مقاله آب سياه چشم

اين مبحث دربارة چشم و بيماريهاي چشم و راه جلوگيري از اين بيماريها و آسيب هاي بينايي است . در سراسر جهان متمدن از هر 20 نفر يك نفر در سال به چشم پزشك مراجعه مي كند . در آمريكا هر 11 دقيقه يك نفر كور مي شود . اين كشور 500 هزار نابينا دارد . 5/3 ميليون آمريكايي فقط از بينايي يك چشم برخوردارند و بينايي 12 ميليون آمريكايي كافي نيست و معيوب است .

در گذشته در طول قرنها مي گفتند كه ازدواجهاي همخوني مثلاً‌ دختر عمو و پسر عمو ممكن است به بينايي نوزادي كه حاصل اين ازدواج است لطمه بزند ،  در بسياري از كشورها ، قانوني و اخلاقي ،  اين گونه ازدواجها منع شده است . امّا بررسيهاي اخير تا حدّي از شدت آن كاسته و نشان مي دهد كه اين ازدواجها آن چنان عامل قوي كه تصور مي رفت نيست البته اگر انجام نشود بهتر است .

اين مشكلات از كجا ناشي مي شود ؟ و چه مي توان كرد تا از بيماريهاي چشم جلوگيري كرد ؟

اگر قبل از 35 سالگي هر يك بار و بعد از اين سن ، هر سال دو بار به يك چشم پزشك مراجعه كنيد و آسيبهاي احتمالي چشم خود را قبل از آنكه دير شود توسط او رفع كنيد هرگز مشكلي در اين زمنيه برايتان پيش نخواهد آمد .

اوليّن عامل كوري بين بزرگسالان ( بالاي 35 سال ) آب سياه است اين بيماري در صورتي قابل پيشگيري است كه به موقع تشخيص داده شود . آب سياه  هنگامي بوجود مي آيد كه فشار مايع در كرة چشم زياد مي شود و كرة چشم را سفت مي كند . اين فشار به شبكيه دروني ترين پوشش كرة چشم و حادي عصب ها منتقل ميشود . وظيفة شبكيه دريافت اشعة نوراني وارده به چشم و انتقال آن به مغز است چنانچه فشار داخلي چشم بالا رود سلولهاي عصبي شبكيه و تارهاي آنها از وظايف عادي خود باز مي مانند و ديد چشم دچار اختلال مي شود و اين اختلال ادامه مي يابد . عموماً اين بيماري به تدريج گسترش مي يابد ولي ديده شده است كه گاهي بسيار سريع حادث مي شود يعني يك فرد در چشم خود احساس درد ناگهاني مي كند و سپس چشم تار مي شود . چنانچه فوراً  و بلادرنگ به چشم پزشك مراجعه نشود . ديد چشم به تدريج  بدتر شده به طوري كه چشم در جاهاي تاريك به سختي مي تواند حالت تطابق ( هماهنگي ) را انجام دهد . و همه چيز براي او نامرئي خواهد بود درست مثل اين كه يك شخص سالم از زير نور آفتاب درخشان وارد سالن سينما شود. چنين بيماراني ممكن است در اطراف نقاط نوراني مثلاً  لامپ حلقه هايي شبيه قوس و قزح ببينند و تصويرها  به تدريج تيره و مه آلود به نظر برسند .

مرحلة بعدي آب سياه از دست دادن ديد طرفين است . در اين حالت شخص فقط مي تواند روبرو را ببيند .

چرا ديد طرفين زودتر از ديد روبرو از بين مي رود ؟

براي اينكه فشار مايع داخل كرة چشم نخست به سلولهاي شبكيه و تارهاي عصبي آن صدمه مي زنند مرحله آخر اين بيماري نابينايي كامل است و آن هنگامي اتفاق مي افتد كه كار همة سلولهاي عصبي و تارهاي آنها مختل مي شود .

اگربه همان اندازه كه نيست به شيك پوشي خود وسواس داريد مراقب ديد چشمان خود هم باشيد يعني هميشه به ديد چشم خود شك و ترديد كنيد همين شك شما رابه مطب دكتر بكشاند بينايي خود را از دست نخواهيد داد .

آب سياه بندرت قبل از 35 سالگي بروز مي كند و معمولاً بين افراد 40 تا 70 ساله ديده شده است . و همچنين افرادي كه نزديك بين هستند و يا بيماري قند دارند وهمين طور كساني كه در خانوادة آنها افراد مبتلا  به آب سياه وجود داشته اند بايد بيشتر از ديگران مراقب خود باشند زيرا مبتلا شدن آنها بيشتر است .

در ضمن آب سياه بر اثر فشار داخلي چشم است به معني فشار خون نيست و اين دو ارتباطي به هم ندارند .

آب مرواريد

آب مرواريد كه موضوع گفتار ماست يكي از بيماريهاي عمده و قابل پيشگيري و درمان پذير چشم است . در اين مورد بايد گوش به زنگ باشيد و خود را به پزشك ماهر بسپاريد تا بيماري شما را تحت كنترل درآورد .

