورزش بر محیط تأثیر می‌گذارد عبارتند از: تخریب محیط زیست، مصرف منابع تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر، ایجاد آلودگی (هوا، آّب، خاک، صوتی، تشعشع)، فرسودگی خاک و تولید زباله (چرنوشنکو، 2006).‌ در تحقیق حاضر قصد داریم تا با بررسی نگرش مدیران برگزاری رویدادهای ورزشی نسبت به محیط زیست، روش‌های کنترل آثار منفی برگزاری این رویدادها بر محیط زیست را شناسایی کنیم. در این راستا، برخورداری از یک سیستم
مدیریت زیست محیطی ضروری است تا این آثار مخرب کنترل شوند.‌
شناخت نوع نگرش مدیران رویدادهای ورزشی کمک می‌کند تا با اعتقادات، ارزش‌ها و برنامه‌‌های‌ آنها برای مدیریت مؤثر زیست‌محیطی آشنا شویم تا نقاط قوت و ضعف آنها را شناسایی کنیم.
همچنین، تاکنون اقدامات خاصی شناسایی شده‌اند که انتظار می‌رود مدیران رویدادهای ورزشی برای حفظ محیط‌زیست انجام دهند. لذا در صورت عدم تحقق این توقعات باید به دنبال دلایل این نقصان از نظر مدیران بود تا راه حل‌هایی برای آینده ارائه داد. این امر تا کنون به ندرت در تحقیقات گذشته مورد توجه قرار گرفته است و نیاز به شواهد بیشتری برای ارائه پیشنهادهای کاربردی وجود دارد. این پژوهش قصد دارد تا اعتقادات، برنامه‌ها‌ و ارزشهای مدیران برگزار کننده رویدادهای ورزشی را از لحاظ مسائل زیست محیطی مورد بررسی قرار دهد.
نتیجهگیری
بین سطح ادراک از تأثیرات زیست‌محیطی با رفتار واقعی مصرف‌کننده در رویدادهای ورزشی رابطه وجود دارد. نتایج پژوهش نشان داد که بین سطح ادراک از تأثیرات زیست‌محیطی با رفتار واقعی مصرف‌کننده در رویدادهای ورزشی رابطه مثبت وجود دارد. پس میتوان گفت که هر چه سطح ادراک از تأثیرات زیست‌محیطی بیشتر باشد، رفتار واقعی مصرف‌کننده در رویدادهای ورزشی نیز بهتر است و بر عکس هر چه سطح ادراک از تأثیرات زیست‌محیطی کمتر باشد، رفتار واقعی مصرف‌کننده در رویدادهای ورزشی نیز بدتر است. این نتایج با پژوهش‌های طالب پور و همکاران(1390) که پژوهشی به منظور بررسی وضعیت زیست‌محیطی فضاهای ورزشی و رابطه این ویژگی‌ها با میزان مشارکت در فعالیت بدنی شهروندان

فایل : 14 صفحه

فرمت : Word