مقاله کامل بررسی میزان سلامت روانی در بین سالمندان شهرستان اردبیل

دانشگاه
موضوع :
بررسی میزان سلامت روانی در بین سالمندان شهرستان اردبیل
استاد مربوطه :
تهیه و تنظیم :
تیر ماه 91
a
مقدمه
ترقي و پويايي و اعتلاي هر جامعه اي جز در داشتن عناصر و اعضايي سالم و کارآمد در آن اجتماع نمي باشد افرادي که علاوه بر وضعيت جسماني مناسب از لحاظ وضعيت روحي و رواني نيز در حد متعادل و مطلوبي باشند. بدون ترديد تقارن سلامتي جسماني و رواني اصلي ترين نتيجه اش داشتن جامعه اي شکوفا و با آتيه است. سلامت رواني مقوله اي بسيار حائز اهميت است چرا که تأثير روح و روان بر عملکرد جسماني بر هيچ کس پوشيده نيست. در اين راه بزرگان مذهبي ما و همچنين دانشمندان علوم پزشکي از دير باز بر مبحث سلامت روان تأکيد داشته اند.
مولوي عليه الرحمه مي فرمايد:
تن ز جان و جان ز تن مستور نيست ليک کس را ديد جان دستور نيست
لذا پرداختن به اين بحث به دليل اهميتش لازم و ضروري مي باشد. حداقل دانستن وضع موجود يک جامعه از لحاظ سلامت روان به افرادي که قصد برنامه ريزي براي آينده آن جامعه را دارند در برآورده هاي معقولانه کمک خواهند کرد.
بيان مسأله
در طول قرن بيستم انسان پيش از تمام تاريخ بشريت دستخوش دگرگوني از نظر شيوه هاي زندگي روابط اجتماعي و مسائل اقتصادي گرديده است. تلاش در جهت صنعتي شدن و گسترش شهرنشيني و زندگي مکانيزه که لازمه آن قبول شيوه هاي نوين براي زندگي است. اثر معکوس بر سلامت انسان گذاشته و در ارتباط با مقوله سلامت ابعاد ديگري را مشخص نموده است. يکي از اين ابعاد سلامت روان افراد جامعه است. مقوله اي که اگرچه تازگي ندارد ليکن از نظر تخصصي دير زماني نيست که به آن توجه گرديده است. با توجه به شيوع بيماري رواني در جامعه اهميت تلاش در جهت اعتلاي سلامت رواني افراد هر اجتماعي بارزتر مي گردد. مهمترين مسأله در اين ارتباط پيشگيري از مسائلي است که باعث مي گردد سلامت روان افراد جامعه مختل گردد و بالطبع پيامدهاي منفي در پي داشته باشد. پيشگيري از بروز اين عوامل نيز جز با آشنايي با وضعيت موجود سلامت روان در افراد جامعه اي که قصد پيشگيري در آن را داريم ممکن نيست. چرا که آشنايي با وضع موجود ما را به اوضاع اميدوار مي سازد و يا ما را جهت بکارگيري روشهاي مناسب، در جهت از بين بردن عوامل مخل سلامت روان و بکارگيري ابزارهاي مناسب در اين جهت ياري مي نمايد. بحث سلامت روان سالمندان به دليل پرورش نسل از اهميت ويژه اي برخوردار است لذا در اين پژوهش سعي شده است تا بر سلامت روان سالمندان ساکن در خانه سالمندان و ساکن در خانه خود را مورد بررسي و مقايسه قرار دهيم.
اهداف تحقيق
در اين پژوهش مهمترين هدف محققين دستيابي به وضعيت موجود سلامت روانی سالمندان ساکن خانه سالمندان و سالمندان ساکن در خانه خود و مقايسه اين دو مي باشد.
سوالات پژوهش
وضعيت سلامت روان سالمندان بر حسب وضعيت سکونت (منزل و سراي سالمندان) چگونه است؟
وضعيت امید به زندگی بین سالمندان بر حسب وضعيت سکونت (منزل و سراي سالمندان) چگونه است؟
وضعيت مقياسهاي 4 گانه GHQ28 سالمندان چگونه است؟
مفاهيم و متغيرهاي بکار رفته در پژوهش
بهداشت رواني – بهداشت رواني به معناي سلامت فکر و انديشه مي باشد و منظور نشان دادن وضع مثبت و سلامت رواني است که مي تواند نسبت به ايجاد نظام ارزشمندي در مورد ايجاد تحرک و پيشرفت و تکامل در حد فردي، ملي و بين المللي کمک کند. (حسيني – 1374)
بهداشت رواني: مجموعه عواملي که در پيشگيري از ايجاد و يا پيشرفت روند وخامت اختلالات شناختي، احساسي و رفتاري در انسان نقش موثر دارند. (شاملو [5] – 1381)
سالمندي – تغييري است که با گذشت زمان صورت مي گيرد اين روند داراي جنبه هاي مثبت و منفي بوده و پويايي فرآيندهاي زيستي، ادراک، رشد و تکامل و بلوغ را در بر مي گيرد يعني اينکه سالمندي در طول زندگي ادامه دارد. سالمندي به طور عاميانه مرحله اي تصور مي شود که در آن کاهش و زوال جسم و فکر شخص به وقوع مي پيوندد و در حقيقت تنها جنبه خاصي از رشد و تکامل نشان داده مي شود. (اسماعيلي شيرازي [4] 1379)
مفاهيم به کار رفته در پرسشنامه سلامت روان GHQ – 28
