مقاله کامل بررسی میزان اثر بخشی و کارایی سازمان آموزش و پرورش استثنایی استان اردبیل و کشف جنبه های مطلوب و نقاط ضعف و تنگناها و نارسائی های موجود

بسم الله الرحمن الرحیم
دانشگاه پیام نور مرکز اردبیل واحد اردبیل
عنوان:
بررسی میزان اثر بخشی و کارایی سازمان آموزش و پرورش استثنایی استان اردبیل و کشف جنبه های مطلوب و نقاط ضعف و تنگناها و نارسائی های موجود
استاد:
آقای عبادی
درس:
جامعه شناسی سازمان ها
تهیه و تنظیم:
عباسعلی مختاری درگاهلو
نیمسال دوم 90-1389
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 چکیده
2-1 مقدمه
3-1 بیان مسئله
4-1 اهداف تحقیق
5-1 اهمیت و ضرورت تحقیق
6-1 فرضیات تحقیق
7-1 تعاریف مفهومی و عملیاتی
فصل دوم: ادبیات تحقیق
1-2 ادبیات پژوهش
2-2 تحقیقات انجان شده در خارج کشور
3-2 تحقیقات انجام شده در داخل کشور
فصل سوم: روش شناسی تحقیق
1-3 جامعه آماری
2-3 نمونه آماری
3-3 روش تحقیق
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات
1-4 آمار توصیفی
2-4 آمار استنباطی
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
1-5 نتیجه گیری
2-5 خلاصه
3-5 منابع
4-5 پرسشنامه
چکیده
با توجه به مسائل فوق آموزش و پرورش استثنایی از نقش حساس برخوردار است و در استان اردبیل با آموزش و پرورش استثنایی برخوردهای مناسبی صورت نگرفته است و هدف های این سازمان به خوبی دنبال نشده و نتایج این برخوردها در روند رکورد آموزش و پرورش استثنایی به خوبی مشهود است و مشکلات عدیده ناشی از آن آسیب بیشتری را به پیکره آن وارد ساخته است به صورتی که افت تحصیلی و هجوم بی رویه افراد ضعیف از نظر معلومات و نبودن کیفیت مطلوب و عدم هماهنگی بین اداره و مدارس و نبودن یک روال منطقی در آموزش و نظیر آن از آثار سوء ناشی از عدم هماهنگی آشنایی به مسائل نداشتن آگاهی و نبودن اصول صحیح بر محیط آموزش و پرورش استثنایی بوده است.
هدف پژوهش حاضر دستیابی به سؤالات زیر است:
1- ایا کتب موجود با توانایی های دانش آموزان متناسب می باشد؟
2- آیا استفاده از وسایل و تجهیزات کمک آموزشی در حد مطلوب می باشد؟
3-1 اهداف کلی
هدف کلی این تحقیق بررسی و وضعیت آموزش و پرورش استثنایی استان اردبیل و کشف جنبه های مطلوب و نقاط ضعف و تنگناها و نارسایی های موجود و تجزیه و تحلیل کمبودها به منظور ارائه راه حل هایی برای بهبود وضعیت عمومی و تحقق اهداف آموزش و پرورش استثنایی استان اردبیل است همچنین تحقیق حاضر می تواند روشنگر
خصوصیات مدارس استان در زمینه های مختلف نظیر امکانات، تسهیلات، خدمات نیروی انسانی فضای آموزش و روش تعلیم و تربیت باشد.
اهداف جزءی
1- میزان تناسب کتب موجود با توانایی های دانش آموزان در چه حدی هستند؟
2- آیا استفاده از وسایل و تجهیزات کمک آموزشی در حد مطلوب می باشد؟
3- آیا معلمان استثنایی اردبیل رضایت و خشنودی شغلی دارند؟
4- خدمات توانبخشی در چه حدی در مدارس استثنای اردیبل موجود می باشد؟
4-1 اهمیت و ضرورت تحقیق
این پژوهش مس تواند کوشش در جهت جلب توجه برنامه ریزان و و مسئولین خدمات بهداشتی و مراکز آموزشی کودکان استثنایی و بهزیستی کشور نسبت به مسئله پر اهمیت کمک به کودکان معلول باشد بدین صورت که آنها می توانند از طریق رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی، نتایج پژوهش را به اطلاع همگانی برسانند تا بتوانند نگرش مثبت در عامه مردم نسبت به این کودکان ایجاد نمایند.
5-1 فرضیه های تحقیق
در آموزش و پرورش کودکان استثنایی (عقب مانده ذهنی) امکانات و شرایط زیر در حد مطلوب نیست.
1- تناسب کتب درسی موجود با توانایی های دانش آموزان در حد مطلوب نیست.
