مقاله کامل اقلیم شناسی یزد

فصل اول
کلیات
1- اطلاعات جغرافیایی استان:
مقدمه بر جغرافیای استان یزد
استان یزد در مرکز ایران در قلمرو سلسله جبال مرکزی ایران بین عرض های جغرافیایی 29 درجه و 48 دقیقه تا 33 درجه و
30 دقیقه شمالی و طول جغرافیایی 52 درجه و 45 دقیقه تا 56 درجه و30 دقیقه شرقی از نصف النهار مبدأ قرار گرفته است. استان یزد از شمال و غرب به استان اصفهان از شمال شرقی به استان خراسان از جنوب غربی به استان فارس و از جنوب شرقی به استان کرمان محدود می شود. استان یزد در حدود 72156 کیلومتر مربع وسعت داشته و تقریباً 37/4 درصد از وسعت کل ایران را در بر می گیرد . آب و هوای استان یزد به علت قرار داشتن بر روی کمربند خشک جهانی دارای زمستانهای سرد و نسبتاً مرطوب و تابستانهای گرم و طولانی و خشک است. بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1375، جمعیت استان 750769 نفر بوده که از این تعداد 15/75 درصد جمعیت شهری و 85/24 درصد جمعیت روستایی را تشکیل داده اند . یزد به لحاظ شرایط اقلیمی استان یزد وضعیت کشاورزی در این استان مطلوب نیست و امکان بهره برداری از آب های سطحی در کشاورزی بسیار کم است. شرایط خاص مناطق حاشیه کویر نظیر میزان اندک باران حرکت ماسه های روان ، پدیده کویرزایی مراتع فقیر کمبود منابع تأمین آب موجب شده تا 28 درصد وسعت استان یزد فاقد بهره دهی اقتصادی باشد . مهمترین مناطق کشاورزی استان دشتهای یزد، اردکان، بهادران، بهاباد، هرات، مروت، چاهک و ابرکوه است. محصولات کشاورزی استان شامل انار، پسته، بادام، غلات، آفتابگردان، انگور، پنبه، چغندر قند و کنجد است .
1-1- تقسیمات کشوری:
استان یزد طبق آخرین تقسیمات کشوری (آمار 1386) دارای 10 شهرستان، 24 شهر، 20 بخش و 51 دهستان می باشد دارای جمعیتی بالغ بر 1012885 نفر را در خود جای داده است شهرستان خاتم وسعتی برابر 8249 کیلومتر مربع را شامل می شود دارای 2 بخش، 2 شهر و 4 دهستان می باشد و موقعیت جغرافیایی این شهرستان به شرح زیر است.
طول شرقی حداقل برابر با و حداکثر
و عرض شمالی حداقل برابر با و حداکثر است
شهرستان خاتم جمعیتی بالغ بر 32806 نفر را دارای می باشد که 23/3 درصد از کل جمعیت استان را شامل می شود و نرخ رشد جمعیتی 47/1 (آمار 1386) می باشد.
روستای کرخنگان نیز جمعیتی برابر 2000 نفر را به خود اختصاص می دهد.
2- موقعیت جغرافیایی منطقه:
دهستان ایثار به مرکزیت روستای کرخنگان با تحت پوشش قرار دادن روستای توتک- چنار و برزگر جمعیتی افزون بر 3500 نفر را در خود جای داده است.
این منطقه در تلاقی استان ها و شهرستان های مختلف کشور قرار گرفته است از یک طرف به بوانات فارس و از طرفی به مهریز یزد و از یک طرف هم نزدیکی آن به شهر بابک کرمان و نیریز فارس خود به خود بر قابلیت های ارتباطی این
منطقه افزوده است این روستا در 240 کیلومتری شهر یزد قرار گرفتهاست حوزه مطالعاتی در 4 کیلومتری روستای چناناز و در 10 کیلومتری روستای کرخنگ واقع شدهاست که در محدوده ی طول های جغرافیایی و و عرض جغرافیایی و می باشد.
3- وضعیت پوشش گیاهی حوزه مورد مطالعه:
کشور ما غنی از پوشش گیاهی است که به دلیل وسعت آن و تغییرات شرایط اقلیمی و توپوگرافیک می باشد.
