مقاله کامل آشنايي با مفاهيم كيفيت

عنوان
فصل 1 – اطلاعاتي درباره سازمان بين المللي استاندارد (ISO)
-Iso ، سازمان پشت صحنه حامي ISO 9000
-سازماني بيش از فقط ISO 9000
-نام ISO
-غير دولتي
-اختياري
-اتفاق نظر
-وظيفه ISO
-رعايت استانداردها
-صدور گواهي ISO 9000
-علامت ISO
-خانواده ISO 9000
– QSAR
-و سرانجام
فصل 2- مباني مديريت كيفيت
–         مقدمه و توضيح مفاهيم
–         تغيير در مفهوم كيفيت
–         مفهوم كيفيت
–         كيفيت از ديدگاه ايزو 9000
–         مديريت كيفيت
–         اهداف مديريت كيفيت
–         فايده نظام مديريت كيفيت
عنوان
فصل 3- نظام مديريت براساس استانداردهاي ISO 9000
– مدلهاي اجرايي استانداردهاي ISO 9000 ويرايش سال 1994
– ايزو 9001
– ايزو 9002
– ايزو 9003
– استانداردهاي سيستم مديريت كيفيت ISO 9000- 2000
1- مدل فرآيندي
2-توالي
3- بهبود مستمر
4- رضايت مشتري
5- منابع
6- لغات و اصطلاحات
7- مطابقت با ISO 14001
8- مدلهاي اجرايي استانداردهاي ISO 9000 ويرايش سال 2000
فصل 4 – متن استاندارد ISO 9001 – 2000
0- مقدمه
0- 1- كليات
0-2- نگرش فرآيندي
0-3- ارتباط با ISO 9004
0-4- سازگاري با ساير سيستم هاي مديريت
1- دامنه كاربرد
1-1- كليات
1-2- كاربرد
2- استاندارد مرجع
3- واژگان و تعاريف
عنوان
4- سيستم مديريت كيفيت
1-4- نيازمندي هاي عمومي
2-4- الزامات كستند سازي
4-2-1- كليات
4- 2- 2- نظامنامه كيفيت
4-2-3- كنترل مستندات
4-2-4- كنترل سوابق كيفيت
5- مسئوليت مديريت
5-1- تعهد مديريت
5-2- تمركز بر مشتري (مشتري گرايي)
5-3- خط مشي كيفيت
5-4- طرح ريزي
5-4-1- اهداف كيفيتي
5-4-2- طرح ريزي سيستم مديريت كيفيت
5-5- مسئوليت، اختيارات و ارتباطات
5-5-1- مسئوليت و اختيار
5-5-2- نماينده مديريت
5-5-3- ارتباطات داخلي
5-6- بازنگري مديريت
5-6-1- كليات
5-6-2- ورودي هاي بازنگري
5-6-3- خروجي هاي بازنگري
6- مديريت منابع
6-1- تامين منابع
عنوان
7-5-3- شناسايي و رديابي
7-5-4- اموال مشتري
7-5-5- نگهداري و محافظت از محصول
7-6- كنترل وسايل پايش و اندازه گيري
8- اندازه گيري ، تجزيه و تحليل و بهبود
8-1- كليات
8-2- پايش و اندازه گيري
8-2-1- رضايت مشتري
8-2-2- مميزي داخلي
8-2-3- پايش و اندازه گيري فرآيندها
8-2-4- پايش و اندازه گيري محصول
8-3- كنترل محصول نامنطق
8-4- تجزيه و تحليل داده ها
8-5- بهبود
8-5-1- بهبود مستمر
8-5-2- اقدامات اصلاحي
8-5-3- اقدام پيشگيرانه
– پيوست (ارتباط بين ISO 9001- 1994 و ISO 9001 – 2000)
-پيوست (ارتباط بين ISO 9001 – 2000 و ISO 9001- 1994)
فصل 5- استقرار سيستم مديريت كيفيت ISO 9000 در سازمان
1- تصميم و ماموريت
2- انتخاب محدوده
3- طرح ريزي پروژه
4- تجزيه و تحليل سازمان
عنوان
5- رازيابي مقدماتي
6- طراحي نظام كيفيت و ساختار مستندات
7- مستند سازي
8- استقرار نظام كيفيت
9- انتخاب و آموزش مميزين داخلي
10- ايجاد ارتباط و انتخاب مميز شخص ثالث
11- مميزي شخص ثالث (مميزي صدور گواهينامه)
12- ارائه گواهينامه (بازاريابي)
1-   اصلاعاتي درباره سازمان بين المللي استاندارد (ISO)
ISO، سازمان پشت صحنه حامي ISO 9000
مجموعه استانداردهاي بين المللي ISO 9000 براي مديريت كيفيت ، در بيش از 70 كشور مورد استفاده قرار گرفته است و هزاران سازمان توليدي و خدماتي د رهر دو بخش دولتي و خصوص در حال پياده كردن و اجراي اين مجموعه استانداردها هستند.