2- استفاده از وسایل و تجهیزات کمک آموزشی در حد مطلوب نیست.
3- خشنودی شغلی معلمان در حد مطلوب نیست.
4- خدمات توانبخشی در حد مطلوب ارائه نمی شود.
6-1 تعاریف عملیاتی
کودکان استثنایی: کودکانی هستند که بر خلاف اکثریت افراد همسن خود در شرایط عادی قادر به سازگاری با محیط نبوده و از نظر فکری، جسمانی، عقلانی، رفتاری و عاطفی
با همسالان خود فرق کلی و احتیاج به روش های خاص تربیتی، آموزشی و در مانی دارند.
آموزش و پرورش استثنایی: به جنبه هایی از تعلیم و تربیت گفته می شود که جنبه های استثنایی (ویژگی ها و تعاون های فردی) فوق العاده در آن رعایت شده است.
عقب مانده ذهنی: به افرادی عقب مادنه ذهنی گفته می شود که عملکرد عمومی هوش او به طور معنی دار یا قابل ملاحضه ای پایین تر از میانگین بوده و قادر نیستند خود را با اجتماع هماهنگ سازند.
بخش آموزش و توانبخشی کودکان و دانش آموزان عقب مانده ذهنی:
این بخش مسئولیت آموزش و برنامه ریزی کلیه کودکان و دانش آموزان عقب مانده ذهنی سه مقطع قبل از دبستان، ابتدایی و راهنمایی، شغلی و حرفه ای را در سطح کشور به عهده دارد که از جمله رئوس برنامه های آن: هدایت و راهنمایی معلمان و مربیان، تهیه کتب درسی و جزوات کمک آموزشی و نیز تهیه طرح هایی از توانبخشی این گروه از دانش آموزان به فعالیت رسانیدن حداکثر توانایی های بالقوه آنان، ایجاد کفایت های شغلی و حرفه ای و ایجاد کارگاه های آموزشی و حرفه ای در برنامه ها قرار دارد.
محدودیت های تحقیق:
در اجرای این تحقیق محدودیت زمانی و کمبود امکانات انجام تحقیق از موانع مهمی بود که امکان تحقیق همه جانبه را از پژوهشگر سلب می نمود. مشکل بعدی در مراحل تحقیق عدم وجود مراکز و منابع تحقیقاتی در استان اردبیل بود که دسترسی و بهره گیری از منابع علمی و مأخذ را محدود می ساخت. یکی دیگر از مشکلات که به هنگام تحقیق به وضوح مشاهده می گردید این بود که تعدادی از همکاران با دید مثبت به مسائل نمی نگریستند و همین دید باعث گردید تا در همکاری با پژوهشگران و پاسخگویی به سؤالاتی، کوتاهی نمود و اینکه دقت کافی در خصوص پاسخگویی به سؤالات پرسشنامه را به عمل نیاورده و مسئله را سهل بشمارند و یا پاسخ های محافظه کارانه به برخی از سئوالات بدهند.
فصل دوم:
ادبیات و پیشینه تحقیق
پیشینه تجربی تحقیق
چارچوب تئوریک
تعریف متغیرها
ادبیات وپیشینه تحقیق:
در نگاهی به گذشته و جوامع مختلف، ملاحضه می شود که چگونگی برخورد و نگرش انسان ها نسبت به کودکان استثنایی به ویژه کودکانی که دچار اشکالات مشخص شده ذهنی و جسمی هستند، بستگی به شرایط و آگاهی های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، مذهبی و اخلاق مردم آ« جامعه دارد. اما به طور کلی از نقطه تاریخی، بشر از سه مرحله فکری متفاوت نسبت به این کودکان گذشته است. در مرحله اول این قبیل کودکان یا به طرق مختلف از بین برده می شدند یا از اجتماع طرذ می گشتند. در مرحله دوم به این گروه با دید ترحم و حمایت می نگریستند و در مرحله سوم در سال های اخیر، پذیرفتن کودکان استثنایی در جامعه در کنار دیگرکودکان و استفاده از توانایی های آنها تا آنجا که امکان پذیر باشد، مطرح گردیده است. این تفکر که کودکان استثنایی نیز همانند سایر دانش آموزان نیاز به آموزش و پرورش در محیطی عادی و همراه با همسالان سالم خود را دارند، بسیار جدید است. باید در نظر داشت که کودکان استثنایی قبل از اینکه استثنایی باشند، بشرند و احتیاجاتی نظیر سایر افراد بشر دارند. قوانین باید به گونه ای تهیه و تنظیم شود که آموزش و پرورش برای تمام کودکان امکان پذیر و مجانی باشد. دانش آموزان استثنایی نیز نبید از این قوانین مستثنی باشند زیرا آنان نیز مانند سایر دانش آموزان به آموزش و پرورش درخور توانایی ها و نیازهایشان احتیاج دارند. این آموزش و پرورش باید امکانات را به گونه اب فراهم آورد تا هر یک از دانش آموزان اعم از استثنایی و عادی بتوانند به حداکثر رشد ذهنی و جسمی خویش که امکان دارد برسد.