مطالعه و شناخت انواع پوشش گیاهی و جوامع و گونه ها امکان ارزیابی گیاهان در برنامه های مدیریت مراتع را فراهم می کند. برای تشخیص گیاهان از روش Run Kiaer استفاده شده است که به بررسی اشکال زیستی گیاهان پرداخته است.
ارائه لیست فلور منطقه (گیاهان دارویی- صنعتی- سمی)
فرم رویشی منطقه علفی و بوته ای و درختچه ای است.
پوشش گیاهی غالب در تیپ 3 (تپه ماهور): Artemisia aucher
تیپ 4 (دشت): Artemisia avcheri Hertia anyvstifolia, Dophne stafil
تیپ1 کوه شامل mygdalus sooparia, Acer monspessvlanum می باشد.
این حوزه از نظر ارتفاع، شیب، نوع خاک و سایر عوامل محیطی و فیزیکی تقریباً حالت یکسان و همگن است و لذا در طول حوزه تغییرات چندانی به لحاظ پوشش و تیپ گیاهی به چشم نمی خورد.
مطالعات پوشش گیاهی طبیعی یک منطقه می تواند معیاری برای ارزیابی و سنجش سطح مدیریتی آن منطقه باشد و هر کدام از اهداف (نوع اقلیم، توپوگرافی، نوع خاک و …) می تواند اطلاعا را به به ما بدهد که دارای دقت موردنظر مقیاس طرح و صرفه جویی در هزینه می باشد.
به عبارت دیگر در تعیین فلوریک منطقه گیاهان نادر به اندازه ی گیاهان فراوان و مصروف دارای اهمیت می باشد پس تعیین فلوتر تک تک گونه های منطقه الزامی است.
معرفی تیپ اراضی موجود در منطقه:
تیپ 1) کوه:
با مساحت هکتار 6/478 با ظرفیت دامی 114 رأس، گرایش خاک در این تیپ خوب بوده ولی وضعيت مرتع سیر قهقهرایی داشته و گرایش نیز به همین صورت بوده است.
درصرد پوشش گیاهی 65/19 درصد بوده و درصد خاک لخت حدود 47/48 درصد است و درصد سنگریز نیز 77/20 درصد است.
تیپ 2) تپه ماهور:
این تیپ مساحتی حدود 1093 هکتار داشته و با ظرفیت دامی 353 رأس دام و گرایش خاک خوب بوده ولی وضعیت مرتع و گرایش مسیر قهقهرایی و منفی داشته درصد پوشش سنگ ریزه 6/12 درصد خاک لخت 4/29 و درصد پوشش گیاهی 8/24 درصد برآورد شده است و مرتع فقیر است.
تیپ 3) دشت:
این تیپ مساحتی حدود 3/569 هکتار است با ظرفیت 277 رأس دام در منطقه گرایش این تیپ خوب و گرایش مرتع متوسط بوده، درصد سنگریزه حدود 12 دژ و پوشش خاک 19/29 درصد و پوشش گیاهی حدود 01/16 درصد بوده است.
4-وضعیت اقلیمی حوزه مورد مطالعه:
میانگین بارندگی کل استان یزد کمتر از 100 میلیمتر ولی در ایستگاه های مرتفع نظیر ده بالا و کرخنگسان بیش از 200 میلیمتر می باشد.
بارش استان اندک همراه با تبخیر شدید می باشد و به علت دور بودن از دریا و نزدیکی با کویر خشک و پهناور نمک دارای اقلیم خشک می باشد. رطوبت نسبی کم است و همراه با گرمای بسیار زیاد می‌باشد همه ی این عوامل دست در دست هم می دهند و استان یزد را به عنوان خشک ترین استان ایران معرفی می کنند میانگین بارش سالانه در منطقه کرخنگسان 3/65 میلیمتر و میانگین رطوبت نسبی 9/31 می باشد میانگین بارندگی این منطقه 260 میلیمتر است که تنها 10% بارش از نوع برف می باشد.
میانگین ساعات آفتابی 9/3469 و میانگین تعداد روزهای یخبندان 8/56 می باشد با توجه به اینکه گرمترین ماه سال تیرماه و سردترین ماه سال بهمن ماه می باشد میانگین کمترین دمای منطقه 1/9 درجه سانتیگراد و متوسط بیشینه دما 1/26 درجه سانتیگراد است بیشترین بارندگی در دی ماه 9/15 میلیمتر و کمترین بارندگی در شهریورماه صفر میلیمتر است.