افسردگي – يک نوع اختلال خلقي که 2 مشخصه عمده آن نااميدي– و غمگيني مي باشد و در آن فرد علاوه بر اين دو مشخصه احساس بي کفايتي و بي ارزشي مي نمايد. (اتکينسون [3] – 1983)
اضطراب – هيجان ناخوشايندي است که با اصطلاحاتي مانند – مدل نگراني و دلشوره وحشت و ترس بيان مي شود. (اتکينسون [3]– 1983)
کارکرد اجتماعي – طرز تفکر فرد در ارتباط با کارکرد اجتماعي اش در اجتماع و در ارتباط با افراد ديگر.(اتکينسون [3]– 1983)
وضعيت جسماني – نگرشي که فرد در اين پرسشنامه به وضعيت جسماني در ارتباط با سلامت يا عدم سلامت آن دارا مي باشد. (اتکينسون[3] – 1983)
روش تحقيق
روش تحقيق حاضر از نوع علّي مقايسه اي مي باشد.
جامعه آماري
جامعه آماري اين پژوهش شامل کليه سالمندان شهر اردبیل ساکن در سراي سالمندان و سالمندان ساکن در منزل در اين شهر مي باشند.
روش نمونه گيري
به منظور تعيين حجم نمونه از روش تصادفي طبقه اي استفاده گرديده است.
نمونه
بخشي يا زير مجموعه اي از جامعه است كه با روشهاي مورد قبول انتخاب مي شوند تا مطالعه روي آنها به جاي جامعه ميسر و ممكن شود (دلاور [7]، 1370) نمونه آماري اين پژوهش شامل 60 سالمند هستند.
روش گرد آوري اطلاعات
به منظور جمع آوري اطلاعات از پرسشنامه استفاده گرديده است. اين پرسشنامه مشتمل بر 2 بخش مي باشد در بخش اول پرسشنامه اطلاعات مورد نياز محققين در ارتباط با برخي متغيرها به منظور بررسي رابطه آن با عنوان کلي پژوهش (سلامت روان) گنجانده شده و در بخش دوم نيز سوالات لازم به منظور بررسي وضعيت سلامت روان در نظر گرفته شده است.
ابزار مورد استفاده پژوهش
در اين پژوهش از پرسشنامه 28 سوالي سوالات سلامت عمومي تحت عنوان General Health Questions 28 استفاده گرديده است.
شيوه تجزيه و تحليل داده
شيوه تجزيه و تحليل داده در پژوهش حاضر توصيفي و استنباطي مي باشد و از آزمون t استفاده شده است.
براساس فرضيه هايي که عنوان شد و سعي شده است سلامت روان سالمندان را براساس محل سکونت و چهار معيار GHQ بررسي شود که يافته هاي زير بدست آمده است.
جدول 4-1: توزيع درصدي پاسخگويان به تفكيك محل زندگي
جدول شماره 4-2 نشانگر توزيع درصدي پاسخگويان به تفكيك محل زندگي مي باشد. 30 نفر (50 درصد) سالمندان ساکن سرای سالمندان و 30 نفر (50 درصد) را سالمندان ساکن منزل تشكيل مي دهد.
سوال: وضعيت سلامت روان سالمندان بر حسب سكونت چگونه است؟
جدول 4-2: نتايج آماري مربوط به بهداشت روان سالمندان ساکن در سراي سالمندان و ساكن در منزل
همانطور كه در جدول فوق مشاهده مي شود ميانگين نمره سالمندان ساكن در سراي سالمندان کمتر از ميانگين نمره سالمندان ساكن در منزل مي باشد و بر اساس t بدست آمده كه كمتر از t جدول مي باشد بين بهداشت رواني سالمندان ساكن در خانه سالمندان و ساكن در منزل تفاوت معناداري وجود دارد.
سوال : آيا تفاوت معناداري از لحاظ محل سکونت بر اساس مقياس هاي چهارگانة GHQ وجود دارد؟
جدول 4-4: نتايج آزمون t مربوط به بهداشت روان سالمندان بر حسب محل سکونت بر اساس GHQ
همانطور كه در جدول فوق مشاهده مي شود ميانگين نمرة علائم جسماني، اضطراب، كاركرد اجتماعي و افسردگی در سالمندان ساکن سرای سالمندان کمتر از سالمندان ساکن در منزل مي باشد. و با توجه به مقدار t محاسبه شده مقياس هاي فرعي بهداشت روان كه از مقدار t جدول با درجة آزادي 58 در سطح 99/0 كوچكتر مي باشد بنابراين تفاوت مشاهده شده از لحاظ آماري معنادار مي باشد.
بحث، تفسير، نتيجه گيري
همان گونه که از عنوان پژوهش حاضر مشخص است هدف اين پژوهش بررسي سلامت روان سالمندان ساکن در سراي سالمندان و سالمندان ساکن در منزل مي باشد. بر اين اساس محققين از بين ابزارهاي موجود جهت بررسي و ارزيابي سلامت روان، پرسشنامه 28 سوالي سلامت عمومي (GHQ28) را انتخاب نمودند.
همانطور كه در پژوهش حاضر نيز مشخص شد علائم جسماني، اضطراب، كاركرد اجتماعي و افسردگی در سالمندان ساکن سرای سالمندان بيشتر از سالمندان ساکن خانه می باشند و همانطوري كه از نتايج آزمون t در ارتباط با وضعيت سلامت روان بر حسب محل

فایل : 14 صفحه

فرمت : Word