باید به این نکته توجه داشت که بسیاری از یافته های علمی بشر در زمینه های مختلفی مانند: ژنتیک، مغز و اعصاب، ارتوپدی، رشد و توسعه آزمون های ذهنی و فرافکن، درک تفاوت های بین فردی و توان فردی، چگونگی مشاهده و ثبت رفتارها، قوانین مربوط به تغییر و اصلاح رفتارها، روش های مختلف تدریس با توجه به وضعیت حواس، ادراک و شناخت کودکان، چگونگی فراهم سازی محیط برای داشتن بهترین
بازده آموزشی و… حاصل وجود کودکان استثنایی است. که حل مشکلات و معضلات آنها انسان را ناچار به تفکر و ابداع کرده است. تربیت دانش آموزان استثنایی، به مربیان و مشاوران ورزیده و آشنا با دشواری های اینگونه آموزش اهمیت داده می شود و تعداد مرکز و موسسات و همچنین متخصصان این رشته روز به روز بیشتر می گردد. باید اعتراف کنیم، راه درازی در پیش داریم که بپیماییم و جاده ای ناهموار که هموار نماییم ولی روزنه های امید از انتهای جاده سوسو می زنند و ما را در این راه تشویق و امیدوار می کنند. نیک می دانیم که برخی از کودکان دیگر می آوزند و نیز بعضی از آنان از دیگر همسالانشان در یادگیری کندتر و در نتیجه در تأمین نیازهای خویش و خواسته های دیگران از آنان دچار مشکلاتی می شوند.
تلاش های منظم تخصصی برای کمک به کودکانی که از یادگیری کندتری برخوردارند در حدود 200 سال توسط جان ایتار پزشک فرانسوی آغاز شد، که کوشش داشت به پسر جوانی که در جنگل های آورون سرگردان بود، آموزش دهد. اگر چه ایتار احساس می کرد، تلاش هایش در آموزش «پسر وحشی آورون» با شکست مواجه شده است. اما یکی از دانشجویان او بنام ادوارد سگن یافته های وی را بیش از پیش پروراند تا آنجا که ایتار به عنوان رهبر نهضت کمک به کودکان و بزرگ سالان عقب مانده ذهنی شناخته شد. سگن در سال 1848 بنا بر پایه ای اغتشاشات سیاسی از اروپا به آمریکا مهاجرت کرد و کوشش های وی برای فراهم آوردن وسایل تربیت کودکان عقب مانده ذهنی، باعث رشد و توسعه این زمینه گردید. کودکان استثنایی کسانی هستند که برای شکوفا شدن استعدادهای بالقوه ای که از آن برخوردارند. نیاز به آموزش و پرورش و خدمات ویژه ای هستند به کودکان استثنایی گفته می شود که برخلاف اکثریت افراد همسن خود در شرایط عادی قادر با سازگاری با محبط نباشد و از نظر فکری و جسمانی و عقلی و عاطفی با همسالان خود فرق کلی داشته و احتیاج به روش های خاص تربیتی آموزشی و درمانی داشته باشد.
از نظر آموزشی به افرادی دانش آموزان استثنایی اطلاق می شود که از نظر ذهنی (هوش) جسمی (حسی و حرکتی) عاطفی و یا اجتماعی، تفاوت قابل ملاحضه ای با افراد همسن خود داشته و این تفاوت به حدی است که برخورداری آنان از آموزش و پرورش مستلزم تغییراتی در برنامه ها، محتوا، روش ها، مواد و فضای آموزشی و ارائه خدمات آموزشی و توانبخشی ویژه با آن باشد.
طبقه بندی کودکان و نوجوانان استثنایی
طبقه بندی کودکان استثنایی امری بسیار مشکل است به این دلیل که هر کدام از آنها دارای خصوصیات منحصر به فرد تفاوت های فردی استثنایی می باشند. لذا نمی توان
در گروه مشخص از اختلالات رفتاری قرار گیرند اما نوعی طبقه بندی کلی و وسیع از کودکان استثنایی و تفاوت های آنها که اکثریت متخصصان امر قبول دارند به شرح زیر است:
1- کودکان استثنایی که به دلیل اختلافات بهره هوشی و فعالیت های ذهنی و عقلی از سایر کودکان عادی تفاوت و تمایز دارند. کودکان و نوجوان عقب مانده ذهنی و تیز هوشان در این دسته قرار دارند.