هم اكنون در سراسر جهان 42 ميليون انسان بالاي 40 سال گرفتار آب مرواريد هستند . اگر يك فرد همان طور كه به خورد و خوراك روزانة خود توجّه كند به چشم خود هم برسد و به موقع به چشم پزشك مراجعه كند چنانچه احتمال آب مرواريد  هم برود فقط 5 در صد موارد نياز به جراحي پيدا مي كند . باوجود اين هر سال در سراسر جهان 600 هزار عمل جراحي آب مرواريد انجام مي شود كه 97 درصد آنها موفقيّت آميز است در تشريح اين بيماري بايد بگوييم كه عدسي چشم شما تصويرهايي را كه مي بينيد براي واضح ديدن تنظيم و ميزان مي كند ، از خود عبور مي دهد و به شبكيه منعكس مي كند . سپس تأثير آنها از طريق سلولهاي عصبي شبكيه به مغز مي رسد و شما تصوير و شئ را مي بينيد . ولي گاهي عدسي چشم كه شفاف و پشت مردمك قرار گرفته ، كدر مي شود و به صورت سفيدة تخم مرغ پخته در مي آيد كه در اين صورت اشياء رؤيت نمي شوند و يا كدر ديده مي شوند . اين حالت را آب مرواريد مي گويند . موقعي كه آب مرواريد  در حال پيدايش و پيشرفت است و ديد كدر و تيره مي شود با عينك و مالش تغييري در ديد چشم حاصل نمي شود .در ضمن زياد كردن نور چراغ هم به خواندن فرد كمك نمي كند .

هنوز به درستي معلوم نيست كه چه فعل و انفعالات شيميايي باعث آب مرواريد مي شود و رنگ عدسي را تيره مي كند . بااينكه اين بيماي در مرض قنديها ( ديابت ) زيادتر ديده شده ولي بسياري از مردم كاملاً سالم هم به آب مرواريد دچار شده اند در صد ابتلا به اين بيماري هم با بالاتر رفتن سن  بيشتر مي شود و بيماريهايي نظير سرخجه احتمال بروز اين بيماري را تشديد مي كند .

برخلاف آب سياه كه بايد هر چه زودتر و بي درنگ آن را در مان كرد ، درمان آب مرواريد تا روزي كه چشم هنوز به خوبي مي بيند در دست خود شما و پزشك شماست . يعني چند روز ديرتر يا زودتر تغيير زيادي در روند بيماري حاصل نمي كند ،  ولي پس از اينكه به اصطلاح « برسد » حتماً بايد جراحي شود و درنگ جايز نيست. البته كساني كه شغلشان ايجاب مي كند ديد كامل داشته باشند بايد فوراً عمل كنند و كار را به فردا نيفكنند .  يك آب مرواريد رسيده يعني آمادة خارج كردن ، اصطلاحي است كه دكترها بكار مي برند .

جراحي عدسي يعني برداشتن و تعويض آن ، چيزي كه شما به جاي عدسي معيوب خود قرار مي دهيد مهم است . ولي بهترين راه اين است كه جراح چشم ضمن برداشتن عدسي معيوب به جاي آن لنزي بگذارد كه هميشگي باشد. با اين تكنيك ديد شما به حالت عايد باز مي گردد .

پس همانطور كه ملاحظه مي فرمائيد آب مرواريد نگراني ندارد و قابل پيشگيري است.

ديابت و نابينايي

دويست و چند ميليون مرض قندي در جهان اگر احتياط نكنند در معرض خطر كوري قرار خواهند گرفت . اين نوع بيماري چشم ديگر به سن و سال بستگي ندارد و در هر سن و سالي ممكن است به سراغ فردي كه مرض قند خود را تحت كنترل خويش نياورد بيايد .

اگر يك مريضي  كه ديابت دارد اراده داشته باشد و براي وجود خودش ارزش و احترام قائل باشد و به توصيه هايي كه شده است توجه كند مي تواند خودش را نجات دهد . يعني يك مرض قندي بايد در خوردن هر نوع غذا كه گلوكز ( قند ) است و يا پس از آغشته شدن با بزاق و در دستگاه گوارش تبديل به گلوكز مي شود از قبيل نان برنج سيب زميني خودداري كند و درعوض سبزيجات حبوبات و موادي كه نشاستة آنها كمتر است بخورد. او بايد ورزش روزانه اش را به موقع انجام دهد و به تشخيص پزشك خود از قرصهاي پايين برندة ميزان قند در خون و يا محرك دستگاههاي ترشح انسولين با ناشتايي اش مصرف كند .

در پاره اي از مرض قنديها كه قندخون خود را كنترل نمي كنند ريزي كه شبكيه خون رساني و تغذيه مي كنند در پشت چشم متورم مي شوند ، مي تركند و يا نشت مي كنند . اين خونريزي در شبكيه باعث پاره شدن ، جدن شدن و يا لكه دار شدن آن ميشود .

