مقاله کامل بررسی سینوپتیکی سیستمهای سیل زا در حوضه آبخیز منطقه پارس آباد

عنوان پایاننامه به فارسی:
بررسی سینوپتیکی سیستمهای سیل زا در حوضه آبخیز منطقه پارس آباد
عنوان پایاننامه به انگلیسی:
Survey Synoptic Systems causing flooding of the basin area Pars Abad
اطلاعات مربوط به دانشجو: تلفن :……………………………………
اطلاعات مربوط به استاد راهنما:
اطلاعات مربوط به اساتید مشاور:
نظر کميته تخصصی گروه:
نظر شورای پژوهشی دانشکده :
نظر شورای پژوهشی واحد:
عنوان پایان نامه به فارسی:
بررسی سینوپتیکی سیستمهای سیل زا در جلگه پارس آباد
عنوان پایان نامه به انگلیسی:
Survey Synoptic Systems causing flood plain Parsabad
کلمات کلیدی:
سیستم های سیل زا-جلگه – سینوپتیکی
پرسش اصلی پژوهش :
سیستم های سینوپتیکی سیل زا در جلگه مغان کدامها هستند.
بیان مسئله:
سيل از جمله بلاياي طبيعي است كه شناخت علل و عوامل ايجاد آن و در صورت امكان پيشبيني زمان و شدت وقوع آن امري ضروري مي باشد. ايران، كشور خشك تا نيمه خشكي است كه داراي بارش كمي است كه از لحاظ زماني و مكاني نيز توزيع يكنواختي ندارد. اين مقدار بارش كم نيز به دليل شرايط خاص اقليمي حاكم در ايران بيشتر در قالب بارش ها ي رگباري كوتاه مدت و شديد نازل شده و با توجه به شرايط توپوگرافي و پوشش گياهي در سطح زمين، فرصت زيادي براي نفوذ در لايه هاي زيرين را نداشته و در نتيجه بسيار كم جذب زمين شده و بخش عمده اي از آن به صورت سيلاب هاي مخرب برسطح زمين جاري مي شود(لشکری،1375) هر سال انسان هاي زيادي جان خود را بر اثر سيل از دست می دهند. آمار تلفات انساني وخسارات مالي، ابعاد زيانبار اين پديده ويرانگر را بازگو مي كند. منطقه جنوب ايران نيز همانند ساير نقاط كشور، داراي سيلاب هاي مخربي بوده است(دفتر مطالعات و ارزیابی گزارشات جهاد،1374). شهرستان پارس‌آباد در قسمت شمالی جلگه مغان قرار گرفته و با مساحت ۱۵۵۴ کيلومترمربع، شمالی‌ترين شهرستان استان می‌باشد. که از لحاظ موقعيت رياضی بين ۳۹درجه و۲۰دقيقه تا ۳۹درجه و۴۲دقيقه عرض شمالی و۴۷درجه و۳۰دقيقه تا۴۸درجه و۱۰دقيقه طول شرقی از نصف النهارگرينويچ واقع شده و از سطح دريا بطور متوسط ۴۵ متر ارتفاع دارد. اين شهرستان از شمال به رودخانه ارس و جمهوری آذربايجان، از غرب به شهرستان کليبردر استان آذربايجان شرقی، ازشرق به جمهوری آذربايجان و از جنوب و جنوب غربی به شهرستانهای بيله سوار و گرمی محدود می‌گردد. مرکز شهرستان، شهرپارس آباد است که در۳۹درجه و۳۹دقيقه عرض شمالی و۴۷درجه و۵۴ دقيقه طول شرقی از نصف النهارگرينويچ قراردارد.فاصله اين شهر از مرکز استان اردبيل، ۲۴۰کيلومتر بوده و دارای ۳بخش به نام‌های: بخش مرکزی، بخش اصلاندوز درغرب و بخش تازه کند در جنوب غربی می‌باشد. قسمت شمالی جلگه وسيع و حاصلخيز مغان شهرستان پارس آباد می‌باشد که ازدامنه‌های شمالی کوههای خروسلوداغ و صلوات داغ در جنوب منطقه شروع گرديده و تا سواحل رود ارس در شمال بصورت سرزمينی نسبتاً هموار باشيب ملايمی گسترده شده‌است.