2- کودکان و نوجوانان که به دلیل اختلالات و ضایعات مغزی و یا به دلیل اختلالات جسمی و عملی مبتلا و اختلالات رفتاری هستند و آنان کودکان دشوار یا ناسازگار هستند.
3- کودکان و نوجوانانی که دچار اختلالات و نقایص حسی-حرکتی و اختلالات عمومی رشد هستند و آنان نابینایان و ناشنوایان و افراد مبتلا به اختلالات تکلمی و ناتوانی های حسی-حرکتی می باشند. طبق آمار تأیید شده توسط سازمان بین المللی از جمله یونسکو بطور تقریبی در هر جامعه ای بین 10 الی 15 درصد افراد به دلیل تفاوت های فردیشان به برنامه های آموزشی ویژه نیازمندند.
نقش مربی در تعلیم و تربیت کودکان استثنایی:
در مورد تعیین و انتخاب مربی برای دانش آموزان استثنایی باید دقت لازم را به عمل آورده از آنجایی که این کودکان نیازمند شخص صبور و کاردان هستند تا شخصیت فردیشان به دست آنها سپرده شود چرا که آنان نیز آینده سازان اجتماع هستند. مربیان باید خود را برای برخورد اصولی با کودکان استثنایی آماده کنند و کوشش های لازم را در جهت ارضای نیازهای واقعی این کودکان بنمایند.
در برخی موارد عدم اطمینان در بین تقسیم وظایف معلمان ممکن است به سبب اینکه نمی دانند چگونه کارهای نظیر سازگار نمودن کودکان را با شرایط مخصوص انجام دهند و یا در مورد اینکه نحوه همکاری آنها با دیگر معلمان چگونه باشد براستی ناراحت شوند، بنابراین یک مهلم استثنایی صرف نظر از این که در زمینه برنامه تعلیم و تربیت ویژه آموزش دیده یا آموزش ندیده است باید به مورد زیر توجه کند.
1- ارجاع برای ارزشیابی:
مربی باید سعی در شناخت و تشخیص کودکان استثنایی بر اساس طبقه بندی و میزان معلولیت آنها توجه کنند.
2- ارزشیابی توانایی ها و ناتوانایی های تحصیل:
معلم کودکان استثنایی باید به نحوه کار دانش آموزان نسبت به توانایی درسی آنها دقت لازم کند.
3- شرکت مؤثر در کنفرانس ها:
برای دسترسی به اطلاعات و یافته های جدید در مورد آموزش های ویژه نوین علم استثنایی باید در کنفرانس های مربوطه شرکت کند.
4- شرکت در نوشتن برنامه های آموزشی و فردی:
معلم کودکان استثنایی برای پیشرفت چشمگیر کودکان استثنایی باید برنامه هایی متناسب با خصوصیات فردی هر یک از آنها تدوین نماید.
5- ایجاد ارتباط با والدین و سرپرست کودکان:
جهت هماهنگی آموزش ها و مراقبت های رفتاری کودکان استثنایی مربی باید با اولیا و سرپرستان کودک ارتباط تنگاتنگی برقرار نماید.
3-2 بررسی پژوهش های انجام شده در خارج از کشور:
به دست آوردن یک تصویر ذهنی روشن برای آموزگاران بسیار مهم است. آموزگاران نیاز دارند بدانند مردم در گذشته چه روش هایی را در آموزش و پرورش کودکان دارای نقص ذهنی بکار می برند، چرا از این روش ها استفاده می کردند چگونه می توان از این روش های شناخته شده بهترین نتایج را گرفت و چگونه می توان روش های جدیدی را به ظهور رساند. ممکن است در گذشته فنون و تکنیک های مورد استفاده قرار می گرفته اند که موفق بوده اند، حتی اگر احتمالاً فردی با توضیحات و دلایل به کار بردن آنها موافقت نداشته است. در سرتاسر قرون – از زمان پیدایش انسان – انسان با مسأله افرادی روبرو بوده است که به ئاسطه بیماری تصادف یا توارث از قدرت یادگیری محروم بوده اند و نمی توانستند وظایف خود را در جامعه، ماند اکثریت مردم انجام دهند. در زمان قدیم افراد دارای نقص ذهنی را زجر می دادند با آنان بد رفتاری می کردند و توجهی به آنها نمی کردند اصطلاح ایدیت {کانا} از زبان یونانی و از کلمه «ایدیوتاس» یا «ایدیس» مشتق شده است و دلالت بر فردی عجیب و غریب می کند که باید به او توجهی نکرد و «خود را از شر او نجات داد» با ظهور مسیحیت، گروه های مذهبی

فایل : 24 صفحه

فرمت : Word