از طرفي اين نشت خون ممكن است به مايع ژله مانند چشم وارد شود و آن را از حالت طبيعي خارج كند و به تدريج از ديد چشم كاسته شود . اين مراحل به مرور ، ولي بدون توقف صورت مي گيرد اين پيشرفت تدريجي به بيمار كمك مي كند كه به فكر چاره جويي افتد . البته اين را هم در نظر داشته باشيد كه 60 درصد كساني كه بيش از 15 سال به ديابت دچار هستند مرض خود راجدي نمي گيرند و رژيم غذايي استواري ندارند و قرصهاي خود را به موقع و طبق دستور نمي خورند ،  احتمالاً  كم و بيش به اين عارضه دچار خواهند شد ولي فقط 5 درصد آنها نابينا مي شوند .

تا اينجا متوجه شديد كه كليد سلامتي در دست خود ما است اين شگفت انگيز است كه بعضي از مردم از اتومبيلشان بيش از خودشان مراقبت مي كنند . يعني اتومبيل را هر ماه يك بار به مكانيك نشان مي دهند ولي حاضر نيستند خودشان هر سال يكبار به پزشك نشان دهند .

چند توصية مفيد براي حفظ چشمها

– سعي كنيد با چشم بدون عينك سياه به خورشيد نگاه نكنيد اگر چه اين قبيل عينكها هم نمي توند صد در صد مؤثر باشد. اشعة ماوراء بنفش به شبكيه چشم آسيب مي رساند .

ـ آب مرواريد بيماري نگران كننده اي نيست با تويض عدسي مسئله قابل حل است .

ـ پول خود راصرف مايع شويندة چشم نكنيد چشم خود را به حدّ كافي مايع براي شستشو در اختيار دارد .

ـ عينك شما بايد دقيق باشد . مواظب پيرچشمي خود باشيد در هر حال اگر نزديك بين و مرض قندي هستيد از 35 سالگي به بعد سالي دوبار وگرنه هرسال يك بار به چشم پزشك مراجعه كنيد .

ـ « دو » بين ها بايد اين مشكل را فوراً با كمك دكترشان حل كنند وگرنه مغزشان هم خسته ميشود .

ـ پير چشمها سعي كنند باعينك بخوانند و يا خياطي كنند تا به چشمشان و به اعصاب خودشان فشار نياورند لازم نيست از كسي خجالت بكشند .

ـ اگر احساس مي كنيد موقع خواندن يا ديدن فيلم يا تلويزيون چشمتان خسته ميشود اين يك بيماري نيست ، شما به عينك نياز داريد و اگر عينك داريد به تعويض آن احتياج داريد .

ـ چشم مانند همة اعضاي بدن هرچه بيشتر كاركند بهتر كار مي كند سعي كنيد از آن كار بكشيد . استراحت دادن به چشم همان استراحت دادن طولاني به ماهيچه است كه آدم را شل و ول مي كند و كارآيي اش را پايين مي آورد .

ـ مطالعه در جايي كه نور به حدّ كافي نيست توصيه نمي شود .

ـ فاصلة كتاب از چشم بايد به حدّي باشد كه كلمات به خوبي ديده شود .

ـ و يك نكتة بسيار مهم اين است كه بايد سيستم آموزش و پرورش در سراسر دنيا دگرگون شود و به جاي تأكيد كردن روي درس رياضي و غيره بايد درس مراقبت از جان خود و ديگران ، رعايت قانون ، و نظامات ، احترام به حقوق ديگران ، بهداشت فردي و محيط و از همه بالاتر بايد اخلاق به دانش آموزان مخصوصاً در مدارس ابتدايي و راهنمايي داده شود .

اين پدرهايي كه به هر ساز بچه هايشان مي رقصند ابداً به آنها كمك نمي كنند بلكه آنها را بدبخت مي كنند .

ـ بايد آموزش و پرورش در دوره هاي پايين در سراسر جهان باتوجّه به تجربه هاي حاصل شده تغيير كند يعني اينكه به نوجوان طرز زندگي آموخته شود . مثلاً  آثار خوب و بد مواد شوينده رنگهاي اتقاق ، تأثير نور در ديد چشم ، طرز عبور از خيابان ، رانندگي ، آشپزي ، ارزش غذاها ، اهميت خواب استحمام ياد داده شود . و در آخر اين تأسف آور است كه يك نوجوان كه در دبيرستان الكتريسيته خوانده نتواند پريز و يا كليد برق خانه شان را عوض كند بدون اينكه برق به بدنش متصل شود . و بارها ديده ايم كه نوجواني دستش را كه به چسب مايع آغشته بوده به چشمش ماليده و به چشم خود آسيب زده يا با چشم غير مسلح وارد كارگاه جوشكاري شد و برادة سوزان آتش وارد چشم او شده است . همة اين آسيب هاي ناشي از حوادث بلااستثنا قابل پيشگيري هستند .

پيشگيري از آنها در دست خود شما و معلم و پدر و مادر شماست .