مقاله مدیریت تنبیه و تشویق
مقاله مدیریت تنبیه و تشویق
اصل تشویق و تنبیه در مدیریت علوی
مكانيزم ساختاري كه هر سازماني براي برانگيختن يا قدرداني از كاركنانش ايجاد مينمايد ، سيستم پاداش (Reward System ) ناميده ميشود . در اين سيستم كه در اكثر سازمانهاي بزرگ امروزي وجود دارد ، عملكرد هر فرد مشخص گرديده و مورد ارزيابي دقيق قرار ميگيرد و سپس در صورت رشد و پيشرفت مورد تشويق و تقدير قرار ميگيرد . پاداشهاي عمده در بيشتر سازمانها ، جبران خدمات ، ترفيع ، ارتقاء ، مزايا ، پاداش مالي و يا گرفتن پست و مقام ميباشد كه هر يك از اين پاداشها ، ميتواند بر روي نگرشها ، رفتارها و انگيزههاي افراد تأثير بگذارد . اصولاً اگر مدير بخواهد بر مبناي اصل انصاف و عدالت حركت كند ، نميتواند به عملكرد همه كاركنان به طور يكسان بنگرد و تلاشها و كوششهاي برخي كاركنان مبدع و خلاق و احياناً سستيها و كمكاريهاي برخي ديگر را ناديده بگيرد .
خداوند متعال نيز در كتاب ارزشمند قران ، بارها به اين نكته اشاره فرموده است كه خوب و بد يكسان نيستند و بايد بين آنها تفاوت قائل شد . از جمله در آيات زير :
ـ بگو اي پيامبر ، آيا كور و بينا با هم مساويند ؟
ـ بگو اي محمد ، پليد و پاكيزه يكسان نيستند ؟
ـ اصحاب جهنم و اصحاب بهشت يكسان نيستند ؟
ـ خداوند مجاهدان را بر نشستگان برتري داده است .
ـ آيا تاريكيها و روشنايي را مساوي ميداني ؟
ـ آيا كساني كه ميدانند با كساني كه نميدانند ، برابرند؟
چنانچه ملاحظه ميشود ، خداوند در اين آيات ،يك نوع مرز بندي بين افراد شايسته و افراد ناشايست ايجاد نموده است و آنان را از يكديگر متمايز ساخته است .
امام علي (ع) نيز اين نكته دقيق مديريتي و تربيتي را در دستورالعمل معروف خود به مالك اشتر گنجانده و ميفرمايد : « اي مالك ، هرگز نبايد نيكوكار و بدكار در نزد تو يكسان باشند كه همانا چنين حركتي ، نيكوكاران را در نيكي كردن ، بي رغبت و تبهكاران را به بدكاري وا ميدارد . بلكه با هر كدام از آنان ، متناسب با آنچه انجام دادهاند ، برخورد نما »
از اين رهنمود ارزشمند امام ، چند نكته مهم مديريتي به دست ميآيد :
1- تشويق و تنبيه ، لازمه مديريت و زمامداري است .
2- تفاوت گذاشتن در مديريت اصل است اما تبعيض قائل شدن ممنوع .
3- ترك تشويق و تنبيه سبب بي رغبتي نيكوكاران(كاركنان كوشا و مُجِدّ) و جسور شدن بدكاران(كاركنان سست و كم كار)ميگردد .
4- در اثر ترك تنبيه و تشويق ، كاركنان به سستي و كاهلي گرايش مييابند .
5- تشويق و تنبيه بايد متناسب با عمل انجام شده باشد .
در اين مورد ، حضرت در جاي ديگري ميفرمايند: « خطاكار را متناسب با جرمي كه انجام داده ، مجازات كن نه آن سان كه از حد بگذرد».
از سوي ديگر ، انسان فطرتاً طالب جلب توجه و احترام است و نياز به قدرشناسي از سوي ديگران دارد و اين اصل طلايي مديريت كه :
« هر رفتاري تشويق و پاداش به دنبال داشته باشد ، تثبيت ميگردد » نيز ناظر به همين ويژگي انسان است . لذا خداوند پيامبران را با سلاح تبشير و انذار برانگيخت و خود نيز در آيات متعددي در قران به توصيف نعمتهاي معنوي و مادي بهشت و مجازاتها و عذابهاي جهنم پرداخته است تا تشويقي باشد براي حركت انسانها به سوي نيكيها و اعمال صالح و پرهيز و دوري از بديها و زشتيها .
ائمه معصومين سلام ا… عليهم اجمعين نيز همواره در اداره جامعه از اين دو اصل مهم بهره بردهاند و از سلاح تبشير و انذار به خوبي استفاده نمودهاند كه نمونه بارز آن را ميتوان در دستورات و فرامين امام علي (ع) به واليان و فرمانروايان بلاد اسلامي جستجو كرد .
امام علي (ع) به مالك توصيه ميكند : « با تشويق و قدرشناسي ، خود را با افراد درستكار مرتبط كن خدمات صادقانه آنها را به ربان بياور و صريحاً قدرداني نما ، زيرا تحسين و حقشناسي ، افراد شجاع را در نيكوكاري برميانگيزد و افراد تنبل را به خواست خداوند به تحرك وا ميدارد ».
مقاله مدیریت تنبیه و تشویق
- کاربر گرامی، در این وب سایت تا حد امکان سعی کرده ایم تمام مقالات را با نام پدیدآورندگان آن منتشر کنیم، لذا خواهشمندیم در صورتی که به هر دلیلی تمایلی به انتشار مقاله خود در ارتیکل فارسی را ندارید با ما در تماس باشید تا در اسرع وقت نسبت به پیگیری موضوع اقدام کنیم.