ISO 9000 ، يكي از موفق مجموعه استانداردها در تاريخ سازمان بين المللي استاندارد (ISO) بوده كه معروفيت زيادي را نيز براي اين سازمان كسب كرده است و نام ISO را در كنار متخصصيني كه مستقيماً در ارتباط با استاندارهاي فني هستند، در سطح وسيعتري از جامعه تجاري مطرح نموده است. با اين حال بسياري از افراد اين جامعه ممكن است شناخت كافي در مورد سازمان پشتيبان ISO 9000 و كار ان نداشته باشند.
سازمان بيش از فقط ISO 9000
ISO 9000 تنها يك مجموعه استاندارد از هزاران استاندارد بين المللي است كه ISO از بدو شروع فعاليت هايش در سال 1947 ميلادي منتشر كرده است. ISO در زمينه هاي فني زير استاندارد تهيه مي كند:
مهندسي مكانيك ، مواد شيميايي پايه، مواد غير فلزي، فلزات و سنگهاي معدني ، پردازش اطلاعات (انفورماتيك)، گرافيك ، عكاسي ، كشاورزي ، ساختمان، تكنولوژي هاي خاص، بهداشت و درمان ، موضوعات پايه، محيط زيست ، بسته بندي و توزيع كالا.
نام ISO
ISO ، سازمان بين المللي استاندارد است . كلمه ISO يك علاومت اختصاري نيست بلكه نامي است كه از كلمه يوناني ISOS به معناي ”مساوري“ مشتق شده است كه ضمناً ريشه پيشوند ISO در لغاتي مانند isometric (هم اندازه، داراي ابعاد مساوري) و isonomy (تساوي قوانين ، يا تساوي افراد در برابر قانون) نيز هست . ارتباط منطقي دو كلمه ”مساوي“ و ”استاندارد“ منجر به انتخاب نام ISO براي اين سازمان شده است. به علاوه ، استفاد هاز نام واحد ISO براي مشخص كردنا ين سازمان ، از وفور علائم اختصاري (نظير ISO (International Organiztion For Stadradization) در زبان انگليسي، يا OIN Ormanization Intrenational De Normalisation) در زبان فرانسه) كه از ترجمه (International Organization For Standardization) ناشي مي شود جلوگيري مي كند . لذا در تمام كشورها نام كوتاه سازمان هميشه ISO است.
غير دولتي
ISo يك سازمان غير دولتي است. اين سازمان جزيي از سازمان ملل متحد به حساب نمي آيد. اعضاء اين سازمان كه در حال حاضر از 110 كشور انتخاب شده اند، نمايندگان دولتي نيستند، بلكه سازمانها و موسساتاستاندارد ملي هستند كه براساس رويه يك سازمان از هر كشور انتخاب مي شوند.
اختياري
استفاده از استانداردهايي كه توسط ISO تهيه مي شوند اختياري است و ISO هيچگونه قدرتي در رابطه با اجراء و پياده كردن اين استانداردها ندارد. درصد از استانداردهاي اين سازمان كه عمدتاً در رابطه با بهداشت ، ايمني و محيط زيست هستند، در برخي ممالك به عنوان بخشي از
مقررات مورد استفاده قرار مي گيرند، يا در قوانين آنها، به استانداردهاي مذكور ، به عنوان يك مبناي فني ارجاع داده مي شود. در هر صورت هر گونه اقتباس از اين استانداردها مي تواند به صورت تصميمات لازم الاجراي مقامات قانوني يا دولت هاي كشورهاي ذيربط درآيد و ISO راساً هيچگونه اختيار قانونگذاري يا وضع مقررات ندارد.