بطور کلی چهره طبيعی منطقه را می‌توان به سه قسمت کوهستانی – کوهپايه‌ای و جلگه‌ای تقسيم نمود.نواحی کوهستانی: ارتفاعات جنوب، جنوب غرب و غرب منطقه راشامل می‌گردد که با شيب بيش از۱۰درصد از ارتفاع حداقل ۱۰۰متر به سمت جنوب و غرب برميزان ارتفاع افزوده شده وتا حدود۷۰۰متر می‌رسد. دهستان قشلاق غربی، قسمتهای از بخش اصلاندوز، بخش مرکزی و دهستان قشلاق شمالی در اين نواحی قراردارند. در اين پژوهش رونديابي سيل در منطقه پارس آباد، به صورت علت و معلولي مورد بررسي قرار گرفته و به سيستم هاي باران زا و چگونگي شكل گيري و الگوهاي سينوپتيكي پرداخته شده است. به طور قطع سيست مهاي خاصي با منشاء هاي معين و در شرايط سينوپتيكي مشخص باعث ايجاد سيل مي شوند كه اين سيستم ها قابل مطالعه مي باشند. هدف اصلي اين تحقيق شناخت الگوهاي سينوپتيكي منجر به بار شهاي سنگين و سيل زا در منطقه پارس آباد اردبیل ، جهت بهره برداري بهينه از سيلاب هاي منطقه و همچنين كمك مؤثر به پيش بيني وقوع رگبارهاي منجر به سيل مي باشد.
پیشینه پژوهش (در بیان مختصر پیشینه پژوهش دانشجو باید به کلیه مراجع ذکرشده در بخش فهرست مراجع اشاره کند رجوع به مراجع باید براساس شماره مرجع یا حروف اول نام نویسندگان باشد بدیهی است که در صورت استفاده از هریک از حالت های فوق، مراجع معرفی شده در بخش فهرست مراجع نیز باید برحسب شماره مرجع یا حروف اول نام نویسندگان مرتب شده باشد):
سابقه مطالعات سينوپتيكي در ايران عمر زيادي ندارد و عمده مطالعات سينوپتيكي در ايران حداكثر در دو سه دهه اخير انجام شده است. برخي از اين محققين به بررسي الگوهاي سينوپتيكي و شرايط جوي منجر به وقوع بار شهاي سيل زا پرداختند.(هاروی و همکاران،2004). وقوع بارش هاي رگباري و سيل آسا در برخي از مناطق خاورميانه از جمله مناطق جنوب، جنوب غرب، غرب و نواحي داخلي ايران تحت تأثير سامانه كم فشار سوداني يا زبانه كم فشار درياي سرخ معرفي گرديده است. اين سامانه هاي بدون جبهه كه در بدو تشكيل به صورت يك مركز همگرايي كم عمق در شمال شرق آفريقا مشاهده مي شوند، حتي به عنوان مهم ترين ساز و كار بارش زا در برخي از مناطق شرق مديترانه(زیو،2004).کنراد(2001) با استفاده از 312 بارش سنگین جنوب شرق ايالات متحده آمريكا، يك الگوي سينوپتيكي براي طبقه بندي وقوع بار شهاي سنگين، با استفاده از خصوصيات و ويژگي هاي سينوپتيكي ارائه كرده است. در زمينه عوامل مؤثر در وقوع سيلاب، مطالعات زيادي صورت گرفته كه برخي از اين تحقيقات به بررسي نقش عوامل فيزيكي و بيولوژيكي حوضه در وقوع يا عدم وقوع سيلاب پرداختند(الکساندر و همکاران،2002).