مقاله نقش آبزیان در حیات بشر

پدید آورنده : فاطمه صالحه شاهنوش فروشانی/کارشناس مهندسی محیط زیست ، صفحه 69

اشاره:

اگرچه صید آبزیان بی­قصد و غرض صورت نمی­گیرد، امّا مصرف آن­ها به حساب نیازهای انسانی متفاوت است. بهره­برداری غذایی و نیز استفاده­های زینتی ـ زینت­های آرایشی و نگه­داری آن­ها در آکواریوم ـ ، تفریحی، ورزشی، اقتصادی، صنعتی، آزمایشگاهی و دارویی از مصارف عقلایی آبزیان شمرده می­شود که بسیار قابل توجه بوده و باید در جای خود بررسی گردد. در این نوشتار گذری کوتاه بر این مباحث داریم:

استفاده زینتی

با این­که انسان­ها دارای سلیقه­های گوناگون می­باشند، امّا در به­کارگیری اشیای مختلف زینتی سازگارند. آبزیان یکی از منابع مهمّ دست­یابی به تزیینات به شمار می­آیند که گاه با انجام تغییرات ساده یا پیچیده، طراوت بخش فضای زندگی هستند. دو کفه­ای­ها و حلزون­های دریایی به خوبی دارای این اثرند. برخی حلزون­ها به عنوان دکمه­های زینتی برای لباس استفاده می­شوند و گونه­هایی از صدف­ها و مرواریدها در جواهرسازی کاربرد دارند.

فقه اسلام نه تنها این امور را نهی نمی­کند، بلکه نسبت به مصرف صحیح و اصولی آن تشویق می­نماید؛ چرا که کشش و گرایش انسان به زیبایی ودیعه­ی الهی و جزو ارزش­ها به شمار می­آید.

همچنان که صاحب تفسیر گران­سنگ المیزان در ذیل آیه­ی شریفه­ی: (…. وَتَسْتَخْرِجوُا مِنْهُ حِلْیَةً تَلْبَسُونَهَا…)([1]) می­فرماید: مقصود از استخراج زینت برای پوشیدن لؤلؤ و مرجانی است که از دریا گرفته می­شود و زنان خود را با آن می­آرایند.([2])

استفاده تفریحی

نگه­داری آبزیان در آکواریوم و کلکسیون­ها از جمله استفاده­های تفریحی مجاز است. صید ورزشی نیز از اقسام استفاده تفریحی می­باشد.

آبزیان یکی از منابع عمده­ی اقتصاد بعضی کشورها به حساب می­آیند. درآمد ارزی حاصل از صید، فروش و صادرات این نعمت­های الهی می­تواند به عنوان یکی از شاخص­های رشد ارز و نیز اشتغال زایی شمرده شود.

قواعد عمومی قراردادها مانند وجود شرایط کافی برای طرفین قرارداد؛ همچون قصد، اختیار، بلوغ و نیز قواعد عمومی کالای مورد معامله از جمله؛ معلوم بودن کالا و قابلیت تسلیم آن و … که در فقه معاملات آمده است باید رعایت شود. ازاین­رو می­توان گفت: بهره­مندی عقلایی و شرعی­خواه در زمینه خرید و فروش و تجارت یا دیگر کاربردهای اقتصادی بلامانع است.