اتفاق نظر
استانداردهاي ISO ، تحت تاثير نيروهاي بازار شكل مي گيرند. اين استانداردها با اتفاق نظر متخصصين بخشخاي صنعتي ، فني ، يا بازرگاني و برحسي نيازهاي آنان به يك استاندارد ويژه ،تهيه مي شوند. بعضي مواقع متخصصين نامبرده توسط متخصصين دولتي ، مقامات قانوني ، مراكز آزمايشگاهي ، دانشگاهيان، گروههاي مصرف كننده و ديگر سازمانهاي ذيصلاح كه در رابطه با استاندارد در دست تهيه ، ابراز علاقه كرده اند، همراهي مي شوند. گرچه استفاده از استانداردهاي ISO اختياري است، ولي اين واقعيتك ه استانداردهاي مذكور در پاسخ به خواسته هاي بازار و با اتفاق نظر گروههاي ذينفع تهيه مي شود، كاربرد گسترده اين استانداردها را تضمين مي كند.
وظيفه ISO
ISO توافق نامه هاي فني اي در سطح بين المللي تهيه مي كند كه به صورت استانداردهاي بين المللي منتشر مي شوند. اين كار يك فعاليت عمده ISO به حساب مي آيد. در طول سال در هر روز كاري، بين 12 الي 15 گردهمايي توسط گروههاي فني ISO در سراسر جهان برگزار مي شو دكه در آنها كار اصلي تهيه استانداردها صورت مي گيرد. در مجموع ، بيش از 283 گروه فني وجود دار دكه سالانه حدود
000، 30 متخصص در آن شركت مي كنند. دبيرخانه مركزي ISO در ژنو كار هماهنگي فعاليتهاي فني فوق الذكر و چاپ استانداردهاي تكميل شده را بر عهده دارد.
رعايت استانداردها
بررسي اينكه آيا استانداردها مطابق شرايط ذكر شده، اجرا مي شوند يا نه در حيطه وظايف ISO نيست، اين فرآيند بررسي كه اصطلاحاً ”ارزيابي تطابق“ (Confoormity Assessment) ناميده مي شود، عملاً به عرضه كنندگان و مشتريان آنان در بخش خصوصي و مراكز قانوني ، در مواردي كه استانداردهاي ISO در قوانين عمومي گنجانده شده باشد، مربوط مي شود. به علاوه تعداد زيادي ازمايشگاه و مراكز مميزي يا به عبارت ديگر شخص ثالث وجود دارند كه به طور مستقل خدمات ارزيابي تطابق را براي تعيين انطباق فرآورده ها ، خدمات يا نظام ها با استانداردهاي ISO، عرضه مي كنند.
سازمان هاي مذكور ممكن است اين خدمات را به نمايندگي از جانب يك مرجع قانوني ، يا به صورت يك فعاليت تجاري كه هدف آن ايجاد اعتماد بين عرضه كنندگان و مشتريان انان است، يا به صورت يك فعاليت تجاري كه هدف ايجاد اعتماد بين عرضه كنندگان و مشتريان آنان است. ارائه دهند.در برخي كشورها، اعضاء ISO كار ارزيابي تطابق را به نيابت از دولت هاي متبوع خود، يا به صورت يك، فعاليت حرفه اي انجام مي دهند. بهرحال ، خود ISO هيچگونه اختياري در كنترل اينگونه فعاليتها ندارد.
آنچه ISO در اين زمينه با مشاركت IEC (International Electrotechnincal ommisison) انجام مي دهد، عبارتا ست از تهيه كتب راهنماي ISO/ IEC كه جنبه هاي مختلف فعاليتهاي مربوط به ارزيابي تطابق و سازمانهاي دست اندركار را شرح مي دهد. ضوابط اختياري كه در اين كتب گنجانده شده، حاكي از اتفاق نظر بين الملي درباره عملكردهاي مورد پذيرش است.
استفاده از اين ضوابط به رفع تناقضات و ايجاد انسجام در ارزيابي تطابق در سطح جهاني كمك كرده و داد و ستد بين المللي را تسهيل مي كند.