(کالنا،1992) رواناب هاي سطحي در پنج حوضه آبريز منطقه تولوزر فرانسه اثر سه نوع پوشش گياهي منطقه شامل جنگل سوزني برگ، جنگل راش و علفزار را بر روي هيدرولوژي سيل مطالعه كرده و به اين نتيجه رسيدند كه تخريب جنگل تا حدود 80 درصد باعث تشديد سيلاب گرديده است.دمیتارکو(1997) در بررسي عوامل پيدايش سيل تابستان1997 در لهستان به اين نتيجه رسيدند كه بارندگي با دوره بازگشت طولاني و ساز ههاي نامناسب، باعث وقوع سيل و تشديد خسارات گردیده است .گیلبرت (2000) نیز به بررسي مديريت سيلاب در پيشگيري از وقوع سيل و كاهش خسارات ناشي از سيل در فرانسه پرداختند و وجود سيستمهاي هشدار دهنده و نيز ساخت سازه هاي فني مناسب را در كاهش خسارات ناشي از سيلاب در اين كشور مثبت ارزيابي نمودهاند. برخي از محققان وقوع بار شهاي سنگين و سيل آسا در ايران را نتيجه تقويت و تشديد فعاليت كم فشار مونسوني سودان و ادغام اين مركز با كمفشار مديترانهاي و تأثير منطقه همگرايي درياي سرخ و تبديل آنها به سيستم ديناميكي – ترموديناميكي مي دانند.
رئوفی(1376) در بررسي سينوپتيكي سيستمهاي سيلزا در شمال ايران مشخص کرد كه اين بارندگيها نتيجه حضور واچرخندي است كه در شمال و شمالشرق درياي خزر مستقر شده است همزمان با بارندگي هاي شديد، جت استريم جنب حارهاي نيز در منطقه حضور داشته است
مرادی(1380) به بررسي سينوپتيك سيلاب بيست و يكم آبان ماه سال 1375 در نواحي مركزي استان مازنداران پرداخته و عامل اصلي وقوع بارش را حاكميت پشته پرفشار در سطح زمين و حضور ناوه در ترازهاي بالايي جو مي داند.
مرادی(1380) مطالعه كرده و عامل اصلي وقوع بارش را حاكميت پشته پرفشار در سطح زمين ذكر كرده كه مركز اين پشته بر روي درياي سياه استقرار مي يابد. هم زمان در تراز بالا، ناوه عميقي حاكم است كه از مركز كم فشار مستقر بر روي اسكانديناوي يا ايسلند منشأ مي گيرد.
عربی(1385) به تحليل سينوپتيكي بارندگي دوره21 تا26 تیر ماه 1378 در ایران پرداخته و گسترش و نفوذ سيستم كم فشار مونسون از سمت جنوب و جنوب شرق و سيستم هاي پرفشار مهاجر از طرف شمال را باعث وقوع بارندگي در اين دوره مي داند.
نجار سلیقه(1385) نيز در بررسي مكانيزم هاي بارش در جنوب شرق بيان مي كند كه نفوذ زبانه كم فشار موسمي از سمت شرق در سطوح
زيرين تروپوسفر باعث انتقال رطوبت از اقيانوس هند و خليج بنگال مي شود و چنانچه شرايط مساعدي براي صعود توده هاي مرطوب در لايه هاي مياني تروپوسفر وجود داشته باشد، بارش هاي رگباري شديد حاصل مي شود.
کیدسون(1997) پژوهشی در زمینه تغییرات بارش در سواحل غربی شبه جزیره منجمد جنوبی از دید سینوپتیکی انجام داده است .
لاکمن و گیلکام(1996) پژوهشی در زمینه تاثیر سیستم های بارش در مقیاس سینوپتیک و سیاره ای بر روی حوضه آبریز مکنزی انجام داده است .