5-اطلاعات زمین شناسی:
زیــر حــوزه آبخیــــز چنارنــاز واقـــع در شهرســتان خـــاتم دارای 5 نـــوع واحــد ســـنگی از قبیــل می باشد مساحت برحسبت هکتار محاسبه شده است و در جدول زیر شرح داده ایم طبق جدول بیشترین مساحت سنگ مربوط به آهک با مساحت 61/14 کیلومتر مربع و کمترین مساحت مربوط به Qb1 پاراکنگلومرا با مساحت 68/0 کیلومتر مربع می باشد.
جدول 5-1: واحدهای سنگی زیر حوزه ی آبخیز چنارناز
: آهک های آلوئولین دار پالئوسن بالایی- ائوسن
توالی این سازند در برگیرنده ی آهک های آلوئولین دار، دولومیت دار و آهک تخریبی است این واحد در بخش پایینی شامل تناوبی از آهک های خاکستری است که به گونه ای گذرا به واحد کنگلومرایی تبدیل می شود و شامل قطعات اولترا بازیک، رادیولارتی است و تناوب آن به سوی بخش های جوان تر به سرعت کاسته می شود.
Kgd: آهک های مارونی بارمین-آپتین (سازند گدران)
: رسوبات کوهپایه ای نامتراکم. گراول ماسه، سیلت رس، این رسوبات پلی ژنتیک و گاه می‌توان آثاری از بافت فلي را در این مجموعه ردیابی کرد.
– اسکری (تجمع قطعات خرد شده سنگی)
مجموعه ای است از قطعات و ذرات حاصل از تخریب مکانیکی که اغلب تک منشأ اند و در شرایط نامتراکم و تحکم نیافته اند و در پای بلندی های پرشیب و اسکارپ ها قابل ردیابی اند و از دیدگاه رسوبی در گروه اسکری (Scree) جای دارند.
– واحد پاراکنگلومرایی پلئیستوسن
این واحد شامل حجم هایی از پاراکنگلومرا با بافت فلسی و ویژگی چند آمیزه ای و یروگزیمای است و در دیدگاه کلی واحد Qb1مجموعه ناهمگن است.
5-1) رخساره های موجود در زیر حوزه مورد مطالعه:
1- برون زدگی سنگی- کپه ای
2- برون زدگی سنگی- نواری
3- دامنه منظم
4- توده سنگی
5- واریزه ریزدانه
6- مسیل
7- رخساره فرسایش سطحی
8- تراست فرسایش تحتانی
6-وضعيت خاكشناسي و ارزیابی خاک های منطقه مورد مطالعه:
تيپ اراضي شامل 3 تيپ استاندارد مي‌باشد و به صورت جدول زير ارائه مي‌گردد.
جدول 6-1:وضعيت خاكشناسي و ارزيابي خاك‌هاي منطقه مورد مطالعه :
7- وضعیت اقتصادی- فرهنگی و اجتماعی روستای کرخنگسان:
عمده فعالیت اقتصادی مردم این روستا در بخش کشاورزی و دامداری است. با توجه به این موضوع جداولی ارائه شده است که بیانگر بهره برداری کشاورزی و بهره برداری دام در شهرستان خاتم می باشد.
سطح زیر کشت اراضی برحسب هکتار محاسبه شده است.
8- فرسایش و رسوب:
عوامل فرسایش در منطقه میکروتراس ها- اراضی دیم رها شده و یورت ها می باشد که اگر بدون راهکار اصلاحی پیش روند باعث شدت تخریب و فرسایش در منطقه خواهند شد که راهکار اصلاحی پیشنهاد شده به شرح زیر می باشد.
8-1) میکروتراس ها:
با جابه جا کردن محل یورت، افزایش تعداد آبخشورها، قرق مسیرهای پرتردد و در مدت شدت فرسایش همراه با قرق بوته کاری صورت بگیرد.
8-2) اراضی دیم رها شده:
تغییر رنگ خاک بیانگر عوامل فرسایشی در این اراضی می باشد بنابراین راهکار اصلاحی این است که اراضی به کشت گونه های زراعی و غلات اختصاص دهیم.
8-3) یورت ها:
با جابه جا کردن محل یورت هرچند سالی یکبار از شدت فرسایش جلوگیری کنیم منطقه موردنظر فرسایش آبی را

فایل : 50 صفحه

فرمت : Word