صدور گواهي ISO 9000
همانطور كه از مطالب فوق استنباط مي شود، ISO هيچ سيستمي براي بررسي رعايت استانداردهاي ISO 9000 در نظام هاي كيفي سازمانها اعمال نمي كند . ISO خود هيچگونه مميزي ISO 9000 انجام نداده است و هيچگونه گواهينامه ISO 9000 مبني بر رعايت استانداردها اعطاء نمي كند.
چيزي بنام گواهينامه (ISO Certification) در رابطه با ISO 9000يا هر استاندارد ISO ديگري نمي كند.
گواهينامه هاي ISO 9000 توسط مراكز ثبت يا مراكز صدور گواهينامه كه مستقل از ISO هستند (نظير DNV، TUV، RWTUV، QMI، SGSو…) صادر مي شوند . اين مطلب حتي در مورد مراكزي كه ممكن است جزو سازمان استاندارد ملي يك كشور و خود عضو ISO نيز باشند، صدق مي كند . ISO هيچگونه اختياري در نظارت بر فعاليت مراكز ثبت صدور گواهينامه سيستم هاي كيفيت ندارد. با اين حال ، كتب راهنماي ISO / IEC مبنايي براي ثبت عملكرد قابل قبول اينگونه مراكز ايجاد مي كند. پيروي يا عدم پيروي از اين كتب راهنما مي تواند توسط يك شركت به عنوان يكي از ضوابط انتخاب مركزي ثبت براي مميزي سيستم كيفيت و صدور گواهينامه ISO 9000 اعمال شود.
در بسياري از كشورها به طور روزافزون مراكز اعتبار دهي (بعضي موقع و نه هميشه ، به نمايندگي از طرف دولت)، براي اعمال كنترل كنترل بر ”فن صدور گواهينامه ISO 9000“ در حال تاسيس هستند.
ضوابط مندرج در كتب راهنماي ISO/IEC ( كه بنام مجموعه هاي EN45000 توسط اتحاديه اروپا اقتباس شده است ) جزو ضوابطي است كه توسط مراكز اعتباردهي اعمال مي شوند.
بنابراين ، ضمن اينكه ISO خود گواهينامه ISO 9000 صادر نمي كند و بر مراكز دست اندركار اينگونه فعاليته ا نفوذي ندارد ، و ليكن خطوط اختياري اين سازمان به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته و به تضمين عملكرد مقبول مراكز فوق الذكر كمك مي كند.
علامت ISO
علامت ISO يك علامت تجاري ثبت شده است . ISO ، استفاد هاز اينع لامت را نه براي مراكز ثبت نظام كيفيت و نه براي شركتهايي ك هاز اين مراكز گواهينامه ISO 9000 دريافت مي كنند.
تجويز نمي كند. آزاد بودن استفاد هاز علامت ISO مي تواند اين فكر غلط را القاء مي كند كه ISO در زمينه صدور گواهينامه فعاليت دارد، يا سازماني را ك هاز اينع لامت استفاده كرده تائيد مي كند ، يا اين سازمان نماينده مجاز ISO است . هيچ يك از فرضيه فوق صحيح نيست.
خانواده ISO 9000
خانواده استاندارد ISO 9000 نمايشگر اتفاق نظر بين المللي است در مورد آنچه كه عملكرد صحيح مديريتي به حساب مي آيد. هدف اصلي اين استانداردها معرفي راهنمايي است كه به يك سيستم مديريت موثر منجر مي شود و به نوبه خود مي تواند به عنوان چهارچوبي براي بهبود مستمر مورد استفاده قرار گيرد.
استاندارد ISO9004 خطوط راهنمايي را در رابطه با بهبود و عملكرد عناصر مديريت كيفيت و سيستم كيفيت مشخص مي كنند. ISO 9004 راهنمايي است كهم حدوده وسيع تري از اهداف يك سيستم مديريت كيفيت را نسبت به ISO 9001 در بر مي گيرد و بخصوص در پي بهبود مستمر عملكرد خواهان
مراتبي فراتر از نيازمنديهاي ISO 9001 است اما اين استاندارد براي مقاصد صدور گواهي و يا قراردادي در نظر گرفته نشده است .