ترنر و همکاران(1997) برای تحلیل تغییرات بارش در سواحل شبه جزایر منجمد جنوبی از مقادیر بارش دو ایستگاه استفاده کرده اند که در یکی از این ایستگاه ها،از سال 1956 به بعد یک افزایش وقوع بارش در فصل زمستان وجود داشته به طوری که 50 درصد یا بیشتر وقوع بارندگی در طول دهه 1950 را نشان میدهد.
اهداف پژوهش:
هدف کلی :
بررسی سینوپتیکی سیستمهای سیل زا در حوضه آبخیز منطقه پارس آباد
اهداف جزئی:
بررسی نحوه آرایش سیستم های الگوی نوع اول تا چهارم قبل از بارندگی
بررسی نحوه آرایش سیستم های الگوی نوع اول تا چهارم بعد از بارندگی
بررسی شرايط سينوپتيكي لازم جهت ايجاد سيل بدون در نظر گرفتن نوع الگوي حاكم بر آنها
فرضیه های پژوهش:
نحوه آرایش سیستم های الگوی نوع اول تا چهارم قبل از بارندگی متفاوت از هم است.
نحوه آرایش سیستم های الگوی نوع اول تا چهارم بعد از بارندگی متفاوت از هم است.
شرايط سينوپتيكي لازم جهت ايجاد سيل بدون در نظر گرفتن نوع الگوي حاكم بر آنها متفاوت است.
جنبه نوآوری یا هر ویژگی جدید تحقیق فعلی نسبت به تحقیقات قبلی ( توسط استاد راهنما تکمیل شود):
با توجه به ماهیت موضوع و همچنین هدف بررسی سینوپتیکی سیستمهای سیل زا در حوضه آبخیز،این بررسی برا اولین بار در منطقه پارس آباد انجام خواهد شد که میتواند جدید و نوآورانه باشد.
روش کار:
الف – روش پژوهش :
در پدیده‌های هواشناسی که در مقیاس سینوپتیکی رخ می‌دهد، بررسی وضعیت جوی مناطق خیلی وسیعی که حتی در بعضی حالات تمام نیمکره زمین را در بر می‌گیرد لازم و ضروری است. در این زمینه از هواشناسی بیشترین بهره گیری از نقشه‌های سینوپتیکی انجام می‌شود. ها راه پیگیری وضعیت جوی در روی مناطق بسیار وسیع از سطح کره زمین ثبت این اطلاعت در روی نقشه‌ای خلاصه می‌باشد. بعضی از عوامل وضعیت جوی را می‌توان با مقادیر عددی بیان کرد و آنها را بصورت اعداد پلات نمود. این عوامل شامل فشار ، درجه حرارت ، درجه حرارت نقطه اشباع و غیره است. برای سایر عوامل جوی نظیر ابر و انواع ریزشهای جوی علائم قراردادی بکار می‌رود. چنین نقشه‌ای برای زمان و منطقه مشخصی “نقشه سینوپتیک” نامیده می‌شود. این نقشه‌ها در سطح زمین بر مبنای دیده‌بانیهای هواشناسی دیده‌بانان در سطح زمین با استفاده از ادوات سطح زمین پایه گذاری می‌شود.