اين خانواده همچنين شامل الگوي تضمين ISO 9001 است كه توسط آن مي توان ديك سيستم كيفيت را براي رعايت شرايط ISO 9000 مميزي كرد. ISO 9001 براي يك سيستم مديريت كيفيت ،‌الزاماتي را معين مي نمايد كه مي تواند براي كاربردهاي داخلي سازمان يا براي صدور گواهينامه و يا براي مقاصد قراردادي مورد استفاده قرار گيرد. اين استاندارد بر روي اثر بخشي سيستم مديريت كيفيت دربرآورده سازي نيازمندي هاي مشتري تمركز دارد.
هر سازمان بايد اين مميزي را به منظور بررسي اينكه آيا فرآيندهايش به طور موثر مديريت مي شوند يا به انجام دهد . به علاوه، اين سازمان مي تواند به منظور اطمينان بخشيدن به مشتريان خود نسبت به اينكه سازمان قادر است فرآورده ها يا خدمات را مطابق نياز آنها تحويل دهد ، از مشتريانش براي انجام مميزي سيستم كيفيت دعوت به عمل آورد.
بالاخره سازمان مي تواند از خدمات يك مركز ثبت ( گواهي ) نظام كيفيت ، براي اخذ گواهي ISO 9000 استفاده كند . روش اخير به دليل وجود اعتبار يك مميزي مستقل ، طرفداران زيادي پيدا كرده است ، با اتخاذ اين روش مي توان از مميزي هاي متعدد توسط مشتريان سازمان صرفنظر كرد، يا از تواتر و يا مدت زمان مميزهاي آنان كاست . اين گواهينامه همچنين مي تواند به ايجاد اعتبار براي سازمان به عنوان يك شريك تجاري جدي كمك كند، خصوصاً هنگامي كه عرضه كننده و مشتري شناخت كافي نسبت به يكديگر نداشته باشند و يا از نظر جغرافيايي دور از هم قرار گرفته باشند، مانند وضعيتي كه در صادرات پيش مي آيد. امركزه در برخي بخش هاي صنعت ، كمپايي هاي عمده ، عرضه كنندگان خود را ملزم به داشتن گواهينامه ISO 9000 مي كنند. در برخي ممكالك نيز، بخشهاي دولتي و مقامات عمومي در مزايده ها، كمپاني ها را به داشتن گواهينامه ISO 9000 ملزم مي كنند.
استاندارد-2000 ISO 9004 بعنوان واژه نامه سيستم مديريت كيفيت ، اصطلاحات و تعاريف اين سيستمر ا به زباني ساده تعريف مي كند.
QSAR
اين قابل درك است كه مراكز تجاري بخواهند از اعتبار گسترده و فراگير گواهينامه ISO 9000 كه براي آن سرمايه گذاري زيادي كرده اند مطمئن شوند. ISO در مقابل اين نياز استفاده كنندگان ISO 9000 مبني بر ”يك مميزي يك گواهينامه معتبر در همه جا“ حساس بوده است. ISO با همكاري IEC، تعهد كرده است تا سيستمي بنام QSAR (پذيرش ارزيابي نظام كيفيت) (Quality System Addessment Recognition) را براي ترغيب مشتريان پذيرش جهاني گواهينامه هاي ISO 9000 ايجاد كند.
همانند تمامي فعاليتهاي ISO ، اين سيستم نيز اختياري است، بهرحال ، QSAR به منظور رفع نياز بازار در حال پايه گذاري است و ضوابط آن مبتني بر مداركي است ك هبا اتقاف نظر گروههاي ذينفع پشتيباني مي شود. اين دو عامل با هم بايد موفقيت QSAR را تضمين كنند.
و سرانجام
ISO تاكنون قابل توجهي استاندارد بين المللي تهيه كرده است كه تقريباص تمام زمينه هاي فني را در بر مي گيرد.
ISO يك سازمان غير دولتي است كه 110 كشور اعضاء آن را تشكيل مي دهند.
استانداردهاي ISO اختياري هستند و ISO هيچگونه اختياري در تحميل اجراي اين استانداردها ندارد.
ISO هيچ نوع فعاليتي در زمينه ”ارزيابي تطابق“ ندارد، با اين حال خطوط راهنمايي و براي تعيين عملكرد صحيح مشخص مي كند.

فایل : 45 صفحه

فرمت : Word