ب – روش گرد آوری اطلاعات :
براي بررسي الگو يا الگوهاي سينوپتيكي منجر به سيل در منطقه پارس آباد ابتدا تاريخ وقوع سيل هاي منطقه مورد مطالعه و ميزان خسارات آنها استخراج خواهد شد. سپس بارش هاي روزانه ايستگاه هاي منتخب منطقه و دبي آنها نيز جمع آوري و به اين ترتيب، روز هايي كه بارش فراگير در منطقه به وقوع پيوسته و با تاريخ هاي وقوع سيل مطابقت داشته، مشخص خواهد گرديد. 20سيل از بزرگترين و شديد ترين سيل ها با توجه به حجم بارش روزانه، دبي و ميزان خسارات وارده انتخاب گرديد و سپس نقشه هاي سينوپتيكي مربوط به 20 سيل منتخب در 4 تراز 850،700 و 500 هکتو پاسکال و سطح زمین از 48 ساعت قبل از شروع بارش تا پایان بارش استخراج خواهد گردید در نهایت پس از بررسي و تفسير نقش ههاي سينوپتيكي سيل هاي منتخب،الگوي حاكم و شرايط سينوپتيكي سيل ها در منطقه شناسايي و ارائه خواهد گرديد. به پيروي از جابجايي دور هاي معمول در آرايش مؤلفه هاي سازنده گردش عمومي جو، موقعيت جغرافيايي هر يك از
سيستم ها در طول سال و ماه متفاوت بوده و در نتيجه هر يك از اين سيستم ها بر مناطق مختلف، متفاوت و الگوي آنها نيز فرق خواهد داشت. لذا با استفاده از چند معيار انتخاب شده همچون موقعيت و آرايش سيستم هاي تأثيرگذار بر روي بار شها، مسير حركت و غيره،سيستم هاي مشابه تفكيك شده و در قالب 4 الگو تقسيم بندي ونامگذاري شدند.
ج – ابزار گرد آوری اطلاعات:
ابزار گرد آوری اطلاعات اطلس ها و نقشه های سینوپتیکی کشور از منطقه آبخسر پارس آباد خواهد بود.
د – روش تجزیه وتحلیل اطلاعات :
تجزیه و تحلیل داده ها به روش تحلیل الگوی سینوپتیکی خواهد بود
فهرست مراجع: (مراجع معرفی شده در این بخش باید برحسب شماره مرجع یا حروف اول نام نویسندگان مرتب شده باشد):
دفتر مطالعات و ارزيابي آبخيز وزارت جهاد سازندگی ،(1374)چكيده سوابق سيل در ايران ص 10-3
رئوفي، م. (1376) بررسي سينوپتيكي سيل در استان قم. پايان نامه كارشناسي ارشد دانشگاه آزاد واحد شمال، ايران ،ص 15-2
عربي، ز. (1385) تحليل سينوپتيكي بارندگي دوره 21 تا 26 تير ماه 1378 در ايران، مجله پژوهش هاي جغرافيايي، شماره56ص 15-1
لشكري، ح(1375). بررسي سينوپتيكي بارشهاي شديد جنوب و جنوب غرب ايران. رساله دكتري دانشگاه تربيت مدرس، ايران.ص504 -500
مرادي، ح.ر. (1380). تحليل همديدي بارشهاي ساحل جنوبي درياي خزر در شش ماه سرد سال، مجله علوم دريايي ايران، دوره اول، شماره دوم، ص 72-61
مرادي، ح.ر. (1380). بررسي سينوپتيك سيلاب 21 آبان سال 1375 نواحي مركزي استان مازندران، مجله رشد آموزش جغرافيا،شماره 56 ص 41-33
نجارسليقه، م. (1385). مكانيزم هاي بارش در جنوب شرق كشور، مجله پژوهش هاي جغرافيايي، شماره 55 ،ص 13-1
Alexander , M .J., Rashid , M.S ., Shamuddin , S.D.and Alam , M.S. (2002), “Flood Control ,drainage and irrigation projects in Bangladesh and their impact on soils”. land degradation and development. Jone Wily&Sons., vol.9, Issue 3 . pp. 233-246
Dmyterko, E., Ciesla, A. and Bruchwald, A. (1997(The Flood , Sylwan.,vol. 141 , Issue 12 , pp.113-125.
Gilbert, C., Gouy, C., Rosenthal, U. and Hart, P. (2000). Flood management in France , flood response and crisis management ,pp. 15-56.
Harvey, V. L. and Hitchman, M.H. (2004). “a climatology of the Aleution High” J . Atmos. sci., Vol. 53. No. 4.PP. pp. 2088-2101.
Konrad, C.E. (2001). “Synoptic – Scale Features Associted with Warm – Season Heavy Rinfall over the Interior South Eastren United Stated”,Weather and Forecasting., Vol. 12, ISS3.
Ziv, B., Dayan, U. and Sharon, D. (2004). A midwinter, tropical extreme flood – producing storme in southern Israel:Synoptic scale analysis,Met.Atmos. Phys., In press.
جدول مواد مصرفی مورد نیاز:
فهرست آزمایشهایی که لازم است خارج از دانشگاه انجام شوند :
سایر ملزومات:
نتایج تحقیقات و پایان نامه های دانشجویان و درآمدهای مالی ناشی از آن متعلق به دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل بوده و هیچ شخصیت حقیقی یا حقوقی بدون اجازه دانشگاه حق بهره برداری از آن را نخواهد داشت.لذا دانشجو واساتید راهنما ومشاور متعهد می شوند کلیه مفاد بخشنامه های 75384/87 مورخ 22/3/86 و 251094/87 مورخ 29/7/87 را در رابطه با حفظ حقوق مادی و معنوی دانشگاه رعایت کنند ومسئولیت عواقب حاصل ازعدم رعایت مفاد بخشنامه های فوق را می پذیرند.
همچنین امضا ء کنندگان متعهد می شوند که آدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل را چه در مقالات فارسی و چه در مقالات انگلیسی مطابق بخشنامه 507492/87 مورخ 23/12/89 بنویسند ( این بخشنامه در سایت اینترنتی حوزه پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل قرار دارد) در غیر این صورت کلیه عواقب حاصل از این تخلفات حقوقی به عهده نویسنده رابط خواهد بود و موضوع به سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی همراه با مستندات گزارش خواهد شد تا تصمیم گیری در این مورد انجام گیرد.
بند 6 صورت جلسه شورای معاونین منطقه 2 دانشگاه آزاد اسلامی به شرح زیر است :
درخصوص مقالات منتج از پایان نامه ها و طرح های پژوهشی در صورت اضافه شدن نام فرد دیگر در مقاله ( که در پروپوزال پیش بینی نشده باشد). باید مجوز لازم از شورای پژوهشی واحد مربوطه باید اخذ شده باشد.
بدیهی است که در صورت عدم رعایت مصوبه فوق مسئولیت عواقب حاصل از تخلف به عهده نویسنده رابط مقاله خواهدبود.
نام و نام خانوادگی و امضاء استاد راهنما :
نام و نام خانوادگی و امضاء استاد مشاور 1:
نام و نام خانوادگی و امضاء استاد مشاور2:
نام و نام خانوادگی و امضاء دانشجو:
نام و نام خانوادگی و امضاء مدیر گروه رشته :
نام و نام خانوادگی و امضاء رئیس دانشکده یا مدیر تحصیلات تکمیلی:
فرم شماره 1
” فرم تعهد اساتید در قبال نتایج حاصل از پایان نامه کارشناسی ارشد”
اینجانبان اساتید راهنما و مشاور پایان نامه خانم /آقای …………………………………………دانشجوی رشته ……………………………………….
با عنوان …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
متعهد می شویم بدون در نظر گرفتن حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل و بدون ذکر نام دانشگاه نسبت به انتشار نتایج حاصل از تحقیق مذکور ( در قالب کتاب ، مقاله، طرح تحقیقاتی ، اختراع، اکتشافو…..) اقدام ننماییم.
نام و نام خانوادگی استاد راهنما: ……………………………………………تاریخ و امضا…………………………………………
نام و نام خانوادگی استاد مشاوراول : ……………………………………….تاریخ و امضا…………………………………………
نام و نام خانوادگی استاد مشاوردوم: ……………………………………….تاریخ و امضا…………………………………………

فایل : 10 صفحه

فرمت : Word